راه سخت مرکل برای تداوم صدراعظمی آلمان


اردشیر زارعی قنواتی


• شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات پارلمانی آلمان در ۲۲ سپتامبر به صدا در آمده است و بعد از هفته ها تبلیغات و تلاش احزاب بزرگ و کوچک جهت کسب آرای شهروندان، هم اکنون تا حدودی وضعیت دو جناح سیاسی رقیب قابل پیش بینی می باشد. آخرین نظرسنجی ها نشان می دهد که حزب دمکرات مسیحی حدود ۳۸ تا ۴۰ درصد آراء را کسب می کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۷ شهريور ۱٣۹۲ -  ۱٨ سپتامبر ۲۰۱٣



شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات پارلمانی آلمان در ۲۲ سپتامبر به صدا در آمده است و بعد از هفته ها تبلیغات و تلاش احزاب بزرگ و کوچک جهت کسب آرای شهروندان، هم اکنون تا حدودی وضعیت دو جناح سیاسی رقیب قابل پیش بینی می باشد. آخرین نظرسنجی ها نشان می دهد که حزب دمکرات مسیحی و موتلف همیشگی آن سوسیال مسیحی حدود ٣٨ تا ۴۰ درصد آراء را کسب می کنند و رقیب آنان حزب سوسیال دمکرات بین ۲۵ تا ٣۰ درصد از کرسی های پارلمان را از آن خود خواهد کرد. آرای حزب سبزها حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد در نوسان است و پیش بینی می شود حزب چپ آلمان نیز ۱۰ تا ۱٣ درصد از آراء را کسب کند. در این بین وضعیت حزب دمکرات های آزاد که در دولت ائتلافی کنونی "آنگلا مرکل" شریک دولت راست کنونی می باشند به جهت افول آرای این حزب در طول انتخابات محلی در یک سال گذشته که احتمال سقوط به زیر پنج درصد (نصاب لازم برای ورود به پارلمان) تا حدودی می تواند معادلات فعلی را بر هم زده و کار مرکل را سخت کند. از آنجا که در آلمان مکانیزم مبارزات انتخاباتی، نوع سیستم انتخاباتی، تنوع احزاب و عدم وجود طیف گسترده آرای خاکستری و مهم تر از همه روحیه انعطاف ناپذیر گرایش سیاسی رای دهندگان تقریبا در نظام لیبرال دمکراسی منحصر به فرد است امکان "سورپرایز" انتخاباتی تا حدود زیادی وجود نداشته و نظرسنجی ها معمولا گرایش غالب را نشان می دهد. از طرف دیگر به دلیل همین مکانیزم انتخاباتی که هر فرد می تواند دو بار یعنی یک بار به کاندیدای حوزه محلی و یک بار هم به حزب مورد قبول خود رای دهد یک پیچیدگی خاص در این سیستم وجود دارد که راه را به واسطه "تبصره ۵ درصدی" برای ورود احزاب کوچک به پارلمان بسته و مانع از تاثیرگذاری تعیین کننده توسط احزاب "غیرآلترناتیو" در عرصه سیاسی کشور می شود. طبق اعلان کمیسیون انتخابات در این دوره حدود ۶۲ میلیون نفر حائز شرایط رای دادن می باشند که در ۲۹۹ حوزه رای خواهند داد که از این بین حدود ۶ میلیون نفر مهاجران دارای تابعیت آلمانی خواهند بود. هم اکنون دو حزب کوچک چپ لیبرال "دزدان دریایی" و حزب پوپولیست راست "بدیلی برای آلمان" هر چند که شانس کمی برای عبور از حدنصاب پنج درصدی دارند اما از آنجا که می توانند هر کدام تا حدود سه درصد رای کسب کنند تا حدودی یک دستبرد به سبد آرای احزاب آلترناتیو تلقی شده و قادر است بعضی از پیش بینی ها را دچار تغییر کند. دو نکته در این میان می تواند تا حدودی موجب گمراهی در تحلیل شود یکی اینکه احزاب دمکرات مسیحی و متحدین آن در انتخابات محلی یک سال گذشته در هر ۱٣ ایالتی که در آن انتخابات برگزار گردید شکست خوردند (به استثنا ایالت بایرن که در ۱۵ سپتامبر طبق پیش بینی و سابقه حاکمیت ۵۶ ساله سوسیال مسیحی ها بر این ایالت هم چنان اکثریت مطلق خود را حفظ کردند) این در حالی است که مردم آلمان معمولا در انتخابات محلی بر اساس الزامات ایالتی رای می دهند و در انتخابات فدرال بر اساس گرایش کلان سیاسی – اقتصادی رای خود را به صندوق می ریزند. نکته دوم اینکه هر چند در تمام نظرسنجی ها وضعیت مرکل از رقیب خود "پیر اشتاین بروک" از حزب سوسیال دمکرات بسیار مساعدتر است اما سبد آرای جناح چپ نسبت به جناح محافظه کار حامی صدراعظم هم اکنون تا حدودی سنگین تر است.
۱ – نقطه قوت و ضعف جناح راست : کارنامه دو دوره صدراعظمی مرکل تا حدودی به جهت رشد اقتصادی و عدم فروغلتیدن در بحران اقتصادی حوزه یورو تا حدودی مثبت می باشد اما این موضوع به جهت قانون کار نئولیبرالی که فاقد تعیین حداقل دستمزد بوده و بسیار پائین تر از اتحادیه اروپایی حتی به زیر شش یورو در ساعت می رسد، موجب تشدید شکاف طبقاتی گردیده است. به همین دلیل به همان نسبت که رشد اقتصادی آلمان برای مرکل نقطه قوت است به لحاظ ناخرسندی طبقات کارگری و مزدبگیر دشمنان زیادی را برای وی به صف می کند. از طرف دیگر ائتلاف راست حاکم برای پیروزی حتما به آرای حزب دمکرات های آزاد احتیاج دارد که طبق پیش بینی ها با افول اعتباری این حزب، عبور از نصاب پنج درصدی در ۲۲ سپتامبر برای دمکرات ها دشوار خواهد بود. چنانچه دمکرات های آزاد نتوانند وارد پارلمان شوند تداوم ائتلاف کنونی ناممکن بوده و مرکل باید به دنبال شریک تازه یی برای ائتلاف بگردد. این اتفاق در انتخابات سال ۲۰۰۵ حادث شد و دمکرات مسیحی ها به اجبار با حزب رقیب سوسیال دمکرات وارد یک ائتلاف بزرگ شدند که هم اینک نیز برای تحلیلگران انتخاباتی یک گزینه اجتناب ناپذیر تلقی می شود.

۲ – نقطه قوت و ضعف جناح چپ: حزب سوسیال دمکرات در تمامی نظرسنجی های انجام گرفته بین ۲۵ تا ٣۰ درصد از آراء را می تواند کسب کند که با لحاظ آرای حزب متحد خود سبزها، تقریبا با جناح راست برابری می کند. جدا از اینکه احزاب کوچک دزدان دریایی و بدیلی برای آلمان بتوانند از مرز پنج درصدی عبور کنند (آنان مخالفین جدی سیاست های مرکل می باشند) در جناح اپوزیسیون آرای رشدیابنده بالای ده درصدی حزب چپ اهمیت دوچندانی پیدا می کند. از یک طرف ذخیره بالای ده درصدی در سبد حزب چپ مایه قوت جناح اپوزیسیون می باشد و از طرف دیگر با توجه به شکاف جدی و اساسی بین این حزب و سوسیال دمکرات ها تا حدودی ائتلاف آنان برای تشکیل دولت چندان محتمل نخواهد بود. حزب چپ با مشی رادیکال و کارگری خود خواهان تغییرات اساسی در بسیاری از امور اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به نفع لایه های زیرین اجتماعی و مهاجران است که این برای سوسیال دمکرات های رفرمیست چندان قابل پذیرش نمی باشد. ائتلاف دو حزب بزرگ نیز با توجه به تجربه قبلی که برای صدراعظم مرکل موجب برکت بود و برای سوسیال دمکرات ها موجب نکبت و بی اعتباری، تکرار این تجربه در این دوره بسیار سخت تر و تا حدودی شاید ناممکن باشد. این بار شاید قرعه معامله کاسبکارانه بر سر رای شهروندان خارج از قاعده جناحی، به نام حزب سبز ثبت شود که احتمال ائتلاف آنان با دمکرات مسیحی ها و مرکل بیش از دیگران خواهد بود. چپ ها در مجموع کرسی های بیشتری را در پارلمان آتی کسب می کنند اما به همان دلیل پراکندگی شاید قادر به تشکیل دولت ائتلافی نشوند و به اجبار بار دیگر البته با شرایط متفاوت تری بحث "چراغ راهنمایی" گریبان عرصه سیاسی آلمان را بگیرد.