تیشه داعش بر ریشه بین النهرین


اردشیر زارعی قنواتی


• انهدام میراث های تاریخی عراق که هم اینک به یک رویه معمول تبدیل شده است بیش از آنچه مربوط به قاعده "زمین سوخته" در وضعیت شکست باشد ریشه در یک تفکر سیستماتیک و اعتقادی برای تحقق اهداف بنیادین حکمرانی خلافت اسلامی در منطقه خواهد داشت. هرگونه بی تفاوتی کشورهای منطقه و جامعه بین المللی نسبت به آنچه هم اکنون در این کشور می گذرد یک اشتباه بزرگ و غیر قابل جبران خواهد بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۰ اسفند ۱٣۹٣ -  ۱۱ مارس ۲۰۱۵


گروه دولت اسلامی "داعش" هر روز پرده جدیدی از نمایشات انزجارآور خود را به صحنه می آورند و بعد از مدل های شقاوت آمیز از سر بریدن و زنده در قفس سوزاندن گروگان ها، تخریب اماکن مذهبی مسیحیان، ایزدیان، صوفیان و شیعیان در کنار به غنیمت گرفتن زنان اقلیت های قومی – مذهبی برای بهره برداری جنسی، کنیزی و فروش در بازارهای تازه احیاء شده برده فروشی، هم اکنون با حمله ارتش عراق و شبه نظامیان متحد دولت به استان صلاح الدین، این گروه انتقام از تاریخ را در دستور کار خود قرار داده است. انهدام آثار تاریخی در موزه موصل و تخریب شهرهای باستانی "نمرود و هترا" که قدمت تاریخی آنان به دوران آشور و اشکانیان می رسد هر چند که تیشه بر ریشه تاریخ باستان عراق تلقی می شود اما در نوع خود یک برگ دیگر از جنایت علیه بشریت است. داعش قبل از این هم با قاچاق اشیاء و مجسمه های موزه های این کشور هم زمان یک سیاست دوسویه ی کسب درآمد و به تاراج دادن آثار گرانقدر عراق به جهت تهی کردن این کشور از تاریخ باستان خود را در دستور کار قرار داده بود. این سبعیت فرهنگی کاملا همسو با سبعیت انسانی این گروه تروریست بنیادگرا می باشد که در یک بازتعریف تاریخی سعی می کند هویت تاریخی قلمرو تحت تصرف خویش را کاملا دگرگون کرده و هر چه را که با دوران صدر اسلام مغایرت دارد نابود کند. برای بنیادگرایان داعش اصولا تاریخ از سده پنجم میلادی شروع می شود و شهود قبل از آن هیچ مشروعیت تاریخی و فرهنگی ندارد. این تلقی از تاریخ کاملا منطبق با اعتقادات و منویات این گروه عصر حجری است و از قبل نیز قابل پیش بینی بود تا شاید گواهی باشد بر محاسبات اشتباه ملی گرایان عرب سنی که با اتحاد با تروریسم بنیادگرای داعش می پنداشتند که این همپیمانی می تواند توازن قدرت در عراق را به نفع آنان تغییر دهد.
از آنجا که تاریخ آیینه تمام نمای هویت فرهنگی – اجتماعی یک ملت است هرگونه دست درازی به این آثار و ارزش ها می تواند اقدامی جهت تهی سازی و سلب هویت تاریخی از یکی از کهن ترین ملت ها و تمدن های باستانی تلقی شود. هر چند که در جریان هر جنگ و منازعه بزرگی بسیاری از زیستگاه های انسانی و اماکن باستانی مورد هجوم و تخریب واقع می شود اما داستان انهدام موزه موصل و شهرهای باستانی نمرو و هترا بدون شک قاعده یی فراتر از این نرم معمول را نمایندگی می کند. سیاست انهدام اماکن و آثار باستانی عراق توسط داعش کاملا آگاهانه و در راستای یک اندیشه واپسگرایانه اعمال می شود که قصد دارد با انهدام میراث چند هزار ساله بین النهرین یک تاریخ جعلی و خودخواسته را بر جای آن قرار دهد. جدا از سیاست فرهنگی و اعتقادی داعش که در یک چارچوب ارتجاعی و بازگشت به دوران جاهلیت عرب باز می گردد این گروه به طور زیرکانه یک هدف دیگر را در خصوص پیش گرفتن انهدام تاریخ باستان عراق دنبال می کند.
همواره در کشورهای کهن که سوابق تاریخی آنان یکی از ارکان اصلی حفظ وحدت ملی و هویت متحد در یک جامعه چند فرهنگی، چند مذهبی و چند نژدای می باشد و معمولا این نقش در میراث فرهنگی آن نمود عینی پیدا می کند، هجوم به این میراث می تواند ریشه ها و بندهای این وحدت ملی را از هم بگسلد. به عکس تصور بسیاری از تحلیلگران، داعش قصد تصرف تمام عراق را ندارد و آنان به آن میزان از پراگمای سیاسی برخوردارند که می دانند هرگز توان حکمرانی بر استان های کردنشین و شیعه نشین این کشور را نخواهند داشت. به همین دلیل دولت اسلامی سیاست انهدام وحدت ملی و تفکیک سرزمینی بر اساس مرزهای مذهبی را در درون عراق و دیگر کشورهای منطقه از جمله سوریه دنبال می کند. اصولا اتوپیای جهانی و خاورمیانه جدیدی که داعش به دنبال آن است ابتدا بر اصل شکل بخشی به یک محیط جغرفیای سیاسی بر اساس همین مرزبندی های مذهبی استوار است که در مرحله بعدی بر اساس الگوی صدر اسلام تصرف سرزمین های غیراسلامی در ورای این مرزهای مقدس را هدف قرار می دهد. داعش هم اکنون در مرحله اول پیاده سازی طرح خود است و به همین دلیل اولویت اصلی آنان در این مرحله تفکیک سرزمینی و تغییر در مرزهای بین المللی کنونی بر طبق این الگو می باشد. به همین دلیل انهدام میراث های تاریخی عراق که هم اینک به یک رویه معمول تبدیل شده است بیش از آنچه مربوط به قاعده "زمین سوخته" در وضعیت شکست باشد ریشه در یک تفکر سیستماتیک و اعتقادی برای تحقق اهداف بنیادین حکمرانی خلافت اسلامی در منطقه خواهد داشت. از آنجا که میراث تمدن باستانی بین النهرین بسیار فراتر از عراق به تمامی منطقه و حتی تاریخ بشریت تعلق دارد، هرگونه بی تفاوتی کشورهای منطقه و جامعه بین المللی نسبت به آنچه هم اکنون در این کشور می گذرد یک اشتباه بزرگ و غیر قابل جبران خواهد بود.