نولیبرالیسم در ایران موجب روان گسیختگی فرهنگی شده است



اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۹ خرداد ۱٣۹۴ -  ۹ ژوئن ۲۰۱۵


دکتر حسین راغفر (اقتصاددان) در نشست «نظام های سرمایه داری و فرهنگ» که توسط موسسه انسان شناسی و فرهنگ برگزار شد به پیامدهای اقتصادی و اجتماعی نولیبرالیسم در ایران پرداخت. وی با بیان اینکه نولیبرالیسم در ایران موجب روان گسیختگی فرهنگی شده است گفت رواج ایدئولوژی اقتصادی اجتماعی نولیبرالیسم در جامعه موجب شده قربانیانبه عنوان مقصرهایی شناخته شوند که خودشان مسئول شکستهای فردی شان هستند.

به گزارش تأمین ۲۴؛ استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا با بیان اینکه آثار ایدئولوژی نولیبرالیسم محدود به ایران نیست به زمینه شکل گیری آن در کشورهای سرمایه داری اشاره کرد و گفت جهانی شدن ارزش های نولیبرال موجب ناامنی اجتماعی به اشکال مختلف شده است و این امر خود را در اضطراب عمومی در طبقات متوسط و پایین نشان می دهد.
وی ادامه داد نولیبرالیسم الگوهای فرهنگی ثابتی را ارائه می دهد و موجب شکل گیری یک پرولتاریای جدید در سطح جهان شده است و در این الگو، قربانیان نظام اقتصادی به عنوان مجرم هایی نشان داده می شوند که خودشان مسئول شکستهایشان هستند بنابراین رفتارهای گروه های پایین جامعه جنبه کیفری پیدا می کند و در این راه از زندان به عنوان ابزاری برای کنترل و سرزنش آن ها استفاده می شود.
این اقتصاددان گفت در ایدئولوژی نولیبرالیسم قانون شکل دیگری از قدرت است و زندان ابزاری است که از آن برای منزوی کردن متهم از سایر افراد جامعه که مطیع قانون هستند استفاده می کند. همچنین گروه های پایین درآمدی را از طریق برچسب زدن و متهم کردن قربانیان بدون توجه به زمینه های شکل گیری جرم و جنایت آن ها محکوم می کنند.
راغفر با بیان اصول نولیبرالیسم اضافه کرد این ایدئولوژی مدعی است طرفدار خصوصی سازی همه چیز و کوچک کردن دولت است و در همین راستا امروز در آمریکا، زندان ها هم خصوصی شده است تا جایی که آن ها برای جذب مشتری و سود بیشتر به قاضی ها و وکلا رشوه می دهند تا یک اختلاف جزئی را تبدیل به یک مجازات کیفری و محکوم به زندان بکنند.
این پدیده نوظهوری است و حتی در مدارس آمریکا نیز به دعوا و مشاجره بین دانش آموزان جنبه کیفری می دهند و آن ها را به زندان می اندازند. از سوی دیگر پلیس هم خصوصی شده است، و با تغییر نظام قضایی نقش وکلا و قاضی ها بسیاری مهم شده و از مشاغل پرسود به حساب می آیند که این مسئله تحول در نظام قضایی در راستای اجرای نولیبرالیسم را نشان می دهد.
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا گفت پس از کیفری کردن رفتار گروههای پایین جامعه می توان از درمانی کردن آسیب های اجتماعی هم نام برد. وی توضیح داد آسیب های اجتماعی فقر و نابرابری و اعتیاد و ... عمدتاً اموری ناشی از شکست های افراد در زندگی شخصی تلقی می شود و به زمینه ها و ریشه های آن ها در نظام اقتصادی اجتماعی توجه نمی شود.
وی با بیان اینکه این راهبرد تعیین کننده آینده جوامع است افزود شاهد رشد بی رویه نابرابری در جهان هستیم و این مسئله در ایران هم مشاهده می شود و موجب شکل گیری چند پارگی در جامعه شده است.
راغفر، سرمایه داری رفاقتی، وجود انحصار و توزیع نابرابر اعتبارات بانکی و دستکاری در نظام قیمت ها را مهمترین ویژگیهای اقتصاد ایران دانست و عنوان کرد رشد قابل توجه پرونده های جرم و جنایت و آسیب های اجتماعی نشان می دهد ساختار نولیبرالیسم در ایران نیز شکل گرفته است.
این اقتصاددان توضیح داد از طرفی شاهد برخورد قضایی بسیار شدید با جرم های طبقات پایین هستیم و از سوی دیگر جرایم بزرگ یقه سفیدها و مدیران بزرگ با برخورد شدیدی روبرو نمی شود. مثلا جوانانی که ۷۵ هزار تومان از فرد دیگری به زور دزدید اند به حبس ابد و اعدام محکوم می شوند اما این برخورد شامل دزدی های چند میلیاردی نمی شود.
به گفته راغفر ترویج الگوی نولیبرالیسم مبنی بر بازاری کردن همه چیز موجب شده است گسیختگی فرهنگی و اجتماعی در جامعه ایجاد شود تا جایی که در واقعه کشته شدن یک دختر در حادثه تصادف پورشه، افراد زیادی در شبکه های مجازی اظهار خوشحالی کردند!.
ایشان راه حل وضعیت موجود را آگاه کردن جامعه و جلوگیری از رشد بهمن گونه آسیب های اجتماعی دانست و اظهار داشت اگر وضعیت فعلی ادامه پیدا کند امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و قضای کشور تهدید می شود.