اجبار به قرارداد کار ۴ساعت در روز برای کاهش مزدها
علی گنجی


• رحمان که از کارگران شرکت مخابرات فارس در کازرون است، می‌گوید: «به ما گفتند طرحی را شروع کرده‌اند برای بهره‌وری و قصد دارند هزینه‌ها را کاهش دهند. اول می‌خواستند اخراج کنند اما بعد که دیدند اعتراض‌هایی صورت گرفته، قراردادهایی با چهارساعت کار در روز با ما بستند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۵ مهر ۱٣۹۲ -  ۱۷ اکتبر ۲۰۱٣


 یک میهمانی دوساعته برای ۱۰نفر از دوستان در یک رستوران در تهران، حدود ۴۰۰هزارتومان می‌شود. خریدن یک‌جفت کتانی اصل و خوب هم حدود ۴۰۰ یا ۵۰۰هزارتومان خرج دارد. شاید ۴۰۰هزارتومان هزینه اجاره یک واحدمسکونی در خارج از پایتخت باشد یا خرج خرید یک‌دست کت‌وشلوار شیک شود. در کازرون استان فارس، با ۴۲۰هزارتومان کارهای بزرگ‌تری از خرید کتانی و کت‌وشلوار انجام می‌شود؛ این مبلغ حقوق یک‌ماه کارگری در کازرون شیراز است. مثلا حقوق کسی که چهار فرزند دارد و خودش هم نمی‌داند چطور باید زندگی‌اش را بچرخاند.
در خرداد ۹۱ کارگران شرکت مخابرات استان فارس با تحولی بزرگ در محل‌کارشان مواجه شدند؛ به آنها اعلام شد که به‌دلیل بحران مالی و سودآورنبودن شرکت مخابرات، تعدیل نیرو صورت خواهد گرفت و بسیاری از آنان اخراج خواهند شد. بعد از اعتراضات گسترده کارگران به این طرح، شرکت مخابرات تصمیم گرفت قراردادهای جدیدی را برای کارگران خود تنظیم کند. رحمان که از کارگران شرکت مخابرات فارس در کازرون است، می‌گوید: «به ما گفتند طرحی را شروع کرده‌اند برای بهره‌وری و قصد دارند هزینه‌ها را کاهش دهند. اول می‌خواستند اخراج کنند اما بعد که دیدند اعتراض‌هایی صورت گرفته، قراردادهایی با چهارساعت کار در روز با ما بستند. من ۱۲سال سابقه دارم. با اینکه شعار دولت قبل هم حمایت از محرومان بود اما باز این کار صورت گرفت. خیلی از کارگرها ۲۰ یا ٣۰سال سابقه دارند؛ سنشان بالا رفته و کار دیگری بلد نیستند.»
او می‌گوید: «من حدود ٣۰۰هزارتومان حقوق می‌گیرم. قبلا حدود ۶۵۰هزارتومان بود. الان اضافه‌کاری هم نمی‌دهند. البته بیمه را به‌طور کامل در اختیارمان می‌گذارند. در قانون کار ما هشت‌ساعت در طول روز را قانونی می‌دانیم اما با ما چهار یا پنج‌ساعته قرارداد می‌بندند. برای اینکه حقوق را نصف بدهند.»
با این اتفاق، کارگران مقابل فرمانداری اعتراض می‌کنند تا وضعیت درست شود اما تفرقه بین آنها ایجاد می‌شود. به کارگران شهری گفته می‌شود که با آنها هشت‌ساعته قرارداد بسته می‌شود اما روستایی‌ها همان چهارساعته ماندند.
رحمان می‌گوید: «من جمعشان کردم و رفتیم مقابل استانداری و فرمانداری اما نتیجه‌ای نداد. تهدید کردند که اخراج می‌شویم و کم‌کم مجبور شدیم به حقوق ٣۰۰هزارتومان راضی شویم. فقط با زبان تهدید برخورد می‌کردند. خیلی‌ها را اخراج کردند. مثلا در لار و جهرم، چندنفر اخراج شده‌اند. بسیاری هم مجبور شدند بروند سراغ کاری دیگر چون با چهارساعت نمی‌توانستند زندگی‌شان را تامین کنند.»
حالا کارگران می‌گویند که تنها امیدواری‌شان به دولت جدید است. آنها می‌گویند که مخابرات درآمد زیادی دارد و نمی‌دانند که پول‌ها کجا خرج می‌شود که اعلام کردند دچار بحران مالی شده‌اند. «اما اصل موضوع این است که بحران مدیریتی دارند نه بحران مالی.»
ادعای بحران مالی در شرکت مخابرات در حالی است که در دیگر استان‌ها چنین وضعیتی برای کارکنان این شرکت به‌وجود نیامده است. توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های جدید شرکت مخابرات، در اقصی‌نقاط کشور نشانی از یک شرکت بحران‌زده را ندارد. کارگران این شرکت با استناد به سایت رسمی و روزنامه اقتصاد ایران، در وبلاگی نظراتشان را در مورد بحران مالی عنوان‌شده از سوی مسوولان بیان می‌کنند: «رییس هیات‌مدیره مخابرات ایران در صفحه ۵۱ از مجله ارتباط اعلام می‌دارد که سود مخابرات بعد از خصوصی‌سازی در سال ٨۷ از سالانه ۶۴۰میلیاردتومان به دوهزارمیلیاردتومان در سال ۹۰ رسیده است. سود سهام شرکت مخابرات در فاصله سه‌سال از ۱٣تومان در سال ٨۶ به ۴٣‌تومان در سال ٨۹ رسیده است که این موضوع خود نشان از سودآوری شرکت در سال‌های اخیر می‌باشد و اما نیروهای رسمی حداقل هرنفر ۱۱میلیون‌تومان سهام دریافت کرده‌اند. درآمد همین ۱۱میلیون‌تومان که الان سه‌برابر شده، ماهانه حدود
٣۰۰ الی ۴۰۰هزارتومان است که معادل حقوق یک نیروی پیمانکاری است که این خود دال بر بی‌عدالتی این شرکت است.»
به گفته سیدهاشمی، رییس هیات‌مدیره شرکت مخابرات ایران، ٣۲هزار نیروی رسمی و ۴۰۰هزار نیروی پیمانی در مخابرات مشغول کارند که قریب به ٨۰درصد نیروهای رسمی در آستانه بازنشستگی قرار دارند. شرکت مخابرات اعلام کرده که حقوق کارکنان رسمی این شرکت بین ۲۵ تا ۱۲۰درصد افزایش یافته است. اما کارگران استان فارس می‌گویند که مسوولان مخابرات فقط کارمندان رسمی را در افزایش حقوق‌ها در نظر می‌گیرند.
بعد از اجرای طرح کاهش ساعت‌کاری و کسر حقوق کارگران، این گروه از کارکنان مخابرات به سه‌دسته تقسیم شدند. عده‌ای به‌دلیل کهولت سن و نداشتن تخصص دیگر، مجبور به ماندن شده‌اند. عده کمی توانسته‌اند کار بهتری پیدا کنند و استعفا داده‌اند. تعدادی از کارگران هم به مشاغلی مانند مسافرکشی، کارگر ساختمانی و پیک موتوری، به‌عنوان شغل دوم روی آورده‌اند. «عباس» یکی از کارگران شرکت مخابرات است که ۲۰سال سابقه کار دارد. او می‌گوید: «من چهار فرزند دارم. بعد از چندسال دوندگی در گزینش، توانستم به حداقل حقوق قانون اداره کار برسم. با ۲۰سال سابقه‌کار به من ۴۲۰هزارتومان حقوق می‌دهند. از اردیبهشت پارسال، شرکت را تحویل شرکت نوین شیراز دادند بعد گفتند ما ساعت‌کاری و حقوق و بیمه را نصف می‌کنیم. هرکس دوست دارد بماند و هرکس نمی‌خواهد برود. گفتند بودجه کشور کم است و درآمد مخابرات از خرج‌هایش کمتر است.»
عباس ادامه می‌دهد: «من ۴۱سال سن دارم و شرایط سنی و جسمی‌ام اجازه نمی‌دهد کار دیگری را شروع کنم. کار دیگری بلد نیستم. از اردیبهشت پارسال تا هفتم‌مهر اعتراض کردیم. به مجلس رفتیم، به اداره کار شکایت کردیم و هرجا فریاد زدیم، صدایمان را نشنیدند و بالاخره به‌دلیل بلاتکلیفی مجبور شدیم در مهرماه قرارداد‌های جدید را امضا کنیم. قراردادها یک‌ساله بود و پایان شهریور قراردادمان تمام شده است. امیدوارم دولت جدید بتواند این بی‌عدالتی و ظلم در حق ما را رفع کند.» عباس درمورد تنها نتیجه‌ای که اعتراضات داشته است، می‌گوید: «بیمه‌هایمان را کامل رد می‌کنند و ساعت‌کاری را به پنج‌ساعت افزایش دادند. فعلا به ما گفتند که قرار است یک پیمانکار جدید بیاید و ممکن است شرایط بدتر یا بهتر شود. قولی برای بهبود شرایط نداده‌اند. خیلی‌ها رفتند سراغ کشاورزی و کارهای دیگر اما من که نه سرمایه‌ای برای خرید مغازه و ماشین دارم و نه زمینی برای کشاورزی، باید چه‌کار کنم؟ من فقط دوست دارم یکی از کسانی که در اجرا و تصویب این طرح برای ما نقش داشته است، بیاید و یک‌هفته در شرایطی که ما هستیم، زندگی کند.»
او می‌گوید که مسوولان حرف او و همکارانش را می‌فهمند که می‌گویند یک‌میلیون‌تومان حقوق هم با تورم فعلی کم است اما پاسخ می‌دهند که طرحی است که از بالا بهشان دستور داده‌اند و باید اجرا شود.
بعد از اعلام شرکت مخابرات برای اجرای طرح کسر ساعات‌کاری، کارگران مخابرات استان فارس اعتراضات گسترده‌ای انجام دادند. روز یکشنبه پنجم‌شهریور سال ۹۱، نماینده ولی‌فقیه و امام‌جمعه و نماینده مردم شهرستان فیروزآباد با حضور در میان کارگران مخابرات این شهرستان، قول مساعدت و پیگیری داد و در پایان دیدار، ضمن تماس با مدیرعامل مخابرات فارس قول پاسخگویی حضوری داده شد. جمع ۲۰۰نفره کارگران و خانواده‌هایشان در پایان جلسه دیدار با نماینده ولی‌فقیه و نماینده مجلس با امیدواری آنان پایان یافت و الله‌اکبرگویان شادی‌شان را جشن گرفتند. در همان روز، کارگران مخابرات شهرستان کازرون هم با حضور در شهر خشت با دکتر محمد صادقی، نماینده این شهرستان و نیز دکتر سلیمانی، نماینده مردم تهران و وزیر اسبق مخابرات که از اهالی کازرون است، دیدار کردند و مراتب اعتراض خود را به گوش آنها رساندند. در پایان این دیدار، این دو نماینده قول‌های اطمینان‌بخشی به کارگران دادند؛ دکتر سلیمانی گفت: «من از مشکلات و راهکارهای مخابرات اطلاع دارم و با حمایت نمایندگان استان فارس قطعا مشکلات کارگران استان را مرتفع خواهیم کرد.»
این دو دیدار در شهرستان‌های کازرون و فیروزآباد کارگران را امیدوار و خوشحال کرد. چندروز که گذشت، کارگران از امضای قراردادها سر باز زدند تا شاید صدایشان به گوش مسوولان برسد اما درنهایت تعدادی از کارگران اخراج شدند، تعدادی استعفا دادند و بقیه کارگران با کاهش ساعت‌کاری مجبور به ادامه کار خود شدند.
* اسامی کارگران در این گزارش به‌دلیل حفاظت از امنیت شغلی آنان تغییر یافته است.
منبع: روزنامه شرق