اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۹ مرداد ۱٣۹۲ -  ۲۰ اوت ۲۰۱٣

بهار: علی‌اکبر ولایتی، دیپلمات کهنه‌کاری که سکوتش را نخستین‌بار در مناظره‌های انتخاباتی یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری شکسته بود، مواضعی متفاوت اتخاذ کرده است. «امکان مذاکره با آمریکا»، «به‌کارگیری زبان متفاوت» و «توصیه به غرب برای استفاده از فرصت ریاست‌جمهوری روحانی» مواضعی هستند که در گفت‌وگوی اخیر وزیر امور خارجه اسبق کشورمان با آسوشیتدپرس مطرح شده‌اند. ولایتی در این گفت‌وگو با تاکید بر این‌که «ایران غنی‌سازی خود را تعلیق نخواهد کرد» و یادآوری این نکته که «تصمیم‌گیر نهایی در موضوع هسته‌ای رهبر ایران است.» گفته است: «انتخاب حسن روحانی به‌عنوان رییس‌جمهوری فرصتی برای قدرت‌های جهانی است تا به یک توافق با ایران بر سر برنامه هسته‌ای‌اش دست یابند.»مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل تاکید کرده است که «برای رسیدن به توافق اکنون توپ در زمین غرب است»، اما اطمینان‌خاطر داده که ایران «زبان متفاوتی» از روش‌های «شعاری و جنجالی» محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری سابق به کار خواهد بست.» موضعی که سبب شده خبرگزاری آمریکایی با مهم دانستن این تغییر لحن یادآوری کند که چگونه محمود احمدی‌نژاد قطعنامه‌های سازمان ملل را «کاغذ پاره» خواند یا چگونه در مذاکرات هسته‌ای از تاکتیک‌های تندروانه‌ استفاده می‌شد. علی‌اکبر ولایتی همچنین در این گفت‌وگو تاکید کرده است: «رهبری کشور پیشرفت بالقوه در مذاکرات دوجانبه با کشورهای غربی _ از جمله آمریکا _ را دور از انتظار نمی‌بیند.» و «انتخاب روحانی آزمایشی برای حسن‌نیت کشورهای غربی است و غرب باید از این فرصت استفاده کنند.»به گفته این خبرگزاری، ولایتی در این گفت‌وگو به جزییات این‌که آمریکا و متحدانش چه باید بکنند نپرداخته است، اما یادآور شده «غرب ایران را پاسخگوتر خواهد یافت.» وزیر خارجه اسبق ایران گفته: «به نظر من، تکرار همان لحنی که داشته‌ایم مفید نیست. ما باید با زبان متفاوتی سخن بگوییم؛ با همان اهداف اما زبانی متفاوت.» وی تاکید کرده است که «اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران باید «بسیار فعال» باشند و نه تنها در قالب ۱+۵ با شش کشور مذاکره کنند بلکه مستقیم یا غیرمستقیم با تک‌تک این کشورها به گفت‌وگو بپردازند.» ولایتی با بیان این‌که «حل موضوع چنین پیچیده‌ای به عقلانیت بیشتر نیاز دارد.» گفته است: «رهبر معظم انقلاب اصول سیاست خارجی را تعیین کرده و دولت موظف به تبعیت از آن است. بنابراین، دولت روحانی از نظر استراتژیکی همان راه دولت گذشته را خواهد رفت، اما از نظر فنی و تاکتیکی روش متفاوتی را پی خواهد گرفت.» مشاور ارشد مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در این گفت‌وگو احتمال گفت‌وگوهای دوجانبه را رد نکرده و گفته است: «این موضوع به رفتار آمریکا بستگی خواهد داشت. اگر رفتار و عملکرد آمریکا همان باشد که در گذشته بوده است، فکر نمی‌کنم مذاکره‌ای صورت گیرد. آمریکایی‌ها باید از موضع خود پایین بیایند. آن‌ها هنوز فکر می‌کنند که یک ابرقدرت هستند.» ولایتی گفته است: «ایران دوباره برنامه غنی‌سازی خود را تعلیق نخواهد کرد، چون تجربه تلخی از تعلیق غنی‌سازی به‌عنوان یک اقدام اعتمادساز در سال ۲۰۰٣ دارد. ما هرگونه غنی‌سازی را برای دو سال متوقف کردیم. نتیجه چه شد؟ هیچ. هر روز آن‌ها (اروپایی‌ها) ادعایی به ادعاهای گذشته خود افزودند. چرا ما باید این تجربه را تکرار کنیم؟»وی همچنین با تاکید بر این‌که «ظریف یک دیپلمات کهنه‌کار و مذاکره‌کننده بسیار خوبی است» گفته: «او تجربه بسیار خوب و کارآمدی در دیپلماسی دارد. با حضور دکتر ظریف در راس دستگاه سیاست خارجی ایران، امیدواریم درنهایت بتوانیم به راه‌حلی نه تنها در موضوع هسته‌ای بلکه در دیگر مسائل منطقه‌ای نیز دست یابیم.» اظهاراتی که براساس آن گزارشگر «آسوشیتدپرس» حدس زده است که «محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جدید و نماینده دائم سابق ایران در سازمان ملل، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران خواهد بود.» ولایتی که تا پیش از سال ۷۶ به‌مدت ۱۶ سال متوالی سکان سیاست خارجی کشور را در دست داشت پس از آن و خاصه در هشت سال گذشته در برابر رویکرد‌های حاکم بر سیاست خارجی کشور سکوتی نسبی اختیار کرده بود. آن‌قدر که به نظر نمی‌آمد او انتقادی به روند مذاکرات هسته‌ای و مسائل مبتلابه آن داشته باشد. با این حال این سکوت در مناظرات انتخاباتی شکسته شد. او در مناظره سیاسی در حالی که اذعان داشت «بخشی از مشکلات اقتصادی ریشه در تحریم‌ها دارد» تاکید کرد:
«به همین دلیل باید افرادی متصدی کار شوند که این تجربه را داشته باشند.» ولایتی سپس با بیان این‌که «وظیفه دستگاه‌های دیپلماسی کاهش هزینه است و نه صدور بیانیه و اعلام مواضع و شعار» نشان داد رویکردی انتقادی نسبت به عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور در سال‌های گذشته دارد. او گفت: «دیپلماسی این نیست که ما برویم و در مقابل کشورهای دیگر خطابه بخوانیم و مطلبی را بیان کنیم که در یک مصاحبه مطبوعاتی بیان کنیم. دیپلماسی فقط صحبت‌کردن نیست و باید کارهای دیگری صورت گیرد.» ولایتی سپس با یادآوری بعضی ناهماهنگی‌های سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد انگشت انتقاد را به سمت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای گرفت و گفت: «هنر دیپلماسی بیانیه صادر کردن نیست و حتما این روند مذاکرات هسته‌ای درست نیست و اگر درست بود وضع ما به این حالت نمی‌رسید.» تغییر رویکرد ولایتی و اظهارات او در آن مناظرات حتی به مذاق نامزدهای دیگری که با او در یک ائتلاف حضور داشتند خوش نیامد. تا آنجا که یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب آن سخنان را «کمکی به گفتمان رقیب اصولگرایی» و «ناشی از تدبیر عقلانی» دانست. همچنانکه آسوشیتدپرس نیز در تحلیل سخنان مشاور ارشد مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل این سخنان را نشانه راهبرد جدید مقامات ارشد نظام جمهوری‌اسلامی ایران دانسته است. با این حال روز گذشته ولایتی در گفت‌وگو با «فارس» و در پاسخ به برداشت یک سیاستمدار اصلاح‌طلب از سخنانش در مناظره‌ها گفت: «مواضع بنده در انتخابات کاملا فردی و نظر کارشناسی بنده در آن زمان بود و هیچ هماهنگی قبلی صورت نگرفته بود.» وی با تاکید بر این‌که انتخابات به پایان رسیده و باید فضای همدلی در کشور حاکم شود، گفت: «سیاست‌های هسته‌ای را مقام رهبری تعیین می‌کنند و همه باید تابع آن باشیم. بعضی با طرح چنین مباحثی در صدد اختلاف‌افکنی بین اصولگرایان هستند.» سخنانی که به نوعی می‌تواند پاسخی به برداشت خبرگزاری آمریکایی از تغییر مواضع اخیر دیپلمات کهنه‌کار کشورمان نیز باشد.