• افزایش تنش علیه سوریه از سوی جهان غرب بویژه آمریکا و قرار دادن این کشور در محور شرارت در جهان از سویی و سرنوشت محتوم عراق و در راس آن صدام حسین و فشارهای اسرائیل علیه این کشور در کمک به حزب الله لبنان فضا را برای سوریه در شرایط کنونی تنگتر کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۴ مهر ۱٣٨۵ -  ۱۶ اکتبر ۲۰۰۶

سوریه در کش و قوسهای دنیای عرب همواره یکی از کشورهای فعال به حساب می آمده است. این شاید از آنجا مایه گرفته است که سوریه یکی از کشورهای خط مقدم جبهه علیه اسرائیل بوده است و در اولین جنگ خود در سال ۱۹۶۷   بلندیهای جولان را به اسرائیل باخت و اشغال این بخش از خاک سوریه، این کشور را همواره درگیر مسائل منطقه ایی و بویژه علیه اسرائیل کرد.
سوریه همچنان بدلیل تخاصم با اسرائیل در جرگه مخالفین امریکا در منطقه عمل کرده است. این در حالی است که سوریه همواره خواسته است خود را در میان دولتهای عربی میانه رو فورموله کند. اما شرایط خاص خاورمیانه و بویژه حضور سنگین و ٣۰ ساله سوریه در لبنان برای استقرار امنیت در آن کشور و حملات مداوم اسرائیل به لبنان و طرفهای درگیر اسرائیل در لبنان و از آن جمله حزب الله لبنان، سوریه را بیش از پیش به تعمیق درگیری با اسرائیل کشانده است.
ترور رفیق حریری نخست وزیر سابق لبنان در فوریه ۲۰۰۵ باعث گردید که فشارهای بین المللی علیه سوریه بصورت چشمگیری افزایش یابد. علت ترور رفیق حریری در سیاستهای این شخصیت لبنانی ریشه داشت که مخالف حضور سوریه در لبنان بود و کمیته تحقیق سازمان ملل در خصوص ترور رفیق حریری، بتدریج دست مقامات بلند پایه سوریه در این ترور را ردیابی کرده و تقاضا داشت که بشار اسد را در این رابطه به بازجویی بکشد.
روشن است نقش سوریه در خاورمیانه بویژه بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر در آمریکا برجستگی خاصی یافت و دامنه فشار به این کشور گسترده تر شده است. این فشارها در مراحله ایی از طریق ترکیه اعمال شد و سوریه بخاطر حمایت لجستیکی و پناه دادن به حزب کارگران کردستان (پ ک ک) برای عملیات نظامی در ترکیه زیر فشار قرار گرفت و حتی از سوی ترکیه تهدید به حمله نظامی شد. این فشار ترکیه و مجامع بین المللی به سوریه، این کشور را واداشت که عبدالله اوجالان، رهبر پ ک ک را مجبور کند که خاک سوریه را ترک گوید. و همین خروج در نهایت به دستگیری عبدال اوجالان توسط مامورین امنیتی ترکیه در کنیا منجر شد.
بعد از سرنگونی صدام حسین در عراق، حزب بعث سوریه بشدت مورد فشار بین المللی قرار گرفت و زمینه های عقب نشینی های تاکتیکی را در سوریه به دنبال داشت. تصویب آزادی و فعالیت احزاب سیاسی در کنگره حزب بعث سوریه، در کشوری که با اتوریته نظامی ژنرال حافظ اسد و ۴۰ سال حاکمیت بی چون و چرای وی دنبال شده بود، حکایت از عقب نشینی این رژیم در عرصه سیاسی داشت. این عقب نشینی سوریه بیش از آن در لبنان اتفاق افتاد و حضور نظامی سیاسی ٣۰ ساله سوریه در لبنان بویژه بعد از ترور رفیق حریری زیر ضرب قرار گرفت. تصویب فعطنامه در سازمان ملل برای خروج سوریه از لبنان این کشور را با تمامی خشم و ناراحتیش وادار به عقب نشینی از لبنان و خروج کامل سوریه از لبنان شد.
در ترکیب جمعیتی سوریه کردها، آشوری ها و حتی ارامنه حدود ۱۰% جمعیت این کشور را تشکیل میدهند.   اما اقلیتهای ملی در سوریه چون اسلاف آن ایران حقوق برابر ملی شهروندان خود را تامین نکرده است و این همواره به بروز شورشها و درگیریهایی در این کشور راه گشوده است. شورش کردها در قامشلی در ژوئن ۲۰۰۵ طی ۵ روز ۲۰ کشته و تعدادی زیادی زخمی از خود بر جای گذاشت.
رایزنی ها و اتحاد عمل سوریه با ایران وترکیه برای تاثیر گذاری بر انتخابات عراق و همسان کردن سیاستهای آنان برای جلوگیری از تصویب نظم فدرالیستی در قانون اساسی عراق و دیدارهای مکرر مقامات این سه کشور خصومت سوریه در قبال اقلیتهای ملی و مذهبی داخل آن کشور را به روشنی نشان میدهد. در همین رابطه خبردستگیری ۵ تن از فعالین "جبهه دمکراتیک خلق اهواز" یکی از گروههای سیاسی خلق عرب ایران در سوریه برای عودت به این کشور در خبرگزاریهای بین المللی منعکس شد.
افزایش تنش علیه سوریه از سوی جهان غرب بویژه آمریکا و قرار دادن این کشور در محور شرارت در جهان از سویی و سرنوشت محتوم عراق و در راس آن صدام حسین و فشارهای اسرائیل علیه این کشور در کمک به حزب الله لبنان فضا را برای سوریه در شرایط کنونی تنگتر کرده است. اما جنگ ٣۴ روزه لبنان و مقاومت حزب الله در مقابل اسرائیل و عقب نشینی آن بدون دست یابی به اهداف نظامی اش در جنوب لبنان فرصتی را برای سوریه فراهم ساخته است که با سوار شدن بر موج افکار عمومی در دنیای عرب که خود را در جنگ ٣۴ روزه لبنان پیروز حس میکند، گام تازه ایی از سیاستهای تا کنونی خود به عقب بردارد و آمادگی خود را برای مذاکره با رهبران اسرائیل اعلام کند. این موضع بشار اسد البته از منظر دیگر فاصله گرفتن سوریه از مواضع ایران و رئیس جمهور آن محمود هاشمی نژاد است که خواهان محو اسرائیل از روی نقشه سیاسی منطقه است. در عین حال این موضع بشار اسد، مواضع سوریه را بصورت قابل توجهی از ایران دورتر می کند و این دوستی دیرینهء دو دههء اخیر را از هم می گسلد.
با این وجود مشکلات لاینحل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی در خاورمیانه با گسترش هرچه بیشتر جریانات مذهبی که در آخرین خبرها سیادت گروه " اتحاد محاکم شرعی" در سومالی را منعکس میکرد، به آن عمق افزوده می شود. با یک نگاه دقیق خاورمیانه در کشاکش جنگ تکنولوژی با جهل گرفتار آمده است و مقاومت هویت طلبانه در خاورمیانه علیه سیطره سیاسی اقتصادی غرب و در راس آن آمریکا، خود را در سایه مذهب سیاسی که واپسگراترین قشرهای اجتماعی را به مدد گرفته است خود را توضح میدهد. از هم اینک روشن استکه چنین کشمکش و جدالی جز باخت نتیجهء دیگری در بر نخواهد داشت. چرا که دو سوی تضاد سیطره تکنولوژیک سرمایه جهانی در یکسو و جهل متکی به تفسیر سنتی و بشدت افراطی از اسلام از دیگر سو تنها و تنها منجر به فرسودن انرژی روانی- سیاسی منطقه و زمینه ساز سیطره هرچه بیشتر غرب و آمریکا خواهد بود. می شود تصور کرد که اگر این تضاد بر بنیاد تکنولوژی غرب و آگاهی دمکراتیک شرق استوار میبود، نتیجه چیز دیگری می بود.
۲۰۰۶-۱۰-۱۵