تصویر جهان در قاب هفته
از رم شهر بی دفاع تا فتوای قتل تونسی


اردشیر زارعی قنواتی


• در هفته یی که کانون تحولات بین المللی از خاورمیانه همیشه ملتهب به اروپای درگیر بحران سیاسی – اقتصادی چرخش کرد، می بایست بیش از آنچه از خشونت و خونریزی سخن گفت از به هم ریختگی حوزه سیاست و تمایل پارادوکسیکال مردمی آزاد یاد کرد که برای ابراز "نه" به وضعیت موجود کنش های غیرمتعارف و غیرقابل پیش بینی از خود بروز دادند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۰ اسفند ۱٣۹۱ -  ۲٨ فوريه ۲۰۱٣


در این هفته تحولات سیاسی جهان به آن اندازه پرشتاب و به لحاظ کمی و کیفی گسترده بود که هر ستونی برای تصویر هفتگی آن یا فاقد پوشش کلی یا نافع گرایش تحلیلی گزارش خواهد بود. در هفته یی که کانون تحولات بین المللی از خاورمیانه همیشه ملتهب به اروپای درگیر بحران سیاسی – اقتصادی چرخش کرد، می بایست بیش از آنچه از خشونت و خونریزی سخن گفت از به هم ریختگی حوزه سیاست و تمایل پارادوکسیکال مردمی آزاد یاد کرد که برای ابراز "نه" به وضعیت موجود کنش های غیرمتعارف و غیرقابل پیش بینی از خود بروز دادند. در طی روزهای گذشته نتایج شگفت انگیز انتخابات پیش از موعد پارلمانی در ایتالیا به همان اندازه تعجب برانگیز بود که اعلان پلیس تونس مبنی بر فتوای مذهبی قتل "شکری بلعید" سیاستمدار چپگرا و لائیک تونسی توسط یک گروه سلفی، از همان ابتدا حدس نزدیک به یقین تلقی می شد.

ایتالیا : انتخابات پارلمانی ایتالیا در روزهای یکشنبه و دوشنبه ۲۴ و ۲۵ فوریه در شرایطی برگزار شد که این کشور درگیر بحران عمیق اقتصادی بوده و سرنوشت سیاسی آن می تواند تاثیر عمده و تعیین کننده یی در حوزه ملی و اتحادیه اروپایی داشته باشد. اهمیت نتایج این انتخابات نشان داد که در وهله اول بازنده اصلی آن اتحادیه اروپایی و سیاست های "ریاضت اقتصادی" آن برای خروج از بحران بوده است و مردم ایتالیا نیز چون یونانی ها، اسپانیایی ها و پرتقالی ها برای اعلان انزجار خود از این برنامه ها حتی حاضرند به سیاستمداران بدنام و پوپولیست های تازه از راه رسیده صرفا به جهت مخالفت آنان با این رویکرد رای آری بدهند. با توجه به عدم کسب اکثریت پارلمانی از سوی هر کدام از ائتلاف های چپ و راست به نظر می رسد که تشکیل دولت ائتلافی در این کشور به دلیل تنوع و عدم تجانس احزاب راه یافته به سنا و مجلس سفلی بیش از پیش پیچیده بوده و در حوزه منطقه یی نیز از این پس شکاف و گسست در اتحادیه و حوزه یورو تعمیق خواهد یافت.

قبرس : در این هفته دور دوم انتخابات ریاست جمهوری قبرس نیز برگزار شد و "نیکوس آناستاسیادیس" نامزد جناح محافظه کار موفق گردید با کسب ۵۷ درصد بر رقیب خود "استاوروس مالاس" وزیر بهداشت کنونی و مورد حمایت حزب کمونیست پیروز شود. از آنجا که دولت فعلی در دست کمونیست ها بوده و در طول یک سال گذشته در مذاکرات خود با تروئیکای اتحادیه اروپایی برای دریافت وام های اضطراری جهت برون رفت از بحران اقتصادی به هیچ توافقی دست نیافت، ظاهرا رای دهندگان این بار با برگزیدن یک راستگرای نزدیک به اتحادیه و سیاست های درخواستی آنان انتظار دارند که گره یی از مشکلاتشان رفع شود. این در حالی است که پیامد پذیرش برنامه های ریاضتی کنونی از سوی کشورهای در حال بحران اقتصادی کاملا خلاف این امر را نشان می دهد و احتمالا می بایست از هم اکنون قبرس را نیز در مسیر سرنوشت یونان و اسپانیا دنبال کرد.

آلمان: رئیس جمهوری المان در این هفته نسبت به واکنش منفی رهبران و ملل اروپایی نسبت به سیاست های تحمیلی این کشور به خصوص برنامه "ریاضت اقتصادی" بر اتحادیه اروپا واکنش نشان داد و هراس از برلین را بی مورد خواند. هشدار گاوک هم زمان با موج گسترده تظاهرات اعتراضی در اسپانیا، یونان و پرتقال نسبت به برنامه های ریاضتی تحمیلی از سوی تروئیکای اروپایی بود و هم چون گذشته انتقاد به برلین در صدر اعتراضات مردمی بوده است. این در حالی بود که "آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان با سفر به ترکیه و دیدار با رهبران این کشور در خصوص الحاق این کشور به اتحادیه اروپایی، وضعیت سوریه و موضوع هسته یی ایران گفت و گوهای مهمی را انجام داد.

بریتانیا: کاهش رتبه اعتباری این کشور توسط موسسه اعتبارسنجی "مودیز" که از قبل نیز پیش بینی می شد، بار دیگر نشان داد که بحران مالی اتحادیه دامنگیر جزیره نیز شده است و به نظر می رسد که هیچ کشوری در این حوزه از این بحران مصون نخواهد بود. هم چنین با افشای فساد اخلاقی در حزب "لیبرال دمکرات" فشار بر "نیک کلک" رهبر این حزب و شریک ائتلافی در کابینه "دیوید کامرون" افزایش یافته است و این در صورتی است که وی با تشکیل یک کمیته حقیقت یاب حزبی در صدد تبرئه اتهامات از خود می باشد.
آمریکا : سفر دوره یی یازده روزه "جان کری" وزیر امور خارجه جدید آمریکا از روز یکشنبه ۲۴ فوریه به کشورهای بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ترکیه، مصر، عربستان، امارات متحده عربی و قطر را می توان اولین آزمون وی برای توجیه رویکرد جدید دیپلماتیک این کشور به حساب آورد. دیدارها و رایزنی های فشرده کری با رهبران مهم اروپایی و خاورمیانه در اولین روزهای کاری وی نشان می دهد که دستگاه دیپلماسی واشینگتن در دور دوم زمامداری "باراک اوباما" قصد دارد تا حضور فعالتری در تحولات منطقه یی و بین المللی ایفا کند. در روز سه شنبه ۲۶ فوریه بالاخره بعد از کشمکش بسیار صلاحیت "چاک هیگل" برای تصدی پست وزارت دفاع این کشور با رای مثبت ۵٨ سناتور در مقابل رای منفی ۴۱ سناتور جمهوریخواه تایید شد و با پافشاری اوباما در نادیده گرفتن فشار جمهوریخواهان وی توانست گام دیگری در راستای سیاست های جدید خود برداشته و رویکرد تازه خویش را به رقیب دیکته کند.

افغانستان: در حالی که حملات سازمان یافته توسط شورشیان طالبان هر روزه انجام می گیرد، در این هفته نیز حمله به اداره محلی امنیت ملی ننگرهار، انفجار در نزدیکی پاسگاه پلیس لوگر و حمله یک بمبگذار انتحاری در روز چهارشنبه به اتوبوس حامل کارکنان وزارت دفاع چندین کشته و زخمی بر جای گذاشت. اظهارات "حامد کرزای" مبنی بر خروج کامل نیروهای ویژه آمریکایی از ولایت "میدان وردک" در طی دو هفته آینده نشان می دهد که در چنین وضعیت امنیتی، گرایش به اهداف پوپولیستی بر امنیت ملی چربش یافته است.

ترکیه: سرزمین عثمانی در این هفته دستخوش تحولاتی از درون و بیرون بود که از یک سو با اعلان گزارش هیات سه نفره نمایندگان کرد پارلمان در دیدار با "عبدالله اوجالان" رهبر کاریزماتیک کردها در زندان "ایمرالی" مبنی بر رئوس برنامه صلح با دولت "رجب طیب اردوغان" چشم انداز مصالحه ملی بیش از گذشته امیدوارکننده تلقی می شود. هم زمان در اوایل هفته با سفر وزرای دفاع هلند و آلمان برای دیدار از این کشور و پایگاه موشک های پدافندی "پاتریوت" در مرزهای ترکیه با سوریه که بعدا با سفر مرکل تکمیل گردید، گویای روابط گرم آنکارا – بروکسل در وضعیت ناآرام منطقه یی بوده است.

مصر: با اعلان تاریخ برگزاری انتخابات پارلمانی توسط "محمد مرسی" برای دو ماه دیگر و هشدار "جبهه نجات ملی" مصر مبنی بر احتمال تحریم این انتخابات به جهت عدم وجود شرایط مطلوب یک انتخابات آزاد، چرخه بحران در این کشور هم چنان ادامه دارد.

تونس: بعد از گزارش پلیس تونس در خصوص دستگیری مظنونان به ترور "شکری بلعید" رهبر چپگرای جبهه مردمی که بر اساس فتوای مذهبی سلفی ها انجام گردید، روز سه شنبه همین منابع اعلان کردند که ضارب اصلی از حبس فرار کرده است. این فتوا و دستگیری در کنار فرار عامل اصلی ترور که می توانست پشت پرده تحولات تونس را نشان دهد، گویای آن بود که این کشورهم چنان درگیر نفوذ گروه های تندرو و سلفی در بالاترین ارکان قدرت این کشور می باشد. هم چنین واقعیت صدور فتوای مذهبی برای قتل دگراندیشان سیاسی در تونس در شرایطی که یک دوقطبی حاد در سطح جامعه و احزاب سیاسی شکل گرفته است، می تواند این کشور را نیز چون همسایگان بی ثبات آن درگیر منازعات فرقه یی کند.