• بر اساس تحقیقات پزشکی، اکنون منشا بسیاری از بیماریها، برخاسته از ناسالمی محیط زیست و بخصوص آب و هوا تشخیص داده شده است، اکنون، تحقیقاتی در حال گسترش است که منشا بیماریهای تیروئیدی و مرض قند جوانان را به آشامیدن آبهای دارای ترکبیات سمی تخلیه شده به آبها نسبت داده اند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۴ آبان ۱٣۹۴ -  ۲۶ اکتبر ۲۰۱۵

ارزیابی آبهای موجود:

تا صورت برداری آبهای موجود و چگونگی قابلیت دسترسی به آنها بطور علمی ارزیابی نشده، نمی توان راه حلی درست برای   جبران کمبود و حفاظت آن پیدا نمود. برای مطالعه و حفظ آبها، باید جریان طبیعی آبهای سطحی و زیرزمینی و حجم و کیفیت آنها و آب مصرفی و برداشتی و امکان انبار کردن آنها بطور کلی بررسی شود و این وظیفه ی دولت مرکزی است. و دولتهای محلی باید حجم کل و درصد آبهای زیرزمینی و سطحی موجود در ایالت خود و کمیت و کیفیت آبهای مشترک مرزی میان دو ایالت را به خوبی ارزیابی کنند.

برای بررسی کمیت آبها، به مواد تخلیه شده در آنها نیز باید پرداخت، چرا که مقدار کمی و کیفی آب رابطه ای ارگانیزم و ناگسستننی دارند. برای سالم نگاه داشتن و حفظ کیفیت مناسب آب رودخانه ها از نظر شیمیایی، فیزیکی، و بیولوژیکی، اضافه بر دیگر فاکتورها، سطح آب نباید از حداقلی پایینتر برود. هنگامیکه در رودخانه ها حجم آب کم می شود، بیشتر مواد خارجی و سمی در آب به همان اندازه ی سابق باقی می مانند، و در نتیجه، چگالی مواد مضر بالا می رود. برای تعیین مقدار مجاز مواد تخلیه شده به رودخانه ها و دادن مجوز به این منابع آلوده ولی ضروری، بر اساس استاندارد "سازمان جهانی هواشناسی" اکثر ایالتها در امریکا، "حداقل جریان آبی" را پایه قرار داده و بر اساس آن، مقادیر تخلیه ی مجاز مواد شیمیایی و بیولوژیکی را مجاسبه می کنند تا مطمئن بشوند که در کمترین جریان طبیعی ممکن به هنگام خشکسالی، هنوز آب رودخانه برای فعالیتهای طبیعی خود سالم می ماند. این استاندارد بر اساس حداقل میانگین جریان آب در هفت روز در طول هر ده ساله یکبار (و میانگین این ده ساله ها) به هنگام خشکسالی تعیین می شود. این فاکتور نیز در مجوز دادن به ساختن سدها نقشی اساسی بازی می کند، بدینگونه که هر سد باید پیوسته بیش از "حداقل جریان آبی" در رودخانه تخلیه بکند تا تمام فعالیتهای طبیعی رودخانه بخصوص مقدار آب مصرفی مردم و شرایط زیست موجودات آبزی درون رودخانه تامین بشود، در غیر اینصورت باید برای سدها و هدف آنها گزینه ای دیگر تعیین شود. در ساختن سدها، باید تمام تاثیرات کاهش جریان رودخانه و احتمال سیل و تخریب بناها ی مسیر آن به هنگام تخریب سد دقیقا بررسی و ازهر گونه آسیب انسانی و ساختمانی پیشگیری شود.

انتظار می رود که حداقل تا کنون در ایران آبهای کشور به بسترها و حوزه های آبی مختلف تقسیم شده باشند. بر اساس این تقسیم بندی، ارگانهای مسئول دولتهای محلی با مطالعه ی هیدرولیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی هر رودخانه و در نظر گرفتن "حداقل جریان آبی" یا فاکتوری شبیه به آن، تنها فعالیتهایی را مجاز بکنند که با اضافه شدن مواد تخلیه شده، رودخانه و آبهای زیرزمینی کمیت و کیفیت سالم خود را حفظ نمایند. لازم به گفت نیست که این فعالیتها باید حیاتی باشند و در غیر اینصورت باید آنها را حذف نمود.

تقلیل آبهای زیرزمینی می تواند موجب افت فشار آرتیزنی و در نتیجه نرساندن آب به سطح زمین و تالابها بشود که در اینصورت، حیوانات تالابها مرده; و همچنان در نواحی خاصی اگر فشار آبهای زیر زمینی از حدی پایینتر برود، آبهای نمک دار به آبهای شیرین زیرزمینی نفوذ کرده و آنها راغیر قابل آشامیدن و کشاورزی می نمایند. و اینکه در زمانی که بارش کم می شود، اگر از آبهای زیرزمینی بیش از حد برداشت شود، دیگر نمی توانند رودخانه ها را تغذیه بکنند، در ایالت جورجیا در زمان خشکسالی این ایالت، هر گالن آبی که از یک بخش آبهای زیرزمینی برداشت می کردند، ۰۶ گالن از آب رودخانه کاهش می یافت. در نتیجه بهره برداری غیر علمی از آبهای زیرزمینی، باعث کمتر شدن آبهای سطحی نیز می شود و بالعکس. آلودگی آبهای زیرزمینی نیز چون آبهای سطحی در اثر تقلیل حجم آب (و همچنان تخلیه ی مواد آلوده به آن)، بالا می رود و آشامیدن این آب بیماریهای مختلفی را ایجاد می کند که کوری نوزادان یکی از عوارض بیماریی است که از خوردن آب آلوده ی چاه ایجاد می شود. نکته آنکه برخی از مواد آلوده ی خاک قابلیت نفوذ به لایه های پایینی خاک را تا رسیدن به آبهای زیرزمینی دارند.

دادن مجوز برای ساختن مخازن آبی باید با شرط بررسی دقیقِ هدف، مقدار، زمان و چگونگی، ارزیابی و بطور مشروط اجرا شود. قبل از ساختن این مخازن، تاثیر آنی و آتی برداشت آب از منبع باید بطور علمی ارزیابی و پیش بینی شود. ساختن این منابع باید با نظارت و همکاری دولت مرکزی و محلی انجام گیرد. این مخازن باید گزینه ای باشند تا در مواقع اظطراری کمبود آبهای طبیعی را برای مصرفهای حیاتی جبران بکنند. تبخیر آب در مخازن سرباز، تهدیدی جدی برای جاهای کم آب و بخصوص کویری است که باید با استفاده از راه حلهای خاص از آن جلوگیری نمود. شاید که ساختن مخازن آبی زیرزمینی امتیازاتی را نسبت به موسسات روباز دارا باشد، حداقل تبخیر کمتر.

بهبود کمی و کیفی آب و روشهای صرفه جویی مصرف آن:

-    به حداقل رساندن برداشت آب با کمک ذخیره کردن، جلوگیری از تلف کردن و باز استفاده کردن آب مصرف شده در خیلی از فعالیتهای صنعتی و انسانی.

-    به حداکثر رساندن آبها ی برگشتی به رودخانه ها (غیرآلوده و پس از تصفیه) و در کشور ما ایجاد فاضلابهای سراسری برای همه ی فعالیتهای صنعتی و انسانی وحداکثر تصفیه ی آن و برگرداندن آب پاکیزه به منبع برداشت آب مصرفی بخصوص در رودخانه هایی که سطح آب پایین تر از حد مجاز است.

-    ذخیره ی آب مصرفی، مدیریت آبهای زیرزمینی، و کم کردن مصرف آب (اینجا باید به رشد سریع و غیرطبیعی جمعیت و نیز آبیاری محصولات کشاورزی که نیاز به آب فراوان دارند، توجه نمود).

-    حفاظت کیفیت آب رودخانه ها بوسیله ی جلوگیری از ورود مواد خارجی بخصوص فاضلآبها به آنها و کنترل مواد سمی شسته شده ی خاک بوسیله ی باران و کنترل کرانه های بسترهای آبی برای پیشگیری از استفاده ی نادرست مردم از آب.

-    آموزش مردم، تغییر عادتهای مضر آنها و ایجاد روشهای صرفه جویی در آب و وادار کردن مردم به اجرای این روشها. از جمله ایجاد جدولی بوسیله ی شرکت آب بر اساس مصرف سالم آب روزانه با در نظر گرفتن تعداد میانگین نفرات در خانواده ها، می تواند برای وادار کردن مردم به صرفه جویی آب مفید باشد. این جدول باید حد منطقی مصرف را به عنوان مبنا استفاده کرده و با بالا رفتن مصرف، قیمت واحد حجم آب مصرف شده را افزایش بدهد، مصرف بیشتر، آب گرانتر، یا به تعبیری جریمه کردن مردم برای تلف کردن آب. این امر یکی از وظایف دولتهای محلی است و این بها در جاهای مختلف، طبیعتاً متفاوت می باشد. برای جلوگیری از تلف کردن آب، دولتهای محلی می توانند نقش مهمی را در این مهم ایفا بکنند.

-    مردم باید در تمام مراحل شناسایی و حفظ آبهای زیر زمینی و سطحی مشارکت داده شوند و تمام اطلاعات ارزیابی شده از جمله مقدار موجود آب کشور، چگونگی و در صد مصرف آن، تقسم بندی حوزه های آبی مختلف و برنامه ریزی های مختلف انتشار عمومی یافته و در دسترس مردم قرار بگیرد.

-    آموزش دادن مردم برای تخلیه نکردن مواد شیمیایی استفاده شده، چربی، و مواد دارویی و پزشکی به فاضلابها.

-    تشویق مردم به استفاده از توالتهای کم مصرف و شیرهای آب با جریان آهسته تر (دولت باید برای سازندگان و واردکنندگان این دستگاهها استاندارد تعیین نموده ) و پخش مجانی اینگونه دستگاهها بوسیله ی دولت و مجهز کردن تمام ساختمانهای دولتی به اینگونه وسایل.

-    نظارت بر لوله های توزیع آب، نصب دستگاهها ی مناسب با تکنولوژیهای پیشرفته و ایجاد روشها و نرم افزارهای کامپیوتری برای نشان دادن فوری شکستگی لوله های توزیع آب مصرفی. تعویض پیوسته ی لوله های قدیمی و استفاده ی بهترین تکنولوژی موجود برای تصفیه ی آب.

-    ارزیابی، نظارت، و محدود کردن برداشت آبِ موسساتی که از منابع آبی برداشت می کنند.
و دیگر روشهای ابتکاری مطابق با محیط و شرایط محلی.

بر اساس تحقیقات پزشکی، اکنون منشا بسیاری از بیماریها، برخاسته از ناسالمی محیط زیست و بخصوص آب و هوا تشخیص داده شده است، اکنون، تحقیقاتی در حال گسترش است که منشا بیماریهای تیروئیدی و مرض قند جوانان را به آشامیدن آبهای دارای ترکبیات سمی تخلیه شده به آبها (مواد شسته شده از سمپاشی گیاهان که در تصفیه ی آب آشامیدنی قابل جدا شدن نیستند و یا بسیار مشکل و گران جدا می شوند) نسبت داده اند. سرب موجود در آب آشامیدنی که از جمله به خون منتقل می شود، بسیاری از بیماریها را نیز ایجاد می کند.

اکنون که در ایران دولتی فاسد حکم می راند، نیاز به فعالین محیط زیست یکی از مهمترین نیازهای فوری و حیاتی کشور ماست، دولتها خواهند رفت ولی باید کارون و زاینده رود و دریاچه ی ارومیه و.... سالم و برقرار باشند، هر چند که شرط اصلی حفظ محیط زیست، داشتن دولتی نسبتاً دلسوز است ولی فعالین حفظ محیط زیست می توانند:

-    با بدست آوردن وسایل نستبا ارزان، مقدار اکسیژن محلول در آب و پی هاش آبها (قلیایی-اسیدی) را در سطح گسترده بطور مداوم اندازه بگیرند تا درجه ی آلودگی آب را مانیتور کرده و با خواندن آن، مواد تخلیه شده را حدس بزنند، این دو فاکتور مشخص کننده ی بخشی از آلودگی ها هستند و نیازی به آزمایشگاه ندارند. همچنین اگر امکان داشته باشد، پایگاهها و دستگاههای سنجش جریان آب در رودخانه ها یا برقرار کنند یا از دولت خواستار آن بشوند تا جریان آبها را پیوسته اندازه گیری بکنند و از فاجعه های کم آبی در حد ممکن پیشگیری نمایند. و یا اگر اینچنین پایگاهها وجود دارند، اطلاعات کسب شده را به دست آرند و استفاده نمایند.

-    با آموزش جوانان، در حد امکان، رودخانه ها و جویبارها را تقسیم کرده و به وسیله ی مردم داوطلب هر پاره از آبها را به گروه یا شخصی واگذار کنند که اکسیژن و پی هاش آنرا اندازه گیری کرده و مواد فیزیکی را از آب خارج سازند. با مانیتور کردن پیوسته ی آبها، می توان داده های فراوان بدست آورد و راه حل را یافت. با انجام این وظیفه نیز مردم نسبت به رودخانه حس مالکیت پیدا نموده و بیشتر برای بهبود کیفی و کمی آن دل می سوزانند.

-    با کمک متخصصین، نتایج آزمایش آبها را که بوسیله ی موسسات دانشگاهی-دولتی و یا غیره انجام گرفته، استفاده و با ساده سازی این نتایج، تا حد امکان در نشریات محلی و اینترنتی برای آگاهی و پشتیبانی مردم منتشر بکنند. در این انتشارات بطور مستمر از دولت خواستار حل روشن آلودگی آبها بشوند.

-    موسساتی را که منبع آلودگی آبها هستند، شناسایی کرده و فعالانه به مقابله ی علمی با آنها پرداخته و به تبلیغ و کسب پشتیبانی مردم از خود بپردازند.

-    با دیگر نیروهای فعال محیط زیستی کشوری و جهانی ارتباط برقرار کنند تا هم از تجریبات یکدیگر سود بجویند و هم پشتیبانی دیگران را به فعالیتهای خود جلب کنند.

-    و بیش از هر فعالیت دیگر، مشکلات محلی خود را شناسایی و راه حل ارائه بدهند.

باید بیاد آورد که آب، هویتِ کُره ی زمین است و زادگاه حیات و تمدنها، و نباید بدون مطالعه ی دقیق، جریان رودخانه ها را تغییر داد و یا بهتر است بگوییم که برای همزیستی مسالمت آمیز با طبیعت، هرگز نباید مسیر طبیعی آبها را تغییر داد، کاری که همه ی قلدران و دیکتاتوران جهان انجام داده و می دهند. چنانچه شاه عباس برای تسلیم قلعه ای، یکروزه مسیر رودخانه ای را منحرف کرد و دولت جمهوری اسلامی شاید بیش از هر دولتی دیگر در تاریخ ایران اینکار را انجام داده است. کم آبی، سیل، مردن جانوران آبزی و هزاران عوارض دیگر از نتایج این خیانت هستند.