• با ابتکار هنری و کنشگری یک زن به نام ایو (حوا) انسلر ۱۴ فوریه به نام V-Day نامگذاری شده است. این روز رفته رفته به جنبشی برای پایان دادن به خشونت علیه زنان تبدیل شده که هر ساله پیام آن در جهان گسترده تر می شود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۴ بهمن ۱٣۹۱ -  ۲ فوريه ۲۰۱٣

می دانید جدیدترین روز جهانی برای مبارزه با خشونت علیه زنان چیست؟


روز 14 فوریه (26 بهمن) یا روز عشاق (Valentine Day)


تنها پانزده سال است که با ابتکار هنری و کنشگری یک زن به نام ایو (حوا) انسلر (Eve Ensler) این روز به نام V-Day نامگذاری شده است. و در همین مدت کوتاه کنشگری در این روز رفته رفته به جنبشی برای پایان دادن به خشونت علیه زنان تبدیل شده که هر ساله پیام آن در جهان گسترده تر می شود.

شاید تعجب کنید اگر بدانید که بسیاری از افراد معمولی در سراسر جهان در روز 14 فوریه به کنشگر تبدیل شده و برای پایان دادن به خشونت علیه زنان تلاش می کنند.

بله، 25 نوامبر هم روز جهانی برای مبارزه با خشونت علیه زنان است که نهاد سازمان ملل متحد رسما آن را نام گذاری کرده و شانزده روز مبارزه با خشونت علیه زنان هر ساله در 25 نوامبر آغاز می شود و تا 10 دسامبر ادامه دارد. 8 مارس هم که بیش از یک سده است که جشن گرفته می شود، بهانه ایست برای ما زنان که مساله خشونت و تبعیض را برجسته کنیم. اما 8 مارس و 25 نوامبر بیشتر برای کنشگران و سازمان های غیردولتی شناخته شده هستند. ویژگی 14 فوریه در اینست که کسانی که در دیگر روزهای سال کاری به کار کنشگری و مسائل زنان ندارند به کنشگرانی تبدیل می شوند که برای این روز برنامه می ریزند، نمایش تئاتر اجرا می کنند و روی صحنه می روند و یا با نمایش فیلم و سخنرانی و گردهمایی های گوناگون به روشن کردن مساله خشونت علیه زنان و ابعاد گوناگون آن می پردازند.

امسال قرار است که زنان در این روز به خیابان ها بیایند و برای پایان دادن به خشونت برقصند.


نمایش "کس و شعر"


انسلر نمایش تئاتری با عنوان "کس و شعر"* را در سال 1996 روی صحنه آورد. این نمایش با شرکت چند هنرپیشه مشهور روی صحنه رفت و توجه زیادی گرفت. با اینکه عنوان نمایش به ظاهر مسخره به نظر می رسد، اما نمایش در حقیقت به موضوعی بسیار جدی اشاره دارد و تکان دهنده است. موضوع محوری نمایش، خشونت جنسی علیه زنان است. بنا به آمار سازمان ملل متحد، از هر 3 زن در جهان، 1 نفر خشونت جنسی یا بدنی را تجربه می کند. پس نه تنها مساله ای جدی و تکان دهنده، بلکه گسترده و جهانی است.

در این نمایش چند زن یکی یکی روی صحنه می آیند و درباره موضوع های مختلف در رابطه با آلت جنسی خود صحبت می کنند، از تجاوز در کودکی گرفته تا تجاوز در جنگ، خونریزی ماهانه، خشونت نهفته در معاینه های پزشکی و مراقبت بهداشتی، تصور ذهنی زن از آلت جنسی خودش که برایش زشت و ناخوشایند است و یا تعجب می کند که مردی آن را زیبا می بیند، و تجربه های جنسی همجنسگرایانه.

البته برخی هم ایرادهایی به این نمایش دارند از جمله اینکه خود ایو انسلر یک همجنسگرا است و در مجموع نمایش نگاه همه جانبه به مساله خشونت جنسی علیه زنان ندارد. به نظر من نمایش می توانست کامل تر باشد اگر به اندازه درخور دررابطه با زایش هم در آن صحبت می شد.

متن این نمایش به صورت کتاب و اجرای آن نیز به صورت فیلم منتشر شده است.


از نمایش تا جنبش


در پی موفقیت این نمایش، در سال 1998 جنبش غیرانتفاعی V-Day آغاز شد. این جنبش بدینگونه است که زنان و دختران در نقاط مختلف به طور مستقل به اجرای این نمایش می پردازند. هر گروهی که مایل به اجرای نمایش است، مورد حمایت قرار می گیرد و متن نمایش و راهنمایی های لازم در اختیار شان قرار می گیرد. سود حاصل از نمایش را به خانه های امن برای زنان خشونت دیده می دهند و یا به گونه ای دیگر صرف مبارزه با خشونت می کنند.
این جنبش باعث شده که بسیاری از زنان درباره خشونت های جنسی که برآنان رفته، از تجاوز توسط فامیل یا غریبه گرفته تا کتک خانگی و بریدن آلت جنسی و بردگی جنسی، سخن بگویند و تجربه هایشان را با مردم درمیان بگذارند.

ایوانسلر دریافت که برای پایان دادن به خشونت یک اقدام همگانی و نمایشی لازم است. نمایش ورای یک کار هنری است چرا که می تواند در برانگیختن مردم موثر باشد و آنها را به کنش و حرکت وادارد.

این نمایش که به گفته نیویورک تایمزاحتمالا یکی از مهم ترین تئاترهای سیاسی دهه پیشین بوده، به بیش از 48 زبان ترجمه شده و پیام جنبش پایان دادن به خشونت علیه زنان را به گوش بیش از 300 میلیون نفر در جهان رسانده است.

این جنبش در روز عشاق در سال 1998 با یک هدف ساده پایه گذاری شد: پایان دادن به خشونت علیه دختران و زنان در سراسر جهان. امروزه این جنبش یک جنبش اکتیویستی جهانی است که با نمایش، گفته های دهان به دهان، رسانه ها و اینترنت و تلاش مردم در همه کشورها پیامش را به میلیاردها نفر رسانده است.

هر ساله کنشگران در سراسر جهان با اجرای نمایش، فیلم و برگزاری کارگاه ها نه تنها به آشکار کردن مساله خشونت علیه زنان و دختران و مبارزه با آن می پردازند، بلکه با اهدای سود نمایش به برنامه های محلی مبارزه با خشونت علیه زنان به آنها یاری می رسانند. این جنبش تاکنون به 12000 برنامه محلی مبارزه با خشونت علیه زنان در 140 کشور جهان یاری رسانده است.**

متن نمایش هر ساله به روز می شود. در سالهای اخیر موضوع تجاوز به زنان در کنگو به متن افزوده شده و این به روز بودن و ملموس بودن موضوع نمایش آن را بشدت تاثیرگذار می کند. من که با متن نمایش کاملا آشنا بودم، هنگامی که این نمایش را در دبیرستانی تماشا کردم که توسط دانش آموزان اجرا می شد، با شنیدن درد دل های کاراکتر زنی که بیان می کرد چگونه در کنگو به او تجاوز گروهی شده، اشکم جاری شد.


شرم سنتی من ایرانی


به یاد دارم که در برکلی زندگی می کردم و در رادیومحلی KPFA درباره اجرای این نمایش توسط هنرپیشه های مشهور در شهر سانفرانسیسکو صحبت می شد. اما من که تازه از ایران آمده بودم و هنوز شرم سنتی بر سراسر ذهن من سایه افکنده بود، رادیو را خاموش می کردم زیرا که حتی از شنیدن واژه vagina شرم داشتم. و تعجب می کردم که چرا رادیوی اکتیویستی درباره مسائل مهمتری مانند آنچه که در خاورمیانه می گذرد صحبت نمی کند.

سالها طول کشید تا دریابم که مهمترین مساله دنیا، خشونت است. بی دفاع ترین مردم دنیا قربانیان خشونت هستند. بیشترین قربانیان خشونت زنان هستند. فجیع ترین شکل خشونت، جنسی است. بیش از یک دهه طول کشید تا دریابم که صحبت درباره آنچه که بر آلت جنسی زنان می رود از مهم ترین مسائل خاورمیانه و جهان است.


خیزش یک میلیارد نفری: برقصیم!


ابتکار جدید ایو انسلر برای مبارزه با خشونت اینست که همه ما زنان به خیابانها بیاییم و در یک حرکت همگانی در همه کشورها هر کدام در محله خویش بطور دسته جمعی در خیابان بصورت برنامه ریزی شده اما بظاهر ناگهانی و خودجوش (flash mob) برقصیم.

این حرکت خیزش یک میلیارد نفری (OneBillionRising.org) نام گرفته و امید می رود که در آینده نزدیک شاهد رقص یک میلیون زن در روز عشاق در مکان های عمومی در سراسر جهان باشیم.

به نظر من نیز رقص نماد زیبایی برای مبارزه با خشونت است! شاید بهترین ابزار مبارزه با خشونت علیه زنان همین رقص زنان و دختران باشد. بدن زن، زیبایی رقص زن، اندام و حرکات زن همواره موضوع دغدغه پدرسالاران بوده و تلاش برای ممنوع کردن و قدغن کردن و سانسور کردن و حرام کردن و منع کردن و ... آن به بهانه های گوناگون بوده اند.

رقص بیانگر درونی ترین خواسته ها و نمایانگر کنترل ذهن بر بدن است. از این رو، رقص زیباترین نماد مبارزه با خشونت پدرسالارانی است که می خواهند بدن زن را کنترل کنند، برای آن قانون بنویسند، و آن را مجازات کنند.

رقص بروز زیبایی و شادی درونی است. از این رو، بهترین شیوه بیان مخالفت با خشونت کتک و تجاوز است.


جنبش جهانی خودجوش


نکته جالب درباره این جنبش ضد خشونت اینست که نیازی به هماهنگ سازی گروه های مختلف با همدیگر نیست. افراد هرگروه می توانند بصورت خودجوش و مستقل به نمایش تئاتر بپردازند یا اینکه خود برنامه رقص گروهی شان ترتیب دهند. متن شعرو ویدئوی آهنگ این ترانه، یا شاید بهتر باشد بگوییم سرود، روی تارنمای OneBillionRising.org موجود است. همچنین یک ویدئوی آموزش رقص جمعی که از حرکت های ساده و متناسب با معنی شعر تشکیل شده روی این سایت وجود دارد. از این رو، هر چند نفر می توانند با هم یک رقص را هماهنگی کنند. چنین گروهی سپس با ثبت خود در این سایت، می توانند اعلام موجودیت کنند تا افراد علاقمند دیگر در آن محل بدانها بپیوندند. بنابراین، هر فردی می تواند به این سایت مراجعه کرده و گروهی را در نزدیکی محل زندگی خویش یافته و بدانها بپیوندد.


onebillionrising.org/page/event/search_simple

اگر به نقشه روی تارنمای خیزش یک میلیارد نفری که ثبت گروه های رقص در مکان های گوناگون را نشان می دهد نگاه کنید، می بینید که دوستان ما در تهران نیز در این حرکت شرکت می کنند. گروهی از ما زنان ایرانی در شهر برکلی نیز تمرین رقص جمعی را با استفاده از سرود و ویدئوی موجود روی همین تارنما شروع کرده ایم.


زنجیر پاره کنیم


شعر و آهنگی که برای این رقص ساخته شده، اینها را به خوبی نشان می دهد. این شعر را تینا کلارک (Tena Clark) سروده و به همراه تیم هاینتز (Tim Heintz) آهنگی برای آن ساخته است. به برخی تکه های این شعر دقت کنید:

"... دیگر نمی ترسم
...
می توانم جهانی را ببینم که در آن همه زندگی می کنیم
امن و آزاد از فشار
دیگرنه تجاوزی غریبه یا خودی، یا آزار
زنان ملک کسی نیستند
...
می رقصم تا قوانین را بشکنم
می رقصم تا درد را پایان دهم
...
وقتش رسیده زنجیر پاره کنیم، آری
زنجیر پاره کنیم
برقص، برخیز"

متن شعر را که دوست گرامی ام روشنک بیگناه به فارسی برگردانده است، می توانید در اینجا ببینید.

akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=50739
اجرای زیبای این ترانه انگلیسی را می توانید در اینجا ببینید.
onebillionrising.org/blog/we-have-an-anthem

شاید بخواهید این ویدئورا هم که به گونه ای پیش درآمد این ترانه و درباره خشونت علیه زنان است ببینید:
www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=gl2AO-7Vlzk


دعوت به همکاری


از همه دوستانی که دستی در هنر دارند خواهش می کنم بیایید گرد هم آییم و پیام این جنبش را به فارسی برگردانیم.


آ - برگرداندن متن نمایش به فارسی


با همکاری یکدیگر این نمایش را به فارسی ترجمه کنیم. یا اینکه می توانیم با اقتباسی آزاد از این نمایش، نمایشی شبیه آن که به فرهنگ ایران نزدیک تر باشد تهیه کنیم.

من هم مانند برخی دیگر از دوستان برآن شده بودم که متن این نمایش را به فارسی برگردانم. با اینکه کار چندان دشواری نیست، اما ارائه ی متنی به فارسی که مورد پسند و پذیرش همگان قرار گیرد و تاثیرگذار باشد و انگشت روی مساله اصلی خشونت جنسی علیه زنان بگذارد چندان آسان نیست و در فرهنگ بسته و سنتی ما یک نفر به دشواری از پس آن بر می آید. به باور من، با تلاش جمعی این کار شدنی است.


ب - ترانه یا سرودی به فارسی برای پایان دادن به خشونت


هنوز مبارزه با خشونت علیه زنان به دنیای شعر و موسیقی ایرانی راه نیافته است.

دوست گرامی ام روشنک بیگناه متن شعر "زنجیر پاره کنیم" را به فارسی برگردانده است. آیا این متن را می توانیم روی همان آهنگ انگلیسی بگذاریم و ترانه را به فارسی اجرا کنیم؟
آیا متن را باید تغییر دهیم؟
آیا آهنگ جدیدی باید ساخت؟
این ترانه را به فارسی ترجمه کنیم، یا اینکه ترانه ای با الهام از این ترانه، ولی کاملا متفاوت در زمینه پایان دادن به خشونت علیه زنان، بسازیم؟

کارهای زیادی می توان انجام داد. به کمک همدیگر، تا 14 فوریه سال آینده ما هم می توانیم سرودی علیه خشونت داشته باشیم!

از دوستانی که مایل هستند در هریک از این زمینه های کار مشترک همکاری داشته باشند، با من تماس بگیرند.
SoheilaVahdati (AT) gmail.com




*نام نمایش به انگلیسی Vagina Monologues است که بر گرفته از اصطلاحی vagina monologue است که به معنی پرحرفی زنانه است هنگامی که زنی یک ریز حرف می زند و یا به نظر مرد می رسد که غر می زند و حرفهایش هیچ اهمیتی برای مرد ندارد. می توانید رجوع کنید به فرهنگ اصطلاحات:
www.urbandictionary.com
"A vagina monologue is when a female, goes on and on incessantly about something that a man could really give a shit about."
شاید نزدیک ترین اصطلاحی که در فارسی به این معنا داشته باشیم که هم به معنای حرف های بی سروته و بی ارزش است و هم اشاره به آلت جنسی زن دارد، اصطلاح "کس و شعر" است.


** برای آگاهی بیشتر می توانید به اینجا مراجعه کنید:
http://www.vday.org