اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۴ دی ۱٣۹٣ -  ۱۴ ژانويه ۲۰۱۵

شرق: روند نزولی قیمت نفت که از خرداد امسال آغاز شد، سبب شد با افت قیمت از ١٠٧دلار به ۴٣.۵ دلار هر بشکه نفت‌خام اوپک در روز گذشته، عملا درآمد کشورهای صادرکننده نفت طی این مدت ٥٩درصد کاهش یابد. با این وجود هنوز برخی از کشورها مانند عربستان، قطر و کویت برای افزایش تولید خود در حال برنامه‌ریزی هستند. اخبار رسیده از اوپک نیز به‌نقل از تسنیم حکایت از آن دارد که کشورهای عربی بر عدم کاهش تولید نفت همچنان پافشاری داشته و تاکنون اوپک نتوانسته است مواضع آنها را برای کمترکردن تولید، تلطیف کند. از این‌رو معاون وزیر نفت نیز روز گذشته بر افزایش تولید نفت از میادین مشترک تاکید کرد و در عین حال بلندپایه‌ترین مقام دولت یعنی حسن روحانی تاکید کرد: آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی کشور‌ها طراحی کرده‌اند، پشیمان خواهند شد.

۵.۲میلیارددلار کاهش درآمد نفتی
این کاهش قیمت در هفت‌ماه گذشته توانست درآمد نفتی ایران را ١٨هزارمیلیاردتومان کاهش دهد. با فرض صادرات روزانه یک‌میلیون‌بشکه‌ای نفت ایران طی ماه‌های خرداد تا آذر و با توجه به متوسط قیمت‌های ماهانه نفت ایران، کل درآمد نفتی ایران در این دوره ۱۷.۱۰۶میلیارددلار برآورد شده است. قیمت نفت ایران از ۱۰۷.۴۵ دلار در خرداد به ۱۰۶.۲۱ دلار در ماه تیر کاهش یافته است. این رقم در مرداد با افت حدود پنج‌دلاری به ۱۰۱.۴۲ دلار در هر بشکه رسیده است. در شهریور نیز هر بشکه نفت ایران در برابر ۹۶.۱۴ دلار معامله شده که این رقم در ماه اکتبر حدود ١١دلار کاهش داشته و به ٨۴.۶۱ دلار رسیده است. در ماه مهر نیز قیمت نفت ١٠دلار کاهش داشته و به ۷۴.۴۶ دلار رسیده است. بر این اساس زیان ایران از افت قیمت نفت در ماه‌های خرداد تا آذر بالغ بر ۲.۲٣۵ میلیارددلار بوده است و به‌عبارتی دیگر درآمد نفتی ایران ١١درصد کاهش یافته است. چنانچه قیمت نفت در سطح ۱۰۷.۴۵ دلار باقی می‌ماند، درآمد نفتی ۱۹.٣۴۱ میلیار ددلار در ماه‌های خرداد تا آذر عاید ایران می‌شد.
اما از سوم آذر، افت قیمت نفت شتاب بیشتری گرفت و از بیش از ٦٠دلار به زیر ٤٥دلار در حال حاضر رسیده است که به‌این‌ترتیب طی ٥٠ روز گذشته نیز با افت بیش از ٦٠دلاری متوسط قیمت نفت ایران حدود سه‌میلیارددلار دیگر درآمد نفت ایران کاهش یافته و مجموع زیان ایران از کاهش قیمت نفت در سال‌جاری به بیش از ۵.۲ میلیارددلار رسیده است که معادل بیش از ١٨هزارمیلیاردتومان است.

نفت ٤٥دلاری دوامی نخواهد داشت
منصور معظمی، معاون وزیر نفت روز گذشته در نشستی خبری با بیان اینکه نمی‌توان قیمت نفت‌خام برای سال۲۰۱۵ میلادی را پیش‌بینی و به عددی برای آن دست پیدا کرد، توضیح داد: اقتصاد جهانی بیش از این توان مقابله با کاهش قیمت نفت را ندارد. از این‌رو، نظر شخصی من این است که قیمت نفت‌خام در سال‌جاری میلادی افزایش خواهد یافت اما اینکه روی تابلو قیمت نفت چه رقمی خواهد نشست، نمی‌دانم. معظمی پس از این اعلام‌نظر شخصی، به تشریح برخی برنامه‌های وزارت نفت در راستای افزایش تولید و ظرفیت‌ها پرداخت و ادامه داد: افزایش ظرفیت تولید نفت‌خام و میعانات گازی از میدان‌های مشترک در دستور وزارت نفت قرار دارد و از این‌رو، بنا داریم تا سال۱۳۹۷ ظرفیت تولید نفت‌خام در کشور را تا ۷۴۰هزار بشکه در روز افزایش دهیم.
نفت به زیر ٤٥دلار رسید
با اینکه مسوولان به‌دلیل زیان کشورهای تولیدکننده، کاهش بیشتر قیمت نفت را چندان محتمل نمی‌دانند اما روند قیمت فعلا نزولی است به‌طوری‌که قیمت سبد نفتی اوپک در روز دوشنبه ۱.۶۴ دلار کاهش یافت و به ۴٣.۵۵ دلار در هر بشکه رسید. به نوشته تسنیم، دبیرخانه اوپک اعلام کرد قیمت سبد نفتی این سازمان در روز دوشنبه با کاهش ۱.۴۶ دلاری نسبت به جلسه قبل مواجه شد. قیمت سبد نفتی اوپک که در روز جمعه گذشته با افزایش ٨٩ سنتی به ۴۵.۱۹ دلار در هر بشکه رسیده بود در معاملات روز دوشنبه ۱.۶۴ دلار کاهش یافت و به ۴٣.۵۵ دلار در هر بشکه رسید. همچنین در پی گمانه‌زنی بر سر افزایش تولید آمریکا، قیمت نفت بار دیگر با کاهش ۱.۹ درصدی ۴۵.۱٨ دلار شد، این در حالی است که گفته می‌شود افزایش تولید آمریکا در هفته منتهی به ۹ ژوئن به ٣٨۴.۱ میلیون بشکه رسیده است. البته موسسه تحقیقاتی «گلمن ساچ» می‌گوید: قیمت نفت نیاز دارد تا به ۴۰دلار در هر بشکه برسد تا بتواند دوباره بازار را به توازن برگرداند.

افزایش تولید در کشورهای عربی
در همین حال، وزیر انرژی امارات گفت: به بالابردن ظرفیت تولید خود حتی باوجود بی‌ثباتی قیمت نفت ادامه خواهیم داد. سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات گفت: در این شرایط بی‌ثبات قیمت نفت، ما در ابوظبی و کل کشور نشان می‌دهیم که همچنان مصمم به رسیدن به اهداف بلندمدتمان در زمینه تولید هستیم... سرمایه‌گذاری‌های ما همچنان ادامه خواهد داشت. او همچنین اظهار کرد: اوپک قادر به کنترل قیمت نفت جهانی نیست و برای تعدیل قیمت، نفت شیل آمریکا باید کنترل شود. همچنین دولت کویت به نوشته مهر تاکید کرد: در برنامه پنج‌ساله توسعه خود قصد دارد ۵۲۳ پروژه کلیدی را تکمیل کند. بر پایه این گزارش، این مقدار هزینه روی ۵۲۳ پروژه کلیدی که در برنامه توسعه پنج‌ساله تعریف شده و از اول آوریل سال۲۰۱۵ میلادی کلید خواهد خورد، مصرف خواهد شد. در این بین گویا تنها ونزوئلا تلاش دارد که با متقاعدکردن اوپک برای کاهش تولید، قیمت نفت را افزایش دهد. البته رویترز طی گزارشی نوشت: تلاش دیپلماتیک ایران و ونزوئلا برای کاهش تولید اوپک فعلا نتوانسته موضع سرسختانه قبلی کشورهای عربی عضو این گروه در زمینه تولید را تلطیف کند. نیکولاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا روز یکشنبه با شاهزاده سلمان در ریاض دیدار و گفت‌وگو کرد و از آنجا عازم قطر و الجزایر شد تا با مقامات این کشورها نیز درخصوص بحران کاهش قیمت نفت به رایزنی بپردازد. وی در قطر به‌دنبال دریافت چندین میلیارد دلار وام برای کمک به رفع شکاف بودجه‌ای این کشور پس از کاهش بیش از ٥٠دلاری قیمت نفت است.

بحران قیمت ادامه‌دار نیست
معیارهایی که برای سنجش بازار در دست است نشان می‌دهد؛ قیمت‌های فعلی برای بسیاری از تولیدکنندگان نفت جهان به‌خصوص عربستان و آمریکا مقرون‌به‌صرفه نیست بنابراین این وضعیت نمی‌تواند ادامه‌دار باشد چراکه ادامه این وضعیت استحصال نفت را دور از صرفه خواهد کرد و در نتیجه برخی تولیدات که هزینه زیادی دارد از چرخه تولید خارج خواهند شد. بر این اساس هرچند در کوتاه‌مدت کشورهایی مانند قطر، کویت و عربستان بر افزایش تولیدشان اصرار خواهند داشت اما این روند طولانی‌مدت نخواهد بود. این کشورها درآمدهایی غیراز نفت در اختیار دارند که در کوتاه‌مدت می‌تواند دولت آنها را سرپا نگه دارد ولی در درازمدت آنها نیز نیازمند درآمدهای نفتی‌شان هستند. بنابراین طرح افزایش تولید نفت اگرچه با مقاصد سیاسی انجام می‌شود اما چندان پایدار نمی‌ماند. با توجه به اینکه دنیا به‌دنبال انرژی‌های نو خواهد رفت و رفته‌رفته در بازار جهانی، تقاضا برای نفت با کاهش مواجه می‌شود لذا باید به فکر جایگزین‌کردن سایر درآمدها به جای درآمدهای نفتی باشیم. البته نفت دارای یک ارزش شیمیایی و ارزش حرارتی است. هرچند ارزش حرارتی آن رو به کاهش است و ممکن است دنیا در بلندمدت نیز متقاضی آن نباشد اما می‌توان به‌لحاظ استفاده شیمیایی از آن بهره‌برداری کرد اما باید توجه داشت که این ارزش‌ها نیز نمی‌تواند درآمدهای کاهش‌یافته را جبران کند.