افشاگری از نوع مدیریت شده در خدمت اهداف سیاسی


اردشیر زارعی قنواتی


• پس از تب و تاب های اولیه هم اکنون با اظهارنظر سایت های افشاگر معتبری چون "ویکی لیکس"، تحلیل گران مستقل و به خصوص مصاحه تلویزیونی "رامون فونسکا مورای" از موسسان اصلی این شرکت حقوقی با کانال "تله مترو" واقعیاتی خود را نشان می دهد که توسط تیم به اصطلاح افشاگر عامدانه نادیده گرفته شده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۴ فروردين ۱٣۹۵ -  ۱۲ آوريل ۲۰۱۶


با درز اسناد موسسه حقوقی "موساک فونسکا" مستقر در کشور پاناما موسوم به "اوراق پاناما" توسط کنسرسیوم بین المللی روزنامه نگاران جستجوگر در سوم مارس که گفته می شود مشتمل بر ۱۱,۵ میلیون سند در خصوص پولشویی از طریق بهشت های مالیاتی می شود، یک زلزله سیاسی توسط جریان اصلی رسانه جهانی به راه انداخته شد. تاکنون از بین این همه اسناد که توسط یک منبع به روزنامه آلمانی "زود دویچه سایتونگ" سپرده شده است، تنها تعداد محدودی سند در مورد فرار مالیاتی و پنهان سازی ثروت توسط بعضی چهره های سیاسی جهان و بعضی از صاحبان سرمایه ی مرتبط با محافل سیاسی غیرهمسو یا درجه دوم نظام مسلط بین المللی منتشر شده است. پس از تب و تاب های اولیه هم اکنون با اظهارنظر سایت های افشاگر معتبری چون "ویکی لیکس"، تحلیل گران مستقل و به خصوص مصاحه تلویزیونی "رامون فونسکا مورای" از موسسان اصلی این شرکت حقوقی با کانال "تله مترو" واقعیاتی خود را نشان می دهد که توسط تیم به اصطلاح افشاگر عامدانه نادیده گرفته شده است. از همان ابتدا با مشخص شدن حامیان اصلی پشت این ماجرا مشخص بود که این نوع از افشاگری با نمونه های مشابه در این سال ها توسط گروه های معتبر و شخصیت های حقوق بشری چون "ادوارد اسنودن" متفاوت است و این بار حداقل در جریان انتشار گزینشی اسناد بیشتر نوعی درز دادن اطلاعات کنترل شده در راستای تسویه حساب سیاسی – مالی با کشورها و نهادهای مورد نظر بازرسان دادگستری و نهاد خزانه داری آمریکا مدنظر بوده است. بنا بر رویه ی معمول در "افشاگری" هم چنان که در موارد مشابه در نمونه ویکی لیکس، اسنودن و گروه هکرهای انیموس انجام شد، تمام اطلاعات بدون سانسور در معرض دید و قضاوت پژوهشگران و مردم عادی قرار داده می شد در حالی که افشای اوراق پاناما از این قانون دمکراتیک پیروی نمی کند. بنا به گفته تیم افشا کننده این اسناد، یک گروه سیصد نفره از روزنامه نگاران تحقیقی در طول یک سال گذشته با حمایت مالی نهادهای شناخته شده و بزرگ آمریکایی که خود همیشه در معرض اتهام بوده اند، این اسناد را بررسی کرده و به صورت گزینشی نسبت به انتشار آن اقدام کرده و می کنند. طبق اخبار مستندی که حتی در مطبوعات اروپایی – آمریکایی هم مورد تایید قرار گرفته است حامیان مالی کنسرسیوم جهانی روزنامه نگاران جستجوگر در آمریکا قرار داشته و نهادهایی از جمله "بنیاد خانواده راکفلر، سازمان جامعه باز، بنیاد کارنگی، بنیاد فورد" را شامل می شود و بی دلیل نیست چنانچه در بین افشاگری های روزهای اخیر انگشت اتهام یا بر روی کشورهای مورد تحریم آمریکا یا بر روی شخصیت های سیاسی مخل نظم نوین آمریکایی زوم شده است. البته در اینکه فساد سازمان یافته مالی، پولشویی و فرارمالیاتی توسط چنین اشخاصی انجام گرفته است تقریبا جای تردیدی نبوده ولی موضوع مهم گزینشی بودن و پنهان سازی تخلفات بزرگتری است که عامدانه توسط افشاگران کنونی نادیده گرفته می شود.
در میان عکس العمل و اظهارنظرات گسترده یی که تاکنون نسبت به اوراق پاناما انجام گرفته است شاید قابل تعمق ترین آن در متن اظهارات رامون فونسکا مورای نهفته باشد که ضمن دفاع از موسسه حقوقی خود به موارد اساسی در نظام مالی جهان اشاره می کند. وی در مصاحبه خود با شبکه تلویزیونی تله مترو به صراحت می گوید که هیچ کار تعجب آوری انجام نگرفته و این نهاد در چارچوب عینی نظام سرمایه داری عمل کرده است. وی به صراحت می گوید "آنچه ما انجام داده ایم کاملا قانونی بوده است، پولشویی بخشی از ساز و کار مبادلات مالی کلان در جهان سرمایه‌داری است و دنیا نیز به جوامع سرمایه‌داری نیاز دارد". فونسکا در ادامه می افزاید "ایالات متحده، بزرگترین بهشت و مفر مالیاتی دنیاست که قاچاقچیان مواد مخدر و عاملان پولشویی دارایی‌های خود را در لندن، نیویورک و میامی نگهداری می‌کنند، نه در پاناما". چنانچه به سخنان فونسکا در بستر نظام مالی جهانی و به صورت منطق علمی توجه شود کاملا منطبق بر واقعیت خواهد بود. چند ماه قبل از این وقایع "توماس پیکتی" اقتصاددان ارشد و مطرح جهانی در مصاحبه با خبرگزاری یورونیوز در خصوص نقش کاهش مالیات و زد و بندهای مالی در روند نابرابری های اقتصادی به صراحت بر این نکته تاکید داشت که شکاف های طبقاتی و گسترش نابرابری های اقتصادی در جهان کنونی بخشی از ماهیت مرحله نئولیبرالیسم فعلی است که به صورت همه جانبه از طرف نهادهای مالی و کنسرسیوم های بین المللی دنبال می شود. پیکتی در این مصاحبه ضمن تشریح نظام مالی جهانی و فرارهای مالیاتی می گوید "یکی از مسائل بزرگ این روزها امکانِ داشتن دارایی فراسوی مرزهاست و وقتی به الگوهای موجود برای این کار نگاه کنیم می بینیم مسائل مالی زیادی در پرده ابهام است". وی با مقایسه اقتصاد جهانی و نرخ رشد در آمریکا در مقطع بین ٣۰ تا ٨۰ میلادی که متوسط نرخ مالیات حدود ٨۲ درصد در این کشور بوده است با دوران بعد از آن که در زمان "رونالد ریگان" نرخ مالیات به ۲۰ درصد و امروز نزدیک به ۴۰ درصد کاهش یافته به روشنی ضمن تاکید بر فرار مالیاتی و وفور بهشت های مالیاتی اثبات می کند که این پدیده متقلبانه در ذات نظم نئولیبرال و مسبب تشدید نابرابری است که تمامی نهادهای مالی و اقتصادی جهان را هم اکنون در چنبره خود گرفتار کرده است. در جریان افشای اطلاعات موسسه موساک فونسکا در حالی از ۱۱,۵ میلیون سند و کار یک ساله حدود ٣۰۰ روزنامه نگار تحقیقی روی این پرونده سخن گفته می شود که در مقایسه با خروجی آن می توان به جرات از یک پدیده ی افشاگری مدیریت شده سخن گفت که حتی بنا به اذعان متصدیان امر دسترسی به اطلاعات برای این جستجوگران نیز محدود به کد گذاری های خاصی بوده است.
این نوع از افشاگری مدیریت شده به خلاف نمونه های مشابه آن در طی سال های اخیر از مبنای دمکراتیک و در دسترس قرار دادن اطلاعات خام و غیرگزینشی به عرصه عمومی پیروی نکرده و مخاطب تنها مواجه با داده های حلقه میانی و واسطه می شود. بعد از افشای اوراق پاناما حتی "باراک اوباما" نیز در یک موضع گیری منصفانه تر نسبت به متصدیان امر و به اصطلاح گروه روزنامه نگاران تحقیقی به صراحت ضمن اذعان به روند رو به گسترش ادغام کمپانی های آمریکایی با کمپانی های بین المللی برای فرار از مالیات بر این نکته تاکید کرده است که فرار مالیاتی یک معضل بزرگ جهانی است. اوباما می گوید "ثروتمندان و شرکت‌های بزرگ با بازی دادن سیستم از نقاط ضعف نظام مالیاتی استفاده می‌کنند، کاری که اکثر مالیات دهندگان قادر به انجام آن نیستند". با در کنار هم چیدن قطعات این پازل از جمله انتشار اطلاعات گزینشی، تاکید روزنامه گاردین مبنی بر اینکه بسیاری از این اطلاعات درز داده نمی شود، منطق اقتصادی پیکتی، اظهارات فونسکا و عدم بروز اطلاعات فرار مالیاتی شرکت های بزرگ جهانی که اوباما دقیقا بر آن تاکید می کند، به خوبی نشان داده می شود که در این مورد جهان با یک پدیده جدید از نوع افشاگری در خدمت اهداف سیاسی و ژئوپلتیک روبه رو است.