راه حل نظامی کی یف برای خروج از بحران


اردشیر زارعی قنواتی


• بحران اوکراین گام اول را برای ورود به جنگ داخلی برداشت و با هجوم ارتش و نیروهای گارد ملی که از کی یف به طرف جنوب و شرق این کشور برای سرکوب مخالفان اعزام شده بودند به سنگرهای شبه نظامیان و معترضان حامی روسیه، تحولات از مرحله سیاسی به موقعیت نظامی ارتقاء یافت ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۱۵ ارديبهشت ۱٣۹٣ -  ۵ می ۲۰۱۴



بحران اوکراین گام اول را برای ورود به جنگ داخلی برداشت و با هجوم ارتش و نیروهای گارد ملی که از کی یف به طرف جنوب و شرق این کشور برای سرکوب مخالفان اعزام شده بودند به سنگرهای شبه نظامیان و معترضان حامی روسیه، تحولات از مرحله سیاسی به موقعیت نظامی ارتقاء یافت. ورود نیروهای نظامی به کشمکش های سیاسی در جغرافیای دوپاره اوکراین و هم چنین عزم اکثریت مردم و شبه نظامیان مسلح روس تبار در شرق این کشور به خصوص در شهرهای دونتسک، اسلاویانسک و اودسا برای استقلال، روز جمعه خونینی را رقم زد که بازگشت از این مسیر جنگی را دیگر بسیار سخت کرده است. سیر شتابنده تحولات و بروز درگیری های نظامی در شرق اوکراین تا به آن حد از مرزهای نانوشته "حفظ تعادل توسط بازیگران در کنترل بحران" گذر کرده است که چنانچه طی ساعت ها و روزهای آینده اگر با وساطت شاه مهره های اصلی در مسکو، بروکسل و واشینگتن تحت کنترل قرار نگیرد، جنگ داخلی در این کشور اجتناب ناپذیر خواهد بود. هر چند که در طول بحران اوکراین اتحادیه اروپایی و آمریکا همواره سعی کرده اند که روسیه را مسبب اصلی بحران معرفی کنند، اما رخدادهای خشونت بار روز جمعه که توسط کی یف کلید زده شد ظاهرا حامیان غربی حاکمان راستگرای این کشور را نیز دچار هراس و مخمصه کرده است. از یک طرف مسکو با خشم از مرگ توافقنامه ژنو سخن گفته است و از طرف دیگر اروپاییان از زبان "کاترین اشتون" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دو طرف را به خویشتنداری و جستجوی یک راه حل سیاسی دعوت کرده و تلویحا از به کارگیری ارتش در سرکوب جدایی طلبان شرقی انتقاد می کند. واشینگتن نیز ضمن محکوم کردن حوادث خشونت بار شهر اودسا که منجر به قتل بیش از ۴۰ نفر از جمله ٣٨ کشته در حمله و آتش زدن یک مقر اتحادیه کارگری که در دست جدایی طلبان قرار داشت توسط حامیان کی یف در این شهر، از دو طرف خواستار آرام کردن اوضاع و انجام تحقیقات کامل برای مجازات مسببان این جنایت گردید.
تحولات چند روز اخیر در اوکراین به روشنی نشان داد که بدون یک مصالحه ملی و برقراری فدرالیسم در این کشور در شرایطی که غرب و شرق اوکراین تمامی پیوندهای ملی و هویتی خود را از هم بریده اند، امکان هیچ راه حل و خروج از بن بست فعلی وجود نخواهد داشت. از آنجا که هر دو طرف بازیگران داخلی و خارجی دخیل در بحران اوکراین هم چنان مصر به متهم کردن دیگری می باشند و با زبان تهدید و "سلبی" سخن می گویند، گزینه های جنگ داخلی، دخالت نظامی خارجی و یا سرکوب خونین نظامی مخالفان وضع موجود، فعلا تمام راه های را برای کنترل بحران سلب می کند. واقعیت وضعیت در شرق و جنوب اوکراین به خلاف تبلیغات غرب و دولت کی یف تنها به گروه های شبه نظامی مسلح ختم نمی شود و حتی از دریچه دوربین خبرگزاری های مورد وثوق اروپایی – آمریکایی اکثریت مطلق ساکنان غیرنظامی این مناطق نیز به صورت فعال در کنار سنگرهای خیابانی حضور دارند. در چنین شرایطی برخورد نظامی و به خصوص در شرایطی که ارتش و گاردملی اوکراین قصد ورود به شهرهای تحت کنترل مخالفان را داشته باشند، بدون شک روند اوضاع به یک فاجعه ملی ختم می شود که فروپاشی این کشور اولین قربانی آن خواهد بود.
به بحران اوکراین می توان از چند زاویه نگاه کرد و انگشت اتهام را به طرف یک سوی ماجرا نشانه رفت اما این روند هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و تنها بر شدت بحران خواهد افزود.
وقایع روز جمعه در شرق اوکراین به خوبی نشان داد که روند موجود در برخورد با بحران این کشور به یک فاجعه بزرگ ملی و بین المللی ختم شده و حتی می تواند نظم جهانی را نیز دچار یک اختلال راهبردی کند. هر چند که تمامی بازیگران این بحران در معرض اتهام قرار دارند حداقل در مرحله جدید که دولت کی یف برای سرکوب معترضان شرقی از ارتش و نیروهای نظامی استفاده جنگی کرده است طبق اصول دولتمداری مشروع و عدم دخالت ارتش در اوضاع داخلی می توان صندلی متهم اول را برای رهبران حاکم در کی یف در نظر گرفت. در زمانی که هفته گذشته یکی از حامیان و اعضای حزب رئیس جمهوری موقت اوکراین "الکساندر تورچینف" در شرق این کشور کشته شد وی بلافاصله به ماشین جنگی خود آماده باش کامل داد، حال که بیش از ٣٨ تن از استقلال طلبان در یک مقر کارگری در اودسا زنده زنده در آتش حامیان دولت سوخته اند، طبق معادله حقوقی "مجازات در حد جرم" باید منتظر بود و دید رهبران کی یف و حامیان غربی آن به این جنایت چگونه رسیدگی می کنند. اوکراین بر طبق الگوی تعیین شده توسط مخالفان شرقی برای برگزاری همه پرسی در یازدهم ماه مه برای خودگردانی و استقلال مناطق و هم چنین الگوی دولت غیرمنتخب کی یف برای سرکوب نظامی مناطق شرقی هیچ شانسی برای مصالحه نخواهد داشت. چنانچه حمله ارتش به مناطق شرق و جنوب که روس تباران در آنجا اکثریت ساکنان را تشکیل داده و افزایش تلفات به خصوص در بین غیرنظامیان، بدون شک مسکو به حمایت از جدایی طلبان ماشین جنگی خود را به سمت اوکراین به حرکت در خواهد آورد. در طی روزهای آینده تا حدود زیادی سرنوشت ملی اوکراین و تمامیت ارضی این کشور روشن تر می شود هر چند که روند و مسیر کنونی هیچ چشم انداز مثبتی برای خوش بینی باقی نخواهد گذاشت.