اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۶ آبان ۱٣۹٣ -  ۱۷ نوامبر ۲۰۱۴

«هوای فرهنگ را داشته باشید!»عنوان یادداشت میهمان روزنامه کیهان به قلم علی اکبری است که در آن می خوانید؛
این حق مردم است که در یک هوای پاک و تمیز تنفس کنند. هوایی که بدون بنزن و گوگرد و سرب و ... و دیگر عوامل سرطان زا و آلوده و یا ریزگردهای مهاجم، نه باعث بیماری که باعث فرح و سلامت مردم گردد؛ چرا که «هر نفسی که فرو می رود ممد حیات است و چون برآید مفرح ذات» و نباید نفسی که فرو می رود مخل حیات باشد و مولد سرطان، به همین دلیل است که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، این مهم را در اولویت امور خویش قرار داده و وقت و بی وقت از آلودگی بنزین پتروشیمی و سرطان زا بودن آن سخن می گوید و یک تنه در مقابل مستندات دیگر مراجع در انکار این ادعا ایستاده و اعلام می کند مشک آن است که ما بگوییم نه آن که خود ببوید و بر همین مبنا موضوع واردات بنزین بی کیفیت با عنوان یورو ۴ را فراهم می سازد. در روزهایی که هوا پاک است، آفتابی می شود و توزیع این بنزین وارداتی را عامل پاکی هوا معرفی کرده و در روزهای غیرپاک، پشت ابرها مخفی شده و انگار نه انگار که رئیس سازمان محیط زیستی در این کشور وجود دارد.
فرهنگ مشابه هوایی است که در آن تنفس می کنیم و باید مراقب بود که این هوا آلوده نگردد و با عوامل آلودگی هوا مبارزه کرد. اگر همین رفتار برخی مسئولین دولتی در موضوع هوا و محیط زیست را به عرصه فرهنگ تعمیم دهیم مشاهده می شود ظاهرا مشکلی که در سازمان محیط زیست وجود دارد، در سازمان محیط زیست فرهنگی کشور نیز وجود دارد. برخی آقایان از دغدغه و نگرانی درخصوص فضای فرهنگی کشور سخن می رانند اما زمانی که به موارد و عوامل این آلودگی می رسیم، مواردی مشابه بنزین آلوده مطرح می گردد. اجازه دهید به برخی از این موارد اشاره کنیم:
بزرگ ترین تهاجم فرهنگی، حمله به شعار «ما می توانیم» است. نمونه هایی از اقدامات چند ساله کشورمان در عرصه علم و دانش و فناوری از قبیل دانش هسته ای، فضایی، نانو، پزشکی، دفاعی و... نشان داده که می توانیم خود را در عرصه برترین های این حوزه در جهان مطرح سازیم و به اذعان مجامع جهانی که برخی این آمار را بیشتر از آمارهای داخلی قبول دارند، رشد دانش در کشورمان بالاترین است. با این حال روحیه قجری و غرب زدگی در افکار و اظهارات برخی از مسئولین دولتی موج می زند. یکی از مسئولین اظهار می دارد ایرانی جماعت را چه به صنعت، ایرانی جماعت فقط در آبگوشت و قورمه سبزی تخصص دارد. مسئول دیگری از قدرت نظامی دشمن می گوید که با یک بمب، هستی ما را نابود سازد. برادر دیگری که به دلیل نامعلومی اخبار پیشرفت کشور را نشنیده سخن از دانش و تخصصی در علم پزشکی می گوید که شاید هشتاد سال دیگر به ایران وارد شود. حضرت امام خاطره ای از زبان آیت الله حائری نقل می فرمود که برای بالا بردن روشنایی چراغ لامپا باید یک فرد غربی این کار را می کرد و ایرانی را عاجز از این کار معرفی کرده بودند.
حضرت امام در ادامه با کنایه به رزم آرا در مورد این که ایرانی جماعت را آفتابه ساز معرفی کرده بود، می فرماید: «ما را در غفلت و در خواب نگه داشتند که ما هیچ یک از امور صنعتی را قادر بر تحققش نیستیم. ملت ما فقط لولهنگ می تواند بسازد. کار دیگر از او نمی آید. باور کرده بود این ملت بیچاره روی تبلیغاتی که قدرت های پیشرفته و بزرگی کرده بودند. تبلیغات داخلی که وابستگان به آن قدرت ها کرده بودند به اینکه ما باید همه چیزمان از خارج باشد؛ و ما باورمان آمده بود یا بسیاری از ما، که غرب یک نژاد برتر است... اعتقادمان این بود که اصلاً از ما کاری ساخته نیست. ارتش ما اگر بخواهد ارتش بشود مستشار لازم دارد. از آمریکا یا از اروپا باید مستشارانی بیایند تا ارتش ما را بتوانند سر و سامان بدهند. ما راجع به صنایع اصلاً نباید صحبتش را بکنیم. ما یک ملت لولهنگ ساز هستیم. ما نسبت به صنایع اصلاً نباید صحبت بکنیم. این صنایع دربست به عهده اروپایی ها و آمریکایی هاست.» (صحیفه امام، ج ۱٣، ص ۵٣٣)
در موضوع فرهنگی دسته بندی خودی و غیر خودی به فراموشی سپرده می شود و دسته بندی هنرمند ارزشی و غیر ارزشی انکار می شود. خوب بود در همین ادعا نیز صداقت به خرج داده می شد زیرا در مرحله عمل ظاهراً برخی هنرمندان غیر ارزشی، مقبولیت و محبوبیت بیشتری در نزد برخی دولتمردان کنونی داشتند و به بهانه جذب حداکثری و دفع حداقلی، سیاست حذف حداکثری و جذب حداقلی در دستور کار قرار گرفتند. البته در جذب حداقلی نیز بعید است که توفیقی حاصل شود. از دعوت از عناصر تملق گو و مدیحه سرای رژیم پهلوی به عنوان شاعران انقلاب، دفن خوانندگان معلوم الحال به عنوان هنرمند در قطعه هنرمندان به بهانه این که دارای خانواده فرهنگی بوده اند.
ادعای واگذاری ممیزی به هنرمندان و جامعه و در عین حال مخالفت با اقدامات جوانان انقلابی و نوظهور در عرصه فرهنگ به بهانه توهین به فلان شخصیت سیاسی و یا تورق خاطراتی که ظاهراً کسی حق استناد به آن را ندارد. لغو همایش و اجلاس های ضد استکباری به بهانه های واهی و انکار مسئولیت خود در این اقدامات و همزمان پشتیبانی از برنامه هایی که تنها اسم و نامی از انقلاب و ایران دارند و در واقع توهین به ایران و ایرانی و سیاه نمایی اوضاع کشور و نظام اسلامی هستند. انتشار کتب افراد معلوم الحال، مصاحبت و هم نشینی با برخی از این نویسندگان غرب زده به گونه ای که حتی جرأت ندارند به ایشان بگویند لااقل آشغال سیگارشان را روی لباس ایشان نریزند و نهی از منکر «سیگار کشیدن» پیش کش. از انکار وجود دشمن تا مقابله با شعار استکبارستیزی که در گفتار و رفتار برخی از مسئولین و به ظاهر هنرمندان وجود دارد. حمله و تهاجم به اصل آسمانی امر به معروف و نهی از منکر به بهانه اقدامات مشکوک در اصفهان و عدم برخورد با رسانه های داخلی که خط این حرکت را به بیگانه دادند همان طور که در برخی امور دیگر نیز برخی رسانه های داخلی، تولیدکننده و یا بازنشر دهنده جنگ روانی دشمن شده اند.
آقایانی که ادعای واگذاری مسئولیت به مردم را دارند حتی از برخی اسلاف خویش نیز تندروترند و به عنوان نماینده جامعه مطبوعاتی کشور، خود را انتخاب می نمایند تا شاهد اوج دموکراسی باشیم. در حالی که بالاترین فرهنگ در یک جامعه احترام به قانون است، توسط برخی مسئولین به صراحت در مقابل احکام و مراجع قانونی ایستادگی می شود. آقایان دغدغه خود را رفع فیلترینگ و افزایش پهنای باند می دانند و به صورت اخلاقی جامعه را دعوت به حفظ حریم ها می نمایند که تو را به خدا در این فضا از استفاده غیراخلاقی و یا تولید محتوای نامناسب خودداری فرمایید و خود را به غفلت می زنند که در این فضا، عموم مردم سالم رفتار می کنند و اقداماتی محدودساز از قبیل فیلترینگ برای حفظ سلامت این جامعه حداکثری و مقابله با اقدامات تبهکاران و مجرمان سایبری و یا سرقت اطلاعات شخصی افراد و نفوذ و گسترش فرهنگ منحط بیگانه است و اگر آقایان به جای تلاش برای رفع فیلترینگ، به حمایت از نخبگان سایبری کشور پرداخته بودند تاکنون مشکل مرتفع شده بود و شبکه اجتماعی داخلی و بومی در دسترس عموم افراد جامعه قرار گرفته بود.
به نظر می رسد دولت محترم باید نگاه دوباره ای به عرصه هوای فرهنگی که مردم مجبور به تنفس کردن آن هستند داشته باشد. باید با عوامل اصلی آلوده ساز این هوا مقابله کرد و در این میان به جای شعار دادن و یا آدرس های انحرافی و غیرحقیقی، باید با تلاش و همت مضاعف، مجاهدت نمود. نباید شرایط به گونه ای باشد که علی رغم تذکرات علنی به مسئولین فرهنگی کشور، همچنان شاهد راهبردهایی باشیم که دغدغه هایی غیر از رفع آلودگی از این فضا را دارند.

خراسان:اروپا؛ ریاضت بدون رضایت
«اروپا؛ ریاضت بدون رضایت»عنوان یادداشت روز روزنامه خراسان به قلم حبیب نیکجو است که در آن می خوانید؛حدودا ده روز پیش بود که پایتخت بلژیک شاهد بزرگترین تظاهرات کارگری بعد از جنگ جهانی دوم بود. اعتراضاتی که بوی خشونت به خود گرفت و باعث ایجاد درگیری میان ده ها هزار معترض و پلیس بروکسل شد. البته بروکسل در این میدان تنها نبود و تظاهراتی در لهستان و یونان و انگلیس نیز به وقوع پیوست. در میان تظاهر کنندگان این شعار بیشتر از همه به چشم می خورد: «ریاضت اقتصادی را متوقف کنید».
بعد از بحران مالی ۲۰۰۷ بود که سیاست های ریاضت اقتصادی در اکثر کشورهای پیشرفته در دستور کار قرار گرفت. منظور از سیاست ریاضتی، کاهش مداوم کسری بودجه توسط دولت است. به این معنا که از یک طرف درآمدهای دولت نظیر مالیات افزایش یابد و از طرف دیگر هزینه و مخارج دولتی کاهش پیدا کند. اقتصاد اروپا بعد از آنکه وارد رکود ناشی از بحران مالی شد، با ناتوانی دولت در بازپرداخت اقساط اوراق قرضه هایی که قبلا در بازارهای بین المللی فروخته بود، مواجه شد. این ناتوانی خود را در بحران بدهی های مالی برخی از دولت ها نظیر یونان، اسپانیا و پرتغال نشان داد. این شرایط موجب شد که رتبه اعتباری این کشورها در بازارها کاهش یابد تا هزینه تامین مالی بین المللی آن ها افزایش یابد. بنابراین، عامل رکود اقتصادی در کنار ناتوانی در بازپرداخت بدهی ها و عدم امکان تامین مالی مجدد سبب گردید تا وضعیت بدهی های مالی دولت تضعیف گردد. این تضعیف خود را در نسبت بدهی های عمومی دولت به تولید ناخالص داخلی نشان داد که در اکثر کشورهای اروپایی مرز ۹۰ را پیمود. یعنی بدهی های دولت های اروپایی به میزان تولید ناخالص داخلی آن ها رسید. در این شرایط سیاست های ریاضت اقتصاد در کشورهای اروپایی اجرا شد تا بلکه میزان بدهی های این کشورها کاهش پیدا کند.
برای مثال در یونان، کلیه حقوق و مزایای شاغلان دولت و مجلس کاهش پیدا کرد و پاداش و عیدی پایان سال یا همان حقوق ماه سیزدهم و چهاردهم سال حذف گردید علاوه بر این سن بازنشستگی افزایش پیدا کرد و امکان اخراج کارکنان تسهیل گردید. در این شرایط هرچند، وضعیت بدهی دولت بهبود پیدا کرد و دولت ها توانستند بدهی های خود را کاهش دهند اما این سیاست های ریاضتی باعث شد که رشد تولید ناخالص داخلی با چالش مواجه شود و این امر سبب گردید وضعیت بیکاری در کشورهای اروپایی افزایش یابد و موجبات نارضایتی توده مردم این کشورها را فراهم آورد. عملکرد این سیاست ها در کشورهای اروپایی تا جایی بد پیش رفت که اولیور بلنچارد، کارشناس ارشد صندوق بین المللی پول، عملکرد کشورهای اروپایی را نامناسب خواند و سیاست های ریاضتی یونان را بیش از حد شدید و توجیه نا پذیر خواند.
شاید ساکنان اروپا زمانی که می بینند، شواهد زیادی در مورد خروج موفق آمریکا از بحران مالی دیده می شود، بیشتر افسوس می خورند. آمریکا به تازگی نیز سیاست های تسهیل پولی (quantitative easing) خود را به پایان رساند و به گفته کارشناسان تا حد زیادی از رکود خارج شده است. این سیاست که به نوعی سیاست انبساطی محسوب می گردد، با موفقیت به پایان رسید اما اکنون و بسیار دیر بانک مرکزی اروپا به فکر به کار بستن این گونه سیاست های انبساطی افتاده است.
با این حال دلایل زیادی مبنی بر ادامه این وضعیت در منطقه یورو و اتحادیه اروپا وجود دارد. پایین تر بودن تورم(٣/۰ درصد) از حد هدفگذاری شده توسط بانک مرکزی اروپا(۲ درصد) نشان می دهد خطر ورود به تورم منفی و رکود وجود دارد. از طرف دیگر رشد اقتصادی پایین آلمان سبب شده است که پیش بینی ها از آینده اقتصاد این کشور نیز تیره و تار شود تا لوکوموتیو رشد اقتصادی اروپا از کار بیفتد و ممکن است این کشور حتی وارد رکود شود. دلیل سوم، سطح بالای بدهی های این کشورها با وجود سیاست های ریاضتی است که به شدت سطح سرمایه گذاری در این کشورها را تحت تاثیر قرار می دهد. دلایل دیگر هم چون اقدام دیرهنگام بانک مرکزی اروپا در زمینه سیاست های تسهیل پولی، احتمال ورود مجدد به رکود و ... نیز برای این مدعا می توان در نظر گرفت.
از این ها که بگذریم، بنا بر جدیدترین گزارش کمیسیون اروپا،رشد اقتصادی کشورهای ناحیه یورو در سال ۲۰۱۴ تنها ٨/۰ درصد بوده که بسیار پایین تر از ۲/۱ درصدپیش بینی است. در این گزارش هم چنین، پیش بینی رشد اقتصادی این کشورها در سال ۲۰۱۵ از ۷/۱ درصد به ۱/۱ درصد تنزل یافته است. این گزارش هم چنین از خطر تورم منفی نیز سخن گفته است که خود خطری خطیر برای اقتصاد اروپا خواهد بود. با این حال، بعید به نظر می رسد در دو سال اخیر اتفاق خاصی برای وضعیت اقتصاد اروپا رخ دهد و اگر بهبودی هم رخ دهد، بسیار ناچیز خواهد بود.لذا هیچ بعید نیست که در سال های آینده نیز شاهد تظاهرات ضد دولتی و اقتصادی در کشورهای مختلف اروپایی باشیم. شاید چیزی فراتر از آنچه در بروکسل اتفاق افتاد.

جمهوری اسلامی:توصیه ای به رئیس جمهور و مجلس درباره تصدی وزارت علوم
«توصیه ای به رئیس جمهور و مجلس درباره تصدی وزارت علوم»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در آن می خوانید؛طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پیشنهاد وزیر به مجلس برای گرفتن رأی اعتماد، از حقوق رئیس جمهور است و رأی دادن یا ندادن به فرد پیشنهادی برای تصدی وزارت نیز از حقوق نمایندگان مجلس است. بنابر این، طبیعی است که هرگاه رئیس جمهور، فردی را پیشنهاد کند، هر یک از نمایندگان مجلس نظر خود را درباره او در صحن علنی مجلس ابراز نمایند و آن نظر را در قالب رأی به گلدان بیاندازند و مجموع آراء نشان دهد که اکثریت نمایندگان مجلس، فرد پیشنهادی را برای تصدی وزارت مورد نظر قبول دارند و تأیید می کنند یا نه.
این، ظاهر قانون است و بر همین اساس می توان گفت رئیس جمهور حق دارد افراد مورد پسند و همفکر خود را برای تصدی وزارتخانه ها پیشنهاد کند کما اینکه نمایندگان مجلس هم حق دارند هر کس که منطبق با نظر و میل و فکر و سلیقه آنها نیست را تأیید نکنند. اما هر قانونی، علاوه بر ظاهر، باطن هم دارد. باطن قانون مربوط به چگونگی انتخاب وزرا اینست که رئیس جمهور باید افراد شناخته شده، کاردان، شایسته و متناسب با محتوای وزارتخانه ها را در نظر بگیرد و به مجلس معرفی کند و نمایندگان مجلس نیز باید به افرادی رأی اعتماد بدهند که آنها را برای وزارتخانه های مورد نظر واجد صلاحیت های لازم می دانند. عبور از ظاهر و ورود به باطن قانون، وظیفه حتمی رئیس جمهور و نمایندگان مجلس است و اگر چنین نکنند و بر همان ظاهر قانون جمود نمایند، یا به بن بست می رسند، یا کشور را دچار ناکارآمدی می کنند و یا به دلیل عدم رسیدن به توافق، وزارتخانه ها را بلاتکلیف رها می کنند، همان وضعیتی که در دولت یازدهم برای وزارت علوم پیش آمده و مشکلات زیادی را برای دانشگاه ها پدید آورده است.
عده ای تلاش می کنند نمایندگان مجلس را در ماجرای وزارت علوم مقصر معرفی کنند و عده ای نیز رئیس جمهور را عامل این وضعیت می دانند.
گروه اول، نمایندگان را به لجبازی با دولت متهم می کنند و گروه دوم می گویند رئیس جمهور با مجلس لجبازی می کند. این اتهام زدن ها، در عین حال که هیچ مشکلی را حل نمی کند، از این واقعیت تلخ حکایت دارد که بهرحال کشور به دلیل بی تدبیری یا عدم تفاهم و یا عدم مدیریت صحیح، دچار چنین مشکلی شده است.
ریشه این مشکل را می توان در جمود بر ظاهر قانون و عدم ورود به باطن آن جستجو کرد. در چارچوب جمود بر ظاهر قانون، نمی توان به رئیس جمهور ایراد گرفت که چرا فلان شخص را برای تصدی وزارت به مجلس معرفی می کنید، زیرا در پاسخ خواهد گفت: این حق رئیس جمهور است که فرد دلخواه و مورد پسند و همفکر خود را پیشنهاد نماید تا بتواند با او کار کند و اهداف خود را که در جریان تبلیغات انتخاباتی خود به مردم وعده داده است محقق نماید، کما اینکه به نمایندگان مجلس هم نمی توان گفت چرا به فرد پیشنهادی رئیس جمهور رأی نمی دهید، زیرا آنها هم می توانند بگویند این حق قانونی نمایندگان مجلس است که به هر کس که او را واجد صلاحیت برای وزارت نمی دانند رأی ندهند. اما اگر از ظاهر عبور کنیم و به باطن قانون برویم، خواهیم دید که حرف قانون چیز دیگری است.
فلسفه قانون گذاری، حل و فصل مشکلات، مدیریت کشور و تعامل و تفاهم قوا با یکدیگر است. تدوین کنندگان قانون اساسی، در نظر داشتند با اجرای قانونی که می نویسند، کشور به آسانی اداره شود و مسئولان بتوانند با تفاهم و تعامل به مدیریت جمعی کشور بپردازند. روح قانون اساسی، تفرق قدرت است تا قوای سه گانه در امور اختصاصی همدیگر دخالت نکنند و مستقل عمل نمایند ولی هدف نهائی این قانون اینست که کشور به درستی و سهولت و در سایه تفاهم، مدیریت شود. با این نگاه، نمی توان استدلال هائی از قبیل آنچه از رئیس جمهور و نمایندگان مجلس نقل کردیم را پذیرفت، زیرا قانون اساسی، ناظر بر نقطه ای بالاتر از نظر شخصی رئیس جمهور و نمایندگان مجلس است. این نقطه بالاتر، عبارتست از مصالح عمومی کشور که نباید در گرداب کشمکش ها و اختلاف سلیقه ها بماند و غرق شود.
بر این اساس، رئیس جمهور باید به جای اینکه به سراغ افراد ناشناخته و احیاناً دارای سوابق نه چندان مقبول برود، افراد شناخته شده، توانا و دارای سوابق روشن مدیریتی را به مجلس معرفی کند و نمایندگان مجلس نیز باید از توسل به بهانه هایی که آنها را در افکار عمومی به "کاسب فتنه" بودن متهم کند پرهیز نمایند و به جای این قبیل بهانه جوئی ها به سابقه مدیریتی، کاردانی، تدین، تعهد و شایستگی های لازم برای تصدی وزارت مورد نظر توجه نموده و این امور را مبنای رأی دادن قرار دهند.
در مورد وزیر پیشنهادی جدید که قرار است فردا در مجلس مورد بررسی قرار گیرد، درصدد ابراز نظر خاصی نیستیم، اما بر این نکته تأکید می نمائیم و به رئیس جمهور و مجلس توصیه می کنیم که درباره تعیین تکلیف تصدی وزارت علوم راهی را در پیش بگیرند که منطبق بر باطن قانون اساسی باشد.

رسالت:به کجا می رویم؟!
«به کجا می رویم؟!»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم سید مسعود علوی است که در آن می خوانید؛چند آمار در حوزه عمومی و خصوصی، تکان دهنده است؛ چندی پیش مدیر کل پزشکی قانونی استان تهران خبر داده بود در شش ماه نخست امسال ۶۰ هزار و ٣۹ نفر به دلیل نزاع به مراکز پزشکی قانونی استان تهران مراجعه کردند. (۱) هم او گفته بود نزاع در پایتخت ۴/۵ درصد رشد داشته است. همچنین بر اساس آمار دیگری از پزشکی قانونی، هر ساعت ۷۲ درگیری منجر به جرح در کشور و ۱۲ نزاع در تهران رخ می دهد و یا به عبارت دیگر، هر ۵ دقیقه ۶ درگیری و نزاع رخ می دهد. (۲)
این اخبار در حوزه عمومی، تکان دهنده است. در حوزه خصوصی گفته شده است از هر ۵ ازدواج در شهرستان ها، یکی و از هر ٣ ازدواج در تهران، یکی منجر به طلاق می گردد. (٣) این آمار هم تکان دهنده است.
ما به کجا می رویم؟! این نزاع ها برای چیست؟ منشأ منازعه کدام است؟ روایت داریم حضرت رضا علیه السلام در نامه ای به عبدالعظیم حسنی، سفارش های موکدی در مورد رها کردن ستیزه جویی و ترک جدال با یکدیگر، به مومنین فرمودند. این روایت هم تکان دهنده است. با هم آن را بخوانیم؛
«ای عبدالعظیم! از سوی من به دوستانم سلام برسان و به آنها بگو که شیطان را به خود راه ندهند و به آنان فرمان بده به خاموشی و ترک کردن در آنچه به کارشان نمی آید و رها کردن ستیزه جویی و روی آوردن به یکدیگر، چرا که این کار موجب نزدیک شدن به من است. نیز بگو که خود را به درافتادن با یکدیگر مشغول نسازند که من با خود عهد کرده ام هر که چنین کند و یکی از یاران مرا به خشم آورد، از خدا بخواهم سخت ترین عذاب را در دنیا به وی برساند و در آخرت در شمار زیانکاران باشد. آنها را آگاه ساز که خداوند، نیکوکار آنها را خواهد بخشید و از بدکارشان درخواهد گذشت، مگر کسی که به خدا شرک ورزد، یا دوستی از دوستان مرا بیازارد، یا بدخواهی او را به دل گیرد. که اگر چنین کند، خداوند او را نبخشاید تا زمانی که از این اندیشه بد باز نگردد. اگر بازگشت، چه بهتر، وگرنه روح ایمان از دلش رخت بربندد و از ولایت من بیرون رود و او را از ولایت ما بهره ای نخواهد بود و من از این سرنوشت بد به خدا پناه می برم.» (۴)
امام رضا علیه السلام برای خروج از این بحران، نسخه شفابخش و عملی دارند. بحران خشونت، درگیری و منازعه را باید در کنترل خشم و غضب، جستجو کرد. شیطان، انسان را از وادی خشم و غضب به وادی نفرت می آورد. وقتی در این حوزه، خوب گرم شدیم به وادی انتقام و ستیزه جویی می رویم. آمارهای تکان دهنده حوزه عمومی و خصوصی در همین وادی ستیزه جویی و انتقام، رخ نمایی می کند.
امام رضا علیه السلام به عبدالعظیم حسنی می فرماید شیعیان مرا در وادی غضب، امر به سکوت و خاموشی کن تا از این مرز، جلوتر نروند. به آنان بگو ستیزه جویی با هم را کنار گذاشته و اصل را بر گفتگو و مصالحه و آشتی بگذارند. به آنان بگو با درگیری با هم وقت خود را هدر ندهند، به هم مشغول نشوند. اگر چنین کنند در آخرت از زیانکاران خواهند بود. از خدا می خواهم سخت ترین عذاب را در همین دنیا به آنان برساند.
چنین کسانی از ولایت من بیرون خواهند رفت و من از این سرنوشت بد به خدا پناه می برم!
خدا رحمت کند امام خمینی (ره) را که هر وقت برنامه عقد داشتند، پس از پایان مراسم، به عروس و داماد می فرمودند؛ «بروید با هم بسازید.» همین دو کلمه، جهانی از معنی را در خود دارد. ما در حوزه عمومی و خصوصی، راهی به جز سازش و ساختن با هم نداریم. هر راهی غیر از این، جز تباهی و سقوط اجتماعی، چیز دیگری نیست.
اینکه ما چرا به اینجا رسیدیم؟ باید مورد واکاوی دقیق قرار بگیرد. چرا آستانه تحمل و قرار اجتماعی ما پایین است؟ اینکه با اندک اختلافی، بر روی هم تیغ نفرت و خصومت می کشیم، فوق العاده عجیب است.
ماه های محرم، صفر و رمضان، فرصتی است که روح خود را در چشمه زلال تعالیم قرآنی و معارف اهل بیت علیهم السلام، شستشو دهیم. امام حسین علیه السلام می فرماید:
«با گذشت ترین مردم کسی است که دارای قدرت انتقام باشد اما عفو کند.» (۵)
اینکه مردم ما به امام حسین و اهل بیت پیامبر علیهم السلام عشق می ورزند و در ماه های محرم و صفر، هر روز تا پاسی از شب، در اندوه شهادت امام حسین علیه السلام و یاران باوفای او عزاداری می کنند، باید عامل به فرامین او هم باشند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «کمال دلیری آن است که انسان بر خشمش چیره گردد.» (۶) چرا این دلیری ها در وجود ما کم شده است؟ امام صادق علیه السلام نیز می فرماید: «کسی که هنگام خشم، خوددار نباشد، از ما نیست.» (۷) باید باور کنیم وقتی جلوی خشم خود را نمی گیریم و وارد یک نزاع می شویم که نتیجه اش آسیب به دیگران است، از حوزه ولایت معصومین علیهم السلام خارج می شویم. این متن حدیث است!
همین بساط در حوزه سیاسی هم وجود دارد. وجود تنافر و تخاصم بین گروه های سیاسی، چه در میان گروه های رقیب و چه در میان یک گروه همگن سیاسی، اعجاب آور است! عده ای نان خود را در تنور «تنافر» و «تخاصم» گروه ها و رجال سیاسی و مذهبی پخت می کنند. ظهور فتنه ۱٨ تیر ۷٨ و فتنه انتخابات سال ٨٨ نتیجه یک بی تربیتی سیاسی بود. در سفارش های امام رضا علیه السلام به عبدالعظیم حسنی، این بیان بود که فرمود: «راهی برای شیطان نگذارید که بر نفس شما چیره شود.»
راه شیطان در جامعه ما چیست؟ یکی از راه های نفوذ شیطان در جامعه ما همین پدیده ماهواره و بدآموزی های اینترنت و شبکه های مدرن اطلاع رسانی است. باید دید چگونه از آنها مصونیت پیدا می کنیم؟ همین هفته گذشته بود که جمعی از مردم زنجان به طور داوطلبانه آنتن های ماهواره ای خود را تحویل دادند. آنها در گفتگو با خبرنگاران گفتند منشأ نفوذ شیطان و رخنه در روح و جسم ما همین کانال های ماهواره ای هستند که دشمن از این طریق، ارزش های الهی و اخلاقی ما را نشانه گرفته است. مسلمانی که در مکتب اهل بیت علیهم السلام تربیت شده باشد، نمی تواند آنتن ماهواره را بر پشت بام خود به علامت استیلای فرهنگ منحط غرب، نصب کند. به همین دلیل همه مراجع عظام تقلید، بدون استثناء، استفاده از آنتن های ماهواره ای برای برقراری ارتباط سیاسی و فرهنگی با دشمن را حرام می دانند.در فضای مجازی، دنیا اکنون متوجه این تبهکاری های سیاسی و اجتماعی شده است.
هر کشوری به تناسب قدرت فنی و علمی خود اجازه استفاده ناصحیح از اینترنت را نداده و کنترل های خود را دارد. در کشور ما هم قرار است شورای عالی مجازی، تمهیداتی در این مورد داشته باشد که به همت دولت و شخص رئیس جمهور نیازمند است. دولت در بیرون راندن دشمن از آسمان کشور و نیز خانه های مردم، وظیفه اساسی دارد. نهادهای مدنی مثل حوزه های علمیه و ان.جی.او ها کار خود را می کنندو هیئت های مذهبی، علما، نخبگان دانشگاه و رسانه ها در این مورد، روشنگری های خوبی داشته اند. رئیس جمهور در تکمیل این تلاش ها باید به سوگندی که برای حراست از مرزهای فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی خورده است، عمل کند تا این آسیب ها به حد اقل کاهش یابد.

پی نوشت ها:
۱- هفدهم آبان ۹٣، جراید کشور و پایگاه های اطلاع رسانی
مجازی
۲- بیست و ششم تیر ۹٣، جراید کشور و پایگاه های اطلاع رسانی مجازی
٣- سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی، خبرگزاری مهر، ۲۶ تیر ۹۲
۴- بحارالانوار، جلد ۷۱، صفحه ۲٣۱
۵- بحارالانوار، جلد ۷۵، صفحه ۱۲۱
۶- نهج الفصاحه، حدیث ۱٨۷۲
۷- اصول کافی، جلد ۲، صفحه ۶٣۷، حدیث ۲
٨- بحارالانوار، جلد ۷۱، صفحه ۲٣۱

قدس:آمریکا واعتراف به شکست در سوریه
«آمریکا واعتراف به شکست در سوریه»عنوان یادداشت روز روزنامه قدس به قلم حسن هانی زاده است که ر آن می خوانید؛هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا، اعتراف کرد که شعار آمریکا مبنی بر اینکه «بشاراسد باید برود» کاملا اشتباه بود وبه گسترش پدیده تروریسم در منطقه منجرشد.
کیسینجر که با مجله آلمانی اشپیگل سخن می گفت، تأکید کرد که آمریکا در سوریه دچار اشتباه بزرگی شد و اکنون باید تصمیم بگیرد در جهانی که انقلابها به سرعت در حال ترسیم مجدد نقشه جهان هستند، کجا قرار دارد؟
اظهارات کیسینجر به عنوان یکی از نظریه پردازان مطرح آمریکا وجهان در حوزه سیاست خارجی نشان می دهد که آمریکا در مورد بحران سوریه تحت تأثیر تحلیلهای غلط برخی هم پیمانان منطقه ای خود، دچار اشتباه محاسباتی شده است.
از ابتدای شروع بحران سوریه در ۱۵ مارس ۲۰۱۱ برخی کشورهای منطقه مانند عربستان، قطر و ترکیه اطلاعات کاملاً غلطی در مورد اوضاع سیاسی و اجتماعی سوریه در اختیار کاخ سفید، وزارت خارجه، پنتاگون و سازمان سیا قرار دادند.
بر اساس تلقی اشتباه آمیز آمریکا که برآیند گزارش مشترک بندر بن سلطان رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان و رابرت فورد سفیر سابق آمریکا در دمشق بود، دولت بشار اسد در برابر خیزش مردمی حداکثر بیش از ۶ ماه دوام نخواهد آورد و سرنگون خواهد شد.
بنابراین، آمریکا این مأموریت را به مثلث تخریبی قطر، عربستان و ترکیه داد تا با استفاده از امکانات لجستیکی و مالی خود زمینه سرنگونی نظام سوریه را فراهم و یک دولت دست نشانده را در این کشور ایجاد کنند.
دولت رجب طیب اردوغان با کمک مالی قطر وعربستان زمینه آموزش و تسلیح هزاران تروریست را فراهم کرد که تشکیل ارتش موسوم به آزاد سوریه، جبهه النصره، داعش، لواء التوحید، احرار الشام و گردانهای ابوسفیان محصول عمل مشترک این سه کشور بود.
قطر و عربستان در طول ۴۴ ماهی که از بحران سوریه می گذرد، بیش از ٣۶ میلیارد دلار کمک مالی و تسلیحاتی در اختیار داعش، ارتش آزاد وجبهه النصره قرار دادند، اما عملاً این کمکها نتوانست اهداف دشمنان سوریه را تأمین کند.
طولانی شدن بحران سوریه وموفقیت ارتش دولتی در سرکوب گروه های تروریستی، به شکست طرح آمریکا و غرب برای سرنگونی دولت سوریه در یک فرایند زمانی ۶ ماهه منجر شد.
هدف نهایی غرب وهم پیمانان منطقه ای غرب، علاوه بر سرنگونی نظام سوریه و تشکیل یک دولت وابسته به آمریکا ورژیم صهیونیستی، قطع محور تهران – دمشق – بیروت و حذف مقاومت اسلامی لبنان از صحنه عملیاتی بود.
اما آمریکا وغرب نه تنها به اهداف خود نرسیدند، بلکه از رهگذر تقویت گروهکهای تروریستی به تشدید بحرانهای سوریه، لبنان وعراق کمک کردند وبه فضای رعب و وحشت ناشی از حضور گروهک تروریستی داعش دامن زدند.
اکنون آمریکا و غرب در صدد جبران اشتباه خود در سوریه برآمده اند وتلاش دارند تا بحران سوریه را براساس فرمول جدید خود مهار کنند، اما اوضاع منطقه به گونه ای است که ظاهراً کنترل از دست قدرتهای منطقه ای وفرا منطقه ای خارج شده است.
بنابراین ائتلاف جهانی آمریکا علیه داعش که نزدیک به سه ماه است شکل گرفته، هیچ گونه راهبردی برای مقابله با گروهک تروریستی داعش تعریف نکرده و تاکنون هیچ گونه موفقیتی به همراه نداشته است.
به همین دلیل اظهارات اخیر هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا، نوعی چرخش جدید آمریکا در مورد سوریه تلقی می شود و ممکن است در آینده نزدیک آمریکا و غرب در صدد تعامل جدید با دولت بشار اسد برآیند.
این امر نقشه راه جدید خاور میانه را بر اساس الگوی دوستان سوریه ترسیم خواهد کرد و کشورهایی مانند عربستان، قطر و ترکیه ناچار خواهند شد تحت فشار آمریکا، رفتار سیاسی و امنیتی خود را در برابر دولت بشار اسد تغییر دهند.

حمایت:پالایش هوشمند
«پالایش هوشمند»عنوان سرمقاله روزنامه حمایت به قلم دکتر حسن بنیانیان است که در آن می خوانید؛ موضوع فیلترینگ هوشمند - که در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی از سوی رییس جمهور مطرح شد- این هدف را دنبال می کند که کاربران فضای مجازی برای استفاده از این رسانه، دغدغه وجود محتوای مجرمانه در اینترنت را نداشته باشند. از همین روی ، برای مقابله با آسیب های فن آوری های نو، باید از روش های جدید پالایش و تقویت و توسعه دائمی بهره گرفت.استفاده از این ابزار که در همه دنیا هم مرسوم بوده، لازم است مستمراً بر روی آن کار شود و به موازات آن کار فرهنگی برای توجیه افکار عمومی نیز صورت گیرد. ابزار فیلترینگ، در کشورهای غربی، روشی مقبول و پذیرفته است، به طوری که خانواده ها و مردم همراهی کامل دارند و هر چه افراد و گروه های مختلف برای بهره برداری اقتصادی سعی در دور زدن فیلترینگ دارند، بخش نظارتی فناوری های سایبری آن کشورها، راه های جدیدتری برای مقابله با آن ارائه می نمایند.
اخیراً یکی از مقامات ارشدآمریکا، اعلام کرد حاضر است به خاطر حفظ امنیت کشورش، دستور قطع اینترنت را صادر کند و این طور نیست که هیچ کشوری در دنیا به موضوعات مربوط به فضای مجازی حساس نباشد.بنابراین ما در داخل کشور که به لحاظ دینی و اخلاقی حساسیت بیشتری نسبت به کشورهای غربی داریم، باید در راستای یک جریان مستمر با بهره گیری از متخصصان داخلی، همواره بر روی روش های جدید فیلترینگ تحقیق و فعالیت کرده تا بتوانیم فیلترشکن هایی که هر از چندگاهی از سوی متخلفین داخلی و خارجی به روز می شود را بررسی کرده و به عبارتی پاتک دشمن را با روش های جدید پاسخ دهیم. در واقع عرصه سایبری، جنگی است که در هر زمان و متناسب با منطقه جنگی مورد نظر، باید اسلحه موثری را به کار برد و سلاح های ما هم به صورت فنی باید قابلیت مقابله با هجوم سایبری را داشته باشد.
به لحاظ قانونی، بر اساس تصمیم کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، اعمال فیلترینگ هوشمند الزامی است اما متاسفانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون این مصوبه را اجرایی نکرده است. باید تصمیم قوه قضائیه، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و دستور العمل های شورای عالی فضای مجازی برای فیلترینگ سایت ها یا نرم افزارهای شبکه های اجتماعی، توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرایی گردد و هیچکس نباید خود را فراتر از قانون بداند.مشکل بزرگ اینجاست که وقتی ما بر روی قسمتی از یک معضل متمرکز می شویم، بقیه راه حل ها را به دست فراموشی می سپاریم. یکی از داروهای شفابخش این بیماری، این است که رسانه ملی متناسب شرایط امروز، بر روی سطح آگاهی های مخاطبینش کار کند و اصطلاحاً سواد رسانه ای مردم را افزایش دهد. ترتیب دادن میزگردها در صدا و سیما، بخش کوچکی از پازل حل مسئله است. باید ده ها برنامه با زبان های مختلف برای مخاطبین مختلف، آسیب های فناوری های نو و جدید در تلفن های همراه و رایانه ها و ترفندهای مختلف دور زدن فیلترینگ را تبیین کنند.
در این میان، کاری که دولت علاوه بر تهیه و توسعه زیرساخت های فیلترینگ باید نسبت به اجرا کردن آن اهتمام بورزد این است که دانش آموزان از طریق دبیران توانمند به وسیله کتاب های درسی در حدّ مقدور به طور کامل واکسینه شوند. لازم است در تمام وزارتخانه ها بخشی از اعتبارات، برای تهیه آموزش های لازم در این زمینه هزینه شده و کارکنان خود را طی جلساتی با حضور کارشناسان حوزه آی تی از خطرات و معضلات این فناوری ها آگاه نمایند، به طوری که قادر به مصونیت بخشی در مقابل آسیب های فناوری های جدید درچارچوب خانواده باشند. اگر چنین نهضتی در کشور رشد کند به نحوی که رسانه ملی، آموزش و پرورش، دانشگاه، ادارات مختلف دولتی موفق به ایجاد حرکت شوند، آن وقت می توان گفت که در کنار این حرکت فرهنگی، فیلترینگ هم کمک کننده است.
اما اگر بحث فیلترینگ منجر به راحت شدن خیال و پایان یافته تلقی شدن رسالت سایر بخش های دولتی و دستگاه ها گردد، این امر را باید به داروی ناقصی تشبیه کرد که بیمار را با زجر و تاخیر خواهد کشت. بنابراین بحث فیلترینگ هم وجه مثبت دارد و هم وجه منفی. روی مثبت آن این است که جلوی ویروس های خطرناک فکری به وسیله فناوری گرفته می شود ولی شکل منفی آن این است که طرح این مسئله موجب می شود که بقیه نهادها و دستگاه ها ممکن است وظیفه خود را فراموش کرده و یا والدین به تصور اینکه فیلترینگ فعال است از انجام مسئولیت خود طفره بروند.
شورای عالی فضای مجازی اصولاً به همین منظور با تدبیر رهبر انقلاب شکل گرفته است، جایی که با حضور رسانه ملی، آموزش و پرورش، دانشگاه و رئیس جمهور باید به دغدغه های مطرح شده، توجه گردد. شورای عالی فضای مجازی موظف است در اتاق های فکر به صورت کارشناسی شده، برنامه ای با جزئیات کامل و ریز به صورت عملیاتی برای آموزش و پرورش، آموزش عالی، رسانه ملی و کلیه ادارات دولتی را طراحی، مورد بحث و گفت وگو قرار دهد و در صورت ضرورت، منابع اعتباری در ردیف بودجه برای آن دیده شود. شورای عالی فضای مجازی باید پس از تعیین زمان برای اجرای این دستورالعمل ها، باید بر روند آن نظارت کرده و مانند ستاد فرماندهی جنگ، پیشبرد اهداف آن را مدیریت نماید.
در پایان، برای یاددآوری و تاکید مجدد بر ضرورت تسریع در اجرایی کردن فیلترینگ، به سخنان مقام معظم رهبری خطاب به شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره می کنیم که طی آن، وضعیت اینترنت را نابسامان عنوان کرده و ضمن هشدار، بحث کنترل و پالایش پایگاه های مخرب و برخورد با تخلفات اینترنتی را در راس اولویتهای فرهنگی دانستند و فرمودند: «اینترنت یکی از نعم بزرگ الهی است، اما در عین حال یک نقمت بزرگ هم هست؛ یعنی یک چاقوی دو دم و خطرناک... اینترنت الان مثل یک جریان افسار گسیخته است... این مثل آن است که کسی یک سگ وحشی را بیاورد، بگویند قلاده اش کو؟ بگویند سفارش کرده ایم آهنگر قلاده را بسازد!»

وطن امروز:دام تمدید
«دام تمدید»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم مهدی محمدی است که در آن می خوانید؛ مذاکرات هسته ای در وضعیتی بسیار مبهم قرار دارد. وقتی به درون اتاق مذاکره نگاه می کنیم چند حقیقت بسیار مهم نمایان است:
۱- مذاکرات با نقطه ای که بتوان آن را برد-برد نامید فاصله ای بسیار زیاد دارد.
۲- جنس شکاف های موجود، مذاکراتی نیست، یعنی مساله این نیست که دو طرف باید مذاکره بیشتری کنند تا بتوانند درباره مسائل باقیمانده تفاهم کنند بلکه جنس شکاف ها کاملا سیاسی و راهبردی و ناشی از نوع خاص نگاه آمریکایی ها به نتیجه ای است که باید از این مذاکرات بیرون بیاید.
٣- نشانه ای از اینکه آنچه اکنون در مذاکرات می گذرد، تاکتیکی برای امتیازگیری در دقیقه ۹۰ باشد، وجود ندارد. در واقع نمی توان فرض کرد آمریکایی ها چیزی گفته اند که بناست بعدا از آن کوتاه بیایند. موضع فعلی آمریکا را براساس شناخت از اصولی که این موضع بر آن استوار شده، می توان موضع واقعی آمریکا دانست.
۴- از دید آمریکا، ایران یک طرف مذاکره نیست که باید چیزی بگیرد و چیزی بدهد؛ ایران یک متهم است که باید هر چه دارد بدهد و در مقابل به هرچه گرفت راضی شود.
۵- اصول حاکم بر مذاکرات، اصول هسته ای نیست. نگاه به مشروح مباحثات کاملا آشکار می کند آمریکایی ها به هیچ وجه –بر خلاف آنچه می گویند- روی بستن راه های حرکت ایران به سمت سلاح هسته ای متمرکز نیستند بلکه هدف واقعی که تعقیب می کنند این است که با ایجاد هراس از آینده، ایران را وادار به پذیرش یک توافق بسیار بد کنند که نه فقط برنامه هسته ای ایران را بشدت دچار آسیب می کند بلکه به نحو بی شرمانه ای محیط داخلی ایران را نیز هدف می گیرد. براساس این ۵ اصل که یک توصیف محتاطانه اما دقیق از محتوای مذاکرات هسته ای بویژه پس از مذاکرات مسقط است، نکات زیر دارای اهمیت اساسی است:
۱- اولین و مهم ترین نکته این است که آمریکا در پی گرفتن یک باج بزرگ از ایران است. اتفاقی که در مذاکرات مسقط رخ داده هیچ معنایی جز این ندارد. اگرچه برخی معتقدند سفت شدن ناگهانی موضع مذاکراتی آمریکا در مذاکرات مسقط صرفا یک تاکتیک کلاسیک مذاکراتی است –که براساس آن دو طرف در دقیقه ۹۰ باید چنان رفتارکنند که گویی هیچ ترسی از شکست مذاکرات ندارند و این طرف مقابل است که باید امتیاز بدهد- اما برخی نشانه ها به ما می گوید آنچه در حال رخ دادن است چیزی فراتر از ظاهرسازی است. آنچه در مسقط اتفاق افتاده عملا این بوده است که آمریکا از ایران خواسته برنامه غنی سازی خود را به طور بلندمدت واگذار کند و متقابلا تا زمانی بلند در آینده انتظار لغو واقعی تحریم ها را نداشته باشد. این نوع رفتار مذاکراتی، در حالی که عمق نیاز دولت اوباما به توافق با ایران روشن است، در واقع به این معناست که آمریکایی ها تصور می کنند طرفی که باید امتیاز بدهد و از شکست مذاکرات بترسد، ایران است. سوال این است که چه عواملی چنین وضعیتی را به وجود آورده است؟
۲- این سوال بسیار اساسی است که چرا و چگونه مذاکرات به وضعیت فعلی رسیده است؟ شکل دیگر این سوال این است که بپرسیم چه چیز باعث شده آمریکایی ها تصور کنند می توانند امتیازی بسیار بزرگ از ایران بگیرند بی آنکه هیچ چیز درخوری ارائه کنند؟ چه چیز بده بستان را به باج خواهی و برد- برد را به برد- باخت بدل کرده است؟ من تصور می کنم اصلی ترین مساله این است که در مشی دولت آقای روحانی هیچ چیز وجود نداشته است که آمریکایی ها را متقاعد کند باید با این دولت به عنوان یک طرف قدرتمند مذاکراتی رفتار کنند و به آن امتیاز بدهند. اگر نگوییم همه، لااقل برخی بخش های دولت، آشکارا آمریکا را شریکی تصور می کرده اند که می توان با آن در حوزه نگرانی های مشترک به تفاهم رسید. همین بخش های دولت، دشمنی آمریکا با ایران را نگرانی هایی مشروع می خواندند که ایران خود نیز در به وجود آوردن آنها مقصر بوده و باید برای حل آنها به فرآیند اعتمادسازی تن بدهد. متولیان همین بخش ها بودند که شرط خروج ایران از فضای امنیتی را کوتاه آمدن در موضوع هسته ای اعلام می کردند.
همین بخش ها آمریکا را کم و بیش متقاعد کردند که در عمل، اعتقادی به یک استراتژی درون زای اقتصادی ندارند و می خواهند تمام بار اقتصاد کشور را به دوش یک توافق هسته ای بگذارند که تحریم ها را تعدیل می کند. و مهم تر از همه، همین بخش ها بودند که به آمریکا گفتند آینده سیاسی آنها در گرو توافق هسته ای است و بدون یک توافق – توافقی که تاکید شد محتوایش هر چه باشد بهتر از توافق نکردن است- از صحنه سیاسی کشور حذف خواهند شد. ارسال این آدرس های اشتباه بود که مذاکرات را به وضعیت فعلی کشاند و الا چرا آمریکایی که در منطقه درمانده شده و هیچ راهی جز آویختن از ریسمان ایران نمی بیند، باید در مسقط به خود جرات بدهد و از تعلیق همه چیز در ازای هیچ سخن بگوید؟ نتیجه این بحث یک جمله بیش نیست: آن روز که شما به چشم دوست به آمریکایی ها نگاه می کردید، آنها شما را دشمن ترین دشمنان خود می دانستند.
٣- اکنون زمزمه هایی بلند شده است که مذاکرات تمدید خواهد شد. هنوز روشن نیست مکانیسم این تمدید چگونه خواهد بود ولی دو طرف می گویند هرگز تن به شکست کامل مذاکرات نخواهند داد. سوال اصلی و مهم این است که بر چه اساس تیم مذاکره کننده به این نتیجه رسیده است که تمدید مذاکرات به سود ایران است. آیا تعطیل شدن بخشی دیگر از برنامه هسته ای ایران در ازای چند صد هزار دلار پول، روندی است که منافع ایران در آن نهفته باشد یا آنگونه که پیش تر در یادداشتی نوشته ام کل این داستان بازی آمریکاست که به تدریج برگ های هسته ای ایران را از ایران بگیرد و در مقابل هیچ دستکاری جدی در تحریم ها نکند؟ مهم تر از این، واقعا چه تضمینی وجود دارد که در صورت تمدید مذاکرات و خرید زمان بیشتر، آمریکایی ها موضع خود را تغییر دهند و آینده مذاکرات بهتر از گذشته آن باشد؟ در حقیقت، موضوع کم و بیش روشن است: یا توافق کنید یا این روند را همین جا خاتمه دهید.

آفرینش:برای ترویج کتابخوانی چه برنامه هایی داریم؟
«برای ترویج کتابخوانی چه برنامه هایی داریم؟»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم زهرا کیان بخت است که در آن می خوانید؛بیست و چهارم آبان تا یکم آذر جاری، با شعار "ترویج کتاب، ترویج امید"، هفته کتاب نامیده شده است.
در واقع نامگذاری یک هفته در طول سال با عنوان کتاب و کتابخوانی، دستمایه ای برای تبلیغ فرهنگ مطالعه در جامعه و برجسته کردن اهمیت آن، در زندگی است. از وقتی مساله لزوم ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه، به طور پررنگ تری مطرح شد و از آمار نه چندان رضایتبخش مطالعه در بین افراد جامعه مان سخن به میان آمد، تاکنون راهکارها و پیشنهادات متعددی در ارتباط با رونق بخشیدن به موضوع کتابخوانی مطرح شده است. راهکارهایی مثل اعمال سیاستهای تشویقی (برگزاری مسابقات و اعطای جوایز، معرفی کتابهای برگزیده و بهترینها در زمینه های مختلف)، حمایت از ناشران و درنظر گرفتن تسهیلات برای این قشر، استفاده از فضاهای مختلف عمومی برای تبلیغ فرهنگ مطالعه و غیره و غیره، از جمله مواردی بودند که به عنوان شیوه هایی برای کمک به ترویج کتابخوانی پیشنهاد شدند.
این که راهکارهای مزبور و موارد مشابه آنها، هر یک تا چه میزان، عملیاتی شدند و چه مقدار موفق بودند مساله ای است که خود جای بحث بسیار دارد. در این زمینه، به دو نکته اشاره می کنیم.
اول این که پیوند بین فضاهایی که مستقیما با موضوع کتابخوانی در ارتباطند مانند کتابخانه های عمومی، با جامعه چگونه است؟ در یک نگاه کلی به نظر می رسد پیوند مزبور از قوت لازم برخوردار نبوده و در شرایطی که جامعه ما تا این حد، به توسعه عادت مطالعه نیاز دارد، در عمل، کتابخانه ها، با همان قشر خاص کتابخوان و مراجعه کننده خود، بی سروصدا به کار خود مشغولند و درواقع، در نوعی انزوا به سر می برند.
به طوری که ظاهرا بسیاری از کتابخانه های عمومی، چیزی را با عنوان جذب مخاطب، در برنامه های خود درنظر نگرفته اند و تلاشی برای بالا رفتن آمار مراجعه کنندگان به سوی این مکانها از جانب آنها صورت نمی گیرد. بسیاری از افراد، با وجود نزدیک بودن محل زندگی و یا کاری شان به چنین فضاهایی، حتی در طول چند سال، برای یک بار هم به آنها سری نمی زنند و چون عوامل جذب کننده افراد برای آشتی با چنین مکانهایی وجود ندارد، این جدایی همچنان ادامه پیدا می کند. با توجه به این مساله و خالی بودن جای فعالیتهایی که پای مردم را به کتابخانه ها باز کند، نیازمند گنجاندن برنامه هایی اساسی و بلندمدت هستیم تا وجود فضاهایی به اسم کتابخانه عمومی در نقاط مختلف شهرهایمان را برایمان یادآوری کند.
نکته دوم هم به مساله نرخ کاغذ و قیمت تمام شده کتابها مربوط می شود. در چند سال اخیر، با توجه به برداشته شدن یارانه کاغذ، شاهد بالا رفتن قیمت کتاب بوده ایم. به طوری که قیمت کتابهای چاپ شده به یکباره افزایشی بی سابقه پیدا کرد و ضرر و ضربه ای که از ناحیه این امر، به جامعه وارد آمد در درجه اول، به خریداران کتاب و قشر مطالعه کننده برمی گشت و درحقیقت، سیر صعودی قیمت کتابها مساوی بود با سیر نزولی میزان مطالعه کنندگان در جامعه و این ضرر، با توجه به آمار کم مطالعه در کشورمان، ضرر کوچکی نبود. درواقع، این مساله موجب شد از همان میزان نه چندان قابل توجه افراد کتابخوان هم به نحو چشمگیری کاسته شود. یکی از مواردی که به تقویت فرهنگ مطالعه کمک می کند فکری اساسی نمودن به حال همین مساله است. به نظر می رسد در زمینه کتابخوانی، ما به شدت نیازمند در پیش گرفتن برنامه هایی حساب شده هستیم که بتواند جامعه را از رکود در مساله مطالعه، خارج کرده و وضعیت آن را در این حوزه، تغییر دهد.
یکی از دلایلی که عده ای از آن، به عنوان عامل تنزل بیشتر آمار مطالعه در کشور یاد می کنند، مساله توسعه فناوریهای جدید و از جمله رواج استفاده از اینترنت است. اما به هر حال، پیشرفت تکنولوژی و همه گیر شدن استفاده از اینترنت، چیزی است که از اقتضائات و ویژگیهای عصر ما و اجتناب ناپذیر است. مهم این است که با درنظر گرفتن برنامه های مفید و موثر در عرصه کتابخوانی، جذابیت لازم به این حوزه بازگردانده شود و همچنین با رفع دغدغه های مردم در عرصه های مختلف، آمادگی ذهنی لازم برای کتابخوانی در آنها ایجاد شود.

شرق:دلواپسی خارج از موضوع
«دلواپسی خارج از موضوع»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم حامد قادرمرزی است که در آن می خوانید؛حدود ۱۵ماه از آغاز به کار دولت یازدهم می گذرد. دولتی که هنگام مراسم تحلیف، اعضای هیات وزیران پیشنهادی را به مجلس معرفی کرد. از میان وزرای پیشنهادی، مجلس حساسیت خاصی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری داشته و دارد، به نحوی که در همان آغاز کار دولت یازدهم دکتر جعفر میلی منفرد، وزیر پیشنهادی دولت توسط مجلس رد شد. سپس دولت تحت فشار بسیار زیاد از معرفی دکتر جعفر توفیقی به مجلس، منصرف و دکتر رضا فرجی دانا را معرفی و موفق به کسب رای اعتماد شد. اما دیری نپایید که انتصابات وزارت علوم در ستاد وزارتخانه و دانشگاه ها، افشای بورسیه های غیرقانونی و پافشاری بحق فرجی دانا بر استقلال وزارت علوم، گروهی از نمایندگان مجلس را به طرح سوال و استیضاح وادار کرد و با ۱۵۹رای موافق با استیضاح، وزیر علوم دولت توسط مجلس عزل شد.
سپس دکتر محمود نیلی احمدآبادی سومین گزینه پیشنهادی وزارت علوم به صورت رسمی معرفی و با ۱۶۰رای مخالف مورد بی اعتمادی مجلس برای تصدی مدیریت وزارتخانه قرار گرفت. نهایتا دولت چهارمین کاندیدای خود را برای وزارت علوم معرفی کرد؛ دکتر فخرالدین احمدی دانش آشتیانی که قبل از معرفی رسمی، از طرق مختلف مورد تخریب برخی سایت ها و رسانه های ارتباط جمعی قرار گرفت. در مورد هر چهار وزیر پیشنهادی، دولت برای وزارت علوم مباحث مشترکی توسط منتقدان و مخالفان دولت مطرح شده که «انتساب به حوادث ٨٨» و «انتصاب از فعالان حوادث سال ٨٨» در نهادهای تحت امر وزرای پیشنهادی دو رکن اصلی و اساسی مخالفت نمایندگان مجلس با وزرای پیشنهادی دولت بوده است.
البته نداشتن تجربه مدیریتی لازم در مورد دکتر فرجی دانا و دکتر نیلی احمدی آبادی یک بحث بسیار مهم میان مخالفان آنان بود، اما سوابق کاری چهارمین وزیر پیشنهادی راه علم کردن بی تجربگی مدیریتی را بر مخالفان بسته و آنها ناچارا به طرح مباحث حاشیه ای دیگر روی آورده اند. گفتنی است که آشتیانی به لحاظ تجارب مدیریتی سوابق بسیارخوب و متناسبی دارد، از جمله حضور در دفتر فنی سپاه، همکاری با قرارگاه خاتم الانبیا، مدیرکل طرح های عمرانی، معاون امور جنگ، معاون امور عمرانی و دفاعی، معاون اداری و پشتیبانی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، معاون طرح و توسعه وزارت علوم و قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و برخی مدیریت های مهم دیگر در آن وزارتخانه. نکته جالب توجه اینکه، تفکری خاص در میان برخی نمایندگان مجلس حاکم است که هر شخص و تفکر خارج از گروه خود را نامحرم به نظام و انقلاب می دانند. اینها اغلب همان حامیان دولت های نهم و دهم هستند که در وزارت علوم، آن فساد بزرگ علمی، یعنی بورسیه های غیرقانونی اتفاق افتاد و این افراد هم آن زمان شاید بنا به دستور یا مصلحت یا... سکوت پیشه کردند.
هر چهار گزینه پیشنهادی دولت یازدهم برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سابقه کار و فعالیت مهم در نهاد انقلابی سپاه و دوران دفاع مقدس را داشته اند. آیا از نظر برخی نمایندگان مجلس به فعالان نهادهای مهم انقلابی هم نمی شود اعتماد کرد؟ چرا آنها دوستداران نظام را فقط در انحصار خود قبول دارند؟ حال که به انقلابیون هم از نظر برخی ها نمی شود اعتماد کرد، به راستی تکلیف مدیران ارشد نظام در آینده چیست؟ همان نسل های بعدی، همان جوانان امروز، همان کسانی که در زمان وقوع انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس به دنیا نیامده یا در «گـهــواره» بودند، چگونه می توانند به تفکر انحصارطلب بقبولانند که نظام را دوست دارند و باید مورد اعتماد واقع شوند؟!
امیدوارم همکاران مجلس در مورد رای اعتماد به دکتر آشتیانی صلاحیت های علمی و مدیریتی را ملاک اصلی قرار داده و گرایش و تعصب های سیاسی و جناحی خود را معیار قضاوت قرار ندهند تا وزارت علوم و مجموعه دانشگاهیان کشور بیش از این در بلاتکلیفی نمانند. آنچه واضح است اینکه نهادهای قانونی متولی بررسی صلاحیت های عمومی به عنوان نهادهای نظام با هیچ کس تعارف ندارند و یقینا آنها صلاحیت های عمومی وزیر پیشنهادی را بررسی و تایید کرده اند که رییس جمهور به عنوان رییس شورایعالی امنیت ملی ایشان را برای تصدی وزارت بسیار مهم و سرنوشت ساز علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس معرفی کرده است؛ به همین دلیل با وجود علم و احترام ویژه به اختیارات قانونی مجلس نگرانی و دلواپسی بیش از حد برخی نمایندگان محترم را مقداری خارج از موضوع می دانم. نگارنده با این برداشت که صلاحیت های عمومی دکتر آشتیانی بررسی و تاییدشده، به همکارانم پیشنهاد می کنم، مبنای قضاوت خود را بر تجارب مدیریتی و تخصصی و برنامه های وزیر پیشنهادی متمرکز کنند.

آرمان: حذف افراد با برچسب!
«حذف افراد با برچسب!»عنوان یادداشت روز روزنامه ارمان به قلم موید حسینی صدر است که در آن می خوانید؛
وزیر پیشنهادی جدید علوم معرفی شد و باز اظهار نظرها و البته مخالفت ها پیرامون وی شدت گرفت. آنچه در رابطه با نوع مخالفت هایی که از سوی برخی مجلس نشینان صورت می گیرد باید به آن اشاره داشت این است که گویی این عزیزان فراموش کرده اند وزرا را باید بر اساس عملکردشان قضاوت نمود و به فراخور آن ایشان را استیضاح یا رای اعتماد و عدم اعتماد داد.
به عبارت دیگر باید به وظایف ذاتی وزارتخانه ها و نوع عملکرد وزرا چشم داشت و اگر عملکردها را در جهتی مخالف با وظایف و آنچه محق است که انجام گیرد می بینیم باید وزیر را برای پاسخگویی و حتی استیضاح و برکناری فراخوانیم اما متاسفانه این نگاه «کارکردی» جای خود را به نگاه «سیاسی» داده و مسائلی که بیش از هر چیز اهمیت یافته موضع گیری های سیاسی است که وزرا داشته اند مضاف بر آنکه حتی اگر تخلفاتی در نوع موضع گیری های سیاسی وجود داشته است این وظیفه مجلس و نمایندگان نیست تا به آن رسیدگی کنند بلکه این مسئله جزو اختیارات دیگر قوای نظارتی همچون قوه قضائیه و وزارت اطلاعات و ... است که این تخلفات را مورد پیگرد قرار دهند و در صورت احراز در رابطه با جایگاه و فعالیت آنها تصمیم گیری نمایند.
بر این اساس باید گفت اگر وزیر پیشنهادی جدید تخلفاتی در مورد مواضع سیاسی خود در گذشته هم داشته باشند که ندارد در این رابطه باید قوای مربوطه و ذی ربط اظهارنظر کنند که قطعا اگر چنین مسئله ای واقعیت داشت امروز ایشان برای چنین پست مهمی از سوی رئیس جمهور معرفی نمی شدند. نکته دیگری که لازم است به آن اشاره شود شکل برخورد مخالفین با وزراست که بسیار جای بحث دارد و به نظر می رسد تجدید نظر درمورد آنها ضرورت دارد و البته باید گفت متاسفانه این برخوردها بی سابقه نبوده و در گذشته نیز چنین رفتارهایی مشاهده شده است که به طور مشخص می توان به استیضاح مرحوم کردان اشاره داشت هر چند اصل استیضاح و برکناری ایشان عملی درست و بحق بود اما با آبروی کسی بازی کردن نه در شریعت ما جایگاه دارد و نه در اخلاق.
در حقیقت آنچه به نظر می رسد این است که باید نسبت به آبروی افراد و اشخاص مسئولانه برخورد کرد چرا که به هر حال انسان جایز الخطاست و چه کسی می تواند به جز پیامبران و ائمه اطهار(ع) ادعا نماید که از هر خطایی معصوم است؟ و در آخر لازم است اشاراتی به نوع پرداختن ها به بهانه ها داشت چراکه به نظر می رسد مانور دادن بر روی این نکات و هر مسئله ای را به هم ربط دادن یا با این برچسب افراد را حذف کردن به سود هیچ کس نیست و نخواهد بود و این مسئله درانتخاب وزیر تاخیر ایجاد می کند و در نهایت از این تعلل تنها دانشگاه ها و دانشجویان متضرر می شوند.

مردم سالاری:پیام های تشییع یک هنرمند
«پیام های تشییع یک هنرمند»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم حمیدرضا شکوهی است که در آن می خوانید؛در زمانه ای که ارتباطات اجتماعی کمتر از هر زمان دیگری شده و خیلی ها خلوت خود را با اینترنت و شبکه های مجازی و برنامه های مختلف گوشی های همراه پر می کنند، گردهم آمدن جمع زیادی در یک زمان و یک مکان، یک محرک قوی نیاز دارد. روز یکشنبه اثبات شد که این محرک قوی می تواند حتی از جایی ایجاد شود که کمتر کسی انتظارش را دارد. مراسم تشییع پیکر مرتضی پاشایی، خواننده پاپ محبوبی که البته مشهورتر و محبوبتر از او هم در موسیقی عامه پسند ایران حضور داشتند و دارند، حتی برای هوادارانش هم غیرمنتظره بود. استقبال بسیار گسترده مردم برای آخرین وداع با پاشایی که از مقابل تالار وحدت تهران آغاز شد و تا ساعت ها خیابان های مرکزی پایتخت را قفل کرد و به بهشت زهرا هم رسید؛ تا جایی که تا لحظه نگارش این یادداشت، هنوز به دلیل ازدحام جمعیت، امکان خاکسپاری او ایجاد نشده است.
اما پیام این استقبال گسترده و مشایعت کم نظیر چیست؟ شاید بیماری سخت مرتضی پاشایی که طی یک سال اخیر مورد توجه رسانه ها و مردم قرار گرفته بود مردم را به پیگیری وضعیت بیماری او واداشته بود و به همین دلیل، همگان در انتظار حاصل مبارزه دشوار او با این بیماری بودند؛ بویژه با توجه به بهبود نسبی وضعیت جسمانی پاشایی که حتی امکان برگزاری کنسرتی دیگر را در مهر ماه جاری برایش فراهم ساخت. درگذشت او پس از این مبارزه دشوار آن هم در سن کم، خیلی ها را، حتی کسانی که با ترانه هایش خاطره نداشتند تحت تاثیر قرار داد.
اما از منظری دیگر، او خواننده ای پاپ با موسیقی عامه پسند، اما از نوع غمگین بود. غمی که در لابه لای ذهنیت و بطن زندگی مردمان این سرزمین بویژه جوانان رسوخ کرده و به همین دلیل، ترانه هایش ارتباط نزدیکی با همه برقرار کرد. اما آنچه برخی تمایل دارند پنهان بماند، تاثیر غیرقابل باور موسیقی پاپ در زندگی مردم و بویژه جوانان است. تاثیری به حدی شگرف که می تواند چنین اجتماع عظیمی ایجاد کند.
همان نوع موسیقی که سال ها تلاش شد، انکار و حتی سرکوب شود. خوانندگانی در اوج محبوبیت از همین سرزمین مهاجرت کردند چون زمینه ادامه فعالیت هایشان در داخل مرزها فراهم نشد و البته چند خواننده محبوب دیگری که مجوز نگرفته اند اما مانده اند و می خواهند بمانند، آنقدر محبوبیت دارند که آهنگ هایشان بدون نیاز به مجوز، بین خیلی از جوانان زمزمه می شود. مرتضی پاشایی و برخی دیگر از خوانندگان موسیقی پاپ مجوز دارند اما به غیر از کنسرت هایی که برگزار می کنند، چقدر امکان ارتباط آنها با مردم ایجاد شد؟
صدا و سیما که حالا به بهانه آنکه مرتضی پاشایی تیتراژ یکی از برنامه های مناسبتی مذهبی اش را خوانده، کمی از درگذشت او می گوید، برای معرفی مرتضی پاشایی و سایر خوانندگان پاپ چه کرده است؟ سال هاست موسیقی پاپ، مهمترین نقطه مشترک جوانان این سرزمین است، اما فقط در شب تحویل سال نو، گاهی، چشم مردم به حضور خوانندگانی مثل مرتضی پاشایی در صدا و سیما روشن می شود و اصلا معلوم نیست که اگر مرتضی پاشایی بیمار نمی شد، در برنامه تحویل سال ۹٣ دعوت می شد؟
سهم موسیقی پاپ از رسانه رسمی در ایران، فقط دقایقی از یک شب از ٣۶۵ روز سال است و این یعنی همه محدودیت ها هم نتوانسته موسیقی عامه پسند را از مردم و بویژه جوانان جدا کند. به اعتقاد من، پیام مهم مراسم کم نظیر تشییع پیکر مرتضی پاشایی، نقش مهم و سرکوب شده موسیقی پاپ به عنوان هنری عامه پسند برای ایجاد همبستگی اجتماعی، بدون دخالت نهادهای حاکمیتی بود و از این پتانسیل مهم، نه باید نگران بود و نه در صدد بهره گیری سیاسی و مذهبی از آن – در قالب همان نگرش قالبی و محدود و یکجانبه ای که صدا و سیما در این دو سه شب به آن پرداخته - برآمد. تشییع کم نظیر مرتضی پاشایی، پیام روشنی به نتیجه بسیاری از محدودیت های سلیقه ای است که روز به روز از اثرگذاری آن کاسته می شود.

ابتکار:دیپلمات های خاموش، پاشنه آشیل ظریف
«دیپلمات های خاموش، پاشنه آشیل ظریف»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم مهدی روزبهانی است که در آن می خوانید؛پیام توئیتری محمد جواد ظریف قبل از مذاکرات وین ۶ فضای عمومی خاصی به این نشست بخشید و وقتی ظریف در پیام خود مردم جهان را مورد خطاب قرار داد؛ گویی همگان را پای میز مذاکره نشاند.اما تا به حال ظریف به همراه همکارانش تنها گوشه ای از این ظرفیت دیپلماسی رسانه ای را مورد استفاده قرار داده اند. ظریف در مقام وزیر با راه اندازی یک صفحه رسمی در فیس بوک چهره جدیدی را به وزارت امور خارجه ایران پس از انقلاب اسلامی بخشید و موجبات تحول در دیپلماسی سنتی ایران را فراهم آورد. دیپلماسی که عرصه دیپلماتیک را با سری و پنهانی نگه داشتن امور تعریف می کرد.البته این فضای بسته و محدود قدرت مانور ویژه ای به دستگاه های دیپلماتیک می بخشید و حل و فصل امور در چنین فضایی سخت به نظر نمی رسد.
اما ضرورت پاسخ گویی به افکار عمومی بهره گیری از رسانه را یکی از پایه های فعالیت دیپلماتیک تبدیل کرده است. با این حال بعد از ظریف سایر سفیران و دیپلمات ها نیز جرأت پیدا کردند و آهسته چهره دیپلماسی سنتی را در شبکه های اجتماعی متحول کردند. اما در موضوع مذاکرات هسته ای که ایران به تقابل با ابر قدرت ها پرداخت؛ دیپلماسی رسانه ای اهمیتی متفاوت یافت. قبل از شروع به کار دولت حسن روحانی این ظرفیت دیپلماسی رسانه ای از کمترین جایگاه برخوردار بود و همین باعث شد طرف مقابل یکه تاز عرصه بهره گیری از ظرفیت رسانه ها باشد.اما بعد از شروع به کار ظریف، اقدامات وی تا حدی عرصه را برای شش کشور مذاکره کننده تنگ کرد.
اما سخن این است که در مقابل حجم عظیمی از تدارک رسانه ای طرف مقابل، ایران کمترین اقدامات را انجام داده است. هرچقدر تیم ایرانی سکوت اختیار کند طرف غربی بنابر مقتضیات اجتماعی و سیاسی خودش ابتکار عمل را در ارتباط گیری با رسانه ها به دست می گیرد و افکار عمومی را به نفع خود شکل می دهد که این موضوع با توجه به نزدیک شدن به پایان مهلت توافقنامه ژنو از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که افکار عمومی نیاز بیشتری برای کسب اطلاعات پیدا کرده است. از طرف دیگر دیپلمات ها در عرصه رسانه های داخل ایران حضوری بسیار کمی دارند که همین زمینه را برای مانور افراطی های داخلی فراهم آورده است.جای خالی یادداشت ها و اظهار نظرهای مستقیم دیپلمات ها در مطبوعات داخلی دیده می شود. یادداشت نوشتن ظریف در روزنامه های بین المللی اقدام بسیار هوشمندانه ای است اما باید دریافت که توجه به افکار عمومی ایران می تواند پشتوانه ای بسیار قوی در مقابل افراطی های داخلی و خارجی فراهم آورد.
در واقع افراطی های داخلی در تلاشند تا از عدم پیوند میان دیپلمات ها و مردم بهره گیرند و افکار عمومی را در جهت تخریب مذاکره کنندگان شکل دهند.اینکه چقدر می توانند در این کار موفق شوند مهم نیست بلکه این نکته حائز اهمیت است که تلاش های ظریف و همکارانش به خاطر کم توجهی به عرصه دیپلماسی رسانه ای با چالش مواجه می شود. البته این کم کاری دیپلمات ها در رسانه ها می تواند در امر توافق نهایی نیز سنگ اندازی کند. دلواپسان و افراطی ها بارها از راه های مختلف، مذاکره کنندگان را به عدم ارائه اطلاعات صحیح متهم کرده اند و با جو سازی سعی داشته اند تا مسیری را که توسط سران نظام ترسیم شده، منحرف جلوه دهند. باید دانست که اهداف دیپلماتیک امروز بیش از آنکه بر دستیابی به توافقات مبتنی باشد بر ایجاد جاذبه و خلق پیروانی با انگیزه و تمایل بالا تأکید دارد. از این رو ضروری می نماید که دستگاه وزارت امور خارجه ظرفیت رسانه های داخل را برای همراه سازی افکار عمومی با اقدامات خود دریابد.
هرچند ظریف مقام عالی وزارت امور خارجه در هر مقطعی تلاش کرده تا خلاء دیپلماسی رسانه ای ایران را پر کند اما پیام های مقطعی وی نشان می دهد که شخص وزیر در این عرصه تنهاست. هرچند بعضا عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده مصاحبه هایی را با رسانه ها انجام می دهد اما این مصاحبه ها با ارتباط گیری مستقیم با مردم از طریق شبکه های اجتماعی بسیار تفاوت دارد و همچنان عرصه دیپلماسی رسانه ای برای مخاطبان داخلی و خارجی شاهد کم کاری سایر همکاران و دیپلمات های همراه با ظریف است. بهتر بود دیپلمات ها در کنار حضور بیشتر در شبکه های اجتماعی، خود دست به قلم شوند و از ظرفیت رسانه های داخلی برای تشریح اقدامات خود بهره گیرند.
در این میان مرضیه افخم که به عنوان چهره رسانه ای وزارت امورخارجه کشورمان شناخته می شود و می تواند راهگشای رسانه ای برای پرونده هسته ای و سایر اقدامات وزارت امور خارجه باشد؛ فعالیت در خور توجهی ندارد. افخم حتی نشست های عادی خبری این دستگاه را هم به طور نامنظم و با وقفه های نسبتا طولانی برگزار می کند. این کم کاری رسانه ای می تواند برای حسن روحانی و به ویژه ظریف که نگاه نوینی به سیاست خارجی دارند پاشنه آشیل باشد و تلاش های آنان را بر باد دهد. البته مسلم است که انجام این مهم نیازمند مشارکت همه گیر دیپلمات هاست که اگر هر چه زودتر در مورد آن اقدامی صورت نگیرد تلاش های ظریف در وزارت امور خارجه ایران نه تنها پیشرفت نخواهد داشت بلکه خود او و حامیانش را با چالش های جدی مواجه می کند.

دنیای اقتصاد:سیاست ارزی آتی؟
«سیاست ارزی آتی؟»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم دکتر پویا جبل عاملی است که در آن می خوانید؛پیش از این بارها بیان شده بود که هرچه زمان بگذرد، اعمال سیاست تک نرخی سخت تر خواهد بود، زیرا در گذر زمان، فشار تورمی، ثبات نرخ ارز را به هم می زند و این احتمال وجود دارد که فاصله نرخ ارز رسمی و بازار، بیشتر شود. سیاست هوشمندانه ای که از سوی بانک مرکزی اعمال شد آن بود که با توجه به ثبات نسبی ارز، می توان آرام آرام نرخ ارز رسمی را بالا برد؛ اما مساله این بود که سرعت تعدیل نرخ رسمی بسیار پایین بود. به نظر می رسد که پس از امضای توافق موقت، سرعتی ۴ یا ۵ برابر تعدیلی که اعمال شد، بر بازار اثری افزایشی نداشت، اما به هر رو سیاستگذاران راه محافظه کارانه را انتخاب کردند و نتیجه آنکه هنوز فاصله نرخ ارز رسمی و بازاری قابل توجه است و تغییر محسوسی را نشان نمی دهد.
اما مساله ای که شرایط را می تواند سخت تر کند، آن است که با توجه به عدم تعدیل قیمت ارز متناسب با تورم از یک سو و کاهش بهای نفت، وضعیتی فراهم شده که می تواند موجب تضعیف ناگهانی ریال شود. اگر این سناریو اتفاق افتد، تعدیل آرام عملا استراتژی ناکارآمدی خواهد شد. پس چه باید کرد؟
ابتدا باید این نکته را در ذهن داشت که اگر واقعا می خواهیم شوک ارزی دیگری نداشته باشیم، اجازه دهیم تا نرخ ارز متناسب با تورم داخلی و خارجی تعدیل شود و سیاست ارزی خود را بر این محور قرار دهیم. به نظر می رسد که تصمیم گیرندگان در یک سال گذشته بر این نظر بودند که تا زمان تک نرخی شدن ارز، می توان از این اصل چشم پوشی کرد.
به نظر می رسد به تعویق انداختن این اصل بیش از این سودمند نیست و هم اکنون نیز این امکان وجود دارد که شرایط بازار به خاطر چشم پوشی از آن بی ثبات شود؛ بنابراین تک نرخی شدن ارز باید همراه با تعدیل نرخ ارز بازار آزاد باشد. شاید برای بسیاری این دو جمع پذیر نباشد، اما اگر بپذیریم تعدیل بسیار آرام نتوانست به تک نرخی شدن ارز بینجامد، آن گاه می توان روی این گزینه بیشتر تمرکز کرد.
وقتی سیاستگذار به عموم نشان دهد که در دستیابی به اهداف تورمی موفق بوده است، آن گاه پایه های اصلی وجود نرخ ارز رسمی سست می شود. شاید در تورم شدید و افسارگسیخته بالای ٣۰ درصد و با وجود بازار ارز آشفته، نیاز به وجود نرخ رسمی باشد، اما وقتی سیاستگذار نشان دهد که کاملا تورم را در دست دارد، دیگر اصولا نیاز به تعریف نرخ ارز رسمی نیست. به عبارت بهتر، تنها راه این است که اعلام شود نهاد پولی نرخ ارز بازار را پذیرفته است. درنهایت هم اگر ارز تک نرخی شود، چه با تدبیر و چه از سر اجبار، اینگونه سیستم تک نرخی احیا می شود.
حتی اگر توافق کلی به جای توافق جامع به دست آید یا باز مهلت رسیدن به توافق تمدید شود، با وجود در دست داشتن لگام تورم با ابزار پولی، می توان به یکباره نرخ بازار را پذیرفت. شاید لازم باشد تا دیر نشده و تا زمانی که فشار تورمی بیشتر نشده، تجدیدنظری در سیاست تعدیل بسیار کند نرخ ارز رسمی داشت.
 

منبع خبر:جام جم آنلاین