واقعیت‌های رواج خرید و فروش پایان‌نامه در ایران


اسماعیل زورمند


• واقعیت‌های رواج خرید و فروش پایان‌نامه در ایران برخلاف ادعاهای مسئولین رژیم اسلامی ایران می‌باشد و مسئولین بهتر است به جای انتقاد از دولت‌های قبلی و مطرح‌نمودن دلایل بی‌اساس جهت رواج‌ و رونق خرید و فروش پایان‌نامه، به واقعیت‌هایی که باعث بوجود آمدن این پدیده‌ی منفی شده اعتراف کرده و گام‌های موثری را برای برطرف کردن این فاجعه بردارند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲٨ مهر ۱٣۹٣ -  ۲۰ اکتبر ۲۰۱۴


طی چند سال اخیر، در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی مدام خبرهایی را در رابطه‌ با فروش پایان‌نامه و رساله به صورت آماده به دانشجویان در شهرهای مختلف ایران به ویژه در تهران شنیده ایم که این کار به صورت علنی و آشکار در مکان‎های ویژه و با هزینه‌های متفاوت، در رشته‌ها و انواع سطوح تحصیلی اعم از (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا) با عناوین و موضوعاتی که دانشجو خواهان آن است ‌انجام می‌گیرد و روز به روز بر خریداران و فروشندگان پایان‌نامه افزوده شده و اخیرا نیز گزارش‌هایی مبنی بر رواج و رونق این پدیده منفی انتشار یافته است.
با توجه به اینکه نویسنده این مطلب، خود مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد را به اتمام رسانده و شش واحد درسی اختصاص داده شده به پایان‌نامه را در این دوره گذرانده‌ است صحت این خبر را تایید کرده و از نزدیک شاهد فروش پایان‌نامه با عناوین و در صفحات مختلف بوده‌ام.
اوج این فاجعه به جایی رسیده که "حسن روحانی" رئیس جمهور رژیم ایران نسبت به این مسئله واکنش نشان داده و دستور مقابله با پایان‌نامه فروشی را صادر کرده و همچنین گفته است که سطح علمی کشور نبایستی زیر سوال قرار گیرد و نهادها و دستگاه‌های مرتبط باید با این نوع موارد برخورد نمایند.

سوالاتی که در این باره مطرح می‌شود این است که دلایلی که دانشجو را وادار به خرید پایان‎نامه می‌کند چیست؟ این کار چه تاثیری در کاهش سطح علمی و توسعه‌ی یک کشور خواهد گذاشت؟
یکی از از مهم‌ترین کارها و پروژه‌هایی که یک دانشجو در دانشگاه به ویژه در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا انجام خواهد داد بدون ترید پایان‌نامه و رساله وی است. در مقطع کارشناسی ارشد از مجموع ٣٢ واحد، بسته به رشته تحصیلی، ٤ تا ٦ واحد به پایان‌نامه اختصاص داده می‌شود که دانشجو باید در مدت یک ترم با همکاری یک استاد راهنما و یک یا دو مشاور پایان‌نامه‌ی خود را به اتمام رسانده و از آن دفاع کند و اگر بنا به هر دلیلی نتوانست طی مدت تعیین‌شده این کار را انجام دهد، دانشگاه یک ترم دیگر تحصیلی را برای وی تمدید خواهد کرد. در مقطع دکترا نیز دانشجو نیمی از دوره‌ی تحصیلی را به تالیف رساله اختصاص می‌دهد و این رساله و پایان‌نامه نشان خواهد داد که دانشجو تا چه اندازه در رشته‌ی تحصیلی خود دارای تخصص می‌باشد.
بدون شک خرید پایان‌نامه توسط دانشجو، اثرات منفی زیادی را هم بر سطح آگاهی و اطلاعات دانشجو و هم بر سطح علمی کشور خواهد گذاشت و نه تنها سیستم آموزش عالی را زیر سوال خواهد برد بلکه دانشجو را متحمل هزینه‌ی زیادی می‌کند.

نکته‌ی جالب توجه در رابطه با گسترش و رواج این پدیده‌ی منفی که جامعه‌ی علمی ایران با آن مواجه می‌باشد این است که مسئولین و نهادهای مرتبط در این زمینه، وجود این مشکل و بروز این پدیده را همانند تمامی مسائل و مشکلاتی که هم‌اکنون جامعه‌ی ایران گریبانگیر آن است به دولت‌ نهم و دهم نسبت داده و این دولت را متهم اصلی در ایجاد و رواج این مشکل (خرید و فروش پایان‌نامه) دانسته و اظهار می‌کنند که علت اصلی رونق بازار خرید و فروش پایان‌نامه طی چند سال اخیر، دولت قبلی بوده است.
در همین رابطه مسئولین مرتبط عواملی نظیر: بازنشسته‌کردن اساتید باتجربه در دولت نهم و دهم، عملی و اجرایی‌نشدن برنامه‌ی پنجم توسعه (دولت خاتمی)، ترویج‌نشدن اخلاق آکادمیک و همچنین گسترش بی‌رویه دانشگاه در دولت گذشته را از دلایل اصلی رونق بازار خرید و فروش پایان‌نامه در ایران عنوان می‌کنند.
به نظر بنده و به چندین دلیل که در ذیل به آن اشاره خواهم کرد واقعیت‌های رونق و رواج خرید و فروش پایان‌نامه در ایران برخلاف گفته‌های مسئولین رژیم بوده و سیستم حاکم بر ایران یعنی رژیم جمهوری اسلامی عامل اصلی این فاجعه (خرید و فروش پایان‌نامه) بوده و سبب شده که دانشجو هیچ انگیزه و امیدی به تالیف پایان‌نامه نداشته باشد و به هر شکل ممکن پایان‌نامه خود را تهیه و نهایتا نمره‌ی قبولی را کسب کند و از دانشگاه فارغ‌التحصیل شود.

-‌ ایدئولوژیک‌بودن سیستم جمهوری اسلامی: با توجه به آنکه سیستم جمهوری اسلامی سیستمی بسته و ایدئولوژیک است و در سیستم‌های ایدئولوژیک، بهای اندکی به کار و فعالیت‌های فرد داده می‌شود مگر آنکه موضوعی که محقق در زمینه‌ی آن تحقق می‌کند در چهارچوب اندیشه و منافع نظام بوده و در صورتی مورد پشتیبانی قرار گرفته و به آن اهمیت داده می‌شود که تامین‌کننده اهداف حاکمیت باشد. به عنوان نمونه پایان‌نامه‌هایی مورد حمایت مادی و معنوی قرار می‌گیرد که موضوع آن مرتبط با جنگ هشت ساله‌ی ایران و عراق باشد که رژیم از آن به عنوان "دفاع مقدس" یاد می‌کند. این در حالیست که جامعه‌ی ایران گریبانگیر مشکلات مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی می‌باشد که لازم است به پایان‌نامه‌هایی که در رابطه با این مسائل نوشته می‌شوند اهمیت داده شود تا مشوقی برای دانشجو باشد که خود به دنبال تالیف پایان‌نامه همت گمارد و از فکر خرید پایان‌نامه که هزینه‌ی زیادی را باید متقبل شود خودداری کند. اما برخلاف واقعیت‌‌های موجود، در جمهوری اسلامی اغلب پایان‌نامه‌هایی که دانشجویان در رابطه با مسائل و مشکلات جامعه اقدام به تالیف آن می‌کنند عملا اهمیت و کاربردی نخواهند داشت و نهایتا در تمامی زمینه‌ها، سخن آخر و تصمیم نهایی با آخوندهاست.

-‌ اهمیت‌ندادن به کار تحقیقی و پژوهشی در ایران: در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی به کار تحقیقی و پژوهشی اهمیت چندانی داده نمی‌شود و پایان‌نامه به عنوان یک کار تحقیقی که دانشجو بخشی از بهترین و باارزشترین زمان از دوره‌ی تحصیلی و زندگی خود را به آن اختصاص می‌دهد پس از کسب نمره‌ی قبولی و فارغ‌التحصیل‌شدن دانشجو از دانشگاه، اکثر آنان به کتابخانه‌ی دانشگاه سپرده می‌شود و به عبارتی در گوشه‌ی کتابخانه خاک می‌خورند و تنها هر از چند گاهی دانشجویان دیگر جهت منبع از آن استفاده می‌کنند و هیچ گونه اهمیت نه از سوی دولت و نه از طرف ارگان‌ها، نهادهای دولتی و شرکت‌های خصوصی و غیرخصوصی به این پژوهش‌ها داده نمی‌شود.

-‌ اختصاص‌ندادن بودجه‌ی لازم به کارهای تحقیقی: هر چند آماری دقیق و واقعی در این زمینه که جمهوری اسلامی چه میزان از بودجه‌ی ایران را به کار تحقیقی اختصاص می‌دهد در دست نیست، اما بر اساس برخی از منابع، کمتر از یک درصد از بودجه‌ کشور به کارهای تحقیقی و پژوهشی اختصاص داده می‌شود و اینکه این یک درصد نیز به چه صورتی صرف می‌شود مشخص نیست و از پایان‌نامه به عنوان یک کار تحقیقی هیچ گونه حمایت مادی نمی‌شود و تنها بخش ناچیزی از هزینه‌هایی که دانشجو خود برای تالیف پایا‌نامه‌اش صرف کرده است از سوی دانشگاه به وی برگردانده می‌شود.

-‌ نبود آمار و داده‎های لازم و عدم همکاری ادارات و ارگان‌های دولتی با محقق: یکی دیگر از مشکلاتی که باعث می‌شود دانشجو به کار تحقیقی خود به ویژه در رشته‌ی علوم انسانی اهمیت ندهد، نبود آمار و داده‎های لازم و عدم همکاری ادارات و ارگان‌های دولتی با محقق می‌باشد و ادارات و ارگان‌های دولتی به بهانه‌ها و دلایل مختلفی؛ از جمله امنیتی و محرمانه‌بودن آمار و اطلاعات، حاضر نیستند همکاری لازم با دانشجو و فرد محقق انجام دهند. همین عوامل باعث می‌شود که دانشجو دلسرد شده و پس از چند بار مراجعه به ادارات و ارگان‌ها و عدم همکاری از سوی آنان از ادامه‌دادن به کار تحقیقی منصرف شود و به هر نحو ممکن و با صرف هزینه‌ای هر چند هنگفت پایان‌نامه‌ای را دست و پا کند.

-‌ مدرک‌گرایی: امروزه در ایران بیشتر به گرفتن مدرک اهمیت داده می‌شود تا سطح آگاهی و علمی دانشجو و همین باعث خواهد شد که دانشجو در مدت زمان کمی و به هر نحو ممکن، ولو اینکه خرید پایان‌نامه که امروز رواج زیادی یافته است از پایان‌نامه‌ی خود دفاع کرده و به دنبال زندگی و دست و پا کردن شغلی برای آینده باشد.

سخن آخر: واقعیت‌های رواج خرید و فروش پایان‌نامه در ایران برخلاف ادعاهای مسئولین رژیم اسلامی ایران می‌باشد و مسئولین بهتر است به جای انتقاد از دولت‌های قبلی و مطرح‌نمودن دلایل بی‌اساس جهت رواج‌ و رونق خرید و فروش پایان‌نامه، به واقعیت‌هایی که باعث بوجود آمدن این پدیده‌ی منفی شده و تا حدود زیادی در بالا به آن اشاره شد اعتراف کرده و به صورت عملی، گام‌های موثری را برای حل و برطرف کردن این فاجعه که گریبانگیر جامعه‌ی علمی و اموزشی ایران شده است بر دارند.