حجاب و عفاف، چالشی برای دولت روحانی
روشنک آسترکی


• هر چند عده‌ای با انتقال طرح «حجاب و عفت» به وزارت کشور امیدوار شدند که بساط گشت‌های ارشاد برچیده شود اما با توجه به اظهار نظرهای اخیر روحانی و انتظارات اصولگرایان بعید به نظر می‌رسد فضای اجتماعی در کشور آنطور که بخشی از حامیان دولت انتظار دارند رو به گشایش رود. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۵ دی ۱٣۹۲ -  ۱۵ ژانويه ۲۰۱۴


روز گذشته، ۲۳ دی ماه لاله افتخاری، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار جوانان و خانواده خبرگزاری تسنیم در خصوص مصوبه عفاف و حجاب که تنها بر روی کاغذ مانده است، اظهار داشت: در لایحه بودجه‌، اعتباری برای قانون عفاف و حجاب در نظرگرفته نشده است که باید این امر نیز مورد بررسی قرار گیرد و این امر قابل تامل است. وی در پایان گفته است: هفته گذشته تعداد زیادی از نمایندگان مصوبه عفاف و حجاب که از سوی شورای انقلاب فرهنگی بود، امضا‌ کردند.
هر چند طرح «عفاف و حجاب» هشت سال است به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و چهار سال است اجرایی شده اما هنوزطراحان و مدافعان این طرح در مورد پیروزی آن با تردید مواجه‌اند و از سوی دیگر اجرای آن تنها باعث افزایش نارضایتی مردم شده است.

نافرمانی مردم، ناکامی طراحان
در ابتدای سال ۸۴ و در دوره دولت خاتمی، طرح «عفاف و حجاب» که بر اساس آن کلیه نهاد‌ها و سازمان‌ها موظف بودند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص ترویج حجاب در جامعه را به اجرا بگذارن، در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و برای اجرای‌‌ همان مصوبه که در دولت هشتم تصویب شد و مورد استقبال و حمایت رهبر جمهوری اسلامی واقع شد. اما ابلاغش به دوره اول دولت احمدی‌نژاد منتقل شد و در ‌‌نهایت دولت احمدی‌نژاد در دور دوم روی کار آمدن و در سال ۸۹ این طرح را در دستور کار خود قرار داد.
پس از آغاز این طرح معاون اجتماعی نیروی انتظامی از بازداشت یک ‌هزار و ۵۲۴ نفر در خرداد ماه در خردادماه ۸۹ خبر داد. بر اساس گزارش این مقام انتظامی۶۷ درصد از دستگیرشدگان در سنین ۱۶ تا ۲۰ سال، ۳۱ درصد در سنین ۲۱ تا ۲۵ سال بودند و ۱۳. ۸ درصد آن‌ها بین ۲۶ تا ۳۰ سال سن داشتند که ۹۸ درصد دستگیر شدگان به پایگاه‌های اجرای طرح ارشاد و حدود ۳۰ نفر از آن‌ها به مراجع قضایی تحویل داده شدند.
علارغم واکنش‌های زیادی که اجرای این طرح در میان مردم برانگیخت و به شدت فضای جامعه را محدود کرد اما برخی از حامیان این طرح معتقدند که طرح «عفاف و حجاب» به طور کامل عملی نشده و اهداف این طرح محقق نشده است.
به نظر می‌رسد برخی از مسولین زیربط نیز با گذشت مدتی از شروع طرح نسبت به موفقیت این طرح دچار تردید شدند. در سال ۹۰ اسماعیل کوثری، نماینده سر‌شناس هوادار احمدی‌نژاد که تا قبل از ورود به مجلس جانشین فرمانده قرارگاه مقابله با شورش‌ها و بحران‌ها در تهران (قرارگاه ثارالله) بوده، در مصاحبه‌ای با «خبرآنلاین» اذعان کرد که پس از سی سال هنوز هم حکومت ایران راه و چارهٔ موثری برای مقابله با «بدحجابی» و «بی‌حجابی» ندارد و تعدد سلیقه‌ها و روش‌ها هم کار را پیچیده‌تر کرده است. کوثری در آن زمان گفته بود: «باید اعتراف کنیم که انقلابی به این عظمت نتوانسته در تبیین موضوع حجاب و عفاف در جامعه شایسته عمل کند. از ابتدای انقلاب تا به حال تحلیل واحدی در این زمینه وجود نداشته و اختلاف نظر بر این عرصه قالب بوده که باعث مواجه این امر ارزشی با چالش‌های جدی شده است. اکثریت قاطع جامعه ما که این مسئله را ارزشی و متصل به شریعت می‌دانند تببین درستی از آن صورت نداده و دایما با افراط‌ها و تفریط‌ها به این حوزه ضربه زده‌اند وهمین مسایل است که مردم را در این باره سردرگم می‌کند.»
هم اکنون و پس از گذشت دو سال از اظهارات کوثری، باز هم عده‌ای از بدنه حاکمیت نسبت به این طرح با دیده تردید می‌نگردند و عده‌ای اجبار زنان به داشتن پوشش اسلامی را آرمانی سی و اندی ساله می‌دانند که دولت‌های مختلف نتوانسته‌اند آن را محقق کنند.

مسولیتی تازه بر دوش دولت
هر چند اجرای طرح «حجاب و عفاف» بر عهده ۲۶ وزارتخانه و سازمان بوده است ولی در طی سالهای گذشته نیروی انتظامی با ۲۳ وظیفه، اصلیترین مجری طرح بوده است. آبان ماه سال جاری اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی اعلام کرد که مسوولیت اجرای این طرح به عهده وزارت کشور است، هر چند تصریح کرد که نیروی انتظامی هم در این زمینه همکاری‌های لازم را خواهد کرد.
پس از اعلام این خبر، در آذر ماه سیدمرتضی میرباقری، قائم‌مقام وزیر کشور در امور اجتماعی و فرهنگی در گفت‌وگو با فارس، درباره طرح‌هایی که وزارت کشور در امور اجتماعی در حال اجرا دارد اظهار داشت: مجموعه طرح‌ها از جمله عفاف و حجاب و لباس فرم برای کارمندان و دانشجویان در مسیر صحیح‌تر و با قوت و قدرت بیشتری به پیش خواهد رفت. وی همچنین درباره نظر رئیس جمهور در خصوص طرح عفاف و حجاب اظهار داشت: اعمال نظری که رئیس جمهور در خصوص این طرح کرده است این بود که طرح عفاف و حجاب در یک ایستگاه آخر نماند و خلاصه نشود بلکه این طرح چند ایستگاه قبل دارد که این ایستگاه‌ها کارهای مختلف تبلیغاتی، فرهنگی، آموزشی است که باید به سرانجام برسد.
این در حالیست که حسن روحانی در روزهای تبلیغات انتخاباتی‌اش بر این مساله تاکید کرده بود که موافق برخوردهایی که تحت عنوان «برخورد با بدحجابی» با زنان می‌شود نیست و تاکید کرده بود «من به کمک پلیس کاری خواهم کرد که امنیت، واقعی باشد و دختران ما در خیابان احساس امنیت کنند».
همچنین عبدالرضا رحمانی فضلی ماه گذشته در گفتگو با مهر در مورد آخرین وضعیت اجرای طرح عفاف و حجاب در کشور گفت: این موضوع فرهنگی است و قطعا باید در شورای اجتماعی روی آن برنامه ریزی و سیاستگذاری شود، دستگاه‌ها باید بر اساس مصوبات شورای اجتماعی این طرح را اجرایی کنند. وی همچنین با تاکید بر این نکته که تا زمانی که این طرح مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است وزارت کشور آن را اجرا خواهد کرد، به احتمال ارائه لایحه‌ای به شورای انقلاب فرهنگی پیرامون بازنگری در طرح خبر داده بود.
گفتنی است در زمان دولت دهم بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند که اختیار کنترل این رفتار‌ها با دولت نخواهد بود؛ چرا که اجرا کننده هم این قوه نیست. این مساله‌ای بود که بار‌ها محمود احمدی‌نژاد هم به آن اشاره کرده بود که اختیار اجرا شدن یا نشدن این طرح بر عهده دولت نیست و بار‌ها گفته بود که شخص او و دولت زیر نظرش با اجرای این طرح مخالف هستند. اما در تمام مدت ریاست جمهوری احمدی‌نژاد طرح رعایت حجاب و عفاف تنها به تذکرهای خیابانی محدود نشد و قوانین زیادی در مدارس، مهد کودک و دانشگاه‌ها و دیگر محیط‌ها برای رعایت این طرح اجرا شد.
هر چند عده‌ای با انتقال طرح «حجاب و عفت» از نیروی انتظامی به وزارت کشور امیدوار شدند که بساط گشت‌های ارشاد از طرح شهر‌ها برچیده شود اما با توجه به اظهار نظرهای اخیر روحانی و دولتمردانش و همچنین انتظارات اصولگرایان و به ویژه مجلس از دولت یازدهم بعید به نظر می‌رسد فضای اجتماعی در کشور آنطور که بخشی از حامیان دولت انتظار دارند رو به گشایش رود.
در پایان پیش بینی می شود اجرای طرح حجاب و عفاف که یک سوی آن مردم و سوی دیگر اصولگرایان نکته سنج قرار دارند، می تواند به چالشی برای دولت روحانی در حوزه اجتماعی تبدیل شود.

منبع:راه دیگر