• به نظر می‌رسد به دلیل پاره ای از مشکلات، پایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی پزشکان که تا دهه ۶۰ ‬پایدار و در تقسیم بندی جامعه‌شناسان کشور در حد بسیار بالایی (به ویژه پایگاه اجتماعی) ارزیابی می‌شد، از دهه ۷۰ ‬به این سو، به افول می‌گراید. هم اینک درآمد ۴۰ تا ۵۰ درصد پزشکان از متوسط جامعه پایین‌تراست و ۳۰ تا ۴۰ درصد آنها از نظر درآمد در حد متوسطی قرار دارند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ٣۱ مرداد ۱٣٨۵ -  ۲۲ اوت ۲۰۰۶

مبهم بودن آینده شغلی و بیکاری از جمله مهمترین مشکلات پزشکان است که پس از سال‌ها تحصیل، کار شبانه‌روزی با بیماران و مواجهه با عوامل بیماری زا بخصوص بیماری‌های واگیر، همواره با آنان همراه بوده و هر از گاهی جایگاه آنان را در جامعه متزلزل می‌کند.
به نظر می‌رسد به دلیل این قبیل مشکلات، پایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی پزشکان که تا دهه ۶۰ پایدار و در تقسیم بندی جامعه‌شناسان کشور در حد بسیار بالایی (به ویژه پایگاه اجتماعی) ارزیابی می‌شد، از دهه ۷۰ به این سو، به افول می‌گراید.
به عنوان نمونه می‌توان از فعال نبودن ۱۰ تا ۱۵ درصدی پزشکان متخصص داخلی در کشور یاد کرد که رقم قابل توجهی به نظر می‌رسد و سندی بر بیکار بودن بیش از هشت هزار پزشک در کشور است.
در این راستا، به نتایج یک تحقیق که در دهه ۷۰ توسط دانشگاه تهران انجام شده، اشاره می‌کنیم که براساس آن شغل "پزشکی"، در کنار شغل‌هایی نظیر استادی دانشگاه از جمله شغل‌هایی محسوب می‌شود که در رده‌های بسیار بالای منزلت اجتماعی قرار دارد.
حال اگر این پژوهش، دوباره در قالب یک پانل و با همان پاسخگویان، در کشور انجام شود، به احتمال زیاد، نتایج متفاوتی را نشان می‌دهد، بطوریکه سخنان اخیر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دال بر این موضوع است.
دکتر باقری لنکرانی، درآمد یک پزشک متخصص را در بدو استخدام "٣۰۰ هزار تومان" بیان داشت و به ‌گفته رییس هیات مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، "برای تربیت هر متخصص داخلی یک صد میلیون تومان هزینه می‌شود ولی این پزشکان پس از فارغ‌التحصیلی به علت نداشتن بیمار، نمی‌توانند مخارج مطب خود را تامین کرده و مجبورند به کارهای دیگری که در شان جامعه پزشکی نیست، تن دهند."
رییس سازمان نظام پزشکی کشور نیز در گزارش اخیر خود اعلام کرد که "طبق بررسی به عمل آمده، تنها سه تا چهار درصد پزشکان در کشورمان درآمدهای بالایی دارند. این پزشکان شامل جراحان قلب و پیوندهای اعضاء بوده که خدمات تخصصی و هزینه بر را ارایه می‌دهند."
"طبق این بررسی هم اینک درآمد ۴۰ تا ۵۰ درصد پزشکان از متوسط جامعه پایین‌تراست و ٣۰ تا ۴۰ درصد آنها از نظر درآمد در حد متوسطی قرار دارند." "سه چهارم از مجموع ۹٣ هزار پزشک متخصص و عمومی در سطح کشور را پزشکان عمومی تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها هم‌اکنون با حقوق پایین‌تر از متوسط جامعه زندگی را می‌گذرانند و این درحالی است که مردم وقتی می‌خواهند با پزشکان برخورد کنند ، قضاوتشان را براساس همان سه تا چهار درصدی که درآمدهای بالایی دارند، تعمیم می‌دهند.
بار سنگین ارایه خدمات پزشکی، در یک حجم گسترده، توسط پزشکان عمومی، ارایه می‌شود اما بیشترین مشکلات جامعه پزشکی، متوجه پزشکان عمومی است.
دکتر "حسن هویدا"، رییس انجمن پزشکان عمومی درباره پزشکان عمومی، اظهار می‌دارد: پزشکان عمومی با جمعیت ۶۵ هزار نفری و با ارایه بیشترین خدمات پزشکی در کشور، از محروم‌ترین اقشار و طبقات جامعه محسوب می‌شوند.
جامعه شناسان به یک مبحث مهم اجتماعی تحت عنوان "ارزش" و "ارزش‌های اجتماعی" می‌پردازند.
به اعتقاد جامعه‌شناسان، "هر گاه چیزی در جامعه "کم" باشد، "ارزش"، پیدا می‌کند."
برخی معتقدند که افزایش تعداد دانش آموختگان رشته پزشکی نیز دال بر این موضوع است که ارزش آنان برای جامعه، به تدریج کم می‌شود.
کاربه جایی می‌رسد که نه تنها فرزندان، بلکه والدین نیز به این نتیجه می رسند که بهتر است در این رشته سرمایه‌گذاری نکنند چون "پزشک، زیاد شده است."
اما از سویی برخی صاحبنظران این افزایش تعداد دانش آموختگان پزشکی را وجه مثبت و قابل اعتنا می‌دانند و معتقدند، این افزایش کمی، به نفع جامعه است و ما را در این زمینه خودکفا می‌کند.
اینان، مشکل بیکاری پزشکان و کمی درآمد آنان را به سیستم معیوب توزیع، ارتباط می‌دهند.
رییس فرهنگستان علوم پزشکی از جمله کسانی است که به توزیع نامناسب پزشک در کشور اشاره می‌کند و از آن به عنوان یکی از آفت‌های تهدیدکننده جامعه پزشکی یاد می‌کند.
دکتر "ایرج فاضل"، معتقد است: اینکه به ازای تعداد مشخصی جمعیت، باید چقدر پزشک داشته باشیم مناسب جوامعی است که سیستم توزیع مناسبی از پزشک دارند. این در حالی است که این سیستم، در جامعه ما ضعیف است.
شاید بتوان از توزیع نامناسب پزشکان در کشور سخن گفت و اینکه در صورت توزیع مناسب آنان مشکل بیکاری آنان حل می‌شود ولی به گفته وزیر بهداشت، "اینکه فقط، پزشک را به یک منطقه محروم بفرستیم، کافی نیست، بلکه باید شرایط و امکانات زندگی وی همچون مسکن و حقوق و دستمزد مناسب وی را نیز فراهم کنیم حتی به مدرسه فرزند وی نیز توجه کنیم."
دکتر "کامران باقری لنکرانی" تاکید می‌کند: اگر منابع و امکانات ماندگاری پزشک تامین نشود، پزشک نیز در منطقه محروم ماندگار نمی‌شود.
به گفته لنکرانی، بر اساس تبصره شش بودجه سال ٨۴ که در سال ٨۵ نیز ادامه دارد باید به بحث ساخت مسکن برای متخصصان در شهرهای زیر یک صد هزار نفر توجه کرد.
وی، می‌گوید: تخصیص بودجه یادشده در اسفند سال ٨۴ شروع شد که در پی آن ٣۰ درصد بودجه را به وزارت بهداشت داده‌اند و تاکنون نیز رقمی دیگر از آن را به این وزارت داده‌اند.
لنکرانی، از یک برآورد در سال گذشته در این وزارتخانه می‌گوید که در مناطق محروم به حدود پنج هزار پزشک متخصص نیاز است. این در حالی است که تعداد دانش آموختگان یاد شده، در سال گذشته به یک هزار نفر می‌رسید که فقط توانستیم ۲۰ درصد نیاز به متخصص را در مناطق محروم، پوشش دهیم.
از سویی، مدتی است، دولت به صرافت افتاده تا برای رفع بیکاری پزشکان، نسبت به اعزام آنان به خارج از کشور اقدام کند.
وزیر بهداشت، از اعزام‌هایی سخن می‌گوید و حمایت می‌کند که عزت کشور و پزشکان دانش آموخته را در هر شرایطی حفظ کند.
به گفته لنکرانی، معاون اشتغال این وزارتخانه در دوره قبل، به ۴۰ کشور برای اعزام و اشتغال پزشکان درخارج از کشور، سفر کرد. برخی از پزشکان نیز خودشان برای کار به خارج از کشور رفتند. ولی آنچه که از سوی وزارت بهداشت، در این زمینه، برنامه‌ریزی شده باشد، هیچ کدام به صورت چشمگیر، نتیجه نداشته ‌است.
طی روزهای اخیر، نخستین گروه از پزشکان ایرانی برای طبابت به آفریقای جنوبی اعزام شدند.
"غضنفر میرزابیگی" مشاور وزیر بهداشت در امور اشتغال در این زمینه می گوید: اگر پزشکان اعزامی ایرانی به آفریقای جنوبی از وضعیت زندگی و مزایای خود اعلام رضایت کنند، وزارت بهداشت شمار پزشکان اعزامی را تا پنج هزار نفر افزایش خواهد داد.
میرزابیگی با بیان اینکه درصد نرخ بیکاری گروه پزشکی در کشور مشخص نیست، می‌افزاید: وزارت بهداشت در حال بررسی این نرخ است تا برنامه‌هایی را در جهت کاهش بیکاری در میان پزشکان کشور انجام دهد.
یکم شهریور ماه سالروز تولد "ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا" معروف به ابن سینا ، پزشک ، فیلسوف و دانشمند بزرگ ایرانی است. این روز تحت عنوان روز پزشک نامگذاری شده‌است.

منبع: ایرنا