تصویر جهان در قاب هفته
از استعفای پاپ تا آزمایش هسته یی کره


اردشیر زارعی قنواتی


• این هفته هر چند از دامنه ی التهابات در خاوورمیانه تا حدودی کاسته شد اما به جهت انتشار خبر استعفای غیر منتظره پاپ "بندیکت شانزدهم" تمام نگاه ها به واتیکان دوخته شد تا بار دیگر این نکته اثبات شود که در وضعیت آشفته جهان کنونی هر اتفاق در حوزه سیاسی – اجتماعی به واسطه تاثیرگذاری آن، می تواند پتانسیل وضعیت "آنارشیک" را به رخ بکشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۶ بهمن ۱٣۹۱ -  ۱۴ فوريه ۲۰۱٣


این هفته هر چند از دامنه ی التهابات در خاوورمیانه تا حدودی کاسته شد اما به جهت انتشار خبر استعفای غیر منتظره پاپ "بندیکت شانزدهم" تمام نگاه ها به واتیکان دوخته شد تا بار دیگر این نکته اثبات شود که در وضعیت آشفته جهان کنونی هر اتفاق در حوزه سیاسی – اجتماعی به واسطه تاثیرگذاری آن، می تواند پتانسیل وضعیت "آنارشیک" را به رخ بکشد. دنبال کردن دقیق وقایع هفتگی و رصد مسیر رخدادهای جاری بیشتر به تعقیب و گریزی می ماند که در ابتدا می بایست سر نخ حوادث را در چارچوب انگیزه و بستر بروز و ظهور آن جستجو کرد و در وهله دوم با درک کلی از اوضاع جهانی چینش قطعات را برای ساخت پازل موصوف به درستی انجام داد. تجارب تاریخی نشان داده است که در شرایط ژلاتینی و سیال در حوزه های ملی، منطقه یی و بین المللی همیشه یک رابطه ارگانیکی بین وقایع مهم و تاثیرگذار وجود دارد که در نگاه اول شاید چندان به چشم نیاید.

خاورمیانه و شاخ آفریقا : در مصر به خاطر سالگرد سرنگونی "حسنی مبارک" دیکتاتور پیشین بار دیگر معترضان این کشور به خیابان آمده و این بار "محمد مرسی" رئیس جمهوری منتسب به گروه اسلامگرای "اخوان المسلمین" را آماج شعار "الشعب یرید اسقاط النظام" خود قرار دادند. گروه ها و احزاب سکولار و چپ مصر نظام حاکم کنونی را متهم به استبداد دینی و عدول از آرمان های انقلاب ۲۵ ژانویه می کنند و طبق سنت مالوف دو سال اخیر، میدان تحریر و محوطه جلوی کاخ ریاست جمهوری را برای اعلان برائت خود از وضع موجود نشانه رفته اند. در تونس هم بعد از ترور "شکری بلعید" رهبر حزب چپگرای "جبهه مردمی" و متعاقب آن شکاف در دولت ائتلافی به رهبری "حزب النهضه" نشانه های بازگشت بحران به عرصه سیاسی – اجتماعی این کشور بیش از گذشته به چشم می آید. اختلاف بین "حمادی الجبالی" نخست وزیر با رهبران حزب حاکم برای تغییرات اساسی در دولت موجب گردید تا وی تهدید کند اگر پارلمان به وزرای پیشنهادی و تکنوکرات او رای ندهند از سمت خود کناره گیری خواهد کرد. این تهدیدات که هم زمان با خروج سه وزیر از حزب ائتلافی "کنگره برای جمهوری" به رهبری "منصف مزروقی" رئیس جمهوری تونس بود بالاخره "راشد الغنوشی" رهبر النهضه را مجبور به رایزنی با گروه های اپوزیسیون برای تشکیل یک دولت وحدت ملی کرد. تحولات سوریه هر چند که در این هفته نیز به روال قبل به حیات و بقای خود ادامه می دهد اما حمایت دبیرکل سازمان ملل متحد از پیشنهاد گفت و گوی بین "معاذ الخطیب" رئیس شورای ملی با نمایندگان "بشار اسد" گویای این واقعیت است که بازیگران بیرونی نیز پی برده اند که ادامه وضعیت جنگ داخلی پر هزینه تر از آن است که جامعه جهانی و هژمون های بین المللی بر سر آن سرمایه گذاری کنند. حضور یک هیات اردنی در سوریه و ملاقات آنان با اسد در روز دوشنبه ۱۱ فوریه درست در همان روزی که انفجار یک اتومبیل بمبگذاری شده در گذرگاه مرزی بین سوریه و ترکیه در استان هاتای به کشته شدن یازده سوری و سه شهروند ترک انجامید، گویای یک واقعیت دیگر بود که ادامه این وضعیت بدون تردید بحران را فراتر از مرزهای این کشور گسترش داده و همسایگان باید بیش از آنچه به دمشق نگاه کنند می بایست مواظب وضعیت درونی خود باشند. در اسرائیل نیز به موازات مذاکرات بین "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر با احزاب راه یافته به کنیست جهت تشکیل یک دولت ائتلافی، هیستری ایران ستیزی و امنیتی کردن فضای جامعه هنوز دست از سر رهبر حزب "لیکود" برنداشته است. در این کشاکش سیاسی و کار سخت نتانیاهو برای تشکیل یک دولت ائتلافی سخنان "آویگدور لیبرمن" وزیر امور خارجه فعلی و رهبر حزب "اسرائیل بنیتو" که با لیکود لیست مشترک داده و ٣۱ کرسی کسب کرده اند مبنی بر اینکه "صلح بین فلسطینی ها و اسرائیل محال است" می تواند گره کور داستان ناتمام صلح و تشکیل دولت را وارد برزخ جدیدی کند.

اروپا: مردم مسیحی اروپا برای چند روزی به خاطر خبر استعفای پاپ بندیکت شانزدهم برای روز ۲٨ فوریه، مشکلات مربوط به بحران اقتصادی و اختلافات درون اتحادیه را به فراموشی سپردند. دلیل این استعفا از سوی پاپ ضعف جسمانی عنوان شده است و بسیاری از حامیان واتیکان به همین دلیل از تصمیم وی به عنوان حس مسئولیت و بزرگ منشی یاد کرده اند. در مقابل منتقدان با توجه به بحران درونی کلیسای کاتولیک در خصوص رویکرد محافظه کارانه پاپ در خصوص ازدواج همجنسگرایان، رسوایی های جنسی کلیسا، مخالفت با کشیش شدن زنان، رسوایی مربوط به نشت اطلاعات واتیکان توسط پیشکار پاپ، مخالفت پاپ با تمهیدات پیشگیرانه جنسی برای مهار ایدز، جنگ قدرت بین کاردینال ها و ناتوانی وی برای گفت و گوی بین ادیان را دلیل وجود بحرانی دانسته اند که این مقام ارشد کلیسای کاتولیک را مجبور به کناره گیری از قدرت کرده است. در این هفته آلمان نیز مواجه با یک کناره گیری سیاسی بود و "آنت شوان" وزیر علوم این کشور بعد از انکار و تکذیب های مکرر به واسطه تایید دانشگاه دوسلدورف مبنی بر جعل تز دکترای وی مجبور به استعفاء از سمت خود شد و بر ناکامی های خانم "آنگلا مرکل" برای جلب افکارعمومی این کشور در آستانه انتخابات پارلمانی آلمان افزود. در اسپانیا نیز همچنان موضوع فساد مالی در حزب حاکم مردم به رهبری "ماریانو راخوی" که با افشاگری روزنامه های "ال موندو و ال پائیس" برملا گردید، با ورود دادستان به پرونده و بازجویی از "لوییز بارسناس" خزانه دار قبلی حزب وارد مرحله حقوقی شد و خشم معترضان در مقابل دفاتر این حزب و ساختمان نخست وزیری، آقای راخوی را سخت به دردسر انداخته است.

آمریکا: مردم آمریکا این هفته را در انتظار سخنرانی سالانه باراک اوباما رئیس جمهوری کشور ماندند تا وی در روز سه شنبه ۱۲ فوریه بار دیگر با اصرار بر مواضع جدید خود در دور دوم ریاست جمهوری، بر سیاست های لیبرال خویش در مقابل جمهوریخواهان محافظه کار تاکید کند. اوباما در سخنرانی سالانه خود در مجلس نمایندگان که از اکثریت جمهوریخواه برخوردار است ضمن تاکید بر افزایش مالیات ثروتمندان، کاهش ٣٣ هزار نظامی آمریکایی از افغانستان تا فوریه ۲۰۱۴ میلادی، هشدار نسبت به خطر گرمایش زمین، نکوهش خشونت های مسلحانه در کشور، اصلاح نظام مهاجرت و احیای اقتصادی آمریکا می گوید "وظیفه نسل او به راه انداختن موتور اصلی رشد اقتصادی آمریکا یعنی طبقه متوسط رو به ترقی است". از سوی دیگر در روزی که قرار بود سخنرانی اوباما انجام گیرد قبل از آن "کمیته اطلاعاتی" سنای آمریکا صلاحیت "چاگ هیگل" نامزد پیشنهادی وی برای تصدی پست وزارت دفاع کشور را با رای مثبت ۱۴ سناتور دمکرات در مقابل رای منفی ۱۱ سناتور جمهوریخواه به تصویب رساند و به نظر می رسد با توجه به یکدست شدن دمکرات ها در این خصوص و در اختیار داشتن ۵۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا، هگل به سادگی از سد بعدی در جلسه عمومی سنا نیز به سلامت بگذرد.

کره شمالی: رهبران "پیونگ یانگ" در روز سه شنبه بر اساس تهدید قبلی خود سومین آزمایش هسته یی را در روز سه شنبه ۱۲ فوریه با موفقیت انجام دادند. این آزمایش که گفته می شود برای عملی کردن نصب کلاهک بر روی موشک های قاره پیما انجام شده است بلافاصله با رای محکومیت قاطع ۱۵ عضو شورای امنیت روبه رو گردید. این شورا قرار است در طی روزهای آینده قطعنامه جدیدی را برای وضع تحریم های بیشتر بر کره شمالی برگزار کند. اما در این بین یک نکته اثبات شد و آن اینکه در وضعیتی که یک ساختار متصلب در انزوای کامل و تحت شدیدترین تحریم ها قرار دارد دست زدن به نقض قطعنامه های قبلی و مبادرت به هر ماجراجویی جدیدی امکان پذیر می باشد.