تصویر جهان در قاب هفته
از رقص اژدهای زرد تا سلام "های هیتلر" یونانی


اردشیر زارعی قنواتی


• تحولات بین المللی در هفته جاری هر چند که مطابق معمول ماه های اخیر تحت تاثیر بحران سوریه قرار داشت اما رصد خبرها نشان می دهد که تحولات مثبت و منفی در دیگر اکناف عالم نیز به لحاظ تاثیرگذاری بر شرایط جهانی دست کمی از جنگ داخلی سوریه ندارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲ خرداد ۱٣۹۲ -  ۲٣ می ۲۰۱٣


تحولات بین المللی در هفته جاری هر چند که مطابق معمول ماه های اخیر تحت تاثیر بحران سوریه قرار داشت اما رصد خبرها نشان می دهد که تحولات مثبت و منفی در دیگر اکناف عالم نیز به لحاظ تاثیرگذاری بر شرایط جهانی دست کمی از جنگ داخلی سوریه ندارد. سفر هفته جاری "لی کیچیانگ" نخست وزیر چین به هند و دیدار "شی جین پنگ" رئیس جمهوری این کشور از آمریکا که تقریبا به طور هم زمان انجام گرفت نشان می دهد که دیپلماسی چین برای گسترش روابط و تثبیت خود به عنوان یک بازیگر بزرگ منطقه یی و بین المللی وارد فاز جدیدی شده است. در این هفته ها عراق نیز حال و روز خوشی نداشت و پس لرزه های جنگ فرقه یی سوریه فضای سیاسی – امنیتی این کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داده و به نظر می رسد که سرزمین بین النهرین هم در آستانه ی یک فاجعه می باشد که تداعی کننده وضعیت در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ خواهد بود. در تونس هم در مسیر ظهور و بروز بنیادگرایی اسلامی و نقش پر رنگ سلفی گری سنی در چارچوب منازعات فرقه یی و طالبانیزاسیون جوامع عربی، گروه "انصار الشریعه" دوقلوی "جبهه النصره" سوریه که مرتبط با القاعده می باشد در طی روزهای گذشته دست به تحرکات شدیدی زده و با فراخوان برای نشست سالانه در شهر "قیروان" فضای سیاسی این کشور را دچار التهاب کرده است.

چین در شاهراه جهانی : پس از تغییر و تحولات جدید در کادر رهبری چین طبق قاعده رهبران کمونیست این کشور اولویت های ژئوپلتیک و بین المللی این کشور معمولا با زمانبندی اولین سفرهای خارجی به حوزه پیرامونی، خود را نشان می دهد. اولین سفر شی جین پنگ رهبر تازه به قدرت رسیده به مقصد مسکو و بعد آفریقا و اینک واشینگتن بوده و در این هفته نیز نخست وزیر به دهلی نو سفر کرده است. این ترانزیت سیاسی نشاندهنده اهمیت روسیه به عنوان متحد استراتژیک، آفریقا در چارچوب بسط روابط با کشورهای با منابع غنی بکر و در حال توسعه، آمریکا به عنوان بزرگترین هژمون و رقیب که می بایست در قالب دیپلماسی بازی بزرگ به آن پرداخت و هم چنین هند در جایگاه نزدیکی و تعمیق روابط با قدرت های نوظهور در عرصه جدید بین المللی برای پکن بوده است. این در حالی است که بر طبق آخرین گزارش سازمان "همکاری و توسعه اقتصادی" چین که در سال گذشته از رشد ٨, ۷ درصدی برخوردار بوده است در سال جاری به رشد ۵, ٨ درصدی رسیده و پیش بینی می شود که در سال آینده به رشد ۷, ٨ درصد نایل شده و تا سال ۲۰۱۶ میلادی اقتصاد این کشور از آمریکا جلو خواهد افتاد. سرزمین اژدهای زرد به موازات رشد سرسام آور اقتصادی خود در شرایطی که جهان غرب در رکود و بحران به سر می برد به خوبی درک کرده است که توسعه اقتصادی باید به موازت نقش بین المللی این کشور در حوزه ژئوپلتیک و امنیت جمعی همراه و همگام باشد.

بحران منطقه یی و مشترک : پرداختن به بحران سوریه بدون در نظر گرفتن تاثیرات آن در حوزه پیرامونی به خصوص در عراق، لبنان و ترکیه، دیگر نمی تواند تحلیل روشنی از رخدادهای کنونی و آتی در این حوزه را تعریف و تبیین کند. هم اکنون مدیریت بحران در منطقه در بازتعریف محور شیعه – محور سنی در فاز فاجعه آمیز منازعات فرقه یی انجام می گیرد که سوریه در کانون آن بوده و عراق، لبنان و ترکیه متاثر از این پدیده زشت در آستانه برخوردهای "سلبی" و نافی وحدت ملی خود در آستانه بحران های قومی – مذهبی با حدت و شدت متفاوت قرار گرفته اند. دمشق در حالی بیش از دو سال است که با این وضعیت دست و پنجه نرم می کند که بعد از توافق کم رنگ مسکو – واشینگتن برای برگزاری یک کنفرانس بین المللی جهت حل سیاسی بحران هم اکنون از یک سو در جبهه استراتژیک شهر "قصیر" و دیگر مناطق بحرانی کشور از حالت تدافعی به حالت تهاجمی گام برمی دارد و از طرف دیگر با پر رنگ شدن نقش اسرائیل در این منازعه تحرکات دوجانبه نظامی در بلندی های جولان در حال انجام است. در عراق که شدیدا تحت تاثیر جنگ داخلی و فرقه یی سوریه قرار گرفته است در طی هفته ی جاری هر روز صدای بمب ها در اماکن مسکونی، مساجد و پاسگاه های پلیس به گوش رسیده و تخمین زده می شود که در هفته اخیر بیش از ٣۰۰ تن کشته بر جای گذاشته است. در لبنان ترکش های جنگ داخلی سوریه در شهر دو قومی – مذهبی "طرابلس" هر روزه در نبرد بین شیعیان علوی و سنی های این شهر تلفاتی بر جای می گذارد و حامیان سنی "سعد حریری" و جنگجویان "حزب الله" در جنگ نیابتی سوریه خود نیز به نیابت از دیگران به شدت درگیر شده اند. در ترکیه نیز بعد از انفجارات شهر "ریحانلی" و خشم مردم این شهر و استان مرزی "هاتای" از سیاست های ماجراجویانه "رجب طیب اردوغان" به دلیل دخالت مستقیم در بحران سوریه موقعیت حزب حاکم را به شدت تضعیف کرده و در صورت تداوم وضعیت کنونی خطر بروز ناآرامی های بیشتر در این کشور هم منتفی نخواهد بود.

اسرائیل : دولت راستگرای "بنیامین نتانیاهو" در حالی خود را درگیر بحران سوریه کرده است که هم زمان با بازی جدید روسیه برای ارسال سلاح های پیشرفته ضددریایی و ضدهوایی به دمشق موقعیت امنیتی تل آویو در صورت بروز و تشدید برخوردهای دوجانبه را در معرض تهدید قرار داده است. از طرف دیگر تلاش های "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا برای از سر گیری مذاکرات صلح بین تل آویو – رام الله با توجه به پافشاری فلسطینیان در خصوص بازگشت به مرزهای سال ۱۹۶۷ و اصرار اسرائیل جهت حفظ بسیاری از شهرک های مهم در مناطق اشغالی کرانه باختری در قبال تخلیه بعضی از شهرک های غیرقانونی، هیچ چشم انداز مثبتی را نشان نمی دهد.

تونس : زمانی که "محمد بوعزیزی" سبزی فروش تونسی با خودسوزی آتش به جان خود زد کمتر کسی فکر می کرد که شعله های این آتش خیلی زود بسیاری از حاکمان موروثی را به کام خود بکشد. با سقوط "زین العابدین بن علی" دیکتاتور تونس در طی یک خیزش مسالمت آمیز و چندی بعد سقوط "حسنی مبارک" دیکتاتور مصر و آن هم به طریق یک قیام مسالمت آمیز از نوع "میدان التحریر" با کارشکنی نیروهای بیرونی محافظه کار منطقه یی – بین المللی در همدستی با جمعیت های "اخوان المسلمین" و سلفی ها هر چند روند دمکراتیک در این کشورها مسدود گردید اما نیروهای اهریمنی محافظه کار اسلامی سنی، سلفی و سلول های خفته مرتبط با القاعده نیز برای بازیگری در میدان جدید آزاد شدند. این نیروها و به خصوص سلفی ها نه تنها روند دمکراتیک در کشورهای خود را مورد تهدید جدی قرار دادند که با صدور داوطلبان متوهم خود به دیگر مناطق بحرانی به خصوص در سوریه، جهانی را به آشوب کشیدند. این گروه ها با توجه به قدرت یابی و حیات دوباره یی که در فضای سیاسی ملی و منطقه یی پیدا کرده اند هم اکنون به یک تهدید واقعی برای وحدت و ثبات ملی و هم چنین امنیت منطقه یی تبدیل شده اند که حوادث هفته جاری در برخورد سلفی ها با نیروهای امنیتی در شهر قیروان تونس نوک کوه یخی می باشد که از آب بیرون زده است.

اتحادیه اروپایی : بحران اقتصادی در اروپا با تحمیل نسخه های "ریاضت اقتصادی" نه تنها کاهش پیدا نکرده است که حتی بحران را تشدید نیز کرده و بحران اجتماعی و خشم توده های مردم را هم بر سر این اتحادیه آوار کرده است. آخرین گزارش دفتر آماری اتحادیه اروپا که مقر آن در پاریس می باشد و در روز چهارشنبه ۱۵ آوریل انتشار یافته است، نشان می دهد که "رکود" در این اتحادیه ادامه داشته و هم اینک ۹ کشور از ۱۷ کشور عضو "یورو" در رکود به سر می برند که به تازگی فرانسه نیز به این کاروان پیوسته است. این رکود به خصوص در کشورهای درگیر بحران چون یونان وضعیت فاجعه باری را رقم زده است که از درون آن احزاب راست افراطی چون "فجر طلایی" در پارلمان، سلام هیتلری می دهند.