تبارشناسی نقش رسانه‌های اصولگرا در ایران
شاهو حسینی
•
امپراطوری رسانه‌ای حکومتی به دلیل هژمونی قدرت سیاسی حکومت در یک وضعیت هژمونیک به لحاظ گفتمانی با مشخصه شیزوفرنیکی فکری به شدت به مقابله با رسانه‌های مستقل برمی‌آید و به عنوان کاتالیزور حکومتی برای ایجاد ثبات و تعادل و پیشگیری از بی ثباتی حکومت، شروع به تصفیه و پاکسازی منتقدان می‌کند
...
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
آدينه
۲۲ آبان ۱٣۹۴ -
۱٣ نوامبر ۲۰۱۵
امروزه بحث از قدرت و رسانه، قدرت رسانه و کارکردهای سیاسی رسانه‌ها از جمله مباحث مهم در مطالعات مربوط به رسانه‌ها هستند، بررسی و تحلیل اینکه رسانه ها در جوامعی مشغول فعالیت هستند که در آنها قدرت به اشکال گوناگون میان نیروهای گوناگون اجتماعی - سیاسی از جمله احزاب، اقشار و طبقات گوناگون توزیع شده و به طریقی با ساختار قدرت سیاسی و اقتصادی مربوط هستند. رسانه‌ها به عنوان شبکه‌های ارتباطی گسترده، قدرتمند و تاثیرگذار بر افکار عمومی و در نتیجه بر جهت‌گیریها، با استفاده از زبان و به‌کارگیری مجموعه‌ای گسترده از مفاهیم در همه جوامع از بنیانهای قدرت و پادقدرت ساز به شمار می‌آیند، در واقع رسانه‌ها امروزه تاثیرگذارترین عامل تحولات و تغییرات در جوامع محسوب می‌شوند، به طوریکه عملا مطالعه تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بدون پرداختن به این پدیده غیرممکن است. آنچکه نقش رسانه‌ها را در این میان برجسته و مهم می‌کند، نقش رسانه‌ها از یک سو در تحکیم و گسترش دمکراسی و ایفای نقش به عنوان رکن چهارم دمکراسی در جوامع توسعه یافته است و از سوی دیگر ایفای نقش به عنوان ابزار حکومت‌های توتالیتر در جهت گسترش و تحکیم خودکامگی و ایفای نقش بازدارندگی برای گذار به دمکراسی از طریق ترویج ایدئولوژی حاکمیت است. به عبارتی بهتر برجستگی نقش رسانه در جامعه به دلیل تاثیر بر افکار عمومی است، زیرا رسانه‌ها مهمترین ابزار ارتباطات سیاسی در جوامع برای انتقال مستقل اطلاعات و آگاهی به جامعه هستند. کارل دویچ در کتاب (اعصاب حکومت) معتقد است که رسانه‌ها به مثابه اعصاب و سیستم عصبی حکومت و جامعه هستند. به هر میزانی که اعصاب آرام‌تر و سالم‌تر باشد، به همان میزان هم ارسال پیام به بافتها مطمئن‌تر و راحت‌تر است. بدون تردید نوع نگاه و برداشت از کارویژه‌ها و نقش رسانه‌ها در هر جامعه‌ای بستگی دارد، به نوع نظام سیاسی و نوع نگاه حاکمیت به جامعه و مطبوعات، به طوریکه در جوامعی که دارای نظامهای دمکراتیک، باز و پلورال هستند، احزاب، گروه ها و نهادهای رقیب برای کسب قدرت سیاسی رقابت می‌کنند و هیچ گروهی برای همیشه قدرت را در اختیار ندارد. رسانه‌ها از یک سو پژواک و از سوی دیگر منعکس کننده خواسته های گوناگون اجتماعی و فرهنگی و سیاسی عموم جامعه می‌باشند تا حکومت. در واقع رسالت اجتماعی رسانه‌ها در دموکراسی‌ها این است که خواسته های عمومی را در چارچوب استانداردهای حرفه ای خودشان برآورده کنند. همچنین تمایل دارند تا بازتاب دهنده اراده و مطالبات آزاد و مستقل مخاطبان خود باشند، به عبارتی بهتر رسانه‌ها در این گونه جوامع به دلیل اینکه برآیند تکثر گرایش های مختلف جامعه و نماینده جامعه مدنی هستند، کارگزارجامعه مدنی و مخاطب محور می‌باشند. اما در جوامعی که نظامهای توتالیتر و تمامیت‌خواه بر آن حاکم است، از جمله ایران، احزاب و گروههای مستقل سیاسی و جامعه مدنی کمترین فضایی برای تنفس و حضور ندارند، رسانه‌ها عموما در کنترل حاکمیت بوده و ابزارهایی هستند، در خدمت گسترش و تحکیم ارزشها، هنجارها و ایدئولوژی حاکمیت، در چنین جوامعی رسانه‌ها بجای خلق قدرت در جهت خدمت به جامعه کارگزار قدرت سیاسی بوده، در واقع رسانه هم در جهت خلق نرم‌افزاری قدرت برای حاکمیت ایفای نقش می‌کنند و هم در جهت خلق نرم‌افزاری پادقدرت برای مقابله با قدرت‌گیری و هژمون شدن مخالفان و منتقدان حاکمیت ایفای نقش می‌کنند. به عبارتی رسانه‌های حکومتی با خلق چارچوب‌های ذهنی متاثر از ایدئولوژی حکومتی، ابزاری مطمئن برای جامعه‌پذیر کردن جامعه در راستای منافع و ایدئولوژی حاکمیت به شمار می‌آیند. چنین حکومتهایی در کنار امپراطوری سخت افزاری قدرت که به صورت ساختار و نهاد عینی حکومتی ظاهر می‌شوند، همواره یک امپراطوری رسانه‌ای نیز خلق می‌کنند، تا هم ایفاگر نقش کنترل‌گر سلیقه و ذائقه فکری جامعه هم تعیین کننده سلیقه و ذائقه فکری جامعه باشند. بنابراین نظامهای دیکتاتوری همواره دربرگیرنده یک زیستمان فکری ایزوله شده است. امپراطوری رسانه‌ای حکومتی به دلیل هژمونی قدرت سیاسی حکومت در یک وضعیت هژمونیک به لحاظ گفتمانی با مشخصه شیزوفرنیکی فکری به شدت به مقابله با رسانه‌های مستقل برمی‌آید و به عنوان کاتالیزور حکومتی برای ایجاد ثبات و تعادل و پیشگیری از بی ثباتی حکومت، شروع به تصفیه و پاکسازی منتقدان می‌کند. در ایران امروز رسانه‌های معرف جناح اصولگرا از جمله: روزنامه‌های کیهان، جوان، وطن‌امروز، هفته‌نامه ٩ دی،.. و خبرگزاری‌های فارس، تسنیم، مشرق نیوز، دیارونادیار، ئاکام نیوز و... در این راستا ایفای نقش می‌کنند.
|