شبحی در حال فتح اروپا


فواد شمس


• سرآغاز این اعتراضات بر می گردد به دود شدن و به هوا رفتن یک رویا به نام "یورو"! روزگاری قرار بود که این واحد پولی مشترک برای اروپایی ها خوشبختی به بار بیاورد اما با ترکیدن حباب یورو چیزی جز کاهش سطح رفاه عمومی مردم برای شان به ارمغان نیاورد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ٣ فروردين ۱٣۹۲ -  ۲٣ مارس ۲۰۱٣



این روزها دوباره شبحی در اروپا به راه افتاده است. شبحی که می رود سرتاسر این قاره سبز را به تسخیر خود در آورد. شبح اعتراضات مردمی. مردم از یونان تا اسپانیا، از فرانسه تا نروژ، از سوئد تا آلمان، از انگلستان تا ایتالیا در خیابان های شهرهای مختلف این قاره با پرچم های رنگارنگ از سیاه تا سرخ گرفته به راه افتاده اند و به اشکال گوناگون اعتراض خود را به وضعیتی که روزها سیاستمداران اروپایی و سرمایه داری حاکم در آن جا به وجود آورده است اعلام می کنند.
اما این اعتراضات این بار به اشکال گوناگونی در جریان است. هر روزه شاهد آن هستیم در گوشه ای از شهرهای اروپا مردم با اشکال بدیع و نوینی از اعتراض در خیابان ها و درگیر عرصه های عمومی ظاهر می شوند. اما سرآغاز این اعتراضات بر می گردد به دود شدن و به هوا رفتن یک رویا به نام "یورو"! روزگاری قرار بود که این واحد پولی مشترک برای اروپایی ها خوشبختی به بار بیاورد اما با ترکیدن حباب یورو چیزی جز کاهش سطح رفاه عمومی مردم برای شان به ارمغان نیاورد.
یورو، به عنوان رویای بسیاری از سیاستمداران پس از جنگ جهانی دوم، از سوی اتحادیه اروپا و در سال ۱۹۹۲ در ماستریخت به عنوان واحد پولی مشترک انتخاب شد. برای پیوستن به این واحد پولی، کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌بایست حائز شرایطی باشند که در پیمان ذکر شده بودند؛ این شرایط مواردی مانند میزان کسری بودجه، تورم، نرخ بهره و سایر پیش نیازهای پولی را شامل می‌شدند. از بین تمامی اعضای اتحادیه اروپا در آن مقطع، بریتانیا، سوئد و دانمارک از پیوستن به این واحد پولی سرباز زدند. روز اول سال، یعنی اول ژانویه سال ۱۹۹۹، یورو رسما به عنوان پول واحد اروپایی اعلام می‌شود.
از آن زمان تاکنون، بر سر راه کشورهایی که از پول واحد اروپایی استفاده می‌کنند، فراز و نشیب های متعددی وجود داشته است. نمونه مشخص این وضعیت کشور یونان است. در سال ۲۰۰۱ یونان به پول واحد اروپایی می‌پیوندد.
اما بعد از چند سال با بدهی وحشتناکی روبرو شد و برای حل این معضل دست به تعدیل اقتصادی و اخراج بسیاری از کارکنان دولتی زد که همین مسئله باعث بروز اعتراضات فراونی در یونان شد. در واقع یونان را می توان طلایه دار آغاز اعتراضات در قرن ۲۱ در اروپا دانست. یونانی ها به اشکال مختلف از اعتصاب های سراسری تا راه اندازی تظاهرات دست به اعتراض زدند.
مردم یونان با حضور در خیابان ها دست به تظاهرات زدند. اما نکته قابل توجه در این تظاهرات ها ان بود که شکل اعتراضات متفاوت تر از اعتراضات چند سال گذشته بود. بار دیگر پرچم های سرخ با علامت هایی که بعد از فروپاشی شوروی کمتر دیده می شد به میان امد. از ان طرف برخی از جوانان در قالب گروه هایی که خودشان را آنارشیست می نامیدند با پرچم های سیاه و سرخ به مقابله با پلیس می پرداختند. این اتفاقات صحنه هایی را به وجود امد که هر روزه در رسانه های تصویری دیده می شد. جوانانی که بر صورت خود ماسک های ضدگاز می زدند و با چوب به پلیس حمله می کردند.
در کنار این ها یکی از جالبترین صحنه ها حضور یک سگ با نام "کانلوس" در اغلب این تظاهرات ها بود. این سگ بعد از مدتی تبدیل به یکی از جالب ترین نمادهای اعتراضی مردم یونان شد. او در میان صف معترضان بود و هر از گاهی نیز به پلیس ها حمله می کرد. کلا این سگ به یکی از نمادهای اصلی اعتراضات مردم یونان تبدیل شد.
یکی دیگر از جنبه های جالب توجه اشکال اعتراضی مردم یونان محاصره پارلمان این کشور در پایتخت آن در آتن بود، به نحوی که هر زمان که در پارلمان قرار بود یک قانون به ضرر مردم یونان تصویل شود، مردم پارلمان را به محاصره خود در می آوردند و به سمت پارلمان و گارد حفاظت از آن بمب های آتش زا و رنگ پرتاب می کردند.
البته با ادامه بحران اقتصادی اعتراضات به یونان محدود نماند و دامنه ی آن به پرتغال و ایتالبا و اسپانیا نیز کشیده شد. به نحوی که در ماه سپتامبر سال گذشته، اسپانیا با اصلاح قانون اساسی خود، دولت را موظف به محدود نگه داشتن کسری بودجه می‌کند.
که همین موضوع باعث بروز جنبش میدان گل آفتابگردان در اسپانیا شد. جوانان و مردم معترض اسپانیا با الهام گرفتن از مردم مصر و میدان التحریر در مادرید و بارسلون دست به اشغال میادین اصلی شهر زدند. اما در این جا پلیس کشورهای به ظاهر دموکراتیک اروپایی به انان حمله کردند و میادین را از آنان پس گرفتند. در واقع یکی از اشکال نوین مبارزه در اروپا کنونی همین تسخیر اماکن عمومی و فضاهای عمومی شهری است. مردم معترض خوابگاه ها، ساختمان های عمومی خالی از سکنه و میادین و خیابان ها را به تسخیر خود در می آورند. این جنبش در ایتالیا بسیار فعال است.
در زمانی که دولت ایتالیا پس از هفته‌ها چانه زنی با پارلمان آن کشور، بودجه‌ای ریاضتی ۵۰ میلیارد یورویی را تصویب می‌کند به این هدف که تا سال ۲۰۱۳ بودجه خود را تراز کند. در این زمان، در پی مخالفت عمومی شدید به این اقدامات، چندین اقدام کلیدی تعدیل می‌شوند. این مخالفت ها هم در اشکال تظاهرات های اعتراض امیز بود و هم در شکل اشغال اماکن و فضاهای عمومی. به شکلی که بسیاری از مدارس دولتی و مراکز دانشگاهی و خوابگاه های دانشجویی به تسخیر دانشجویان و جوانان معترض در امد.
در تمامی اعتراضات مردم اروپا در این چند وقت یک نکته مشترک وجود دارد. این که مردم معترض سعی دارند در مقابل خشونت عریانی که پلیس و نیروهای سرکوبگر به کار می برند با ایجاد فضای شاد و مسالمت آمیز ان را تعدیل کنند. به طور مثال همواره در مقابل صف های پلیس های گارد ضد شوروش چند نفر با لباس دلقک هستند که سعی می کنند سرکوبگری پلیس را به تمسخر بگیرند. یا در کنار این ها عده ای با اجرای تئاتر خیابانی فضا را تلطیف می کنند. در اکثر تظاهرات ها مردم دسته جمعی به سرود خوانی و ترانه خوانی و بعضا رقص می پردازند. به نظر می رسد شبحی که در اروپا به راه افتاده است تا تسخیر نهایی این قاره سبز از پا نمی نشیند. این بحرانی فعلی اقتصادی جهان و اروپا بهانه ای شده است که مردم بار دیگر راه خیابان ها و اعتراضات عمومی را بیابند.

منبع: همشهری ماه