• وقتی قیمت این آمپول را می پرسم از جوابش شوکه می شوم: «۹ میلیون و ۷۲۳ هزار تومان!» - آیا گرانی سرسام آور دارو فقط به خاطر تحریم هاست؟ بودجه ی ناچیز و شبکه ی دلالی چه نقشی در این میان دارند؟ ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۱ بهمن ۱٣۹۲ -  ٣۱ ژانويه ۲۰۱۴

اخبار روز: حکومت همه ی گرانی سرسام آور دارو را به گرده ی «تحریم» می اندازد. نمی گوید هم که با سیاست های ضدمردمی و عظمت طلبانه ی خود، یک عامل ایجاد این تحریم ها بوده است. بسیاری نیز باور کرده اند که هر چه هست زیر سر تحریم ها است. اما وقتی بازار داروی ایران و علل گرانی سرسام آور آن کاویده می شود، عوامل دیگری نیز خود را نشان می دهند. بودجه ی ناچیزی که هر سال به بخش «سلامت» جامعه اختصاص داده می شود، مثلا در مقایسه با بودجه ی حوزه ی های علمیه و ارگان ها و نهادهای نظامی و ایدئولوژیک حکومت؛ و نیز سیستم فاسدی که بی هیچ کنترل همین داروهای موجود را روانه ی بازار آزاد می کند تا به چند برابر قیمت فروخته شوند، از جمله ی این عوامل هستند.


فرزاد ولی نژاد خبرنگار «شبکه ایران» به چند داروخانه مخصوص بیماران خاص در تهران سرزده و پای صحبت این دسته از بیماران نشسته است. گزارش زیر بخشی از مشاهدات اوست:

آمپول ۵ میلیون و ٨۰۰ هزار تومانی!
در داروخانه ۱٣ آبان تهران مرد میانسالی که به نظر کلافه و سردرگم می آید وقتی خود را در برابر خبرنگار یک رسانه می بیند، انگار سفره دلش باز می شود:« آقا گرانی دارو بیچاره مان کرده است. من با موتور کار می کنم به نظر شما آیا می توانم هر ماه چند میلیون تومان برای تهیه دارو هزینه کنم؟! دیگر به فکر فروختن وسایل منزل افتاده ایم.»
آقای پورحمزه که از بیماری آکرومگالی و پرکاری غده هیپوفیز رنج می برد درباره هزینه درمانش می گوید: «من حدود ۱۲ سال است که تحت درمان هستم و یک سالی هم می شود که از آمپول مخصوصی استفاده می کنم و باید هر ماه تزریق کنم. قیمت نوع سوئیسی این آمپول بعد از این گرانی ها به ۵ میلیون و ٨۰۰ هزار تومان رسیده و نوع ترکیه ای آن هم ٣ میلیون تومان شده است! البته نوع ایرانی آن هم وجود دارد ولی تاثیرش مثل نوع خارجی نیست و اثر کمتری دارد.»
او که ۴۰ ساله است و به خاطر این بیماری ازدواج نکرده، مخارج درمان بیماری اش را بار سنگینی می داند که کمر او و والدینش را خم کرده است:« من از کار افتاده ام ولی باز تمام سعی ام را می کنم تا مخارجم را تامین کنم. نمی دانم روی ٣۰۰ هزار تومانی که مرکز حمایت از بیماران خاص به ما می دهد چقدر می شود حساب کرد. من که ٣ میلیون تومان باید برای نوع ترکیه ای دارویم بدهم ٣۰۰ هزار تومان به چه دردم می خورد؟!»
وی می گوید همه داروخانه ها او را می شناسند:« از بس رفت و آمد کرده‌ام همه جا مرا می شناسند! دارو یک موقع هست و خیلی وقت ها نیست. تعداد کمی می آورند که زود هم تمام می شود.»

قیمت ها تفاوت چندانی نکرده است!
مردی که پس از تهیه دارو در حال خارج شدن از داروخانه است ،قیمت ها را در مقایسه با قبل چندان متفاوت نمی داند و هزینه داروی خارجی را عمده مبلغ دارو بیان می کند:« برای داروی شیمی درمانی مراجعه کرده بودم که توانستم همه آنها را تهیه کنم. حدود ٣۰۰ هزار تومان مبلغ کل داروها شد که ۱۰۰ هزار تومان آن فقط مربوط به یک قلم داروی خارجی است. فکر می کنم قیمت ها چندان فرق زیادی نکرده است.»

بیمه های تکمیلی حمایت نمی کنند
رفت و آمد زیادی در داروخانه ۱٣ آبان در جریان است، افرادی موفق شده اند داروی خود را تهیه کنند ولی از چهره بعضی ها هم معلوم است که راه به جایی نبرده اند. با مرد میانسالی همکلام می شوم. آقای زاهدی که راننده تاکسی است این طور از وضعیت درمان همسرش می گوید:« ۷، ٨ سالی می شود که همسرم به بیماری سرطان سینه دچار شده و تا سال گذشته بیمه تکمیلی هزینه درمان را تقبل می کرد ولی از اول امسال تا به حال با این که ۶ میلیون تومان هزینه کرده ایم فقط یک میلیون و صد هزار تومان را بیمه تکمیلی پرداخت کرده است.»
او می گوید قبلا برای دریافت کمک هزینه به مرکز حمایت از بیماران خاص مراجعه نمی کرده چون این کار را درست نمی دانسته ولی الان با این وضعیت باید از آنجا کمک بطلبد.
آقای زاهدی که نتوانسته همه داروهایش را از داروخانه ۱٣ آبان تهیه کند با گلایه می گوید:« نمی توانم داروهای همسرم را پیدا کنم. حالا باز من راننده تاکسی ام و همه جای شهر را بلدم افراد غریبه حتما خیلی دچار مشکل می شوند.»
او در حالی که قصد رفتن به سمت داروخانه هلال احمر را دارد با نگرانی می گوید:« سرطان بیداد می کنه؛ با این هوا و غذای آلوده خدا به ما رحم کند!»

دارو نداشتم بیماری ام تشدید شد
خانمی که در حال خروج از داروخانه ۱٣ آبان است، توجهم را جلب می کند چراکه با زحمت قدم برمی دارد، حدس می زنم دچار بیماری ام اس باشد. وقتی با او به گفت و گو می پردازم، حدسم درست از آب درمی آید:« دچار ام اس هستم؛ بعد از عید امسال دیگر نتوانستم داروی آوونکس پیدا کنم و ۴ ماه بدون دارو ماندم. نوع ایرانی آن هم به من نمی ساخت. نتیجه محرومیت از دارو تشدید بیماری ام بود و در راه رفتن دچار مشکل شده ام.»
وقتی از هزینه ها می پرسم و این که آیا الان دارو را پیدا کرده یا نه؟ این طور جواب می دهد:« نمی دانم الان آوونکس هست یا نه چون فعلا کورتون درمانی می کنم و بعد از یک سال باید دوباره شروع به مصرف آوونکس بکنم. برای تهیه دارو هم پولی نمی پردازم و از بیمه خدمات درمانی استفاده می کنم.»
در حالی که قصد رفتن دارد ،می گوید: انشالا هیچ وقت مریض نشی . نگاهش می کنم به سختی در حال عبور از عرض خیابان است.
خانم جوان دیگری هم در پاسخ به سوالم که از تهیه دارو می پرسم ،می گوید:« پدرم ۲، ٣ ماه است که دچار سرطان مثانه شده و عمل کرده است. الان هم شیمی درمانی می شود و هنوز روند درمان را تکمیل نکرده و احتمالا به داروهای بیشتری نیاز پیدا خواهد کرد.»

او که توانسته داروهای مورد نیاز پدرش را تهیه کند ادامه می دهد:« هر هفته باید ۱۵۰ هزار تومان برای دارو هزینه کنیم تازه آن هم با بیمه. امیدوارم با بهتر شدن تامین دارو هزینه ها هم پایین بیاید.»

داروخانه ها هماهنگ نیستند
وقتی می بینم زن و مردی با ناراحتی از داروخانه خارج می شوند به طرفشان می روم تا از دلیل ناراحتی شان بپرسم. آقای لطفی پیگیر بیماری سرطان همسرش است:« آقا داروخانه ها با هم هماهنگ نیستند؛ ۱٣ آبان می آییم می گویند برو هلال احمر، آنجا می رویم ما را می فرستند تهرانپارس، داروخانه بیماری های خاص و ... از چند قلم دارویی که دکتر تجویز کرده همه را ندارند، مجبوریم آنقدر بگردیم تا جایی را پیدا کنیم که همه داروها را داشته باشد چون هزینه تهیه آزاد دارو خیلی زیاد است. حتی یک بار در داروخانه ای گفتند یک دارو را ندارند ولی بعدا به وسیله دلال از همان داروخانه آزاد گرفتیم!»
با این وضعیت سخت درمان، داشتن یک نفر با بیماری خاص برای تهدید اقتصاد و بنیان یک خانواده کافی است ولی آقای لطفی بیمار دیگری هم در خانه دارد:« دخترم ۹ سال است که مبتلا به ام اس است. آوونکس مصرف می کرد بدنش جواب می داد ولی بعدا که قیمت آن از ۴۰۰ هزار تومان به یک میلیون و ۴۰۰ هزار رسید و با نایاب شدنش دارو را عوض کردیم ولی این کار دخترم را زمینگیر کرد.»
می گوید نمی توانیم به مریض بگوییم زنده بمان تا بعدا دارو برسد. هر طور که شده باید داروی مریض بدحال و خاص تامین شود.
تنها چیزی که می توانم به او بگویم فقط آرزوی سلامتی است. بعد از رفتنشان پیش خودم می گویم واقعا خدا بهت صبر بده!

دلال دارو: دلم می سوزد داروی رایگان هم می دهم!
در اطراف داروخانه سیزده آبان هنگام عبور از پیاده‌رو پسر جوانی را می بینم که آرام زمزمه می کند «دارو، دارو». فروشنده دارو است، به سراغش می روم. وقتی می پرسم دارو را از کجا تهیه می‌کنی، می گوید:« دارو را از بیمارانی که نیازی به دارو ندارند می خرم! چون داروخانه ها دارو را پس نمی گیرند.»
او که بیش از ۱۰ سال است به این کار می پردازد معتقد است وضعیت دارو درسه چهار سال اخیر نامناسب شده است:« بازار دارو خراب شده و بیشتر هم داروهای سرطان به راحتی پیدا نمی شود.»
این دلال دارو البته به مشتریانش تخفیف هم می دهد:« کسانی پیش من می آیند که مرا می شناسند و غریبه ها چندان اعتمادی به ما ندارند. بعضی وقت ها شده که کسی پیش من گریه می کند تا دارو بگیرد و من هم بعضی وقت ها از آنها پول نمی گیرم!»
او در مورد بعضی از داروخانه‌ها هم نظر جالبی دارد:«آنها دارو دارند ولی به همه نمی دهند!»

در حسرت داروی ضد سرطان
داروخانه مرکزی هلال احمر تهران واقع در خیابان طالقانی هم محلی آشنا برای بیماران و مخصوصا بیماران مبتلا به سرطان و بیماری های صعب العلاج است. با حضور در این داروخانه ازدحام بسیار کمتری را نسبت به داروخانه سیزده آبان مشاهده می کنم. خانم میانسالی که نتوانسته داروی مورد نیازش را تهیه کند این گونه شروع به صحبت می کند:« شوهر من نزدیک به سه سال است که به سرطان مبتلا شده و تا به حال داروهای مختلفی مصرف کرده است. دارویی که می‌خواهم بگیرم یک آمپول است که باید هر ۲۱ روز یک بار تزریق شود.»
پزشک برای بیماری همسرش تزریق ۶ آمپول را تجویز کرده و اولین آمپول نیز مصرف شده است: «دو روز دیگر وقت دومین تزریق است ولی این دارو را پیدا نمی کنم و در این داروخانه هم می گویند نداریم، برو دو هفته دیگر بیا. بیماری شوهر من به این دارو جواب مثبت داده و من نمی‌خواهم درمانش به هم بخورد.»
وقتی قیمت این آمپول را می پرسم از جوابش شوکه می شوم:« ۹ میلیون و ۷۲٣ هزار تومان!»
می گوید فقط داروخانه های هلال احمر و سیزده آبان این دارو را دارند و چون زیر پوشش بیمه نیست به قیمت آزاد فروخته می شود. با این حال او حاضر است قیمت گزاف این دارو را بپردازد ولی بیمارش به زندگی ادامه دهد؛ چیزی که برایش آرزویی دست نیافتنی به نظر می رسد.

پشتوانه‌ای به نام بیمه نیروهای مسلح
مرد جوانی که اهل خوزستان است نتوانسته یکی از داروهایش را پیدا کند و در حال رفتن از داروخانه هلال احمر به شعبه دوم این داروخانه واقع در تهرانپارس است. وقتی با او به گفت و گو می پردازم، اظهار می کند که به سرطان غدد مبتلاست و در حال شیمی درمانی است:« یک سال است که شیمی درمانی می کنم و هر ۱۴، ۱۵ روز باید این درمان را انجام دهم.»
او که نظامی بوده و از بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح استفاده می کند، در مورد هزینه هایش می‌گوید: «برای من پرونده بیماری های خاص تشکیل شده و کد اختصاص پیدا کرده است و به همین خاطر هزینه‌های دارویی بسیار کم است و فقط در صورت نبود یک دارو مجبور می شویم آن را به صورت آزاد تهیه کنیم.»
***

رییس سازمان غذا و دارو: در سال ۹٣ وضعیت تامین دارو بهتر می شود
رفتن به میان مردم و شنیدن درد و دل های آنان بر این موضوع صحه گذاشت که گرانی و کمبود دارو مشکلات مردم را در درمان بیمارانشان با مشکلات متعددی مواجه کرده است. در همین زمینه به سراغ رییس سازمان غذا و داروی کشور رفتیم.
دکتر رسول دیناروند در گفت و گو با «شبکه ایران» در مورد تامین داروی بیماران خاص و صعب العلاج گفت: «دولت امسال با توجه به تمام مشکلاتی که در تامین بودجه وجود داشت بودجه دارو را تامین کرد و مصمم به برطرف کردن هزینه های بالای درمان است.»

وی در مورد سهم بیماران خاص و صعب العلاج از بودجه سال ۹٣ هم گفت:« اعتبار در نظر گرفته شده برای این کار در سال آینده با رشد ۱۰ درصدی، به ۲۴۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید و نسبت به اختصاص آن هم خوشبین هستیم.»
معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص هزینه بعضا ۱۰ میلیونی داروی های سرطانی هم گفت:« سرطان در کودکان خوشبختانه ٨۵ تا ۹۰ درصد درمان می شود.در بزرگسالان هم تعدادی قابل درمان است و متاسفانه تعدادی هم به بهبودی ختم نمی شود. داروهای متعددی برای سرطان ها وجود دارد که همه آنها در فهرست داروی ایران نیست که بعضی از آنها گرانقیمت هم هستند و البته ممکن است سودی هم برای درمان بیمار نداشته باشد.»

شناسایی سالانه ۷۰ هزار نفر مبتلا به سرطان در کشور
دکتر دیناروند می گوید:« سالانه ۷۰ هزار بیمار مبتلا به سرطان در کشور شناسایی می شوند، برخی درمان و متاسفانه نزدیک به نیمی از آنها هم بعد از چند سال فوت می کنند.»
وی ادامه داد:« انتظار ما از جامعه پزشکی این است که در تجویز دارو اثربخشی آن را در نظر بگیرند و به تمکن مالی بیمار هم توجه داشته باشند. باید درمان هایی انتخاب شود که کمک کننده باشند. گاهی اوقات پزشکان دارویی را تجویز می کنند که هنوز به تایید جهانی نرسیده و قیمت بالایی هم دارد.»
رییس سازمان غذا و دارو از پوشش ۹۰ درصدی بیمه ها در تامین داروهای سرطانی خبر داد و افزود:« اما با این حال امیدواریم در سال آینده با گشایشی که در وضعیت سیاسی و اقتصادی صورت می گیرد و با مدیریت مطلوب، شاهد مشکلات فعلی بیماران نباشیم.»
دیناروند در پایان در مورد گشایش نقل و انتقال وجه خرید دارو در بانک های خارجی نیز گفت:« بر اساس توافقنامه ژنو باید نقل و انتقال ارز به منظور تامین دارو صورت گیرد ولی تاکنون این کار صورت نگرفته و امیدواریم به زودی آغاز شود که در این صورت با سهولت بیشتری می توانیم به تامین داروی مورد نیاز بپردازیم که در این صورت هزینه واردات دارو نیز کاهش خواهد یافت.»

بیماری های خاص محدود است
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با «شبکه ایران» در مورد نحوه پوشش بیماران با عنوان بیماران خاص گفت:« آن تعریفی که ما از بیماران خاص داریم با تلقی مردم و رسانه ها از این بیماران متفاوت است به صورتی که بیماری خاص تنها به تعداد معدودی از بیماری ها مانند تالاسمی، هموفیلی و پیوند کلیه گفته می شود و بیماران مبتلا به سرطان جزو بیماران خاص محسوب نمی شوند ولی با این حال بودجه ای نیز برای کاهش هزینه های درمان آنها در نظر گرفته می شود.»
حسینعلی شهریاری ادامه داد:« داروهای بیماران خاص تقریبا نزدیک به رایگان است؛ امسال ۲۲۰۰ میلیارد تومان برای این بیماران در نظر گرفته شد و برای سال آینده نیز تلاش می کنیم بیش از این مبلغ در نظر گرفته شده و محقق شود.»

* گزارش روزنامه ی ایران در این جا تمام می شود. حالا اظهارات وزیر بهداشت در دو ماه پیش را بخوانید که اندکی پرده ها را بالا زده است. این سخنان در ۲٣ آذر ماه توسط خبرگزاری فارس منتشر شده بود.

وزیر بهداشت می‌گوید: تعارف نداریم و به مردم دروغ نمی‌گوییم؛ بیمارستان‌های دولتی ورشکسته هستند. اوضاع وزارت بهداشت به هم ریخته و سردرگم است.
او می گوید: سلامت هیچ وقت در اولویت دولتها نبوده است، رقم دقیق آن را نمی دانم شاید اولویت هشتم یا نهم بوده است و هیچ وقت اولویت اول تا سوم دولتها نبوده است چه قبل از انقلاب چه بعد از انقلاب،‌ البته مشکلات اساسی ساختاری هم داریم به همین علت وزارت بهداشت از یک نوع به هم ریختگی و سرگردانی جدی رنج می برد در حالی وزارت بهداشت مسئول دفاع از حقوق سلامت مردم است.
وی می گوید: وزارت بهداشت را در شرایطی تحویل گرفتیم که حداقل ۵۵۰۰ میلیارد تومان کسری داشت.
وی می گوید از منابعی که از یارانه‌ها قرار بود پرداخت شود و اعتبار ۱۰ هزار میلیارد تومانی برایش درنظر گرفته بودند که ریالی ندادند، از اعتبار ۲ هزار میلیارد تومانی پزشک خانواده هم که فقط ۲ درصد محقق شد،کمتر از ۱۵درصد اعتبارات عمرانی وزارت بهداشت وصول شد. اینها همه روی کاغذ آمده اما دولت جدید هم پولی ندارد که بتواند کمک کند. همین الان برای پرداخت یارانه ماهانه مردم کسری جدی داریم.
آقای وزیر در ادامه می گوید: آمار رسمی ۶ سال پیش نشان می‌دهد مردم ۵۴ درصد هزینه‌های درمانی را می‌پردازند ولی آن موقع کجا و شرایط امروز کجا، الان این آمار حتماً به ۶۵ تا ۷۰ درصد رسیده است. وی می افزاید: این هدف هم با شعار نمی‌شود، بالاخره باید اقتصادیون دولت و مجلس به قول معروف به خط بزنند و باید برای سلامت مردم فداکاری کنند، این یک اولویت مهم برای کشور است و نیاز به یک تصمیم شجاعانه دارد.

* این تصمیم شجاعانه چه بوده است؟ بودجه ی ۹٣ وضعیت سلامت مردم را در اولویت قرار داده است؟ بودجه ی ۹٣ چهار درصد به سهم سلامت مردم افزوده است. از یازده درصد آن را رسانده است به پانزده درصد. همه هم می گویند که این میزان افزایش دردی را دوا نمی کند. اما آن را تصویب کرده اند.
آیا حقیقتا همه ی بحران دارو در کشور و بازی با جان مردم نتیجه ی تحریم هاست؟