اشتباهات "پ ک ک" و پیروزی "آک پارتی"


عادل محمدی


• "پ ک ک" اگر مبارزه مسلحانه را در برنامه خود قرار داده است بهتر است از حمایت دمیرتاش صرف نظر کند و کمتر به محبویت اش لطمه وارد نماید. اگر هم امید به حل مشکلات سی و چند ساله اش با دولت از طریق دیپلماتیک و پارلمانی دل بسته است عقلانی ترین مسیر، اندیشه های دمیرتاش و همراهانش خواهد بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۴ آبان ۱٣۹۴ -  ۵ نوامبر ۲۰۱۵


نتایج انتخابات پارلمانی روز یک شنبه ١ نوامبر ترکیه شاید برای آنان که در رویا بسر میبردند دور از دسترس و غیر قابل باور بود اما برای هر تحلیلگر واقع بینی که از نزدیک فضای سیاسی این کشور را دنبال نموده باشد واضح بود. دلایل متعددی میتوانست سبب شود تا حزب حاکم "آک پارتی" شرایط را برای در دستگیری حکومت به تنهایی فراهم کند که در نهایت نیز آنگونه که این حزب خواهان آن بود شد. حزب اردوغان و داوود اغلو (رئیس جمهور و نخست وزیر) با به دست آوردن نزدیک به %٥٠ کل آرا و تعداد ٣١٧ کرسی از صندلی های پارلمان توانست به تنهایی تشکیل کابینه برای دولت جدید را به نام خود تضمین کند. درفاصله نزدیک به ٥ ماه از انتخابات قبلی این حزب موفقیت و یا دستاوردی را به نام خود ثبت ننمود که مسبب این پیروزی شود. پیروزی اردوغان نتیجه اشتباهات رقبا بود.
بلافاصله و پس از اعلام نتایج انتخابات ماه ژوئن، حزب عدالت و توسعه برای تشکیل دولت ائتلافی با حزب دمیرتاش تمایل خود را نشان داد که این حرکت قابل پیش بینی بود. فاصله استراتژیک آک پارتی با دو حزب "ج ه پ" و "م ه پ" از سویی و همکاری حزب دمکراتیک خلق ها با حزب اردوغان در پروسه آشتی از دیگر سو دلایل ابتدایی حاکمیت برای ائتلاف با دمیرتاش بود. کادر رهبری ه د پ و در راس آن دمیرتاش به خوبی سیاست های اردوغان را تشخیص داده بودند و قدم به قدم با برنامه خود را به مشارکت در قدرت و دولت به او نزدیک نمودند. با اعلام تمایل آک پارتی برای ائتلاف با ه د پ صدای ساز مخالف اعضای رهبری پ ک ک در قندیل به گوش رسید و این همان اشتباهی بود که اردوغان به دنبال آن بود. اردوغان با شناخت از پیشنه و سوابق رهبران تعیین کننده فعلی پ ک ک در حرکتی ساختگی بهانه را برای آغاز جنگ با کردها و اعلام شکست پروسه آشتی از طرف آنها فراهم ساخت و آنگونه که خواستش بود از آن استفاده نمود.
از آغاز این دور از درگیری ها همواره دمیرتاش فراخوان صلح و دعوت به آرامش را برای رهبران پ ک ک سر داد که متاسفانه به خاطر واهمه ی از دست دادن جایگاه خود در میان اقشار جامعه کردستان ترکیه به دلیل محبویت رهبر جوان و لایقی چون دمیرتاش، موافقت نکردند و نتایج بدی را که تا آستانه انحلال، ه د پ را پیش میبرد رقم زدند. حزب دمیرتاش به دلیل نقش موثر در پیش برد گفتگوهای صلح توانسته بود که محبوبیت خوبی را در میان کردهای اسلامگرا که حامی آک پارتی بودند و همچنین ترک های میانه روی که از اقدامات اردوغان در راستای بنیاد نهادن سلطنت دیکتاتوری در هراس بودند به دست آورد. در این دوره و به دلیل حرکت های غیر سیاسی پ ک ک که نقش ه د پ را کمرنگ نمود، آرای این دو طیف به نفع عدالت و توسعه به صندوق رفت.
اعلام کانتون های خیالی از طرف سازمانهای وابسته به پ ک ک و با کپی برداری از شرایط کردستان سوریه اشتباه بزرگ دیگری از سوی این حزب بود که این بار آرای بخشی از ملی گرایان طرفدار حزب حرکت ملی را برای آک پارتی تضمین نمود. حزب ملی گرای ترکیه "م ه پ" که در سالهای اخیر با رهبری "دولت باخچه لی" همواره در مسیر تنازلی قرار داشته است، در این دوره با از دست دادن بیشترین کرسی به نسبت چند ماه قبل خود بزرگترین شکست را متحمل شد. البته شایان ذکر است که کمتر شدن محبوبیت و آرای ملی گرایان با شرایط اقتصادی و سیاسی ترکیه برای جامعه داخلی پدیده ای کاملا قابل پیشبینی بوده و این حزب در آینده ای نزدیک اگر در سیاست های خود بازنگری ننماید به احتمال زیاد حدنساب قانونی را نیز نمیتواند پشت سر گذارد و از میدان سیاسی ترکیه کنار گذاشته خواهد شد. فقدان رهبری و خط سیاسی مشخص در این حزب برای تمامی هواداران قبلی دلیل کناره گیری و عدم پشتیبانی شان بیان میشود.
به دلیل جنگی که مابین حکومت و پ ک ک در این ماه ها در جریان بود، آک پارتی بهانه ای یافت تا از ارسال صندوق های رای به برخی از این مناطق که تماما کرد و هوادار ه د پ بودند خود داری نماید و نبود امنیت را دلیلی قانونی اعلام نماید. ه د پ در دوره قبل توانسته بود در اکثر مناطق کردستان ترکیه دست بالا را داشته باشد که در سالها و ادوار گذشته شرایط در این مناطق به نفع اردوغان بود. مظلوم نمایی ها و حملات به اصطلاح تلافی جویانه از طرف دولت نسبت به تحرکات نظامی پ ک ک سبب شد هواداران جدید ه د پ این بار به حزب حاکم رای بدهند. هوادارانی که نه به دلیل قبول دیدگاه و سیاست های تک بعدی آک پارتی بلکه از هراس آغاز تک روی های نظامی و شروع دوباره جنگ در محل زندگی شان از طرف پ ک ک این بار آک پارتی را به ه د پ ترجیح دادند.
در فاصله نزدیک به ٥ ماه از انتخابات ماه ژوئن تا نوامبر اردوغان و تیم مشاور او به خوبی از نقطه ضعف های احزاب رقیب استفاده نموده و با آغاز جنگی ساختگی توانستند آرای آن دسته از هواداران محافظه کار دو حزب "ه د پ" و "م ه پ" که هرکدام به نوعی از ناآرامی و جنگ پ ک ک با حکومت هراس داشتند را به نفع خود بکار گیرند. از آغازین روزهای این جنگ ساختگی کادر رهبری "ه د پ" و بسیاری از کارشناسان واقع نگر بارها به رهبری پ ک ک هشدار داده بودند که برنده این جدال اردوغان و حزب عدالت و توسعه خواهند بود اما دیدگاه تک بعدی کادر رهبری قندیل اجازه شنیدن این هشدارها را به "جمیل بایاک" و همفکران او نداد. شایان ذکر است که دمیرتاش و حزب او اکنون نیز برنده اصلی انخابات محسوب میشوند اما اگر رهبران پ ک ک در این مدت میتوانستند خود را با او هم صدا نمایند پیروزی به مراتب شیرین تر و بزرگتری را به ارمغان میاورد. آنچه که از امروز برای موفقیت دمیرتاش میتواند تاثیرگذار باشد، هم صدایی و هم فکری هرچه بیشتر نیروهای پ ک ک با او و برنامه هایش است که آینده سیاسی کردها و حتی "عبدالله اوجلان" رهبر محبوس این حزب را میتواند رقم بزند.
"ه د پ" و "پ ک ک" از امروز باید به فکر برنامه ریزی کلان مدت برای آینده سیاسی خود باشند و خط سیاسی خود را تعیین نمایند. "پ ک ک" اگر مبارزه مسلحانه را در برنامه خود قرار داده است بهتر است از حمایت دمیرتاش صرف نظر کند و کمتر به محبویت اش لطمه وارد نماید. اگر هم امید به حل مشکلات سی و چند ساله اش با دولت از طریق دیپلماتیک و پارلمانی دل بسته است عقلانی ترین مسیر، اندیشه های دمیرتاش و همراهانش خواهد بود.