اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ٣۱ فروردين ۱٣۹۴ -  ۲۰ آوريل ۲۰۱۵

«فرزند یا فرمانده؟»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم محمد ایمانی است که در آن می خوانید؛
۱- مالک اشتر و اشعث بن قیس و عمار یاسر، ژنرال ها و سرلشکرهای سپاه امیر مومنان(ع) در جنگ صفین هستند که هر کدام فرماندهی بخشی از لشکر را برعهده دارند. همه منصوب امام هستند اما هر یک کارنامه ای متفاوت از خدمت یا خیانت برجای می گذارند. در حوزه حکومت داری نیز همین سیاق جاری است. مالک اشتر و کمیل بن زیاد و اشعث بن قیس و عثمان بن حنیف و محمد بن ابی بکر و زیادبن ابیه و عبداله بن عباس هر یک فرمانداران حضرت برای مصر و آذربایجان و هیت و فارس و بصره محسوب می شوند اما کارنامه ای به غایت متفاوت بر جای گذاشته اند. از منظری دیگر فرمانده کل قوا در دو جنگ جمل و صفین، امیر مومنان علیه السلام بود اما نوع عملکرد سرلشکرها و فرماندهان میانی در این دو جنگ پیچیده - به ویژه در برابر عملیات روانی و خدعه و فریب دشمن- باعث شد پیروزی جنگ جمل در صفین رقم نخورد؛ همچنان که رفتار متفاوت سران لشکر خودی در دو جنگ بدر و احد باعث شد پیروزی بدر در معرکه احد تکرار نشود حال آن که در هر دو میدان پیامبر اعظم(ص) فرمانده کل قوا بود و در جنگ احد از همه به دشمن نزدیک تر و در محاصره اعداء! ماجرای عافیت طلبی و تن آسایی یهودیان که به موسی علیه السلام گفتند تو و خدایت بروید با دشمنان بجنگید، ما اینجا می نشینیم، به شکلی دیگر در قالب غنیمت طلبی در روز احد و در قالب خیانت در روز صفین بازتولید شد؛ یعنی اینکه کار اولیای الهی با همه شجاعت و سلامت و تدبیر، لنگ می ماند اگر که شماری از کارگزاران و متنفذان، کج بازی و خودرأیی کنند.
۲- فرمود «فی تقلب الاحوال علم جواهر الرّجال». در دگرگونی روزگار است که گوهر باطنی رجال بیرون می افتد. دنیا یک لابراتور بزرگ است. شرایط تغییر می کند و لاجرم عیار افراد محک زده می شود. جناب اسامهًْ بن زید جوان در آخرین ماه های حیات پیامبر اعظم(ص) مأمور تشکیل سپاه برای جنگ با رومیان می شود که همین، بهانه آزمون و رفوزگی برخی از شیوخ نسبت به رسول خدا(ص) می گردد. خود اسامه زمانی از سوی پیامبر مأمور جمع آوری خراج از غیر مسلمان ها می شود و در این مأموریت غیر مسلمانی را که شهادتین گفته- به خیال اینکه می خواهد از خراج دادن فرار کند- از پا در می آورد و آیه ای در مذمت همین شتابزدگی نازل می شود. چند سال بعد هنگامی که سران فتنه جمل شورش می کنند و آدم می کشند و حاکمیت اسلامی را دو شقه می کنند، امیر مومنان(ع) از جناب اسامه دعوت می کند که به سپاه ایشان بپیوندد. اما اسامه متحیر، عذر می آورد که یک بار در خون مسلمان شریک شده و برای نوبت دوم نمی خواهد چنین خطایی مرتکب شود؛ و امام را در آن معرکه بزرگ تنها می گذارد.
یک سوی همین معرکه در مقابل امام سپاهی فراهم آمده که نخ تسبیح آن زبیر بن عوام است. زبیر که اکنون مقابل امام اولین صف آرایی جنگی را ترتیب داده، همین چند ماه پیش- برخلاف نظر امام- به خانه خلیفه سوم یورش برده و پس از قتل او به همراه همه مردم ناراضی به در خانه امیرمومنان (ع) آمده و با اصرار بیعت کرده است. او ۲۵ سال قبل از آن نیز جزو معدود صحابی رسول خدا(ص) بود که در فتنه سقیفه پای امیر مومنان(ع) ایستاده بود اما... امروز در دگرگونی ۲۵-۶ ساله مقابل مولا ایستاده است؛ «ما زال الزّبیر منّا اهل البیت حتی نشأ ابنه المشئوم عبداله... زبیر پیوسته با ما اهل بیت بود تا اینکه پسر شوم او عبداله رشد کرد و به سن جوانی رسید». (حکمت ۴۵٣ نهج البلاغه). امام در بحبوحه معرکه جمل بود که طلحه و زبیر را خطاب قرار داد و فرمود «فارجعا ایها الشیخان عن رأیکما...». پیر مردها (سنی از شما گذشته) برگردید از تصمیم خویش که امروز فقط این بازگشت عار برای شما دارد اما فردا - در روز قیامت- هم عار و هم نار با هم است. یک بار هم تا پیش جناب زبیر رفت و جمله ای گفت که آه از نهاد زبیر بلند شد و «انالله و انا الیه راجعون» گفت؛ یعنی که زبیر بر از دست رفتگی خود شهادت می دهد. امام فرمود یادت هست روزی مرا دیدی و در آغوش کشیدی و بوسیدی و پیامبر (ص) شاهد این صحنه بود و پرسید آیا علی را دوست داری و تو گفتی بله که علی را دوست دارم، او برادر و پسر دایی من است؟! یادت هست پیامبر فرمود ولی تو با او می جنگی در حالی که ستمکاری؟!...
به راستی اگر اسامه بن زید و زبیر و سعدوقاص و نظایر آنها از صحابه رسول خدا(ص) پای جانشین حضرت می ایستادند یا اگر صحابه، پایمردی و اطاعت روز بدر را در روز احد نشان می دادند، آیا تاریخ بشر و امت اسلامی به غمباری روزها و سال های اخیر رقم می خورد؟! ٣۵ سال تاریخ انقلاب ما و پیروزی ها و ناکامی های آن بی شباهت به این فراز و فرودها نیست. از دفاع مقدس تا بحران های سیاسی و اقتصادی و آخرین آن، چالش هسته ای. وقتی دشمن از رفتار برخی نخبگان ما آدرس غلط می گیرد و بد محاسبه می کند، آنگاه گستاخی او بیشتر می شود؛ در این سو هزینه ها بالا می رود حتی اگر آن نخبگان، مدعی تدبیر برای کاستن از هزینه ها باشند.
٣- قابل تحسین و تأمل برانگیز بود عبارات آقای هاشمی ۴ آذر ٨۴ در همایش «٣۰ سال انقلاب، دستاوردها و آسیب ها و فرصت ها» در دانشگاه شریف، مبنی بر اینکه «عشق من آقای خامنه ای است. در موارد اختلاف میان من و رهبری، قانوناً و شرعاً باید از رهبرم اطاعت کنم. من نمی توانم صرفاً به نظر خود عمل کنم، زیرا حجت دارم و باید قانوناً و شرعاً تبعیت کنم» همچنان که ۷ مرداد ۱٣٨۷ در مصاحبه با روزنامه جام جم تصریح کرد «زیر آسمان آبی به هیچ کس به اندازه آیت الله خامنه ای اعتماد ندارم... ایشان بر من حق ولایت دارند... به یاد دارم در زمان ریاست جمهوری یک بار در نماز جمعه اعلام کردم حاضرم کاغذهای سفیدی را امضا کنم و به ایشان بدهم تا هرچه خواستند در این کاغذها ]درباره من[ بنویسند... من معتقدم اگر در کشور بحرانی پیش بیاید باز هم ولی فقیه است که می تواند بن بست شکنی کند». قبیل همین جملات را آقای هاشمی درباره امام دارد که خطاب به ایشان و با عنوان «امام و رهبر و مرجع تقلید عزیز و معظم» می نویسد «اینجانب جنابعالی را مثل جانم دوست دارم».
در عین حال چنین اظهار محبت هایی لوازمی دارد که البته مختص آقای هاشمی نیست و برای هر نخبه همراه انقلاب و ولایت فقیه الزام آور است. بی تعارف باید نوشت جناب زبیر و جناب سلمان دو صحابی خاص پیامبر(ص) بودند که درباره شان از زبان اولیای دین گفته شد «منا اهل البیت» و در عین حال دو صحابه، عاقبت کاملاً متفاوتی پیدا کردند. واقعیت این است که درباره هیچ یک از صحابی انقلاب اسلامی تعبیر «منا اهل البیت» به کار نرفته اما حتی همین تعبیر، چک سفید امضا و ضمانت نامه عاقبت به خیری جناب زبیر نبود و نشد.
۴- آقای هاشمی هفته گذشته در همایش بزرگداشت بانوی انقلاب تصریح کرد «دلواپسان، امام را هم اذیت می کردند... هوش امام بالاتر از نبوغ بود و به عمق موضوعات می رسید... گروه سطحی نگر به وجود چند زن بی حجاب در خیابان می پردازند اما نمی گویند ظلم ها چه می شود؟ زندان ها چه می شود؟ سرکوب ها چه می شود؟ و حق مردم خوردن ها چه می شود؟... در سال ٨۴ واقعاً یک موی بدنم راضی نبود که وارد انتخابات شوم. همسر امام گفتند که امام این انقلاب را به دست شما داد و شما می خواهید به دست چه کسانی بدهید و اصلاً می دانید اینها چه کسانی هستند؟». تعبیر بی راهی نیست که دلواپسان امام را هم اذیت می کردند. نمونه اش نامه بدون سلام به امام در تاریخ ۲۵ اسفند ۱٣۵۹ است که متأسفانه بوی بی ادبی و اهانت و اتهام می دهد و اگر نفس نامه بی ادبی است، انتشار آن از سوی سایت آقای هاشمی بی ادبانه تر است. کلمات را با دقت مرور کنید:
«موضع نسبتاً سخت مکتبی امروز ما دنباله نظرات قاطع شما از اول انقلاب تا به امروز است. بعد از پیروزی ما معمولاً مسامحه هایی در این گونه موارد داشتیم و جنابعالی مخالف بودید اما نظرات شما را با تعدیل هایی]![ اجرا می کردیم. شما اجازه ورود افراد تارک الصلوهًْ یا متظاهر به فسق را در کارهای مهم نمی دادید، شما روزنامه ]صهیونیستی[ آیندگان را تحریم کردید، شما از حضور زنان بی حجاب در ادارات مانع بودید... همین ها موارد اختلاف ما با آنهاست. آیا رواست که به خاطر اجرای نظرات جنابعالی ما درگیر باشیم و متهم و جنابعالی در مقابل اینها موضع بیطرف بگیرید؟ آیا بی خط بودن و آسایش طلبی را می پسندید؟.... اینجانب که جنابعالی را مثل جانم دوست دارم و روی زمین کسی را صالح تر از شما سراغ ندارم گاهی به ذهنم خطور می کند که تبلیغات دیگران شما را تحت تأثیر قرار داده]![ و قاطعیت و صراحت لازم را در موارد فوق الذکر ضعیف تر از گذشته نشان می دهید... واقعاً و حقاً انتظار داریم در مقام رهبری و مرجع تقلید اگر تعدیلی در شیوه حرکت ما لازم می دانید صراحتاً امر بفرمایید که مطیعیم؛ ما انتظار نداریم که نصایح ذوجوهی از رسانه های جمعی بشنویم، احضار کنید و امر بفرمایید.»
۵- آیا دلواپسی - مخدوش- و اذیت در بحبوحه یک بحران، بزرگ تر از این؟ بالاخره امام قاطع (تند) بود که به زعم آقای هاشمی باید تعدیل می شد و یا قاطع نبود و باید قاطعیت و صراحت به خرج می داد؟! آیا مخالفت با تصدی کارهای مهم از سوی افراد فاسق و تارک الصلوهًْ نیازمند تعدیل(!) بود؟ آیا صبر حکیمانه امام را باید حمل به تأثیرپذیری امام از دیگران حمل کرد؟ و آیا این آسان گیری آقای هاشمی تا آنجا پیش نرفت که امثال عیسی سحرخیز (حامی نامزدی بهائیان و هم جنس بازان) را با وساطت خانم فائزه هاشمی به ملاقات ایشان بردند و آیا همین فرد چند ماه بعد تصریح نکرد «اغلب اصلاح طلبان برخلاف اول انقلاب دیگر علاقه ای به آقای خمینی ندارند»؟! آیا همین آسان گیری نبود که موجب شد فرد هتاک به حضرت امام که از کشور گریخته بود- عبدالحسین هراتی- به کشور باز گردد و رئیس مرکز اسناد دانشگاه آزاد شود و به عنوان دستیار و مشاور در ملاقات آقای هاشمی با هیئت پارلمانی ایتالیا حضور خاص داشته باشد سرانجام هاشمی بگوید که من او را نمی شناختم؟!
همچنین می توان به زعم ناظران اگر همسر حضرت امام (رضوان الله تعالی علیهما- در قید حیات بود و می شنید که توهین کننده علنی به امام این چنین در دفتر و مجموعه زیر نظر آقای هاشمی قدر می بیند و بر صدر می نشیند چه می گفت؟ نمی پرسید که «انقلاب را به چه کسانی می سپارید»؟ یا آن روز که آشوبگران مورد حمایت فتنه گران کف خیابان فریاد زدند «انتخابات بهانه است اصل نظام نشانه است»، «مرگ بر اصل ولایت فقیه»، «نه غزه نه لبنان» و... سرنوشت انقلاب چه قدر برای برخی سیاستمداران ما مهم بود که نازک تر از گل به آشوبگران نگفتند و جز به حمایت آنان زبان نگشودند؟
برخی از آشوبگران البته غریبه نبودند، نظیر فائزه هاشمی که بعدها در ۲ مصاحبه با روزنامه بهار و فیگارو از دستگیرشدگان عضو سازمان منافقین و بهائیت به عنوان دوستان خود که روابط خوبی با آنان دارد و آنان را افرادی بزرگ می شمارد که برای باورهایشان مبارزه می کنند، یاد کرد. آیا می شود عمق ماجرا و شومی آن را درک نکرد؟! آیا دستبرد به بیت المال مسلمین و ریختن آن در حلقوم فتنه گرانی که انتخابات صرفاً بهانه ای برای زدن اصل نظام است مستوجب مواخذه نیست و اگر یکی از منسوبان به این جرم و جرایم مشابه بازخواست شد، باید تردیدافکنی و یأس پراکنی کرد؟!
۶- مصاف امروز در اهمیت کم از مصاف های صدر اسلام ندارد. جبهه همان جبهه و دشمن همان دشمن عنود است. باید دید خواص که ژنرال ها و فرماندهان میانی محسوب می شوند به سیره کدام صحابه اقتدا می کنند؟ سلمان یا زبیر؟ مالک و عمار یا اشعث و اسامه؟

خراسان:لوزان؛ نقطه سر خط
«لوزان؛ نقطه سر خط»عنوان یادداشت روز روزنامه خراسان به قلم سید محمد اسلامی است که در آن می خوانید؛مذاکرات هسته ای ایران و گروه کشورهای ۱+۵ این هفته بار دیگر از سر گرفته می شود. به زودی معاونان وزیر خارجه به وین می روند تا مرحله حساس دیگری از مذاکرات، یعنی نگارش متن برجام براساس راه حل های به دست آمده را آغاز کنند. برای درک مسیر پیش رو که حداقل تا تیرماه ادامه خواهد داشت، باید به برخی پرسش ها پاسخ داد:
۱.آیا متن برجام ۶ راه حل کلی را اجرایی می کند؟
ماراتن جدید مذاکراتی این بار برای نگارش متن برجام آغاز می شود. این متن باید در چارچوب راه حل های کلی به دست آمده در مسیر پر فراز و فرود پیشین باشد که به بیانیه لوزان ختم شد: ۱) در این چارچوب باید فردو به عنوان سایت استراتژیک هسته ای ایران به کار ادامه دهد. یک سوم از سانتریفیوژهایش را به گونه ای فعال نگه دارد که امکان غنی سازی هسته ای و حتی شکافت اورانیوم را حفظ کند، اگرچه در طول دوره توافق مواد شکافت پذیر به سانتریفیوژهای این سایت تزریق نشود. ۲) راکتور اراک باید همچنان یک راکتور آب سنگین بماند. کشورهای گروه ۱+۵ باید به منظور اعتماد سازی، زمینه ارتقای فناوری به کار گرفته شده در راکتور آب سنگین اراک را با همکاری برخی از کشورهای درون گروه ۱+۵ مانند چین و برخی کشورهای خارج از گروه ۱+۵ مانند کره جنوبی فراهم کنند.
٣) سایت های غنی سازی در نطنز و اصفهان باید با قریب به ۵ هزار سانتریفیوژ نسل اول ایرانی، غنی سازی اورانیوم را ادامه دهند.
۴) متن برجام باید تحقیق و توسعه معنادار و عملی در تمامی حوزه های دانش و صنعت هسته ای، به ویژه سانتریفیوژهای نسل جدید IR۶ و IR٨ را تضمین کند. این سانتریفیوژها در پایان دوره توافق ظرفیت غنی سازی را بیش از ۲۰ برابر خواهند کرد که زمینه حضور معنادار ایران در ۲صنعت جهانی هسته ای را فراهم می کند.
۵) این متن باید به روشنی برنامه صدور قطعنامه جدید را در شورای امنیت سازمان ملل برای لغو قطعنامه های غیرعقلایی قبلی این شورا که ایران را به تهدید علیه صلح و امنیت جهانی متهم می کرد، مشخص کند. ۶) هرگونه توافق بر روی یک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باید با لغو یک باره تمامی تحریم های اقتصادی، مالی و بانکی علیه ایران آغاز شود.
۶ مورد ذکر شده، رئوس دستاوردهای مذاکرات تا به این مرحله براساس بیان اعضای تیم هسته ای ایران است که ما آن را مبنا قرار می دهیم.
۲.آیا در نگارش متن به طرف مقابل اعتماد داریم؟
اما پرسش اصلی این است که آیا کشورهای ۱+۵ به تعهدات شفاهی شان در بیش از یک سال مذاکرات گذشته به ویژه در مذاکرات لوزان یک و لوزان ۲، پایبند می مانند؟ تجربه نشان داده است که هرگونه اعتماد به این کشورها یا هر آن چیزی که حتی رنگ و بویی از اعتماد به این کشورها داشته باشد، ساده لوحی محض است. بنابراین استراتژی ایران در ادامه راه پیش رو بی اعتمادی به طرف مقابل اما عدم مخالفت با وجود زمینه لازم برای راستی آزمایی اراده سیاسی این کشورها است.
٣.آیا ۱+۵ در نخستین آزمون عملی موفق می شوند؟
بنابراین در دور جدید مذاکرات قرار نیست رسوایی های تاریخی این کشورها را ما تدبیر کنیم. با این حال دوره جدید مذاکرات که یکی از پاسخ ها به این پرسش است که کشورهای ۱+۵ واقعیت ها درباره مولفه های قدرت ایران را درک کرده اند، یا نه؟ پاسخ به این پرسش است که آیا این کشورها به حداقل های رفتار عُقلایی و به دور از توهم در مراوده با ایران پایبند هستند یا خیر؟ آغاز مرحله نگارش متن برجام آزمون عملی برای کشورهایی است که قبل از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای، از ایران انتظار داشتند که در مبارزه با داعش به آن ها کمک کند. همکاری فرضی ایران با هریک از این کشورها در آینده، براساس قضاوت ما از رفتار کنونی شان در مذاکرات هسته ای خواهد بود.
۴.کدام یک بیشتر است؟ احتمال موفقیت مذاکرات یا احتمال شکست آن؟
در مسیر تازه پیش رو هریک از اعضای گروه ۱+۵ همچنان استعداد بروز رفتارهای بر هم زننده مذاکرات را دارند. به علاوه این که نقش گروه های خارج از مذاکرات که مخالف تثبیت صلح بین المللی هستند هم بیشتر خواهد شد. آل سعود و دلارهای نفتی اش، اسرائیل و لابی های نافذ صهیونیستی، کنگره و سناتورهای کم دانش و پر مدعا و ... فعال تر از گذشته به تخریب دیپلماسی خواهند پرداخت. به نظر می رسد بدون شک در این مرحله از مذاکره هم، احتمال شکست بیشتر از احتمال موفقیت است.
۵.شکست مذاکرات یعنی تحریم بیش تر؟
سیاست های تنبیهی آمریکا علیه شرکای تجاری ایران در سال های گذشته، ماه هاست که منطق خود را از دست داده اند. طرف های مذاکره با ایران هم می دانند که اگر اکنون به دیپلماسی فرصت ندهند، فردا نمی توانند پیامدهای ناشی از شکست مذاکره را کنترل کنند. به ویژه این که شکست مذاکرات ناشی از ناتوانی هریک از اعضای ۱+۵ برای عمل به وعده هایش در مذاکرات لوزان، منجر به شکست اجماع تحریمی علیه ایران خواهد شد. بنابراین شکست مذاکرات لزوما به معنی اعمال تحریم های بیشتر نخواهد بود. این واقعیتی است که بسیاری از اعضای ۱+۵ را مجبور به تلاش برای دستیابی به یک توافق برد-برد در مذاکرات می کند.

رسالت:دلالت های سیامکی مطایبه مهران مدیری
«دلالت های سیامکی مطایبه مهران مدیری»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم دکتر حامد حاجی حیدری است که در آن می خوانید؛تز ۱-طنز مهران مدیری، از آن رو که طنز است، مطابق تعریف فنی طنز، همان طور که انتظار می رود، حاوی تقابل غیر منتظره معانی است. خب؛ طنز همین است؛ طنز عبارت است از تصویر هنری غیر مترقبه اجتماع نقیض ها و ضدها.
یک نوع از طنز، یک شخصیت واحد یا یک مفهوم واحد مانند «چارلی چاپلین» را، به شیوه ای غیر منتظره در تقابل با سایر شخصیت ها و مفاهیم روزگار قرار می دهد، که بسته به عمق و جامع الاطراف بودن آن شخصیت یا مفهوم واحد، طنز نیز عمق و رفعت می یابد.
سنخ دیگری از طنز، که بویژه با تیپ استن لورل و اولیور هاردی شناخته می شود، صحنه تقابل دو یا چند شخصیت و مفهوم با یکدیگر است. و در این سنخ، عمدتاً دو گانه‍ی تراژیک میان تیپ آپولونی (تیپ خردمند) و دیونیزوسی (تیپ جسور و هتاک) تکرار می شود، منتهی نه با عظمت و هارمونی و شکوه، بلکه با ریشخند و گوشزد کردن ناهماهنگی ها و ناقض ها و تضادها، و نه لزوماً فرومایگی ها.
در سنخ اخیر، که در فکاهه متداول در تلویزیون و سینمای ما بسیار اقتباس شده است، نحوی ژانر و امر مخاطب پسند شکل گرفته است، که بویژه از طنز مهران مدیری از ساعت خوش آغاز شد، و حتی در اجراهای تلویزیونی مانند دو گانه احمدزاده-حسینی، احمدزاده-شهریاری، یا شهریاری-فیتیله ای ها تکرار شد؛ می توان به این توقع مخاطب، ژانر «بیچاره آن کسی که گرفتار عقل شد...خوشبخت آن که کره خر آمد الاغ رفت» اطلاق کرد.
تز ۲.
در ژانر «بیچاره آن کسی که گرفتار عقل شد...خوشبخت آن که کره خر آمد الاغ رفت»، توقع مخاطب آن است که شخصیتی معقول، اما ساده دل را مشاهده کند که در تقابل با یک یا چند شخصیت محوری دیگر که به طرزی اغراق شده، نا معقول، به نظر می رسند، نهایتاً، بپذیرد که بینش معقول خود را کنار بگذارد، و بر وفق رقیب فایق نامعقول، قدم بردارد. مخاطب این طنز، روزی چند بار، این بیت مشهور شاعر ناشناس را تکرار می کند که «بیچاره آن کسی که گرفتار عقل شد...خوشبخت آن که کره خر آمد الاغ رفت».
خب؛ سخن از خواست سیری ناپذیر مخاطبان در جماعت نوشهرنشین، برای مشاهده یک اثر نمایشی است که انفعالی از جنس خنده و مطایبه بر می آورد. بیست سال است که این نحو طنزپردازی به رغم حضور سایر اقلام طنز بر سلیقه مردم وفق یافته است. بخشی از توافق سلایق مردم و طنز مهران مدیری به خصال جماعت نوشهرنشین باز می گردد که اثر هنری را برای فرار و آسایش آخر شب از مصائب خود می خواهد، نه یافتن عمق معنا. این هم باز می گردد به این که جماعت نوشهرنشین، از دغدغه های تاریخی طبقه فرودست برای «عدالت» رسته است، و البته در یک پیچ تاریخی، از فرهنگ عمیق آبا و اجدادی خود در جریان مهاجرت به شهرها گسیخته، و هنوز، به عمق فرهنگی خود راه نبرده است. این میان حالی، عامل اصلی کم توقعی جماعت نوشهرنشین از اثر هنری است. او می خواهد پس از گذران یک روز سخت در یک محیط غریبه، در گوشه ای از خانه از دشواری های زندگی خود بگریزد، و هیچ چیز برای او بهتر از طنزی نیست که شکست های او در برخورد معقول با زندگی نامعقول شهری را نهایتاً «موفق» جلوه دهد. بله؛ آن چه طنز مهران مدیری صورت می دهد، این است. این: طنز مهران مدیری، شکست های نوشهرنشینان در برخورد معقول با زندگی نامعقول شهری را نهایتاً «موفق» جلوه می دهد.
تز ٣.
بنیان فوت و فن طنز مهران مدیری، دور شخصیت ثابت «سیامک انصاری» می گردد که نوشهرنشینان، عملاً خود را در مقابل او تعریف می کنند. «سیامک انصاری»، همان چهره ثابت رئال و معقولی است که منفک از ساختار طنز، اثر چندانی از مطایبه در منش او نیست. همه چیز او همان است که باید باشد، درست مانند حیات ذهنی که نوشهرنشینان هیچ گاه نمی توانند به آن دست یابند، و نهایتاً بر وفق شرایط روزگار به آن خیانت می ورزند. به رغم یک اثر هنری رئال یا تراژیک یا حتی یک کمدی فاخر که مقاومت شخصیت صحیح و درست کار، باعظمت و هماهنگ و با فرجامی قابل قبول جلوه می کند، مقاومت های «سیامک انصاری»، در هر قسمت از نود قسمت، و در نهایت سریال، احمقانه، دن کیشوت وار، و بی فرجام می ماند، و دنیا به کام کسانی می شود که همه چیز زمانه را پشت هم می اندازند، به وفور دروغ می گویند، حیله می ورزند بسیار، از دنیا جز خور و خواب و خشم و شهوت نمی خواهند، و پیر و جوان و زن و مردشان همگی کودکانی هستند که پیکر بزرگ کرده اند. عاقبت همه رقابت ها به کام فرومایگان است، و به زیان «سیامک انصاری».
«سیامک انصاری»، نمود حیات ذهنی نافرجام نوشهرنشینان، برای درستکاری است، و شخصیت های دیگر مخلوق مهران مدیری، حیات عملی نوشهرنشینان است که به حیات ذهنی آنان خیانت می ورزد.
بدین سان، طنز مهران مدیری، حکایت تلاش های مذبوحانه نوشهرنشینان برای انطباق با ساختاری است که هیچ جور صحیح از آب در نمی آید. هر ورش را درست می کنی، جای دیگرش گیر دارد، و در نهایت، باید آرمان های یک زندگی درست کار را کنار بگذاری و به خفت یک زندگی غیر اخلاقی تن دهی، که البته با تسلط شخصیت های فرومایه بر «سیامک انصاری»، چهره ای «موفق» و قابل قبول به خود می گیرد. در پایان طنز، مخاطب نوشهرنشین، این چنین تسکین می یابد، که هر چند مانند «مهران مدیری» یا «جواد رضویان» یا ...، با خیانت به مسیر صحیح «سیامک انصاری» راه زندگی خود را از کوره راه گشوده است، اما می تواند به دلیل داشتن یک زندگی «موفق» بر خود ببالد. این، حس خوبی است که نوشهرنشین را تسکین می دهد و برای تحمل روز بعد، مشحون از بی عدالتی و دروغ و خیانت و... آماده می کند.
تز ۴.
خوب که ملاحظه می کنیم، می بینیم که این سنخ از طنز، نحوی
«ساز و کار» است که در آن هنرمند و مخاطب، خواسته یا ناخواسته در آن مقصرند. نمی توان مهران مدیری را تنها مقصر این «ساز و کار» هنری معیوب شمرد، چرا که همین «ساز و کار» به خواست مخاطبان، در محصولات مهران غفوریان، سعید آقاخانی، رضا عطاران، و اجراهای تلویزیونی احمدزاده-حسینی، احمدزاده-شهریاری، و شهریاری-فیتیله ای ها
کم و بیش تکرار می شود. در تمام این سریال ها، یک شخصیت معقول و متوازن مانند تیپ «سیامک انصاری» یا تیپ «احمدزاده» در تقابل با انبوهی از تباهی های اجتماعی قرار می گیرند، که نهایتاً، همه چیز به ریشخند شخصیت معقول و راست کردار ختم می شود.
اگر این «ساز و کار» را مقایسه کنید با آنچه در الگوی کمدی چارلی چاپلین یا طنز استن لورل و اولیور هاردی می گذرد، یا آنچه در کار ایرج طهماسب و حمید جبلی در مجموعه کلاه قرمزی رفت و کم و بیش می رود، در می یابیم که اشکال کار کجاست. اینکه در کمدی معیار، نهایتاً آنچه ریشخند می شود نادرستی و سفلگی و دونی و نان به نرخ روز خواری است، نه مقاومت و درستی و راست کرداری.
تقابل چاپلین با عصر جدید خنده دار و مضحک است، ولی پایان کار با شماتت عصر جدید خاتمه می یابد، نه چاپلین. تقابل کلاه قرمزی و بویژه پسر خاله، با شهر و روابط نژند شهری، نهایتاً به کام کلاه قرمزی و بویژه در خط اخلاقی پسر خاله خاتمه می یابد.
از یک دید وسیع تر...
از یک دید وسیع تر و عمیق تر، طنز فاخر، یا کمدی، علی الاصول در اطراف مضامین، مفاهیم و شخصیت هایی با دلالت های ضمنی بسیار و عمیق شکل می گیرد که تعابیر نامتعارف از آن ها می تواند، معانی را در تقابل با هم قرار دهد و وقوع همین تقابل ها در قالب غیر منتظره است که طنز را می سازد. این، عمق چیزی است که باید به درستی فهم شود.
در واقع، رسالت فنی طنزپرداز آن است که به دنبال مفاهیم و موضوعات و شخصیت های عمیق بگردد، و با تنوع بخشیدن به تعابیر و تفاسیر آن ها، تقابل های بدیع و عجیبی از متن آن ها استخراج کند و ضمن ساخت موقعیت های جذاب و مطایبه آمیز، نقد اجتماعی خود را نیز سامان دهد. به عنوان مثال، به شخصیت «جگر» و «ببعی» در سری ایرج طهماسب و حمید جبلی بنگرید؛ به نظر می رسد که «جگر» و «ببعی» از روی شخصیت پیچیده روشنفکر و آکادمیسین که قدمتی متجاوز از صد و شصت سال و از تأسیس دارالفنون به سال ۱۲٣۰ (سیزده روز پیش از قتل امیرکبیر) ساخته شده اند. «جگر» نمود درس خوانده و همه چیزدانی است که سیاسی هم هست. او تعریف همه چیز را به خوبی می داند، هر مطلب صحیح را بارها تکرار می کند، خشن است، و گرایش بسیار به تفاخر دارد. «ببعی» نیز نمود مرد دانشگاهی است که گاه و بی گاه با «جگر» سر تعارض دارد، شیفته انگلیس و انگلیسی است، کتاب بسیار می خواند، به سادگی سر جایش می نشیند و زیر بار زور می رود، و بویژه در زمینه ادبیات و هنر دستی دارد. برخورد این دو تیپ با هم از یک سوی، و این دو تیپ با سایر شخصیت های عروسکی مخلوق ایرج طهماسب و حمید جبلی، مدام، از عمق معانی فرهنگی شخصیت پیچیده روشنفکر و آکادمیسین سیراب می شود، و نقد آشکار و بی پرده طهماسب و جبلی به این دو و به نحو برخورد جامعه با این دو تیپ را آشکار می سازد. در واقع، کلاه قرمزی، نه تنها یک کمدی سرگرم کننده برای کودکان، بلکه نقد اجتماعی پر شوری است که از درگیری فرهنگی و سیاسی دو مغز متفکر خالق اثر سیراب می شود. سر اصلی موفقیت، در عین فاخر بودن آن هم باز می گردد به آموختن مغز کمدی؛ این که: کمدی، در اطراف مضامین، مفاهیم، و شخصیت هایی با دلالت های ضمنی بسیار و عمیق شکل می گیرد که تعابیر نامتعارف از آن ها می تواند، معانی را در تقابل با هم قرار دهد، و وقوع همین تقابل ها در قالب غیر منتظره است که طنز را می سازد .

جمهوری اسلامی:اوجب واجبات اقتصاد ایران
«اوجب واجبات اقتصاد ایران»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در ان می خوانید،
اگرچه کارشناسان و رسانه ها از ابتدای پرداخت یارانه نقدی به دفعات تذکر داده اند و پیامدهای مخرب این شیوه از حمایت را تشریح کرده اند اما تشریح فشاری که تامین منابع یارانه ها بر دستگاه های دولتی وارد می آورد، ابعاد دیگری از این روش نادرست را آشکار می کند.
یکی از صریح ترین این توضیحات را اخیراً مهندس بیژن نامدار زنگنه، وزیر صریح اللهجه نفت به زبان آورده است. وزیر نفت در نخستین نشست رسانه ای خود ضمن گفتن اینکه صنعت نفت ناگزیر است ماهانه سه هزار و پانصد میلیارد تومان برای تامین منابع لازم یارانه نقدی به دولت کمک کند، پرداخت این مبلغ را «له کننده» توصیف کرده است.
آنچه مهندس زنگنه گفته تنها بخشی از واقعیت تاسف انگیز ماجرای تامین مالی طرح پرداخت یارانه نقدی است چرا که سایر دستگاه های درآمدزای دولت هم به فراخور میزان درآمدهایشان سهم و نقشی در تامین ماهانه یارانه های نقدی دارند.
در جریان بررسی لایحه بودجه سال جاری در مجلس شورای اسلامی کسری منابع یارانه نقدی رقمی بالغ بر ۱۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود و قرار شد دولت با حذف افراد غیرنیازمند از فهرست یارانه بگیران بخشی از این کسری را جبران کند ولی اکنون با سخنان وزیر نفت مشخص می شود در نتیجه تعلل دولت در تدوین سازوکار لازم برای پالایش فهرست پرداخت یارانه نقدی، همچنان این وزارت نفت است که بار تامین مالی یارانه نقدی را بردوش می کشد.
واقعیت این است که پرداخت سه هزار و پانصد میلیارد تومان از محل درآمدهای صنعت نفت برای یارانه نقدی به معنای تزریق مستقیم پول نفت و گاز به جامعه آن هم برای مخارج جاری است! به عبارت دیگر، دولت هزینه واقعی شدن بخشی از قیمت ها را در حوزه های دیگر با پول نفت جبران می کند. درست است که دولت با واقعی تر شدن قیمت برخی خدمات و حامل های انرژی، یارانه کمتری در این بخش ها می پردازد ولی در واقع با پرداخت یارانه نقدی آن هم از محل درآمدها و منابع صنعت نفت، همان یارانه صرفه جوئی شده را به شکل دیگری پرداخت می کند.
موضوع تاسف آور دیگر این است که ارزش واقعی و قدرت خرید یارانه نقدی ۴۵ هزار و پانصد تومانی پرداخت شده در سال جاری با احتساب افت ارزش پول ملی و تورم در مقایسه با سال ٨۹ یعنی سال آغاز اجرای قانون هدفمندی و پرداخت یارانه نقدی، حدود ۱۰ هزار تومان است! به عبارت دیگر دولت اکنون با پرداخت یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به نوعی از محل تورم نیز متضرر می شود.
این همه درحالی است که نگاهی به شرایط طرح های نفتی کشور اعم از درحال بهره برداری و دردست تکمیل، نشان می دهد این حوزه از اقتصاد کشورمان بیشتر از هر زمان دیگری به سرمایه گذاری و منابع مالی نیاز دارد.
تازه ترین برآوردها نشان می دهند صنعت نفت ایران برای حفظ سطح تولید فعلی سالانه به حدود ٣۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری احتیاج دارد. از سوی دیگر، طرح های دردست اجرا در بخش فلات قاره ای که بخش عمده ای از طرح های حوزه انرژی را شامل می شود، ظرفیت جذب ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار سرمایه را دارد. حال پرسش اصلی این است که در چنین شرایطی چرا باید ماهانه ٣۵۰۰ میلیارد تومان از منابع صنعت نفت صرف پرداخت یارانه نقدی شود؟ آیا اقدامی مهم تر و ضرور ی تر از پالایش فهرست یارانه بگیران که در خوشبیانه ترین حالت۱۰ میلیون نفر آنان نیازی به دریافت یارانه نقدی ندارند برای دولتمردان وجود دارد؟!

سیاست روز:وهابیت صهیونیستی
«وهابیت صهیونیستی»عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم سیاوش کاویانی است که در آن می خوانید؛هر چند گفت وگوهای هسته ای ایران و ۱+۵ اهمیت خود را دارد و به نتیجه رسیدن و یا نرسیدن آن هم برای طرف مقابل تبعات خاص خود را خواهد داشت، اما اکنون با شرایطی که در منطقه شکل گرفته است، به نظر می رسد تحولات منطقه از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است.
در صورت به توافق رسیدن بر سر موضوع هسته ای، واکنش های کشورهای منطقه یکسان نخواهد بود و می توان پیش بینی کرد که دو گروه در میان کشورهای منطقه شکل خواهد گرفت، گروهی که همچنان سیاست خصمانه خود را با ایران ادامه خواهند داد و گروهی دیگر که دوست جمهوری اسلامی ایران باقی خواهند ماند.
کشورهایی که سیاست های خصمانه خود را ادامه خواهند داد اکنون هم اقداماتی را در منطقه انجام می دهند که بوی تند دشمنی های آنها به خوبی به مشام می رسد، همواره باید به یاد داشته باشیم و فراموش نکنیم که دشمن اصلی مسلمانان و جهان اسلام رژیم صهیونیستی است، که اکنون در حاشیه امن قرار گرفته و نظاره گر تحولاتی است که در حال وقوع است و می بیند که زیرساخت های کشورهای اسلامی منطقه ویران می شود و ظرفیت های مسلمانان هم در بسیاری از زمینه ها تضعیف می شود.
درگیری ها و جنگ در عراق، سوریه، یمن و ... همه این جنگ افروزی ها از سوی حاکمیتی شکل گرفته است که در جهان اسلام به عنوان خادم الحرمین الشریفین شناخته می شود.
آل سعود، با مرگ ملک عبد الله، آن عقلانیت اندکی را هم که در خود داشت، از دست داد و اکنون، به واسطه حضور برخی از افراد خاندان آل سعود در مسند قدرت، رفتارهای غیرعقلانی علیه اسلام را در آنها می بینیم.
چنین برخوردهایی با جهان اسلام را چگونه می توان تحلیل کرد؟ آیا شیوه ای که آل سعود و دیگر حاکمان برخی کشورهای عربی که از آن تبعیت می کنند، در راستای تقویت جهان اسلام است؟!
قطعاً پاسخ این پرسش مثبت نیست. چنین حاکمانی به خاطر خوی دیکتاتوری خود، دست به هر اقدامی می زنند تا چند روز بیشتر در قدرت باشند واهداف اربابان خود را پیاده کنند.
به همین خاطر جنایت و قتل و کودک کشی برای آنها عادی می شود و برای آن که انقلاب مردمی یک کشور مانند بحرین و یمن را سرکوب کنند، خود را مجاز به تجاوز به خاک آنها می دانند و در پی آن دست به نسل کشی می زنند. کاری که صهیونیست ها علیه مردم مظلوم فلسطین انجام می دهند.
چنین رفتاری از یک کشور به اصطلاح اسلامی علیه مردم مسلمان یک کشور دیگر چه توجیهی می تواند داشته باشد؟ تفاوتی میان اقدامات جنایتکارانه آل سعود علیه مردم مظلوم یمن باجنایاتی که صهیونیست ها علیه مردم مظلوم فلسطین انجام می دهند وجود دارد؟
یک تفاوت در این جنایات مشترک دیده می شود، صهیونیست ها مسلمان نیستند، اما آل سعود خود را مسلمان می پندارد و دست به برادرکشی می زند. تفاوت این دو در این است.
براساس آنچه که طی سال های گذشته از سوی آل سعود دیده شده است، وهابیتی که در عربستان شکل گرفته با صهیونیسم تفاوت آنچنانی ندارد. هر دو این ایدئولوژی های منحرف و پلید در صدد هستند تا جهان اسلام و مسلمانان در ضعیف ترین شرایط قرار داشته باشند.
شکل گیری و تأسیس این تفکرات شیطانی که دست پرورده انگلیس و آمریکا هستند، مقابله با اسلام ناب محمدی(ص) است. اگر صهیونیست ها از همان ابتدا علنی به مقابله با اسلام و مسلمانان می پرداختند، اکنون وهابیت که نتیجه اقدامات انگلیس در عربستان است، شرایط را برای ماندن خود، بحرانی دیده و روی واقعی خود را نشان داده است.
اگر وهابیت تا پیش از این با ولخرجی های خود از راه تأسیس مدارس دینی در دیگر کشورهای اسلامی اقدام به گسترش تفکرات پلید خود می کرد تا بتواند، حوزه نفوذ و سلطه خود را افزایش دهد، اکنون با حمایت اربابان خود، برای نجات از نابودی، دست به سلاح برده و جنایت را پیشه خود کرده است. جنایتی که علیه مسلمانان است.
رهبر معظم انقلاب در دیداری که مداحان با ایشان داشتند، کار این روزهای دولت سعودی در یمن را مشابه جنایات صهیونیست ها در غزه خواندند و فرمودند؛ «کشتن کودکان، تخریب خانه ها و نابود کردن زیربناها و ثروت های ملی یک کشور، جنایتی بزرگ است. یقیناً سعودی ها در این مسئله خسارت و ضرر خواهند کرد و به هیچ وجه پیروز نخواهند شد.»
پرسش بسیار مهم درباره اقداماتی که آل سعود انجام می دهد این است که چرا ظرفیت های این رژیم برای حمایت از مردم فلسطین و علیه رژیم صهیونیستی به کار نمی رود؟ چرا سران این کشور، به جای مقابله و مبارزه با نیروهای تکفیری و تروریستی داعش به مردم یمن حمله می کنند و کودکان و زنان را به قتل می رسانند؟
پاسخ روشن است، وهابیت صهیونیسم، با ویژگی ها و تفکرات صهیونیست ها، نمود یافته و از پوسته خود بیرون آمده است. آل سعود خود را در این سال ها زیرپوست اسلام دروغین مخفی کرده بود و اکنون چهره واقعی خود را آشکار ساخته است.
جهان اسلام، با همه فرقه های آن، اکنون با دو خطر همراه است، رژیم صهیونیستی و وهابیت صهیونیستی که هر دو آنها، هدفشان یکی است. تضعیف و از بین بردن اسلام ناب محمدی(ص)؛ اما آگاهی مسلمانان جهان از توطئه هایی که علیه جهان اسلام شکل گرفته است، اقدامات دشمنان اسلام را خنثی خواهد کرد و شکست سنگینی را برای آنها رقم خواهد زد.

وطن امروز:لوزان از دریچه کارتل های جهانی
«لوزان از دریچه کارتل های جهانی»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم مجتبی اصغری است که در آن می خوانید؛ فضای پس از اعلام قرائت توافق سوییس بسیار شبیه به موقعیت بعد از عقد توافق ژنو است. دولت کماکان مسیر «دیپلماسی محرمانه» را به رغم نهی صریح منتقدان و رهبر انقلاب در پیش گرفته و در عین حال از انتشار روایت مورد تایید خود از مذاکرات نیز خودداری می کند! آنچه در کلام طرف ایرانی درباره ضمانت وعده های مطرح شده بر سر میز مذاکره دیده می شود، برآمده از نوعی اعتماد به طرف مقابل است که می تواند نشانه ای از فضاسازی طرف آمریکایی برای اجرای «مانور دروغین مصالحه» در خفای مذاکرات باشد. به نظر می رسد تنها در صورتی حساب و کتاب دولت یازدهم درست از آب در می آید که تصور کنیم ما در مسیر «مصالحه با آمریکا» قرار داریم و نه مذاکره! حال آنکه فارغ از نظر دولت درباره این گمانه، هیچ رفتار دلگرم کننده و اعتمادسازی در طرف مقابل دیده نمی شود که به تقویت این نگاه پرمخاطره بینجامد، هرچند تلاش می شود با اتکا بر «درک شرایط اوباما» و فشار لابی های صهیونیستی، تناقضات و زیرمیز زنی های طرف آمریکایی توجیه شود.
به رغم اینکه پیش از این بسیار از بازی دوگانه اوباما در حوزه سیاست خارجی و انتخاب وی با رای ۷۰ درصدی یهودیان افراطی آمریکا و لقب «آخرین منجی یهود» گفته ایم اما ظاهرا تصور شکل گرفته در اذهان بخشی از دولتمردان ایرانی کماکان برآمده از گمانه درونی عزم آمریکا برای صلح با ایران است.
به هر حال جز اضطراب ناشی از انحراف از مسیر مصالحه با آمریکا به نظر نمی رسد موضوع دیگری مانع انتشار فکت شیت طرف ایرانی باشد. بویژه که تاکید دو وزارتخانه خارجه و خزانه داری آمریکا بر صحت موضوع مورد مناقشه ارائه «تخفیف تحریمی» به ایران پس از گذر به سلامت از هفت خوان نامکشوف راستی آزمایی، در کنار تاکیدات مکرر اوباما، جان کری و نماینده روسیه در مذاکرات ۱+۵ درباره صحت مفاد فکت شیت آمریکایی، طرف ایرانی را در بن بست ملی- بین المللی قرار داده است.
به این ترتیب دولت عملا به جهت رد همه تلاش ها در جهت آشکارسازی فضای مذاکرات، سیاست تضعیف موقعیت بالادستی خود را در پیش گرفته و به واسطه بدیهی بودن عدم اجرای مهم ترین خواسته مردم یعنی لغو تحریم ها، نتیجه شکست مذاکرات را به پای خود تمام خواهد کرد.
البته این چالش آمریکایی ها نیز هست. آنها معتقدند: «لغو تحریم ها یکی از موضوعات بسیار مهم مذاکرات هسته ای است، چرا که روند مذکور باید به گونه ای باشد که ایران اثرات مثبت آن را در اقتصاد خود اندکی احساس کند». گمانه زنی درباره نقشه آمریکا برای حل کم هزینه این موضوع، کلید دستیابی به توافق نهایی است. برای پیش بینی رفتار احتمالی آمریکایی ها باید کمی در فضای ژئوپلیتیک فعلی جهان دقیق شویم.
۱- در جهان امروز «ریسک گریزی» در امر تجارت از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در شرایطی که در توافق لوزان به وضوح بر «برگشت پذیری تحریم ها» تاکید شده و موضوع پرونده سازی در آژانس انرژی اتمی و خود وزارت خزانه داری آمریکا علیه ایران مسبوق به سابقه و بسیار محتمل است`
چه میزان می توان بر حضور شرکت های بزرگ خصوصی و بانک های محلی که در طول سالیان اخیر به سبب معامله با ایران متضرر شده اند، در بازار نامطمئن فعلی حساب باز کرد؟ آیا علت بی توجهی شرکت های نفت و گاز جهان به درخواست های عمومی و خصوصی دولت و شخص رئیس جمهور برای حضور در بازار ایران، پس از عقد توافق ژنو، پرحاشیه و فاقد ضمانت بودن فضای فعلی نیست؟ به نظر می رسد از توافقات صورت گرفته بوی «مصالحه» به مشام تجار جهانی نیز نمی رسد!
۲- بی شک آمریکا تلاش مضاعفی برای نامطمئن نگاه داشتن جایگاه ایران در فضای تجارت بین الملل حتی پس از اعمال «تخفیف تحریمی» در پیش خواهد گرفت؛ چرا که باز گذاردن دست ابرقدرتی که در دوره تحریم های فلج کننده موفق شده «سوریه» را به ر غم همه تلاش های آمریکایی- اروپایی- عربی، سرپا نگاه دارد و عراق را در جنگ با لشکر جهانی داعش، یاری رساند و قدرت فرامنطقه ای خود را تا آمریکای جنوبی گسترش دهد، عقلانی نیست. این هشداری است که به وضوح در مقاله منتشر شده در وال استریت ژورنال به قلم هنری کیسینجر و جرج شولتز، دو وزیر اسبق خارجه آمریکا مشاهده می شود.
آنها نوشته اند: « تهران به دنبال گسترش «هژمونی» خود در منطقه است و تفاهم هسته ای به تقویت این روند منجر می شود. اگر محدودیت های هسته ای با محدودیت های سیاسی همراه نشود، توافق ایران را از تحریم ها آزاد کرده و ریسک تقویت تلاش های هژمونیک ایران را افزایش می دهد». پس بنا بر آزادی ایران از تحریم ها و از میان رفتن ریسک بازگشت پذیری تحریم ها نیست. به این ترتیب باز هم انتظار می رود شرکت های چندملیتی قدرتمند، نیمه دولتی و مدیریت پذیر در عرصه اقتصاد سیاسی همچون توتال، شل و پژو پس از اعمال تخفیف تحریمی با تکیه بر توانایی تیم حقوقی خود بهترین قراردادهای کوتاه مدت را با تاکید بر ریسک بالای سرمایه گذاری در ایران با حداکثر وابستگی برای طرف ایرانی منعقد کنند و مترصد فرصت برای خروج ناگهانی از ایران دست بالا را در معامله حفظ کنند.
به همین دلیل است که در همین یادداشت کیسینجر و شولتز بر بند معروف به بازگشت فوری (Snap back) که مورد تاکید مقامات آمریکاست اصرار شده و به منظور از دست نرفتن ساختار تحریم ها از «پیچیده تر شدن روند راستی آزمایی به واسطه ابهام در معیارها و سیاسی شدن حداکثری آن» سخن به میان آمده است.
٣- سیاست جهانی در حوزه انرژی در حال تغییر است. کاهش عامدانه و باثبات قیمت جهانی نفت به منظور حفظ نظم منطقه ای آمریکا توسط سعودی های دست نشانده، به منظور تضعیف موقعیت ایران، روسیه، سوریه، عراق و یمن در منطقه مهم ترین شاهد بر این مدعاست، پس تصور اینکه همه جهان مشتاق نازل شدن بر سر سفره نفت و گاز ایران هستند، در وضعیت فعلی جهان مخدوش به نظر می رسد. بویژه که صنعت نفت و گاز ایران نیازمند تامین زیرساخت و سرمایه گذاری بلندمدت است و در شرایط فعلی به نظر نمی رسد دست کم تا ۱۰ سال آینده چنین موقعیت سازی در فضای جهانی میسر باشد. پس حداکثر می توانیم منتظر ورود «بزن دررو» های گردن کلفت باشیم!
۴- آمریکایی ها مصمم هستند با انعقاد توافق هسته ای نهایی با ایران نظم آمریکایی جدید حوزه انرژی را دوامی دست کم ۱۰ ساله ببخشند. در این میان روسیه به علت اشراف بر تغییر موازنه انرژی و تکانه های ژئوپلیتیک منطقه ناشی از تلاش های آمریکا برای تضعیف سیاسی ایران، هم تحویل سامانه موشکی S٣۰۰ را پس از سال ها مجاز برشمرده و هم در حرکتی معنادار دفتر شرکت نفت و گاز روسی لوک در تهران را بازگشایی کرده است. این یعنی سهم ایران در بازی بزرگ جهانی به عنوان ابرقدرتی تاثیرگذار و عاقل تا حد قابل توجهی تثبیت شده است که البته دیپلماسی فعال ایرانی در طول ۱۲ سال گذشته نیز در شکل گیری این فضا موثر بوده است. با این حال ما باید پیش از عقد توافق نهایی پاسخی برای موضوعات مهمی همچون تحریم ها، چارچوب رفع آنها و تاثیر فاکتور برگشت پذیری تحریم ها بر ناامن کردن بازار ایران و در نهایت آینده ژئوپلیتیک بازار انرژی بیابیم چرا که اصل امید بستن به گمانه در پیش بودن «مصالحه ایران و آمریکا» را حتی بدون در نظر گرفتن شکل افشاشده «دیپلماسی دوگانه اوباما»، با مرور مسیرهای انحرافی بیانیه لوزان و توافق ژنو به کل باطل می دانیم و فضای جهانی نیز هیچ رنگ و بویی از نزدیک بودن چنین موقعیتی ندارد.

حمایت:اینجا جای آزمایش نیست
«اینجا جای آزمایش نیست»عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت به قلم اسماعیل کوثری است که در آن می خوانید؛جمهوری اسلامی ایران به جهت اثرگذاری انقلاب اسلامی همواره مورد طمع و تهدید دشمنان اعم از مخالفین منطقه ای و کشورهای سلطه گر بوده است. همگان شاهدند که در طول سالیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نظام سلطه همواره از تهدید نظامی سخن گفته اما در عمل از این تهدیدات طرفی نبسته اند. مقامات آمریکایی طی سال های اخیر ده ها بار از گزینه نظامی حتی در شرایطی که خیلی ها به توافق هسته ای خوشبین هستند، سخن به میان آورده اما تهاجم نظامی به کشور ما آزمونی است که آنان پیشتر در آن شکست خورده اند. تجهیز حداکثری صدام و در اختیار قرار دادن پیشرفته ترین اداوات نظامی برای تهاجم نیابتی از سوی آمریکا و کشورهای مرتجع منطقه، با مشت آهنین ملت بزرگ ما مواجه شد و تجربه تلخی برای آنان رقم زد.
اما از آنجایی که به فرمایش امام سجاد(ع) خداوند دشمنان ما را از احمق ها قرار داده است، باز هم دست از نادانی خود دست برنداشته و در فکر آزمودن آزموده هستند. در چنین شرایطی مسلم است استراتژی نظامی جمهوری اسلامی ایران، در اولویت قرار گیرد و همیشه آماده دفاع در مقابل این تهدیدات باشد. برخی دشمنان ایران همواره این موضوع را مطرح می کنند که پیشرفت های نظامی ما برای کنترل و تسلط بر کشورهای منطقه است، اما نیروی های مسلح جمهوری اسلامی همواره رویکرد دفاعی داشته و این پیشرفت ها برای دفاع از کشور است. ایران همیشه در منطقه به دنبال ایجاد آرامش و ثبات بوده و سیاست جمهوری اسلامی بر اساس تقویت دوستی و همکاری با کشورهای همسایه است.
در شرایط کنونی تنها موضوعی که ثبات و آرامش در منطقه را بر هم می زند، سیاست های مداخله جویانه کشورهای غربی است که این موضوع موجب ایجاد گروه های تروریستی و بروز بحران در منطقه شده است. حمله به ایران قمار خطرناکی است. با این وجود برخی از تحلیلگران آمریکایی به ویژه آنهایی که با صهیونیست ها رابطه نزدیک تری دارند، مایلند دولت آمریکا را به حمله به ایران تحریک کنند، آنها مدعی هستند که ناوگان دفاعی ایران نمی تواند ناوگان پیشرفته آمریکا را در خلیج فارس، هدف قرار دهد.
اما هیچ دولتی در دنیا نمی تواند خود را در ماجراجویی جنگی وارد کند که هزینه یک اشتباه در آن غرق شدن ناوهای هواپیمابر این کشور یا انهدام پایگاه های حاوی هزاران نظامی آنها باشد. ما در ساختار دفاعی خود مبانی جنگ های نامتقارن را طراحی و تقویت نموده ایم. در نتیجه می توانیم از شکاف های موجود در ارتش دشمن استفاده کرده و آنها را با ابزارهای غیر کلاسیک از جمله موشک ها هدف قرار دهیم. در سال ۲۰۰۲ میلادی رزمایش مشترکی با عنوان «چالش هزاره ۲۰۰۲» توسط نیروهای ارتش آمریکا انجام شد. این رزمایش در آن زمان با هدف ارزیابی آمادگی آمریکا در صورت درگیری با یکی از دشمنان این کشور در منطقه خاورمیانه صورت گرفت. نتایج این رزمایش نظامی برای آمریکا بسیار فاجعه آمیز بود به طوری که ۱۶ ناو جنگی آمریکا در این رزمایش نابود و غرق شد و به واسطه نبرد دریایی نامتقارن و غیرمتعارف نیز هزاران تن از نیروهای نظامی ارتش آمریکا کشته و یا زخمی شدند. می توان به جرات گفت جنگ های نامتقارن ما می تواند همان تأثیرات مخرب را بر آمریکا داشته باشند.
برای چندین دهه است که جنگ های نامتقارن همچنان به عنوان پاشنه آشیل و نقطه ضعف اصلی آمریکا باقی مانده است.مسئله افزایش آمادگی نظامی، دفاعی و نظامی که رهبرمعظم انقلاب روز گذشته طی سخنانی دستورالعمل آن را صادر فرمودند با توجه به شرایط خاص فعلی و اتهام زنی مبنی بر دخالت در مسائل سایر کشورها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نیاز کشورمان به افزایش توانمندی نظامی و دفاعی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:۱- روند رو به رشد موج اسلام هراسی در جهان و تبعات امنیتی آن برای کشورمان ۲- رشد سریع افراط گرایی و تکفیری گری که آتش آن در کشورهای منطقه رو به فزونی است ٣- تهدیدات مستقیم و مکرر رژیم صهیونیستی برای حمله به تاسیسات هسته ای و زیربنایی ۴- خیز غرب برای محدود کردن توان نظامی در کنار کوچک سازی توان هسته ای ۵- اصرار آمریکا و غرب بر بازدید از مراکز حساس موشکی و دفاعی ۶- تحریم های گسترده در بخش دفاعی و نظامی و ...
و بالاخره باید گفت پیشرفت های نظامی و دفاعی ایران از جمله توان بالای جنگ الکترونیک که منجر به ساقط کردن پهپادهای مهاجم از جمله آر کیو ۱۷۰ و پهپاد صهیونیستی گردید، قدرت روزافزون جنگ دریایی ایران که اشاره مختصری به آن گردید، پیچیدگی و گستردگی مضاعف چتر پدافندی برای مقابله با نفوذ پرنده های دشمن، قدرت موشک های کروز و بالستیک که قادر به هدفگیری پایگاه های آمریکا در منطقه است، ابداع و نوآوری های شگفت آور در طراحی انواع پهپادها از جمله پهپادهای انتحاری که موجب وحشت دشمن گردیده و مواردی که احصاء آن در این مختصر نمی گنجد، تنها بخشی از توان نظامی ایران است که باید روز به روز ارتقاء یابد و کامل شود، زیرا خطراتی که ذکر شد همیشه در کمین کشور باقی خواهند ماند. ما در طول تاریخ، نشان داده ایم که ملتی متمدن و صلح طلب هستیم اما در صورت لزوم، با کسانی که اهل منطق و گفت وگو نباشند و بخواهند قدرت ما را بیازمایند، با قدرت تمام رو به رو خواهیم شد و محاسبات دشمن و تعرض کنندگان را بهم خواهیم زد.

آفرینش:پاداش های مسکو و خطرات یمن
«پاداش های مسکو و خطرات یمن»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضا عسگری است که ر آن می خوانید؛تحویل سامانه موشکی S٣۰۰ به ایران با دستور ولادیمیرپوتین، فرضیه های فراوانی را درمورد نوع نگاه و اهداف سیاسی روسیه به وجود آورد. از بی اهمیت جلوه دادن تحریم ها و رقابت با آمریکا، تا ضعف های اقتصاد روسیه و... ازجمله مباحثی بود که درمورد نوع تصمیم روس ها از سوی کارشناسان ارائه گردید. اما پس از مصاحبه اخیر پوتین، فرضیات و احتمالات جدید و قوی تری ازمیان گفته های وی حاصل شد.
رییس جمهور روسیه علت تحویل S٣۰۰ به ایران را پاداش این کشور به دلیل نرمش در مذاکرات هسته ای عنوان کرد و گفت: پس از پیشرفت در مسیر هسته ای که اقدام مثبتی است، هیچ دلیلی برای ادامه ممنوعیت صادرات S٣۰۰ به تهران وجود ندارد.
البته باید به این نکته نیز که عملاً پاداشی در کار نبوده، و به استناد گفته شخص پوتین لغو تحویل سامانه S٣۰۰ به ایران اقدامی یکجانبه از سوی خود روس ها بوده و ربطی به تحریم های بین المللی نداشته است!. اما مهمترین برداشت گفتمانی از صحبت های پوتین اشاره وی به مسئله یمن و تاکید بر دفاعی بودن سامانه S٣۰۰ و" بازدارنده بودن" آن در منطقه خاورمیانه می باشد.
استفاده از تعبیر "بازدارنده بودن"، از سوی پوتین معنای ژرفی در سیرتحولات منطقه به دست می دهد. پیش از این نیز در مورد تحولات یمن مطالبی را مطرح کردیم و فرضیه ای را در مورد کشاندن ایران به میدان درگیری ها و راه انداختن یک جنگ ایرانی عربی مطرح ساختیم. حال می توان با استناد به گفته های پوتین از احتمال نیت غرب و نقشه های آنها برای درگیرساختن ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه ای، به این فرضیه رسید که روس ها برای بازدارندگی از احتمال حملات هوایی اعراب علیه ایران چنین اقدامی را در دستور کار قرار داده اند.
براساس سیاست های اعلامی از سوی کشورمان و طرح صلحی که توسط وزیرخارجه به سازمان ملل ارائه شد، مشخص است که ایران به دنبال مصالحه و گفتگو میان طرفین درگیر در یمن می باشد و به هیچ وجه قصد مواجهه با کشورهای منطقه را ندارد و نخواهد داشت. اگر نگاهی به جبهه گیری های ائتلاف عربی داشته باشیم، متوجه می شویم که آنها با تمام توان قوای خود را بر افکار عمومی منطقه متمرکز کرده اند تا ایران را مسبب ناآرامی های منطقه جلوه دهند و مستقیماً جنگ مذهبی بین شیعه و سنی را در میان جوامع اسلامی به راه اندازند.
باید مجموع این تحولات را درکنار هم گذاشت و به صورت کلی پشت صحنه این اقدامات را مورد واکاوی قرار داد. باید پرسید که فواید درگیری و تنش میان ایران و ائتلاف عربی در منطقه به نفع چه کسانی خواهد بود و عملا چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟! در چند پارامتر کلی می توان اینگونه بیان کرد که قوای کشورهای اسلامی به لحاظ نظامی، اقتصادی، انسانی، و... به دست خودشان و با هزینه خودشان تضعیف و تخریب خواهد شد و از این بابت احتمال تهدید اسرائیل از سوی این کشورها به حداقل خواهد رسید.
مورد بعدی تحلیل توان کشورهایی همچون ایران و عربستان است. درگیر کردن ایران در جبهه های مختلف همچون لبنان، عراق، سوریه و امروز یمن، موجب هزینه آوری به لحاظ سیاسی و اقتصادی برای ایران خواهد شد. لذا این امر می تواند از تمرکز نسبی ایران در پیگیری اهدافی همچون مقاومت و بالقوه نگه داشتن خطر برای تل آویو، بکاهد. درمورد عربستان نیز باید به این مسئله اشاره کرد که حساب های سعودی در بانک های خارجی لبریز از دلارهای نفتی گردیده و این موجب قدرت نمایی و حتی خودسری عربستان در دخالت درامور کشورها و حمایت از گروه های تکفیری، گردیده است. با تمام این اوصاف، موارد یادشده درحد فرضیه است و قطعیت نخواهد داشت، اما ضروریست تا اتاق فکرهای سیاسی، نظامی و دیپلماسی ما تمام موارد را مد نظر قرار دهند و شرایط را برای آینده منطقه برنامه ریزی کنند.

شرق:مسیرهای بازگشت داعش
«مسیرهای بازگشت داعش»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم محمد ایرانی است که در آن می خوانید؛خبرهای ضدونقیض از فشار داعش بر مرکز استان «انبار» یعنی شهر «رمادی»، توجه به وضعیت جغرافیای میدانی در عراق را دوچندان می کند. شرایط عراق امروز اگرچه به لحاظ ثبات، نسبت به گذشته در وضعیت مناسب تری قرار دارد اما مناطقی که با تلاش بسیار ارتش، عشایر، نیروهای مردمی و پیشمرگه ها از دست تکفیری های داعش خارج شده، همچنان در معرض تهدید اشغال دوباره توسط تروریست ها قرار دارد.
به بیان دیگر، برای حفظ این شهرها از هجمه دوباره داعش، نیاز به نیروهای ارتشی آموزش دیده و نیروهای مردمی است و اگر مدافعان شهرها مردم باشند، دولت از جهات بسیاری می تواند به تداوم آزادسازی و حفظ مناطق عراق امیدوار باشد؛ به ویژه که عشایر به دلیل ویژگی هایی چون شجاعت و نفوذ در مناطق مختلف عراق، سد محکمی برای مقابله با تکفیری ها به شمار می روند. اگر عشایر و نیروهای مردمی به ویژه در مناطق سنی نشین، به هر دلیلی خود را با دولت مرکزی عراق در پیوند نبینند یا از حضور داعش در مناطق خود احساس نگرانی نکنند امکان تهدید شهرهای بزرگ عراق وجود دارد.
تمام روستاها در مسیر تردد تکفیری ها، تنها با داشتن نیروهای عشایر و مردمی می توانند به یک مانع جدی برای تروریست ها تبدیل شوند و در غیراین صورت، آنها آزادانه به جابه جایی نیرو خواهند پرداخت. این تجربه از دوران گذشته وجود دارد و به همین دلیل، حتی در دوران صدام توجه ویژه ای به عشایر صورت می گرفت.
نکته دوم به موقعیت استان «انبار» و شهر الرمادی بازمی گردد. امتداد سمت غرب و جنوب غرب آن، مستقیما به مرزهای عربستان سعودی و اردن می رسد و تمرکز جمعیتی آن، متفاوت از نقاط دیگر است. تروریست ها در این منطقه به راحتی در تردد هستند. تفاوت آن با تکریت و موصل در شمال عراق، این است که امتداد آن شهرها به مناطق کردنشین می رسد که بخش عمده ای از آنها با داعش درگیر هستند.
برای عبور از این مراکز، مسیحیان، ایزدی ها و... نیز حضور دارند و رودخانه های بزرگی مثل دجله و فرات هم به عنوان مانع طبیعی در مقابل داعش قرار دارد. نیروهای تکفیری با توجه به آموزش های کاربردی ای که دیده اند و وسایل نقلیه تندرویی که در اختیار دارند به سرعت جابه جا شده و خود را به جبهه جنوبی می رسانند. بنابراین شهرهای این قسمت از عراق، بیشتر در معرض تهدید قرار دارند. تکفیری ها از ویژگی سرعت انتقال و جابه جایی بالای برخوردارند، این درحالی است که ارتش ها در سراسر جهان، به دلیل ساختار و هماهنگی هایی که در سطوح مختلف نیاز دارند، کند حرکت می کنند.
در اینجا نقش نیروهای موسوم به «میلیشیا» بیشتر خود را نشان می دهد. داعش نیز به عنوان یک نیروی نامنظم، به سرعت در صحرا جابه جا می شود. در مقطع تهدید موصل، تنها ٤٨ساعت طول کشید که نیروهای داعش خود را به حلب در سوریه رساندند و بیش از ٥٠٠ کیلومتر را در ٤٨ساعت طی کردند که این یکی از ویژگی های عملیاتی داعش است.
نگارنده بارها یادآور شده تصور ریشه کنی سهل الوصول داعش، تصوری باطل است. این گروهک فارغ از مباحث اندیشه ای و تئوریک، از برخی ابزارها برای تهییج جوانان مسلمان استفاده می کند و با وجود تلفات گسترده، همچنان محل ورود نیروهای جدید است. این تفکر از شمال آفریقا تا شرق جهان اسلام یعنی مالزی و اندونزی رسوخ کرده و نمی توان با آن به این راحتی برخورد کرد.
باید ابزارهای فرهنگی و روش های اندیشه ای و تفکر در کنار ابزار سیاسی و نظامی قرار گیرد تا مقابله با آن امکان پذیر شود. در عین حال شاهراه هایی که به داعش کمک می رساند با مذاکره باید مسدود شود و خطر این جریان، واقعا از سوی همه طرف ها درک شود. کشورهای همسایه کمک رسان به تکفیری ها باید قانع شوند که این گروهک در آینده برای آنها خطری بزرگ است.
ما تا رسیدن به این مرحله همچنان فاصله زیادی داریم. در عراق به دلیل متزلزل بودن دولت و ارتش، این فاصله به خوبی احساس می شود. آنها در مناطقی که به لحاظ جغرافیایی در اختیار شیعیان است به سختی نفوذ می کنند، اما مناطق دیگر به سبب ویژگی های جغرافیایی و مذهبی، شرایط متفاوتی دارند. نگرانی درباره دوپاره شدن عراق با تداوم کم توجهی منطقه ای و بین المللی به تحرکات خطرناک داعش، کاملا جدی است.

آرمان:ائتلاف اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل
«ائتلاف اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم یدالله طاهر نژاد است که در آن می خوانید؛ ۲۴خرداد ۱٣۹۲ ملت ایران در یک انتخابات باشکوه و فراگیر که با تدبیر مقام معظم رهبری در کمال صلابت و سلامت برگزار شد، شرکت کردند و کاندیدای اجماعی اصلاح طلبان به پیروزی رسید. اصلاح طلبان در این انتخابات با ملاحظه مصالح مردم و مسائلی که ادامه سیاست های دولت سابق می توانست ایجاد کند در یک تصمیم اجماعی تاریخی بین کاندیداها از شخصیتی حمایت کردند که در او ظرفیت اصلاح امور کشور و طریق برون رفت از مشکلات را یافته بودند و بحق نیز تاکنون نشان داده شد که این رویکرد، عقلانی و سنجیده بوده است. این تجربه موفق دستمایه حضور بانشاط جبهه اصلاحات در انتخابات ۹۴ را تمهید نمود و اصلاح طلبان برآنند تا با انسجام و اتحاد کامل در انتخابات سال جاری حضور یابند و بتوانند مجلسی با اکثریت مسئول تر، دلسوز تر، کاردان تر و همراه دولت را در خدمت توسعه و تعالی کشور قرار دهند.
جهتگیری تمامی جریان های این جبهه بر همگرایی کامل حکایت دارد و امید می رود در آینده نزدیک شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و شورای راهبردی در یک فعالیت مشترک و با هم افزایی ظرفیت های سیاسی و اجتماعی خود و سایر جریانات جبهه را نیز همراه و همگام سازند و این افق به حدی روشن و امیدبخش است که بعضی عناصر برجسته اصلاحات پیشنهاد الحاق بخشی از اصولگرایان معتدل همراه دولت در ائتلاف بزرگ جبهه اصلاحات را نیز مطرح کرده اند. اگرچه تحقق این امر در آینده نزدیک بعید به نظر می رسد و شاید به صلاح هم نباشد چرا که جدا شدن بخش معتدل اصولگرایان از سایر
بخش های اصولگرایی و دیگر جریان های سیاسی کشور درست نیست؛ اما کاملا قابل بررسی است که تعدادی از عناصر اصولگرا در لیست اصلاح طلبان قرار گیرند و موجبات همدلی و همزبانی بیشتر دو جبهه اصلی سیاسی کشور را فراهم سازند که البته اقدام متقابل اصولگرایان می تواند به تقویت این فرایند کمک کند. به امید برگزاری انتخاباتی باشکوه و در شأن ملت بزرگ و انقلابی ایران اسلامی.
ابتکار:رقیب مشترک؛ عامل وحدت اصول گرایان می شود؟
رقیب مشترک؛ عامل وحدت اصول گرایان می شود؟»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم مصطفی داننده است که در آن می خوانید؛اصول گرایان و احمدی نژاد در دهه ۹۰ شمسی ایران یک هدف و یک رقیب مشترک دارند و همین رقیب مشترک باعث می شود که جریان راست ایران و رئیس جمهور سابق یک مسیر را برای رسیدن به هدف خود طی کنند. اصول گرایان و احمدی نژاد می خواهند در صحنه سیاسی ایران باقی بمانند و برای آن احتیاج به پیروزی در مجلس دهم و ریاست جمهوری دوازدهم دارند. پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری باعث شد تا جریان چپ ایران بعد از سال ها گوشه نشیتی، بازهم پای به عرصه بگذارند و زمینه رقابتی شدن انتخابات مجلس دهم را فراهم کنند.
تشکیل مثلث« روحانی، هاشمی و رئیس دولت اصلاحات» در مقابل جریان اصول گرایی و محمود احمدی نژاد، باعث می شود که هم اصول گرایان و هم احمدی نژاد به همکاری دوباره فکر کنند.
احمدی نژادی ها و اصول گرایان به خوبی می دانند که اگر اصلاح طلبان و طرفداران دولت اکثریت مجلس را تشکیل دهند، دیگر فضایی برای فعالیت آنها باقی نخواهد بود و باید از صحنه سیاسی ایران تا مدت ها خداحافظی کنند. تشکیل مجلس و دولت همسو مهم ترین خطری است که اصول گرایان و احمدی نژاد را تهدید می کند.
اصول گرایان و احمدی نژاد هرکدام یک ویژگی برجسته دارند که می تواند به این ائتلاف رنگ واقعیت ببخشد. بسیاری معتقد هستند که احمدی نژاد به دلیل مشکلات عمده ای که در زمان ریاست جمهوریش داشت، نمی تواند از سد شورای نگهبان بگذرد نه او و نه لیست منتسب بــه او توانایی چنین کاری را ندارد. از همین روست که احمدی نژاد می تواند با اعتبار اصول گرایان به آیات« یزدی، مصباح و موحدی کرمانی»، این مشکل اساسی را از پیش روی خود بردارد و با ورود به این لیست شاید بتواند از سد شورای نگهبان بگذرد.
احمـــدی نژاد یک گزینه رای آور برای اصول گرایان است. او به تنهایی آرای بیشتر از نامزدهای مطـرح اصول گرایی دارد و همین باعث می شود تا اصول گرایان به احمدی نژاد فکر کنند و چشم خود را بر گذشته پر تنش خود با او ببندند. قطعا برای اصولگرایان کار با احمدی نژاد بسیار شیرین تر از واگذاری مجلس به اصلاح طلبان است. اصولگرایان به دنبال رسیدن به مجلس دهم هستند و احمدی نژاد به دنبال رسیدن به دولت دوازدهم و همین دو آرزو می تواند ائتلافی دیگر در ایران را رقم بزند، ائتلافی که می تواند تا پایان رای گیری انتخابات دوام داشته باشد.
سپهر سیاست ایران در تاریخ خود، از این جنس ائتلاف برای شکست یک دشمن واحد بسیار به خود دیده است که نمونه بارز آن، نزدیکی اصلاح طلبان در سال ٨۴ به هاشمی رفسنجانی است. آنها که بعد از دوم خرداد سال ۷۶ به ویژه در جریان انتخابات مجلس ششم، شدیدترین نقدها را نسبت به آیت الله داشتند، در انتخابات سال ٨۴، تنها راه رسیدن به سعادت را وحدت به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام دانستند.
تا زمان انتخابات مجلس دهم باید منتظر ماند و دید که احمدی نژاد و اصول گرایان برای بقا در سیاست چه تصمیمی خواهند گرفت، آنها خوب می دانند که از دست دادن مجلس دهم، یعنی خداحافظی طولانی مدت این جریان با فضای سیاسی ایران.

ایران:تهران - کابل؛ در مسیر ترمیم مناسبات
«تهران - کابل؛ در مسیر ترمیم مناسبات»عنوان یادداشت روز روزنامه ایران به قلم محمدرضا فرقانی است که در آن می خوانید؛رئیس جمهوری افغانستان در حالی به کشورمان سفر کرده است که ایران و افغانستان به عنوان دو کشور همسایه، همزبان و هم فرهنگ نزدیک ترین روابط را در طول تاریخ با یکدیگر داشته و نوعی وحدت تفکر سیاسی بر جهت گیری سیاسی هر دو طرف حاکم بوده است.
بنابراین سفر اشرف غنی احمد زی، به ایران به عنوان رئیس جمهوری جدید این کشور یک اقدام کاملاً منطقی و معقول برای گسترش روابط در چارچوب منافع ملی دو کشور در منطقه ارزیابی می شود؛ سرنوشت سیاسی که بنا به دلایل تاریخی، سیاسی و فرهنگی مشترک حاکم بر مناسبات دو کشور، نیاز به اتخاذ هماهنگی بیشتر در سیاست های منطقه ای را ضروری می سازد.
اگرچه پیوندهای سیاسی و فرهنگی دو کشور از جنسی است که تحولات سیاسی مانند انتخابات و تغییر دولت ها نمی تواند بر رویکرد کلی طرفین تأثیر اساسی بگذارد، انتظار می رود روابط دو کشور با سفر مقام عالی رتبه افغانستان به ایران مجدداً در بستر مناسبی از همکاری ها تعریف شود.
تهران و کابل در مناسبات دوجانبه کنونی، با مسائلی روبه رو هستند که انتظار می رود در پی دیدار اخیر سران دو کشور راه حل های جدید برای این مسائل ارائه شود. البته افکار عمومی منطقه پیش تر از این انتظار سفر اشرف غنی به تهران را داشتند.
سفر آقای اشرف غنی احمد زی با تأخیر هفت ماهه از زمان روی کار آمدنش به ایران صورت گرفت زیرا با توجه به مناسبات جاری ایران و افغانستان و رابطه مودتی که میان طرفین وجود داشته است، روسای جمهوری افغانستان سفر به ایران را جزو اولین برنامه های خود قرار می دادند.
البته از نگاه تهران دور نیست که برخی از طرف های منطقه ای در تلاش برای سست کردن حلقه های مودت و دوستی میان تهران و کابل هستند کما اینکه در قضیه یمن، سعودی ها آشکارا کوشیدند دولت اشرف غنی مواضعی متفاوت با خواست افکار عمومی اتخاذ کند.
با همه این اوصاف، ایران و افغانستان در صحنه منطقه با مشکلات و چالش هایی روبه رو هستند که بدون هماهنگی و تشریک مساعی حل آنها امکانپذیر نیست.
از جمله این مسائل، موضوع رودخانه های مرزی و مشترک- بویژه رودخانه هیرمند است- که سهم همکاری ایران بر اساس قرارداد هیرمند به ایران داده شود که تهران انتظار دارد دولت افغانستان در این خصوص اقدام جدی و قابل توجهی انجام دهد.
موضوع مهاجران افغانی در ایران نیز موضوعی دیرپا و دارای قدمت سه دهه ای در روابط طرفین است که از زمان تجاوز نیروهای شوروی به افغانستان به وجود آمده است.
این مسأله مربوط به اکنون نیست اما انتظار می رود با توجه به حاکمیت سیاسی که در افغانستان شکل گرفته است، دولت این کشور با احساس مسئولیت بیشتری نسبت به حل مشکل مهاجرین اقدامات لازم را انجام دهد.
متأسفانه طی دهه گذشته دولت های مختلف افغانستان توجه جدی به این موضوع نداشتند و اقدامات لازم را برای ایجاد فضای بازگشت مهاجرین افغانی به کشور خود فراهم نکردند.
این امر موضوعی است که توجه مسئولین ایران را به خود مشغول کرده است و انتظار می رود دولت افغانستان با احساس مسئولیت بیشتر نسبت به اتباع خود و مهاجرین، امنیت سیاسی اجتماعی لازم را برای برگشت آنها به کشور فراهم کند.
شرایط جغرافیایی و سیاسی افغانستان به گونه ای است که در درجه اول باید با دو همسایه بزرگ و قدرتمند خود یعنی ایران و پاکستان و بعد با سایر کشورهای منطقه همگرایی لازم را داشته باشند.
انتظار می رود سیاست دولت اشرف غنی احمد زی در سفر رئیس جمهوری افغانستان به ایران به سمت توازن و تعادل گرایش یابد و دولت کابل به همگرایی منطقه ای اهتمام بیشتری بورزد.
در این فصل از سیاست خارجی کابل بی گمان ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای که دولت افغانستان بخوبی نسبت به نقش آن آگاه است، می تواند نقش ویژه ای ایفا کند. 

جام جم آنلاین