مارکسیست ها ی یونان در آستانه گرفتن سکان نجات این کشور
هلنا اسمیت - ترجمه: شادی آذری
•
اگر پارلمان آتن نتواند در آخرین مهلت، رئیس‌جمهوری را انتخاب کند، پارلمان منحل و انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد. اکثریت ضعیف حزب ائتلافی حاکم، این موضوع را بسیار نامحتمل ساخته است که نامزد منتخب دولت به‌عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شود. با توجه به قدرت گرفتن افراد رادیکال، به احتمال زیاد میلیوس و هم‌قطاران مارکسیستش سکان ضعیف‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا را در دست خواهند گرفت
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
يکشنبه
۷ دی ۱٣۹٣ -
۲٨ دسامبر ۲۰۱۴
جان میلیوس، مغز اقتصادی و سرسخت‌ترین مشاور الکسیس تسیپراس، رهبر حزب چپ رادیکال یونان، به‌نام حزب سیریزاست. میلیوس می‌گوید که بحران انسانی یونان برای او بیش از هر چیز دیگری در اولویت قرار دارد. این روزها تلفن میلیوس زیاد زنگ می‌خورد.
صندوق‌های مالی بزرگ و موسسات مالی و سرمایه‌گذاران همگی می‌خواهند بدانند که این استاد دانشگاه که دانش‌آموخته آلمان است در مورد وضعیت اقتصادی یونان چه فکر می‌کند. میلیوس، اقتصاددان ارشد حزب سیریزاست، حزب چپ رادیکالی که بیش از هر زمان دیگری به قدرت نزدیک شده است و با این کار بازارها را دچار سقوط کرده است. میلیوس که یک فرد دانشگاهی است در تدوین مرامنامه مالی این حزب اپوزیسیون، نقشی محوری ایفا کرده است. او خود، نخستین فردی است که تایید می‌کند برنامه مالی حزبش بسیار افراطی است. او می‌گوید: «من یک مارکسیست هستم. اغلب اعضای سیریزا مارکسیست هستند.» او که در کافه مورد علاقه خود در آتن نشسته و چای سبز می‌نوشد، چنین توضیح می‌دهد: «همه رویکردهای دیگری که نسبت به اقتصاد و جامعه وجود دارد، به‌خاطر خوانش‌های غالب نئولیبرالیسم، مهجور مانده‌اند.»
میلیوس که در کالج آتن، فاخرترین مدرسه خصوصی یونان درس می‌دهد – جورج پاپاندرو، نخست‌وزیر پیشین یونان هم از همانجا فارغ‌التحصیل شد- عضو یک گروه منتخب از مشاوران است که در زمینه مسائل اقتصادی به الکسیس تسیپراس، رهبر حزب سیریزا مشاوره می‌دهند. سایر اعضای این گروه عبارتند از: اوکلید تساکالوتوس فارغ‌التحصیل از آکسفورد، جورگوس استاتاکیس متخصص اقتصاد سیاسی و وارث خانواده مشهور کشتیرانی، جیانیس دراگاساکیس کهنه‌کار جناح چپ و یانیس واروفاکیس دانش‌آموخته از تگزاس. اگر پارلمان آتن نتواند تا امروز، دوشنبه، رئیس‌جمهوری را انتخاب کند، مطابق با قانون اساسی یونان، پارلمان منحل و انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد. اکثریت ضعیف حزب ائتلافی حاکم، این موضوع را بسیار نامحتمل ساخته است که استاوروس دیماس، نامزد منتخب دولت به‌عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شود. با توجه به قدرت گرفتن افراد رادیکال، به احتمال زیاد میلیوس و هم‌قطاران مارکسیستش سکان ضعیف‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا را در دست خواهند گرفت. افراد کمی هم هستند که معتقدند اگر نوبت مخالفان هنوز نشده باشد، برنده نخواهند شد. چون پس از پنج سال ریاضت فاجعه‌بار، اکنون یونانی‌ها با همه وجودشان تغییر را فریاد می‌زنند.
میلیوس می‌گوید: «مردم ما را خلق کردند.» این حزب پیش از فروپاشی اقتصادی کشور، ۵ درصد رای داشت و در اواسط سال ۲۰۱۲ این رقم به ۲۷درصد رسید. وی می‌افزاید: «ما گزینه دیگری نداریم. هر روز وضعیت بدتر می‌شود. مجبوریم خونسردی خود را حفظ کنیم و با آن کنار بیاییم.»
میلیوس، پسر یک وکیل و یک دندانپزشک است که به هیچ وجه عقاید چپ‌گرایانه نداشته‌اند. او نماد نسلی است که در دوران سلطه کلنل‌ها طی سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۴ایدئولوژی مارکسیستی را پذیرفت. او رادیکالیسم خود را به جنگ ویتنام و استادان آمریکایی که در دانشگاه به او درس می‌دادند نسبت می‌دهد. اما در عین حال که این استاد ۶۲ ساله تاکید می‌کند که آموخته‌هایش از مکتب مارکسیسم فرانسوی است نه مارکسیسم اتحاد جماهیر شوروی، همه او را به‌عنوان تندروترین فرد در حلقه نزدیکان تسیپراس و نزدیکترین شخصیت به ماهیت رادیکال حزب سیریزا می‌شناسند.
گرچه مخالفان دولت یونان موج مخالفت با نجات مالی یونان را به راه‌انداخته‌اند، اما سیاست عملی نشان داد که مجبور شده‌اند از خود نرمش نشان دهند. چندی پیش تسیپراس که استعداد خوبی برای شرکت در برنامه‌های تلویزیونی دارد، مجبور شد تایید کند که دوران پیش رو، دورانی سخت خواهد بود. یونان غرق در بدهی‌ها همچنان درگیر مذاکرات پیچیده با وام‌دهندگانی است که مدت بازپرداخت را افزایش داده‌اند، اما هنوز نمی‌دانند در یونان چه پیش خواهد آمد. طرح بحث‌برانگیز نجات مالی یونان در فوریه به پایان خواهد رسید. آتن فقط در سال ۲۰۱۵ با بازپرداخت وامی معادل ۱۷ میلیارد یورو (معادل ۴/۱٣ میلیارد پوند) روبه‌رو است.
میلیوس که رفتار آرامی دارد می‌گوید: «هر کاری که ما انجام می‌‌دهیم، در قالب باقی ماندن در حوزه یورو است.» او همه شایعات در مورد تمایل رهبران سیریزا برای ترک حوزه یورو را رد می‌کند. وی می‌افزاید: « دولت مبارزه‌ای را آغاز کرده برای ترساندن مردم از بدترین شرایطی که ممکن است پیش بیاید، اما در حقیقت هیچکس دیگر درباره خروج یونان از حوزه یورو فکر نمی‌کند. خود آنگلا مرکل هم گفته است که خروج هیچ کشوری از این حوزه ممکن نیست.»
راز سیریزا در اینجا نهفته است: پس از گذشت حدود۵ سال از نجات اقتصاد یونان با بودجه ۲۴۰ میلیارد یورویی، شاید اتحادیه اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول به آنچه چپگراها ارائه می‌کنند علاقه چندانی نداشته باشند، اما رادیکال‌ها به‌وضوح می‌خواهند نشان دهند گام نخست برای ترک حوزه یورو توسط آنها برداشته نمی‌شود. آنها می‌گویند شیرینی داستان به این است که بیشترین هزینه در تاریخ مالی جهان برای نجات پروژه اتحادیه پولی اروپا صرف شد و اکنون این اتحادیه در حال فروپاشی است. میلیوس می‌گوید: «هر کشور دیگری هم که حوزه یورو را ترک کند، همین وضعیت برای این حوزه رخ خواهد داد. یونان با وجود نقاط ضعفش در حقیقت بسیار قوی است.»
آنچه برای میلیوس در اولویت قرار دارد، مقابله با بحران انسانی است که از زمان ورشکستگی آتن و پذیرش کمک‌های اضطراری، همچون موجی عظیم یونان را فراگرفت. از آن زمان، کشور شاهد کوچک شدن ٣۰ درصدی اقتصادش شد، یک نفر از هر ۱۰ نفر قشر متوسط به طبقه پایین‌تر سقوط کرد، تولید کشور دچار فروپاشی شد و جوانان مهاجرت کردند. همه اینها حاصل افزایش مالیات‌ها و کاهش بودجه‌هایی بود که وام‌دهندگان به کشور درخواست کرده بودند.
نرخ بیکاری به بالاترین رکورد خود رسید و بیش از۲۶ درصد بیکار شدند. تقاضای وام‌دهندگان برای ریاضت بیشتر- که توسط حزب سیریزا رد می‌شد- در ماه جاری تلاش‌های نخست‌وزیر، آنتونیوس ساماراس برای دستیابی به توافق با وام‌دهندگان را بی‌نتیجه گذارد.
در چنین شرایطی میلیوس اولویت‌های حزب خود را جزء به جزء شرح داده است. این حزب وعده داده است که تلاش‌های خود را بر بخش‌هایی که به‌خاطر بحران آسیب دیده‌اند متمرکز کند: برق مجانی برای یونانی‌هایی که برق آنها قطع شده است، توزیع سهمیه غذایی در مدارس، ارائه مراقبت‌های بهداشتی برای افرای که به آن نیاز دارند، اجاره مسکن برای بی‌خانمان‌ها، بازگرداندن حداقل دستمزدها به سطح پیش از بحران که ماهانه ۷۵۰ یورو بود و استمهال بازپرداخت بدهی‌های بخش خصوصی به بانک‌ها تا بیش از ٣۰درصد درآمد قابل تصرف.
میلیوس می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم هیچکس در یونان تحت شرایطی کار کند که یادآور دوران برده‌داری است و ریاضت اقتصادی، این شرایط را پدید آورده است. ما در بسیاری از بخش‌های اقتصاد شاهد جوانانی هستیم که برای ساعتی دو یا سه یورو کار می‌کنند.» او بر این باور است که می‌توان هزینه حدودا ٣/۱ میلیارد یورویی راهکار حل این مشکل را با تخصیص مجدد درآمدهای دولت و سختگیری در برخورد با فرارهای مالیاتی که موجب تمسخر وام‌دهندگان به یونان شده است، پوشش داد.
اما در همایشی که به تازگی در لندن تشکیل شد، سرمایه‌گذاران ضمن رد این سیاست‌ها، آنها را ناکارآمد و «بدتر از کمونیسم» خواندند. خوش‌بین‌ترین منتقدان، با لحنی طعنه‌آمیز، آن را ناقص دانستند. اکنون به‌خاطر ترس خروج از حوزه یورو، خروج سرمایه از یونان شتاب گرفته است. با وجود این میلیوس نگران نیست. او می‌گوید گرچه مذاکرات دشوار خواهد بود، اما سیریزا با دلایل و تجهیزات خود برای انجام آن آمادگی کامل دارد. او می‌گوید پایان دادن به سیاست‌هایی که یونان را به فقر کشانده است، فقط بخشی از معادله است. بخش دیگر حل مشکل انبوه بدهی‌های آتن است. این رقم که بالغ بر ٣۲۰ میلیارد یورو یا ۱۷۷ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است، بیش از یک سوم بزرگ‌تر از آن مقداری است که در ابتدای بحران بوده است. چپگراها در فاش ساختن مشکل بدهی‌های دولت یونان در سطح اروپا نقشی کلیدی داشته‌اند چون خواهان تمدید زمان اوراق قرضه بانک مرکزی اروپا شدند.
در شرایطی که مخالفان از خام بودن سیاست‌های سیریزا سخن می‌گویند و برخورد قدرت‌ها اجتناب‌ناپذیر می‌نماید، مارکسیست‌ها از یک فرصت تاریخی سخن می‌گویند که می‌توانند در آن سیاست‌های ریاضتی را در داخل و خارج از یونان از میان بردارند. میلیوس تاکید می‌کند: «ما این موضوع را نه به‌صورت دوجانبه با آلمان بلکه در سطحی بسیار گسترده‌تر مطرح می‌کنیم» و می‌افزاید که این حزب با حزب دای لینکه آلمان و سایر گروه‌های چپ‌گرا روی این موضوع همکاری نزدیک دارد.
میلیوس می‌گوید: «بیش از ۵۰ درصد از بدهی‌های یونان باید بخشوده شود. راه‌حل بخشودگی بدهی‌های یونان همان چیزی است که در کنفرانس سال ۱۹۵٣ لندن به آلمان ارائه شد.» او می‌گوید: «ایده وام‌دهندگان مبنی بر اینکه نخستین مازاد بودجه باید صرف جبران بدهی‌ای با این ابعاد شود، یک دام عظیم ریاضتی است که موجب محرومیت جامعه‌ای می‌شود که دارای منابع ارزشمندی است.»
میلیوس که زبان آلمانی را مانند زبان مادری خود تکلم می‌کند و دو مدرک دکترای تخصصی خود را در آلمان اخذ کرده است، به تازگی با ولفگانگ شویبله وزیر دارایی برلین ملاقات کرده است. وقتی از دیدارهای مکرر او به برلین سخن به میان می‌آید، او خنده بلندی سر می‌دهد. چرخ و فلک بزرگی که نیروی محرکه خود را از بازار داغ شایعات آتن به‌دست می‌آورد، این روزها روی این محور می‌چرخد که رادیکال‌ها به پایتخت آلمان در رفت و آمدند و جلسات متعددی با مقامات ارشد آن کشور تشکیل می‌دهند.
هیچکس هم بیشتر از آلمانی‌ها نمی‌خواهد که روی رادیکال‌ها شناخت پیدا کند. اگر سیریزا به قدرت برسد، این نگرانی وجود خواهد داشت که بی‌تجربگی و کمبود مهارت فنی این حزب جرقه‌ای باشد برای ناتوانی یونان در بازپرداخت بدهی‌هایش، اما بسیاری هم بر این باورند که مشکل یونان به حزب سیریزا ربطی ندارد و شاید رادیکال‌ها بتوانند تغییر را در کشوری که تا کنون در برابر همه اصلاحات مقاومت کرده است، عملی سازند. در نهایت باید گفت که شاید بزرگ‌ترین چالش حزب سیریزا آنگلا مرکل نیست بلکه جاده صعب‌العبوری است که باید طی کند تا به آنهایی که می‌خواهند این حزب را در قدرت ببینند، خیانت نکرده باشد.
منبع: www.donya-e-eqtesad.com
منبع اصلی: www.theguardian.com
|