در "سرزمین زیتون" تروریسم بنیادگرا جایگاهی ندارد


اردشیر زارعی قنواتی


• هر چند در مقطعی اقدامات الاسیر برای بعضی از جناح های سیاسی مخالف "حزب الله" در لبنان از جذابیت برخوردار بود اما بعد از فروغلتیدن کشورهای همسایه در منازعات فرقه یی و گسترش چشمگیر بی ثباتی در منطقه هم چون یک حباب ترکید و تنها شیخ ماند و چند همراه که هر یک پناهگاهی برای اختفای خود می جستند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲ شهريور ۱٣۹۴ -  ۲۴ اوت ۲۰۱۵


لبنان به عنوان کشوری که تجربه جنگ های داخلی و فاجعه فروپاشی حکومت ملی را برای دو دهه در کارنامه تاریخی خود دارد، بیش از هر کشور عربی دیگر در خاورمیانه بلازده امروز محتاطانه از این تجربه تلخ دوری می کند. هر چند که برای پایان بخشیدن به مناقشه و جنگ داخلی لبنان رهبران سیاسی – مذهبی این کشور به کمک میانجیگران خارجی فراتر از "دمکراسی مالوف" به نوعی از حکومت شراکتی و تقسیم قدرت بر اساس تکثر قومی – مذهبی گردن گذاشتند ولی به دلیل تحولاتی که امروز در منطقه می گذرد شاید این "پذیرش مصلحت" چندان هم به دور از منطق سیاسی نبوده است. در طی دو دهه گذشته که جنگ های داخلی لبنان با توافق جناح های داخلی و حامیان خارجی پایان یافت تا به امروز با تمام اخلالگری ها و تصادماتی که در مقاطع مختلف پیش آمده است، اعم بازیگران سیاسی این کشور سعی کرده اند از خطوط قرمز ملی و بنیان توافقات صلح عبور نکنند. تا قبل از خیزش های موسوم به "بهار عربی" که با مدیریت مداخله گران خارجی و نقش منفی دوگانه اسلامگرایان اخوانی – بازماندگان نظام های پیشینی به "خزان" تبدیل شد، در لبنان برخاسته از جنگ های داخلی ترور "رفیق حریری" نخست وزیر اسبق این کشور بزرگترین بحرانی بود که دولت – ملت لبنان را به مرز منازعات قومی – مذهبی کشاند. این بحران با دوراندیشی رهبران ملی و جناح های سیاسی این کشور تا حدود زیادی مهار گردید و تا حدودی با بریدن بند ناف امنیت لبنان از سوریه که نیروهای حافظ صلح آن بر اساس قرارداد "طائف" در این کشور مستقر بوده و بعد از ترور حریری به دلیل اعتراضات سنی ها و بخشی از مسیحیان مارونی که انگشت اتهام را به سمت اداره ضداطلاعات ارتش دمشق نشانه رفته بودند، مجبور به خروج از لبنان شدند، مهار گردید. تحولات لبنان و سوریه به لحاظ تاریخی هیچ گاه از هم جدا نبوده است و تحولات درهر کدام از این دو کشور همسایه تاثیر مستقیمی بر وضعیت دیگری خواهد گذاشت. به همین دلیل از سال ۲۰۱۱ میلادی که بحران سوریه از اعتراضات پراکنده دمکراسی خواهانه به سمت جنگ های داخلی و منازعات فرقه یی جهت گیری کرد، بیم سرایت آن به لبنان بیش از هر کشور دیگری در منطقه عربی و همسایه می رفت.
روز شنبه ۱۵ اگوست نیروهای امنیتی لبنان روحانی سلفی و تروریست جهادی شیخ "احمد الاسیر" در فرودگاه بیروت زمانی که با قیافه مبدل و پاسپورت جعلی قصد خروج از کشور به مقصد مصر را داشت، دستگیر کردند. دستگیری الاسیر بعد از چند ماه کار اطلاعاتی و تعقیب امنیتی انجام شد و بالاخره این رهبر سلفی و حامی گروهای تروریستی لبنانی – سوری که قبلا به همراه ۵۴ تن از همدستان خود با حکم قضایی به اعدام محکوم شده بود، به دام افتاد. نام الاسیر به وقایع خشونت بار شهر "صیدا" گره خورده است که در سال ۲۰۱۲ با به راه انداختن یک تحصن درازمدت در مخالفت با دولت "بشار اسد" و سازماندهی سنی های تندروی لبنانی برای دخالت در مناقشات سوریه خود را به تیتر خبرها تبدیل کرد. دولت لبنان بر طبق معاهده طائف و سیاست اجتناب از ورود به درگیری های نظامی تا زمانی که تحرکات شیخ در چارچوب تحصن بود هیچ اقدامی جهت سرکوب وی و حامیان سلفی او انجام نداد. اما الاسیر که اعتراضات مسالمت آمیز در صفحه شطرنج سیاسی لبنان را برای اهداف خرابکارانه خود راضی کننده نمی پنداشت در ژانویه ۲۰۱۲ با عبور از تمامی خطوط قرمز جامعه چندپارچه لبنان وارد فاز جنگ های مسلحانه و مقابله با ارتش ملی این کشور گردید. وی که مسجد "بلال بن رباح" در شهر صیدا را تبدیل به یک دژ و ستاد نظامی کرده بود، علنا با درخواست دولت لبنان برای خلع سلاح مخالفت کرده و جنگی خونین با نیروهای ارتش را به راه انداخت که گفته می شود حدود ۱٨ سرباز لبنانی در این درگیری ها جان خود را از دست دادند. بعد از شکست نیروهای شبه نظامی و تروریست حامی الاسیر در این درگیری ها که منجر به فرار و اختفای وی گردید و عکس العمل به شدت محکوم کننده جامعه چندپارچه لبنان از اقدامات شیخ، خطری که می رفت تا ثبات و امنیت این کشور را در معرض تهدیدات واقعی و بازگشت به دوران جنگ های داخلی قرار دهد تا حدود زیادی مهار شد که تا به امروز با وجود همه اختلافاتی که بین جناح های سیاسی این کشور در مورد بحران سوریه و مناقشات منطقه یی وجود دارد، این اتحاد شکننده هم چنان حفظ شده است.
هر چند در مقطعی اقدامات الاسیر برای بعضی از جناح های سیاسی مخالف "حزب الله" در لبنان از جذابیت برخوردار بود اما بعد از فروغلتیدن کشورهای همسایه در منازعات فرقه یی و گسترش چشمگیر بی ثباتی در منطقه هم چون یک حباب ترکید و تنها شیخ ماند و چند همراه که هر یک پناهگاهی برای اختفای خود می جستند. دستگیری الاسیر در شرایطی اتفاق افتاده است که بعضی از گروه های تروریستی فرقه گرای سوری همچون "جبهه النصره" و دولت اسلامی "داعش" در مناطق مرزی بین دو کشور و بعضا در درون خاک لبنان به خصوص در شهر سنی نشین "عرسال" به شدت تلاش کرده اند تا دامنه جنگ را به خاک این کشور بکشانند. عدم همراهی و حتی همدردی تمام جناح های سیاسی لبنانی نسبت به این تعرضات و همسویی تمام این جریانات با تمام تفاوت ها و اختلافات خود نسبت به این خطر تا حدودی در این سال ها توانسته است ثبات و امنیت لبنان را بیمه کند. حتی با گمانه زنی هایی که نسبت به ارتباط الاسیر با "سعد حریری" رهبر موروثی سنی های لبنان وجود دارد، با توجه به مواضع رهبران میانه روتر این جریان از جمله "فواد سنیوره" و به خصوص اقداماتی که گروه های تروریست سوری برای قتل و حذف اقلیت مسیحی این کشور انجام داده اند و تاثیر منفی بزرگی بر جامعه مسیحی لبنان و همپیمانان مارونی جناح حریری گذاشته است، بنیادگرایی تروریستی و امثال الاسیر در این جامعه به شدت منزوی شده اند. از طرف دیگر هنوز در جامعه لبنانی نقش ارتش به عنوان اصلی ترین رکن ملی در این کشور بی بدیل است و الاسیر همان زمانی که در مقابل ارتش قرار گرفت حکم مرگ سیاسی و محکومیت سنگین جزایی خود را صادر کرد. شیخ مطرود در زمانی گرفتار عقوبت و مجازات می شود که هیچ صدای قابل توجهی برای همدردی با وی در لبنان بلند نخواهد شد و این جدا از اینکه شکستی بزرگ برای اهداف تروریست های حاضر در سوریه برای کشاندن بحران به خاک لبنان خواهد بود می تواند بیمه نامه ی ثبات و امنیت لبنان در این جهان و خاورمیانه پرآشوب هم تلقی شود و با محاکمه و مجازات الاسیر در چارچوب اطلاعات تازه یی که کسب شده است دست ماجراجویان سلفی لبنانی را برای همیشه ببندد.