اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۰ مهر ۱٣۹۴ -  ۱۲ اکتبر ۲۰۱۵

ترکیه بعد از سال ها آرامش نسبی، ثبات سیاسی و رشد اقتصادی که متاسفانه توده های مردم از نعمت و دستآورد های آن، چندان هم بهره مند نشدند، روز های سخت و دشواری را از سر می گذراند، در یکی دو سال گذشته جوانان، نهاد های مدنی و احزاب مخالف، ناخشنودی خود را به شیوه های گوناگون نشان داده، از روند اسلامیزه کردن جامعه ترکیه از سوی حزب حاکم اظهار نارضایتی کردند، حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان با دیدگاه های اسلامی با حمایت نیرو های داخلی ، منطقه ای و جهانی که منافع خود را در آن حزب و آن دیدگاه می دیدند به نهاد های مدنی، اجتماعی و سیاسی که از نظام لائیسم ترکیه حمایت کرده و برای حفظ آن تلاش می کردند، یورش برده، گاهی با کاربرد خشونت، از قدرت و کارآیی آنها در جامعه به سرعت کاستند ، همزمان با پیشبرد شعار های اسلامی و دلجویی از سرمایه های کشور های منطقه و شیخ های اسلامی بخشی از سرمایه آنها را به ترکیه کشانده و ساخت و ساز را به سرعت افزایش دادند، این سرمایه ها به رشد اقتصادی ترکیه سرعت بخشید.
با آغاز بهار عربی دولت اردوغان از اخوان المسلمین حمایت کرد و از پشتیبانان سرسخت محمد مرسی در مصر شد و با آغاز بحران در سوریه با همه توان از مخالفین بشار اسد حمایت کرد و به نوعی در جنگ مذاهب که در منطقه رو به افزایش بود ، جانب سنی ها ( عربستان، قطر و... ) را گرفت. این سیاست به شکاف اجتماعی در جامعه ترکیه دامن زد که سال ها با نظام لائیک اداره شده و از مذاهب گوناگون تشکیل شده است. در این میان چشم پوشی به عبور داعشی ها و پیوستن آنان به آن گروه تروریستی و در نهایت تشکیل خلافت اسلامی خشم نیرو های سکولار و علوی های ترکیه را بر انگیخت. همزمان با آن رخداد های مناطق کرد نشین، در سوریه هم به خشونت کرد ها افزود، در نتیجه شکاف اجتماعی که از مدتی پیش آغاز شده بود عمیق تر شد و به شکل تظاهرات ونمایش های خیابانی در شهر های بزرگ خود را نشان داد. برخی از این تظاهرات به خشونت کشیده شد و تعدادی هم در آنها جان باختند ( تظاهرات پارک گزی در استانبول ).
انتخابات مجلس ملی در ۷ ژوئن ۲۰۱۵ که حزب حاکم عدالت و توسعه را از اکثریت انداخت، به کادر رهبری این حزب و شخص اردوغان که حالا در کاخ ریاست جمهوری قرار گرفته بود گران آمد و نتوانست آن را به راحتی قبول و هضم نماید، زیرا در این انتخابات بر خلاف گذشته، مناطق کرد نشین به حزب دمکراتیک خلق ها رای داده و آن را با گذشتن از حد نصاب ۱۰ درصد با ٨۰ نماینده به مجلس فرستادند. در این انتخابات برخی از نیرو های چپ و سکولار هم به حزب دمکراتیک خلق ها که بیشترین پایگاه را در بین کرد ها دارد رای دادند. اردوغان خشمگین از این روند شرایط را بگونه ای مدیریت کرد که دولت ائتلافی تشکیل نشد و بار دیگر انتخابات جدید در اول نوامبر ۲۰۱۵ مطرح شد که با حوادث اخیر در آنکارا بعید به نظر می رسد که انتخابات در آن تاریخ انجام شود، از آن گذشته، نظر سنجی ها نشان می دهد که انتخابات آینده تغییرات چشمگیری در میزان آرا و موقعیت احزاب بوجود نخواهد آورد. به هر رو ترکیه از چند ماه قبل گرفتار حوداث نگران کننده و دلخراشی شده است که ادامه ان می تواند نتایج مخربی در منطقه بوجود آورد.
هنوز چند ماهی از حادثه شهر سوروچ نگذشته است که در آن بیش از ٣۲ تن از جوانان با گرایش های سوسیالیستی برای بازسازی کوبانی گرد آمده بودند به قتل رسیدند، همزمان گروه های طرفدار کرد، دولت و نیرو های امنیتی را متهم کردند و در پی آن تعدادی از نیرو های امنیتی در مناطق متخلف ترکیه بویژه در مناطق کرد نشین به قتل رسیدند، با این حوادث ناگوار صلح شکننده با پ ک ک که با دیدار نمایندگانی از مقامات امنیتی ترکیه در سال ۲۰۰۹ در اسلو پایتخت نروژ برقرار شده بود و با پیام نوروزی عبداله اوجالان در سال ۲۰۱٣ که در آن از چریک های پ ک ک خواسته بود به خارج از ترکیه بروند به اجرا درآمده بود به پایان رسید. در پی آن ده ها نفر از کرد ها و فعالین اجتماعی و سیاسی با گرایش های چپ دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفتند. تنش در ترکیه به سرعت افزایش یافت، از سرعت رشد اقتصادی کاسته شد و ارزش پول ملی در مقابل ارز های خارجی بیش از ۲۵ درصد کاهش یافت. چند روزی از این حادثه و بمباران مناطق کوه های قندیل ( در بخش شمالی عراق منطقه کردستان ) که پایگاه چریک های پ ک ک نگذشته بود، که انفجاری مشابه شهرسوروچ در دیاربکر ( منطقه کرد نشین ترکیه ) تعداد دیگری از مردم را به کشتن داد. هنوز هیچ نهاد و سازمانی مسئولیت این انفجار ها را به عهده نگرفته و مقامات امنیتی ترکیه هم سر نخی بدست نیآورده، که حادثه انفجار غیر انسانی و ظالمانه آنکارا رخ داد.
با فراخان تعدادی از نهاد های مدنی، احزاب سیاسی و کنفدراسیون های کارگری در روز شنبه ۱۰ اکتبر در نزدیکی ترمینال مرکزی قطار راه آهن آنکارا، هزاران نفر گرد آمدند تا میتینگ صلح، دمکراسی و کار را برگزار کنند، از چند روز پیش زمینه این تظاهرات آماده و مسئولین امنیتی باید امنیت و سلامت تظاهرات را برقرار می کردند، ساعت چند دقیقه ای از ۱۰ صبح گذشته بود که دو انفجار مهیب در نزدیکی یک پل، ده ها نفر را به خاک و خون کشید.بر اساس آخرین گزارش ها تعداد تلفات از ۹٨ و تعداد زخمی ها از ۲۴٨ گذشته است که حال برخی از زخمی ها بسیار وخیم است.
نوع بمب به کار رفته در این حادثه هم مانند شهر سوروچ بوده، بر اساس گقته های احمد داوداوغلو نخست وزیر و دیگر مقامات دو بمب انتحاری بوده است. داود اوغلو در اولین واکنش گفت که دو مرد انتحاری مرتکب این جنایت شدند که هدف آنان حمله به صلح و انتخابات آینده بوده است. احزاب مخالف دولت را به بی مسئولیتی و عدم اتخاذ تدابیر امنیتی متهم کردند، دمیر تاش رهبر حزب دمکراتیک خلق ها انگشت اتهام را به سوی دولت و ارگان های وابسته به آن نشانه گرفت. برخی از مقامات بار دیگر داعش و نیرو های وابسته به پ ک ک را مطرح کردند، در این میان افرادی که در صحنه بودند یادآور شدند که پلیس گاهی مانع از حرکت آمبولانس ها می شدند که این رفتار به جان باختن بستر زخمی ها انجامید. این حادثه تروریستی که بزرگترین، در تاریخ معاصر ترکیه بوده است به سرعت خشونت مردم را بر انگیخت. توده های مردم که خواهان صلح اند در شهر های مختلف ترکیه بویژه در استانبول به تظاهرات خود جوش پرداختند، در این تظاهرات از یک سو شعار هایی علیه دولت و کادر رهبری حزب عدالت و توسعه بر زبان آوردند و از سوی دیگر نفرت و نفرین خود را از ترور و تروریسم فریاد کردند.
در پی این انفجار و جنایت وحشیانه بار دیگر شرایط امنیتی بر جامعه حاکم شده، ترس و وحشت در رفتار و گفتار انسان ها خود را نشان می دهد. برای پیش گیری از چرخش و جریان سریع خبری از سرعت انترنت، فیسبوک و دیگر ابزار خبری و تصویری کاسته شده، نوعی سانسور حاکم شده است. در این میان توده های مردم نگران از افزایش ترور و خسته از کشتار در آرزوی صلح، سرخورده و مایوس روزگار می گذرانند. راه برون رفت اتحاد همه نیرو ها برای صلح، دمکراسی، سکولاریسم در ترکیه و منطقه است.

محمد حسین یحیایی
mhyahyai@yahoo.se