بیمه تامین اجتماعی
و تبعیض در اجرای آئین نامه ی بیمه بیکاری


فایق حسینی


• اداره کار و تامین اجتماعی به بهانه اینکه بیمه بیکاری به کارگران پروژه ای تعلق نمی گیرد از پرداخت بیمه بیکاری به این قشر زحمتکش که در بدترین شرایط اب و هوایی و سخت ترین شرایط کار میکنند امتناع می کنند. حال سوال اینجاست اگر بیمه بیکاری به کارگران پروژه ای تعلق نمی گیرد چرا سازمان تامین اجتماعی به اجبار (۳%) مزد بیمه شده را از حقوق کارگران و یا کارفرمایان و یا پیمانکاران کسر میکند؟ ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۹ بهمن ۱٣۹٣ -  ٨ فوريه ۲۰۱۵


تعریف ساده بیمه
بیمه قراردادی میباشد بین بیمه گر و بیمه گذار که به موجب ان بیمه گذار شخص بیمه گر را در مقابل خطرات مشخصی با مبلغ معینی بیمه می نماید.
در این نوع بیمه ها حق بیمه دریافتی معمولا بر حسب میزان دریافتی بیمه گر محاسبه میشود. بیمه مشتق از کلمه فارسی {بیم} به معنای خوف و ترس که اساسا به معنی ضمانت میباشد و در زبان عربی به معنای تامین است که میتواند مفهوم بیم را هم داشته باشد.
مقاله ذیل مشخصا به بیمه تامین اجتماعی و بیمه بیکاری در ایران می پردازد.

سازمان تامین اجتماعی
در ایران سازمان تامین اجتماعی که نوعی صندوق بازنشستگی است و برای تحت پوشش قرار دادن بیکاران در بخش خصوصی تاسیس شده است.
از اهم وظایف تامین اجتماعی می توان به موارد ذیل اشاره داشت.
۱. وصول حق بیمه بیکاری
۲. محاسبه میزان مقرری افراد بیکار مشمول قانون بر طبق سوابق بیمه ای انها
٣. برقراری و پرداخت مقرری افراد واجد شرایط
۴. بازنشستگی افراد بیکار دارای ۵۵سال سن به بالا
۵. تهیه صورت وضعیت مالی مربوط به درامدها وهزینه های صندوق بیمه بیکاری
۶. تحت پوشش قرار دادن مقرری بگیران وافراد تحت تکفل انها از جهت بیمه ورمان وهمچنین اخذ وجوه از مقرری بگیران

اما چه کسانی و با چه شرایطی واجد دریافت بیمه بیکاری می باشند
ماده۱- کلیه مشمولین قانون تامین اجتماعی که تابع قوانیین کار و کار کشاورزی هستند
مشمول مقررات این قانون میباشند
تبصره: گروهای زیرازشمول مقررات این قانون مستثنی هستند.
الف - بازنشستگان و از کارافتادگان کلی
ب‌-   صاحبان حرف و مشاغل ازاد و بیمه شدگان اختیاری
پ- اتباع خارجی
ماده۲- بیکار از نظرقانون بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شده است و آماده بکار باشد
تغییرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه دیربط وتایید شورای عالی کار بیکار شوند نیز مشمول این قانون خواهند شد
تبصره- بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه از قبیل سیل، زلزله، جنگ، و آتش سوزی و... بیکار میشوند با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل از مقرری بیمه بیکاری استفاده خواهند کرد.
ماده ٣- بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایتهای تامین اجتماعی است و سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار میشوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نمایند.
ماده ۴- بیمه شده بیکار با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل از مزایای این قانون منتفع خواهند شد.
تبصره- بیکاران مشمول این قانون کلیه حقوق و مزایا و خسارات مربوطه (موضوع قانون کار) را دریافت خواهند کرد.
ماده ۵- حق بیمه بیکاری به میزان (٣%) مزد بیمه شده می باشد که کلا توسط کارفرما تامین و پرداخت خواهد شد.
ماده۶- بیمه شدگان بیکار در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را خواهند داشت.
الف:
بیمه شده قبل از بیکارشدن حداقل (۶) ماه سابقه پرداخت بیمه را داشته باشد
مشمولین تبصره (۲) ماده (۲) این قانون از شمول این بند مستثنی می باشد.
ب) بیمه شده مکلف است ظرف مدت (٣۰) روز از تاریخ بیکاری با اعلام مراتب بیکاری به واحدهای کار و امور اجتماعی امادگی خود را برای اشتغال تخصصی و یا مشابه ان اطلاع دهد.
مراجعه پس از (٣۰) روز با عذر موجه و با تشخیص هیات حل اختلاف تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود.

وزارت کار و امور اجتماعی
هیات وزیران در جلسه مورخه ۱٣۶۹/۱۰/۱۲ بنا به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی و به استناد ماده ۱۴ قانون بیمه بیکاری مصوب ۱٣۶۹/۶/۲۶ ایین نامه اجرایی قانون مذبور به شرح زیر تصویب نمود.
ماده۲- کلیه مدیران و کارفرمایان کارگاهها و موسسات تولید (صنعتی و کشاورزی) خدمات فنی و خدمات دارای کارکنان مشمول قانون تامین اجتماعی که تابع قوانین تامین اجتماعی که تابع قوانین کار یا کشاورزی هستند موظف به اجرای این ایین نامه هستند.

تبعیض در اجرای آیین نامه‌ها
۱-   متاسفانه مشاهده میشود در اکثر مناطق ایران علی الخصوص در پروژه های نفت و گاز و ابنیه در پارس جنوبی (عسلویه) کنگان، بوشهر، اهواز، امیدیه، ایلام، کرمانشاه، کردستان، جزیره خارک، جزیره لاوان، سیری و... اداره کار این مناطق در اقدامی هماهنگ از معرفی افراد واجد شرایط بیمه بیکاری به سازمان تامین اجتماعی خودداری میکند.
۲- در صورت معرفی افراد واجد شرایط بیمه بیکاری از سوی اداره کار این مناطق، این بار سازمان تامین اجتماعی به بهانه اینکه بیمه بیکاری به کارگران پروژه ای تعلق نمی گیرد از پرداخت بیمه بیکاری به این قشر زحمتکش که در بدترین شرایط اب و هوایی و سخت ترین شرایط کار میکنند امتناع می کنند.
٣-   حال سوال اینجاست اگر بیمه بیکاری به کارگران پروژه ای تعلق نمی گیرد چرا سازمان تامین اجتماعی به اجبار (٣%) مزد بیمه شده را از حقوق کارگران و یا کارفرمایان و یا پیمانکاران کسر میکند؟
۴-   مگر نه اینکه در ماده ۲ ایین نامه اجرایی و ماده ۱ و ماده ٣ بیمه بیکاری به صراحت از حق دریافت بیمه بیکاری به کلیه کارگران شامل قوانین کار سخن به میان می اورند و ان را نوعی حمایت از کارگران شامل قوانین کار می دانند. پس چرا اداره کار و سازمان تامین اجتماعی که خود را مدافع حقوق کارگران معرفی می کنند از احقاق حق این قشر زحمتکش خودداری میکنند.