انتخابات مصر
نمایش ثبات دیکتاتوری یا گذار دمکراتیک


اردشیر زارعی قنواتی


• مصر بدون شک کشور خط مقدم جبهه عربی در جهان معاصر می باشد و به همین دلیل نباید از تاثیر قدرت های منطقه یی و ارتجاع عربی برای سد کردن روند دمکراتیزاسیون آن غافل بود که این عامل یکی از نقاط قوت السیسی و ضعف رقیب وی حمدین صباحی خواهد بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣ ارديبهشت ۱٣۹٣ -  ۲٣ آوريل ۲۰۱۴



رقابت های انتخابات ریاست جمهوری مصر با پایان مهلت ثبت نام که برای روز ۲۰ آوریل تعیین شده بود، کلید خورد. تنها دو نامزد اصلی "عبدالفتاح السیسی" فرمانده ارتش و رئیس دولت موقت که برای حضور در این رقابت استعفاء داده است و "حمدین صباحی" سیاستمدار سرشناس سکولار و چپگرا که توانستند حدنصاب امضای مردمی برای ثبت نام را فراهم کنند، در این رقابت انتخاباتی به مصاف هم خواهند رفت. کمیسیون برگزاری انتخابات قبلا حدنصاب ۲۵ هزار امضاء مردمی را شرط پذیرش شرکت کاندیدا اعلام کرده بود که بنا به اعلان این کمیسیون السیسی با امضای ۲۰۰ هزار و صباحی با ٣۰ هزار موفق به عبور از این سد اولیه جهت شرکت در رقابت شدند. در وضعیت موجود همین اختلاف بیش از شش برابری حامیان السیسی نسبت به حامیان صباحی در جمع آوری امضای درخواست به خوبی نشان می دهد که در صورت عدم تغییر شرایط ، نتیجه این انتخابات از قبل می تواند قابل پیش بینی باشد. آنچه هم اکنون نقش تعیین کننده یی در جایگاه مردمی هر دو کاندیدای ریاست جمهوری مصر دارد بیشتر معطوف به عدم موفقیت روند دوران گذار این کشور در فردای سرنگونی رژیم "حسنی مبارک" دیکتاتور این کشور و نقشی است که السیسی در جریان سرنگونی دولت اسلامگرای "محمد مرسی" و مشت آهنین ارتش برای حفظ ثبات سرزمین نیل بازی می کند.                        
در جامعه سه قطبی مصر که حامیان نظامیان و رژیم دوران گذشته مبارک از یک سو در تقابل با اسلامگرایان حامی "اخوان المسلمین" قرار دارند و از سوی دیگر در تضاد با انقلابیون "میدان التحریر" که هم اینک حمدین صباحی آنان را نمایندگی می کند، در صورت برگزاری یک رقابت سالم و عادلانه اما بسیاری از معادلات موجود می تواند تغییر کند. هر چند که هم اکنون تمامی امکانات اقتصادی، امنیتی، دولتی، تشکیلاتی و تبلیغاتی در خدمت السیسی قرار دارد و رقیب وی فاقد حداقل های امکانات جهت این هماوردی تلقی می شود اما بسیاری از عوامل دخیل در انتخابات در صورت موفقیت کمپین صباحی برای ارائه یک چهره آلترناتیوی و حامی "آشتی ملی" از وی می تواند شرایط را تا حدودی دگرگون کند. بدون تردید السیسی و حامیان وی تمام سعی خود را می کنند تا نگاه رای دهندگان را به نقش تعیین کننده وی در سرنگونی رژیم اسلامگرای مرسی و هم چنین جایگاه او را در ایجاد ثبات و امنیت در وضعیتی که کشور مصر دچار آشوب و تروریسم است، جلب کنند. در چنین شرایطی رقیب دمکرات وی می تواند با برجسته کردن آرمان های انقلاب ضددیکتاتوری، مبارزه با فقر گسترده و بازگرداندن ثبات از راه برنامه آشتی ملی در چارچوب تغییرات ساختاری، یک رقابت حساس و غیرقابل پیش بینی را رقم بزند. این واقعیت را نباید فراموش کرد که هر چند گروه اخوان المسلمین به احتمال زیاد این انتخابات را تحریم می کند اما طبق معمول جوامع شرقی بخشی از بدنه این جنبش به دلیل تنفر از السیسی با شرکت در انتخابات علیه وی وارد عمل می شوند.                              
چنانچه حمدین صباحی بتواند بدون اینکه در جایگاه ائتلاف با اسلامگرایان قرار گیرد یک گفتمان آشتی ملی و حمایت از حقوق سلب شده و دمکراتیک اجتماعی به خصوص در مورد بدنه اعتراضی جامعه مصر را نمایندگی کند، قادر به جلب یک بخش از آرای بدنه سنتی و مذهبی هم اینک محذوف جامعه، خواهد بود. در یک رقابت دوقطبی کسی پیروز میدان خواهد بود که بتواند برنامه آلترناتیوی خود را بر اساس حساسیت ها و مطالبات بخش عمده جامعه ی هدف به کارزار رقابت انتخاباتی تحمیل نماید. به همین دلیل در موقعیتی که کمپین انتخاباتی السیسی حول دو موضوع اصلی نقش وی در سرنگونی رژیم ناکارآمد اسلامگرایان اخوانی و حفظ ثبات مصر در وضعیت "سلبی" متمرکز خواهد کرد چنانچه رقیب وی بتواند برنامه یی حول ثبات سیاسی – اجتماعی کشور در چارچوب دمکراتیزاسیون و عدالت اجتماعی در وضعیت "ایجابی" ارائه دهد، توازن کنونی قدرت تا حدود زیادی دستخوش تغییر خواهد شد. اینکه انتخابات ریاست جمهوری مصر در در طی روزهای ۲۶ و ۲۷ ماه مه تنها با دو کاندیدای رقیب انجام می گیرد یک شانس بزرگ برای حمدین صباحی است که به جهت عدم پراکندگی آراء به دلیل کثرت کاندیدا، از همان ابتدا با در "متن" قرار گرفتن بتواند بسیاری از آرای مردد و اعتراضی را در دو سوی جنبش سکولار و سرکوب شدگان اسلامگرا در سبد رای خود جمع کند. با توجه به شرایط کنونی مصر از هم اکنون نباید السیسی را فاتح بدون چون و چرای انتخابات ریاست جمهوری این کشور دانست و بسیاری از رخدادهای چند هفته آتی تا روز برگزاری انتخابات به فعلیت بخشیدن عواملی بستگی خواهد داشت که به صورت عینی و ذهنی در زیر پوسته اجتماعی مصر نهفته است. از طرف دیگر انتخابات مصر و فرجام نهایی آن نشان می دهد که وضعیت جهان عرب در فردای "بهار عربی" در چه مرحله یی از پروسه تحولات سیاسی – اجتماعی قرار دارد و زمان سخن گفتن از دوران "خزان عربی" فرا رسیده است یا اینکه هنوز این دوران گذار به حیات و روند طبیعی هر چند به صورت بطئی و متشتت خود ادامه می دهد. مصر بدون شک کشور خط مقدم جبهه عربی در جهان معاصر می باشد و به همین دلیل نباید از تاثیر قدرت های منطقه یی و ارتجاع عربی برای سد کردن روند دمکراتیزاسیون آن غافل بود که این عامل یکی از نقاط قوت السیسی و ضعف رقیب وی حمدین صباحی خواهد بود.