بازی خطرناک حزب دموکرات کردستان ایران و پشت پرده‌ی آن


پویا عزیزی


• هم‌پیمانی ایران، ترکیه و حکومت اقلیم، حدکا را به بازی خطرناکی کشانده است که قربانی آن از همه مهم‌تر خود این حزب خواهد بود. حزب دموکرات کردستان عراق (پ د ک) و شبکه تلویزیونی روداو با بزرگ‌نمایی بسیاری در این رابطه نقش ایفا کردند. پشت پرده این درگیری حدکا، پ د ک قرار دارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۴ خرداد ۱٣۹۴ -  ۲۵ می ۲۰۱۵


درگیری چنددقیقه‌ای میان نیروهای گریلای حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و پیش‌مرگ‌های حزب دموکرات کردستان ایران (حدکا) این روزها خبرساز شده است. هیچ آگاهی مشخصی از نتیجه این درگیری هنوز به‌طور مشخص منتشرنشده است اما از بیانیه‌های دو طرف برمی‌آید که دست‌کم یک پیشمرگ حدکا در این درگیری کشته‌شده است.
رسانه‌های جریان غالب فارسی‌زبان اما به شکل یک‌سویه به این موضوع پرداخته‌اند و تنها به بیانیه حدکا استناد کرده‌اند. قرار دادن مواضع دو طرف در برابر یکدیگر و اضافه کردن موضع دولت اقلیم کردستان به آن می‌تواند وجود یک نتیجه مشخص را در شرایط فعلی آشکار کند.
بیانیه حدکا در تاریخ سوم خرداد ۱٣۹۴ می‌گوید: « پس از چندین روز تلاش همه‌جانبه جهت گفتگو و نشست با شورای رهبری پ.ک.ک برای پیشگیری از بروز هرگونه حالت نامتعارف و ناگوار و حل مشکلات از طریق گفتگو و تعامل، نیروهای حزب کارگران کردستان با دستور این حزب، پیش‌مرگ‌های حزب دمکرات کردستان ایران را موردحمله قراردادند.»
در مقابل اما دمهات عگید مسئول ارتباطات کنفدرالیسم جوامع کردستان (ک ج ک) در همان تاریخ اعلام می‌کند: «ما خواهان بروز هیچ‌گونه تنشی با حزب دموکرات کردستان نیستیم. آن‌ها درخواست کردند که از مرزهای طرف ما برای عبور به شرق کردستان استفاده کنند و ما این درخواست را پذیرفتیم و اعلام کردیم که در هرزمانی از امکان عبور و مرور مرزی برخوردارند. اما بعداً مشخص شد که آن‌ها نیت دیگری دارند، قصد آن‌ها استفاده از مناطق گریلایی برای نیاتی ناپسند بود و این موضوع برای ما کاملاً آشکار است.» - منظور از نیات ناپسند اخذ گمرکی از کاسب‌کاران مرزی است. -
بیانیه حدکا در ادامه می‌نویسد: « متأسفانه روز سوم خردادماه ٩٤ برابر با بیست و چهارم می ٢٠١٥، نیروهای پ.ک.ک با حمله به پیش‌مرگ‌های حزب دموکرات کردستان ایران، منازعه‌‌ای یک‌جانبه و ناخواسته، میان دو سازمان کُردی را بر ما تحمیل کردند.»
نیروی مدافع خلق (ه پ گ) نیز در همین زمینه اطلاعاتی را در قالب یک اطلاعیه منتشر می‌کند. بیانیه ه پ گ می‌نویسد: «عصر دیروز گروهی از اعضای حزب دموکرات توسط هفت الی هشت خودرو از دیانا آمدند و در ناحیه 'بربزن' مستقر شدند. صبح امروز شماری از نیروهای گریلا برای پرسش در مورد نیت نیروهای حزب دموکرات به نواحی استقرار آن‌ها رفتند و پس از دیدار با جمعی هفتادنفره بازگشتند. اما در خنیره هنگامی‌که نیروهای ما به دیدار با اعضای حزب دموکرات رفتند متوجه شدند که گروهی از پیش‌مرگ‌ها تیم‌شان را به‌منظور محاصره تعقیب می‌کنند. به آن‌ها هشدار داده شد که از نزدیکی به نیروهای گریلا خودداری کنند. اما این تذکر مثمر ثمر واقع نشد. نیروهای ما برای حفاظت از خویش و به‌منظور اعلام هشدار اقدام به شلیک هشدار کردند. اما در آنجا یک درگیری چند دقیقهای روی داد که طی آن یک پیشمرگ جان خود را از دست داد و یک‌تن دیگر مجروح شد. فرماندهی نیروی مدافع خلق بلافاصله در این جریان مداخله کرده و ضمن متوقف کردن جنگ اقدام به دیدار با فرمانده آن یگان کرده است. دراین‌بین پیشمرگ مجروح برای درمان به بیمارستان منتقل‌شده و پیش‌مرگ‌های دیگر نیز عقب‌نشینی کرده‌اند. اکنون دیدارها برای حل مسالمت‌آمیز این مسئله ادامه‌دارند.»
فارغ از اینکه بیانیه حدکا در ادامه با ادبیاتی هجومی فضا را متشنج‌تر کرده است اما باید به وجود برخی واقعیت‌ها اشاره کرد. حدکا بیش از ده سال است که مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی ایران را به کناری نهاده و به اردوگاه نشینی و حقوق‌بگیری از دولت اقلیم و به‌ویژه حزب دموکرات کردستان عراق ( پ د ک) می‌پردازد. در تمام این سال‌ها در پی پیمان جمهوری اسلامی با حکومت اقلیم مبنی بر عدم اجازه به این گروه‌ها برای عملیات نظامی علیه ایران، حتی یک مورد هم عملیات علیه نیروهای جمهوری اسلامی توسط این حزب صورت نگرفته است.

بر اساس همان پیمان و بر اساس همان پیشینه، نیروهای پیشمرگ این حزب قاعدتاً نمی‌توانسته‌اند برای عملیات علیه ایران وارد منطقه گریلایی شده باشند. از سوی دیگر نیروی مدافع خلق می‌گوید که برای عبور و مرور مرزی آن‌ها موردی وجود نداشته است.

در مقابل تمام این سال‌ها نیروهای پ ک ک و پژاک موردحمله نیروهای ایران و ترکیه و حتی پیش‌مرگ‌های اقلیم کردستان قرارگرفته‌اند. درگیری‌های مسلحانه بسیاری میان این نیروها ثبت‌شده که بسیاری از آن‌ها برای طرفین خون‌بار بوده است. بلندی‌های کیلهشین سال‌هاست که توسط هزارها گریلای پ ک ک حفاظت می‌شود. حضور نیروهای حدکا در این منطقه جز به خاطر تصرف بخشی از آن نمی‌توانسته است که صورت گیرد.
برای عملیات نظامی حدکا علیه ایران هم اگر چنین نیتی وجود می‌داشت مرزهای دیگری موجود بودند که در کنترل نیروهای گریلا نبودند و نیروهای حدکا می‌توانستند همان‌طور که با پشتیبانی نیروهای اقلیم تا نزدیکی کیلهشین رسیدند به آن مناطق به شکل سهل‌تری برده شده و عملیات خود را انجام دهند.
با این احتساب باید واقعیت این درگیری را در حوزه دیگری جست.
در آستانه انتخابات پارلمانی ترکیه و در شرایطی که حزب دموکراتیک خلق‌ها به‌عنوان یکی از پیوندهای پ ک ک درنبردی سرنوشت‌ساز با حزب عدالت و توسعه و نیروهای افراطی ترکیه قرار دارد و احتمال پیروزی آن بر اساس نظرسنجی‌ها می‌رود. همچنین در پی پیروزی‌های مداوم یگان‌های مدافع خلق به‌عنوان پیوندهای دیگر پ ک ک در سوریه و به‌طور مشخص به دنبال فرار نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان از شنگال و نجات بخشی از مردم ایزدی توسط گریلاهای پ ک ک، و سازمان‌دهی نیروهای مقاومت مردمی در این منطقه، همچنین عملیات یگان‌های شرق کردستان در مناطق کردنشین ایران که منجر به کشته شدن چندین نیروی نظامی شده است. از سوی دیگر حمایت اتحادیه میهنی کردستان به‌عنوان بخشی از حکومت اقلیم، از حزب دموکراتیک خلق‌ها؛ ایران، ترکیه و حزب دموکرات کردستان عراق (پ د ک)نارضایتی‌های خود را در شکل‌های متفاوتی نشان داده و ابراز نگرانی کرده‌اند.
در شرایطی که با متوقف شدن روند گفتگوهای صلح در ترکیه، ارتش ترکیه حمله به مواضع گریلایی را آغاز کرده است. پاسداران ایران بانفوذ به مناطق گریلایی اقدام به توپ باران و عملیات تجسسی و گاه درگیری کرده‌اند. گردان‌های نظامی ایران پس از اتفاقات مهاباد، در اطراف مرز موضع‌گیری کرده‌اند. حزب دموکرات کردستان ایران به‌یک‌باره ادعای عملیات نظامی علیه ایران را مطرح می‌کند و در مناطق استراتژیک کیلهشین پیشمرگ پیاده می‌کند و با قصد محاصره هیئت گفتگو، اقدام به درگیری می‌کند.
اگر همه این اتفاقات را تا همین لحظه مدنظر قرار دهیم. پازل هنوز یک قطعه کم دارد.
هوشیار زیباری معاون مسئول اداره‌ روابط خارجی دولت اقلیم کردستان عراق این پازل را در گفته‌هایش کامل کرد.
زیباری ضمن خطرناک توصیف کردن حضور گروه‌های مسلح وابسته‌ به‌ احزاب مخالف کشورهای همسایه‌ در خاک اقلیم و نگرانی از وقوع درگیری میان آن‌ها، تأکید کرد که‌ اربیل حضور گروه‌های مسلح خارج از منظومه‌ دفاعی اقلیم کردستان در مرز با همسایگان را نمی‌پذیرد.
او که واکنش تندی به این درگیری نشان داده است می‌گوید: اجازه‌ هیچ نوع تحرک نظامی غیرقانونی به‌ هیچ گروه‌ و جریانی در خاک اقلیم کردستان داده‌ نمی‌شود.
زیباری ضمن تأکید بر اینکه‌ اربیل اجازه‌ استفاده‌ از خاک اقلیم کردستان بر ضد کشورهای همسایه‌ را نمی‌دهد، گفت: پیش‌تر نیز دولت اقلیم کردستان تأکید کرده‌ است که‌ مخالف وجود درگیری در مرزهایش با کشورهای همسایه‌ است.
هم‌پیمانی ایران، ترکیه و حکومت اقلیم، حدکا را به بازی خطرناکی کشانده است که قربانی آن از همه مهم‌تر خود این حزب خواهد بود. حزب دموکرات کردستان عراق (پ د ک) و شبکه تلویزیونی روداو با بزرگ‌نمایی بسیاری در این رابطه نقش ایفا کردند. پشت پرده این درگیری حدکا، پ د ک قرار دارد که با کشورهای همسایه هم‌پیمانی‌های امنیتی را امضا کرده است و بخش عمده‌ای از بودجه و امنیت حدکا را تأمین می‌کند.
باکمی روشن‌تر شدن قضیه شاید زوایای دیگری از این درگیری نیز مشخص شود اما دشمنی دیرینه پ د ک با حزب کارگران کردستان و ادامه یافتن آن از طریق این پروپاگاندها فعلاً چیزی جز این را نشان نمی‌دهد که حدکا بازیچه دست این هم‌پیمانی قرارگرفته و دست به عملیات خطرناکی زده است.