درگذشت یوهان کرویف؛ داستان یک اسطوره جاودانه



اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۶ فروردين ۱٣۹۵ -  ۲۵ مارس ۲۰۱۶



خبری تکان دهنده فوتبال دنیا را متاثر کرد. یوهان کرویف ۶ ماه پس از ابتلا به سرطان ریه، سرانجام دیروز پنچشنبه تسلیم این بیماری شد و از دنیا رفت. در زیر مروری می کنیم به زندگینامه ورزشی این اسطوره فقید.

هندریک یوهانس کرایف در تاریخ ۲۵ آوریل سال ۱۹۴۷ در آمستردام هلند به دنیا آمد. کرایف یکی از بااستعدادترین بازی‌سازان تمام تاریخ فوتبال و سمبل تیم ملی فوتبال هلند در دهه ۷۰ بوده است. وی پس از دوران بازیگری، در کسوت مربی نیز بسیار موفق عمل کرد.
به گزارش "ورزش سه"، او فوتبال را در هفت سالگی آغاز کرد. مادرش یک نظافتچی در باشگاه آژاکس آمستردام بود، جایی که رینوس میشل او را کشف کرد.
پسر وی، یوردی نیز یک فوتبالیست معروف است که مدتی نیز در بارسلونا شاگردش بوده است.

شیوه بازی
او اسما یک مهاجم میانی بود، اما به دلیل سیستم کلی بازی، در همه جای زمین بازی می‌کرد. گاهی توپ را تا عمق زمین خودی می‌برد، گاهی ناگهان با عملی مخرب (برای حریف)، به بال راست یا چپ می رفت. او برای فوتبال آن زمان یک کار انقلابی بود.
کرایف پیش از هرچیز به خاطر قدرت تکنیکی، سرعت و قدرت رهبری‌اش شهرت داشت. با این وجود، بزرگ‌ترین نقطه قدرت او نگاه کلی‌اش به بازی بود که او را به عنوان یک بازی‌ساز متمایز می‌ساخت.

فعالیت باشگاهی
کرایف در طول دوران بازی‌اش در تیم‌های باشگاهی آژاکس آمستردام، اف. ث. بارسلونا، لس آنجلس آزتک، واشینگتن دیپلمات، لوانته و فاینورد روتردام بازی کرده است.

آژاکس آمستردام
حضور او در آژاکس د ر۱۵ نوامبر سال ۱۹۶۴ در بازی مقابل تیم گرونینگن آغاز شد که وی در این دیدار که تیمش ۱ بر ٣ بازنده شد، تک گل آژاکس را به ثمر رساند. اما تازه در فصل ۱۹۶۶/۱۹۶۵ بود که وی توجه همگان را به خود جلب کرد. بعد از زدن دو گل در مقابل دور ویلسکراخت اشترک در لیگ هلند، تبدیل به بازیکن ثابت تیمش شد. در آن فصل وی موفق شد در ۲۵ بازی، ۲٣ گل وارد دروازه حریفان بکند و آژاکس با حضور او قهرمان هلند شد.
وی سال بعد با آژاکس به هردو قهرمانی لیگ و حذفی دست یافت و خودش با زدن ٣٣ گل،‌ آقای گل مسابقات شد.
سال بعد هم موفق شد جام قهرمانی را بالای سر برده و برای دومین بار مرد سال فوتبال هلند شود. او با آژاکس به فینال جام باشگاه‌های اروپا هم رسید که در آن دیدار با ۱ بر ۴ نتیجه را به تیم ایتالیایی آ. ث. میلان واگذار کرد.
در فصل ۱۹۷۰/۱۹۶۹ برای دومین بار فاتح هردو جام باشگاهی هلند شد. در فصل بعد برای اولین بار به شدت مصدوم شد. پس از انجام یک عمل جراحی در دیدار مقابل آیندهوون در ٣۰ اکتبر ۱۹۷۰ به میدان بازگشت. در این بازی برای اولین مرتبه، شماره ۱۴ اسطوره‌ای را به تن کرد، چراکه هم‌تیمی‌اش، گری مورن پیراهن شماره ۹ کرایف را تصاحب کرد. از این زمان به بعد، وی در بیشتر بازی‌ها با شماره ۱۴ ظاهر شد. در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۷۰ در دیدار مقابل آ. زد. آلکمار که با پپیروزی ٨ بر ۱ همراه بود، به رکورد ۶ گل در یک بازی دست یافت. در همان فصل، آژاکس با پیروزی ۲ بر ۰ در بازی فینال جام باشگاه‌های اروپا در برابر پاناتینایکوس آتن یونان، برای اولین بار قهرمان باشگاه‌های اروپا شد. در همان سال، یوهان کرایف هم برای اولین بار مرد سال فوتبال اروپا شد.
در فصل ۷۲/۱۹۷۱ آژاکس توانست با کرایف از عنوان قهرمانی اروپا در مقابل اینتر میلان دفاع کند. در بازی فینال، کرایف هر دو گل آژاکس را وارد دروازه اینتر کرد. در فصل پاییز بعد از آن، آژاکس با برتری مقابل تیم ایندپندنته از آرژانتین، قهرمان جام باشگاه‌های جهان شد. در ژانویه ۱۹۷٣، با پیروزی ٣ بر ۲ در برابر گلاسکو رنجرز اسکاتلند، قهرمانی سوپرجام اروپا هم به دست آمد. آژاکس فصل ۷٣/۱۹۷۲را با سومین قهرمانی پیاپی لیگ به پایان برد. در این فصل، کرایف در دیدار دربی مقابل اف. سی. آمستردام، اولین و نیز آخرین گل به خودی را وارد دروازه تیمش کرد.
در تابستان ۱۹۷٣ یوهان کرایف پس از کسب شش قهرمانی لیگ، چهار قهرمانی حذفی، سه قهرمانی اروپا، یک قهرمانی باشگاهی جهان و یک قهرمانی سوپرجام اروپا، آژاکس را به مقصد بارسلونا ترک کرد. کاتالان‌ها برای این انتقال، تقریبا ۶ میلیون گولدن هلند پرداخت کردند.

اف. ث. بارسلونا
کرایف از همان بدو ورود تبدیل به بازیکن محبوب کاتالان‌ها شد و قبل از هرچیز به خاطر یکی از اظهاراتش مبنی بر این که بارسلونا را در مقابل رئال مادرید انتخاب کرده است، چراکه نمی‌توانسته در باشگاهی بازی کند که با دیکتارتور آن زمان اسپانیا، فرانسیسکو فرانکو مرتبط بوده است. پس از آن هم به دلیل این که پسرش را به شکل نام‌های کاتالانی، یوردی نامید بر محبوبیتش افزوده شد. بارسلونا با کرایف برای اولین بار پس از سال ۱۹۶۰ قهرمانی باشگاه‌های اسپانیا را کسب کرد و در همان سال بازهم کرایف به عنوان مرد سال فوتبال اروپا برگزیده شد.
او در دورانی که در بارسا بازی می‌کرد گل معروفش را زد. در بازی مقابل آتلتیکو مادرید، کرایف به هوا پرید و با وجود این که توپ پشت سرش بود، بدون این که آن را ببیند با پاشنه پای راستش آن را وارد دروازه آتلتیکو کرد.

آمریکا
در سال ۱۹۷۹، زمانی که بیش از ٣۰ سال سن داشت به آمریکا رفت. او قراردادی با باشگاه لس آنجلس آزتک به امضاء رساند. در آنجا فقط یک فصل ماند. فصل بعد،‌ یک سال در شهر واشینگتن دی سی در تیم واشینگتن دیپلماتس بازی کرد.

بازگشت به هلند
پس از حضوری کوتاه در باشگاه اسپانیایی لوانته، به وطنش، هلند برگشت. با کسب دو عنوان قهرمانی با آژاکس در سال‌های ۱۹٨۲ و ۱۹٨٣، این تیم قرارداد کرایف را تمدید نکرد و او راهی روتردام شد. در آخرین فصل بازی‌اش در فاینورد روتردام، یک بار دیگر توانست هردو عنوان قهرمانی باشگاهی هلند را به دست بیاورد. وی در سال ۱۹٨۴ به فعالیتش پایان داد.

تیم ملی
اولین بازی ملی کرایف در تاریخ ۷ سپتامبر سال ۱۹۶۶ در روتردام در دیدار مقدماتی جام ملت‌های اروپا در برابر مجارستان بود (۲: ۲). درست در دومین بازی ملی بود که شیوه بازی شتاب‌زده و بدون فکر او منجر به یک بدبیاری شد. او در بازی مقابل چکسلواکی از سوی رودی گلوکنر، داور اهل آلمان شرقی آن دیدار در دقیقه ۷۶ از زمین اخراج شد. بدین ترتیب او اولین بازیکن هلندی بود که در یک دیدار ملی از زمین مسابقه اخراج می‌شد. پس از گذراندن یک سال محرومیت از سوی فدراسیون فوتبال هلند، در تاریخ ۱٣ سپتامبر ۱۹۶۷ توانست دوباره در تیم ملی حضور پیدا کند. در این دیدار، تنها پس از دو دقیقه در دیدار مقدماتی جام ملت‌های اروپا، گل پیروزی را وارد دروازه آلمان شرقی کرد.
کرایف در سال ۱۹۷۴ که هلند نایب قهرمان جام جهانی شد، کاپیتان این تیم بود. در آن جام، هلند در نمایشی درخشان با چهار گل آرژانتین را شکست داده و نیز برزیل، مدافع عنوان قهرمانی را با دو گل از پیش رو برداشت. اما در فینال در مقابل آلمان، میزبان بازی‌ها ۱ بر ۲ مغلوب شد.
وی آخرین بازی ملی‌اش را در ۲۶ اکتبر سال ۱۹۷۷ در آمستردام در مقدماتی جام جهانی در مقابل بلژیک انجام داد که به پیروزی ۱ بر ۰ هلند انجامید. بعد از این که کرایف از تیم ملی کناره‌گیری کرد، ارنست هاپل که کمی قبل از جام جهانی ۱۹۷٨ آرژانتین از سوی فدراسیون فوتبال هلند به سرمربیگری تیم ملی منصوب شده بود، سعی کرد او را متقاعد به بازگشت به تیم کند،‌ اما موفق نشد. دلیل واقعی تصمیم وی، تا امروز بر کسی آشکار نشده است.
یوهان کرایف در مجموع ۴٨ بازی ملی انجام داد و ٣٣ گل هم زد و تیمش را ٣٣ بار به عنوان کاپیتان در زمین هدایت کرد.
به علاوه وی دوبار هم برای تیم منتخب کاتالان بازی کرد که البته گلی به ثمر نرساند.

فعالیت به عنوان مربی
آژاکس آمستردام
در فقط دو سال مربیگری در آژاکس، دوبار در سال‌های ۱۹٨۶ و ۱۹٨۷ قهرمانی جام حذفی هلند و یک بار قهرمانی جام در جام اروپا (۱۹٨۷) را به دست آورد. او توانست با این کار، پا جای پای سلف و استاد خود، رینوس میشل بگذارد.

اف. ث. بارسلونا
کرایف یک بار دیگر در سال ۱۹٨٨ آمستردام را به مقصد کاتالونیا ترک کرد. بارسلونا تحت هدایت وی، چهار بار پیاپی قهرمانی لالیگا، یک بار قهرمانی جام حذفی اسپانیا، سال ۱۹۹۲ قهرمانی جام باشگاه‌های اروپا، و یک بار قهرمانی سوپرجام اروپا را به دست آورد. کرایف بازیکنانی چون رونال کومان، میشائیل لادروپ، هریستو استویچکوف و روماریو را به بارسا آورد.
نام کرایف در نزد هواداران بارسلونا تا امروز "ال سالوادور" به معنای نجات‌بخش باقی مانده است.

افتخارات
به عنوان بازیکن
نه بار قهرمانی باشگاه‌های هلند با آژاکس آمستردام: ۱۹۶۶، ۱۹۶۷، ۱۹۶٨، ۱۹۷۰، ۱۹۷۲، ۱۹۷٣، ۱۹٨۲، ۱۹٨٣، و یک بار با فاینورد روتردام: ۱۹٨۴
شش بار قهرمانی جام حذفی هلند با آژاکس آمستردام: ۱۹۶۷، ۱۹۷۰، ۱۹۷۱، ۱۹۷۲، ۱۹٨٣، و یک بار با فاینورد روتردام: ۱۹٨۴
دو بار آقای گلی هلند با آژاکس آمستردام: ۱۹۶۷، ۱۹۷۲
یک بار قهرمانی باشگاه‌های اسپانیا با بارسلونا: ۱۹۷۴
یک بار قهرمانی جام حذفی اسپانیا با بارسلونان: ۱۹۷٨
سه بار قهرمانی باشگاه‌های اروپا با آژاکس آمستردام: ۱۹۷۱، ۱۹۷۲، ۱۹۷٣
نایب قهرمانی جام جهانی با تیم ملی هلند: ۱۹۷۴
مقام سومی جام ملت‌های اروپا با تیم ملی هلند: ۱۹۷۶
فوتبالیست قرن اروپا: ۱۹۹۹
سه بار مرد سال فوتبال اروپا: ۱۹۷۱، ۱۹۷٣، ۱۹۷۴

به عنوان مربی
دو بار قهرمانی جام حذفی هلند با آژاکس آمستردام: ۱۹٨۶، ۱۹٨۷
یک بار قهرمانی جام در جام باشگاه‌های اروپا با آژاکس آمستردام: ۱۹٨۷، و یک بار با بارسلونا: ۱۹٨۹
چهار بار قهرمانی باشگاه‌های اسپانیا با بارسلونا: ۱۹۹۱، ۱۹۹۲، ۱۹۹٣، ۱۹۹۴
یک بار قهرمانی جام حذفی اسپانیا با بارسلونا: ۱۹۹۰
یک بار قهرمانی جام باشگاه‌های اروپا با بارسلونا: ۱۹۹۲
یک بار قهرمان سوپرجام اروپا با بارسلونا: ۱۹۹۲

افتخارات دیگر
کسب لقب شوالیه لژیون افتخاری: ۱۹۹۹
برای شصتمین سال تولد وی در ۲۵ آوریل سال ۲۰۰۷، باشگاه آژاکس آمستردام اعلام کرد که پیراهن شماره ۱۴ را بایگانی کرده و به هیچ بازیکن دیگری نخواهد داد.