• کمبود و نیز قیمت بالای موادخام باعث شده موجی جدید و غیرمعمول از به تملک درآوردن‌ها و قراردادهای همکاری رخ دهد... این بازگشت به سوی نوعی ادغام و الحاق عمودی که طی چند دهه پیش کسی به آن علاقه نشان نمی‌داد نشان‌دهندهء مرحله‌ای جدید از ادغام صنعتی است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۶ شهريور ۱٣٨۵ -  ۲٨ اوت ۲۰۰۶

کارشناسان معتقدند کمبود و نیز قیمت بالای موادخام باعث شده موجی جدید و غیرمعمول از به تملک درآوردن‌ها و قراردادهای همکاری رخ دهد. تولیدکنندگان فولاد درحال خرید معادن سنگ‌آهن هستند، تولیدکنندگان هواپیما درحال انعقاد قراردادهای بلندمدت برای خرید تیتانیوم هستند و شرکت بریجستون، دومین تولیدکنندهء بزرگ لاستیک جهان نیز مشغول کاشت درختان کائوچو است.
این بازگشت به سوی نوعی ادغام و الحاق عمودی که طی چند دهه پیش کسی به آن علاقه نشان نمی‌داد نشان‌دهندهء مرحله‌ای جدید از ادغام صنعتی است. شرکت‌های تولیدکنندهء محصولات مختلف که در اثر به تملک در آوردن رقبا بزرگ‌تر شده‌اند، به امید تضمین عرضهء مناسب مواداولیه و کنترل هزینه‌ها مشغول تعامل و مذاکره با عرضه‌کنندگان مواد اولیه هستند.
این روند به آن سوی مواد اولیه گسترش یافته و اکنون شامل قطعات حیاتی و ضروری نیز شده است. شرکت آرمور هولدینگز (. ArmorHoldings Inc ) که سازندهء اتومبیل‌های ضدگلوله و جلیقه‌های ضدگلوله است، ماه گذشته شرکت بزرگ تولیدکنندهء الیاف بسیار مستحکم را به تملک خود درآورد. این شرکت تولیدکنندهء فیبر به روش کم هزینه و سازگار با محیط زیست برای تولید الیاف مناسب ساخت اتومبیل‌های کاملا ضدگلوله دست یافته بود.
تولیدکنندگان اتومبیل و شرکت‌های تولید فولاد از گذشته‌های دور به در تملک داشتن همه چیز از انبارهای مواد اولیه، کارخانه‌های تولیدی تا مراکز فروش عادت داشتند اما ادغام عمودی طی سدهء گذشته به دلیل ناکارآیی، جذابیت خود را از دست داده بود.
اکنون روند معکوس شده زیرا برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بخش تولید صنعتی قصد دارند از شدت افت و خیز قیمت‌ها بکاهند و برای جزر و مد مواد اولیه برنامه‌ریزی مناسب‌تری داشته باشند. اما به جای در اختیار و تملک داشتن همه چیز، این شرکت‌ها امیدوارند منابع و مولفه‌هایی را در کنترل داشته باشند که بسیار کمیاب هستند یا تولید آن‌ها بسیار دشوار است.
این روند بخشی از موج بزرگ‌تر ادغام است که درحال تغییر شکل و ساختار بسیاری از صنایع است.
تاکنون در سال جاری، شرکت مطالعات آماری   Dealogic   طبق بررسی‌های خود به ۴۷۵ مورد ادغام و به تملک درآوردن در حوزهء فلزات و فولاد برخورد کرده که ارزش کل آن‌ها ۷/۷۱ میلیارد دلار است درحالی که طی مدت مشابه در سال گذشته، ٣۹٨ مورد ادغام و به تملک درآوردن به ارزش ٣/۲۴ میلیارد دلار صورت گرفت. همچنین در هشت ماه امسال در حوزهء تولید ماشین‌آلات ۴۹۹ مورد به تملک درآوردن به ارزش ٨/۲۴ میلیارد دلار و در مدت مشابه سال گذشته ٣۴۶ مورد با ارزش ۲/۱۴ میلیارد دلار انجام شد.
هنوز مشخص نیست چه تعداد از این به تملک درآوردن‌ها با هدف تضمین عرضهء کافی مواد گران و کمیاب صورت می‌گیرد. مسلما اکثریت موارد ادغام و به تملک درآوردن از سوی شرکت‌هایی انجام می‌شود که قصد دارند بزرگ شده و هزینهء تولید خود را کاهش دهند اما برخلاف ادغام‌های پیشین، این موج جدید در عمق صنعت تولید صورت گرفته و حاصل رشد روزافزون قیمت مواداولیه است. طی دو سال گذشته قیمت مس، نیکل، کائوچوی طبیعی و نفت به ترتیب ۱۹۲ درصد، ۱۰٣ درصد، ۷۲ درصد و ۶۷ درصد افزایش یافته است. یکی دیگر از دلایل موج جدید، افت و خیز شدید قیمت‌هاست که باعث دشواری تولید، بالا رفتن هزینه‌ها، ورشکستگی‌های پر هزینه و کمبود محصولات مختلف شده است. برای مثال قیمت فولاد در ایالات متحده در ماه ژوئن نسبت به سال پیش از آن ۲۰ درصد رشد کرد. کارشناسان معتقدند هنگامی که وضعیت انبارهای مواد اولیه تا این حد نگران‌کننده است، طبیعی است که شرکت‌های بزرگ برای در کنترل گرفتن عرضهء مواد اولیه انگیزهء کافی دارند.
تولیدکنندگان فولاد در این زمینه پیشتاز هستند. چهار سال پیش شرکت فولادسازی یو.اس.استیل مستقر در پیتس‌بورگ اعلام کرد که قصد دارد با هدف تمرکز بر تولید فولاد عملیات استخراج و فرآوری سنگ آهن خود را در مینه‌سوتا تاسیس کند. اما اتحادیهء کارگری این شرکت از انجام برنامهء یاد شده جلوگیری کرد. اکنون با توجه به رشد شدید قیمت مواد خام، فقدان ادغام عمودی، نقطه ضعفی بزرگ در آن صنعت محسوب شده و بسیاری از تولیدکنندگان فولاد به سوی کسب کنترل فراگیر بر مواد اولیه در حرکت هستند.
شرکت میتال استیل، بزرگ‌ترین شرکت فولادسازی جهان مستقر در روتردام هلند اعلام کرده که تا سال ۲۰۱۰، ٨۲ درصد از لحاظ سنگ‌آهن خودکفا خواهد شد. همچنین چهارمین شرکت بزرگ روسی تولیدکنندهء فولاد   ( Novolipetsk Steel )   اوایل امسال با صرف ۷۵۰ میلیون دلار، سهامی را در دو شرکت تولیدکنندهء زغال‌سنگ خریداری کرد. هدف اعلام شدهء این شرکت، خودکفایی در زمینهء مواد اولیه است.
دیگر شرکت‌های بزرگ تولیدکننده نیز در حال انعقاد قراردادهای بلندمدت برای تضمین عرضهء مناسب مواد اولیه برای خود و عرضه‌کنندگان قطعاتشان هستند. کنسرسیوم اروپایی ایرباس در ماه مه اعلام کرد که قراردادهایی را به ارزش ۴/۱ میلیارد دلار با عرضه‌کنندگان تیتانیوم منعقد کرده که هدف آن تضمین دریافت این مادهء کمیاب تا سال ۲۰۱۵ است. در نظر گرفتن این افق زمانی برای هر صنعتی غیرمعمول است.
شرکت بویینگ نیز با همین هدف قراردادی را با شرکت روسی   OAO VSMPO   که بزرگ‌ترین تولیدکنندهء تیتانیوم جهان است امضا کرد; که طبق آن این شرکت قطعات لازم را برای جت‌های جدید   Dreamliner   بویینگ تامین خواهد کرد. یک سرمایه‌گذاری مشترک مستلزم سرمایه‌گذاری اولیهء ٣۰ میلیون دلار هر یک از طرفین است. بویینگ اعلام کرد این قرارداد هزینهء قطعات تیتانیومی را کاهش خواهد داد.
از سوی دیگر، شرکت اپن انرژی   ( Open Energy )   مستقر در ایالت کالیفرنیا که سازندهء تجهیزات خورشیدی است، از قراردادهای خود برای خرید قطعات سیلیکونی برای عرضه‌کنندگان قطعات خود استفاده می‌کند.
دیوید سالت‌مان، رییس این شرکت می‌گوید: «در یک محیط تجاری طبیعی و هنگامی که شرایط زنجیرهء عرضه عادی است، این گونه قراردادها منعقد نمی‌شود زیرا باعث حبس سرمایه می‌شود.»
اما چاره‌ای وجود ندارد زیرا در غیر این صورت شرکت‌ها به سبب کمبود مواد اولیه یا قیمت بالای آن دچار ورشکستگی می‌شوند.
یکی از تحلیل‌گران که در زمینهء تهیه مواد اولیه تخصص دارد می‌گوید: «روند ادغام عمودی شرکت‌ها مدت‌هاست آغاز شده است.»
این روند به معنای خرید مواد اولیه از طرف گروهی از تامین‌کنندگان قطعات یا کمک به عرضه‌کنندگان برای پیش‌بینی بهتر نیازهای آتی‌شان است. در صنعت تولید لاستیک، شرکت بریجستون ژاپن سال گذشته یک شرکت کاشت درخت کائوچو را خریداری کرد و در حال کمک به دیگر کشاورزان در دیگر نقاط جهان برای کاشت تعداد بیش‌تری درخت کائوچواست. این شرکت همچنین با سرمایه‌گذاری در دیگر کارخانه‌ها قصد دارد عرضهء دیگر مواد اولیهء تولید لاستیک را تضمین کند.
یکی از مقامات ارشد شرکت بریجستون می‌گوید: «این شرکت معتقد است در بلندمدت تقاضای جهانی برای این‌گونه مواد خام استراتژیک باعث می‌شود دستیابی به میزان کافی از مواد پرکیفیت ضروری برای تولید کارآ و باصرفه هر روز دشوارتر شود.»
این شرکت‌ها با هدف رشد تولید مواد اولیه یا جلوگیری از دسترسی رقبا به آن‌ها چنین استراتژی را دنبال می‌کنند. برای مثال سال گذشته شرکت تویوتا مالکیت مهم‌ترین عرضه‌کنندهء باتری برای اتومبیل‌های دوگانه‌سوز بنزین- برق را که میزان زیادی نیکل مصرف دارند، به دست آورد. رشد سریع تولید اتومبیل‌های دوگانه‌سوز باعث شده تولیدکنندگان باتری نتوانند پاسخگوی تقاضا باشند.
 
  منبع: وال استریت ژورنال