پنج سروده در سبک تانکا
( شعر پنج سطری ژاپنی )


یوسف صدیق (گیلراد)


• پلک می گشایم
با آواز گنجشکان.

از دریچه ی خواب هایم
رویایی پر می کشد
به سوی هیاهو. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲۵ خرداد ۱٣۹۵ -  ۱۴ ژوئن ۲۰۱۶


 
 
(۱)

پلک می گشایم
با آواز گنجشکان.

از دریچه ی خواب هایم
رویایی پر می کشد
به سوی هیاهو.

(۲)

خانه ی همسایه -
کسی پیانو می نوازد.

نت ها
در هوای بهاری،
نشانی گمشده ای را می جویند.


(۳)

تو آنجا در خوابی
میان بنفشه هایی که یک شبه روییدند .

من اینجا بیدارم
کنار قلبی که چکیدن شبنمی
تعادل اش را برهم می زند .

(۴)

کالیفرنیای جنوبی.
قنادی ایرانی
و عطر نان پنجره ای.

کودکی در من
عیدی هایش را می شمرد.

(۵)

زیر درختان ابریشم
آخرین نامه ات را دوباره می خوانم
چه سال ها که گذشتند !

دست بر ابریشم واژه هایت می کشم
پروانه های سفید حوالی انگشتانم.

-----------------------------------------------------------------

تانکاچیست ؟

تانکا (شعر پنج سطری ژاپنی ) یکی از فرم های قدیمی شعرژاپن ست که ریشه در قرن هفدهم میلادی دارد و از ظرفیت های ساختاری و محتوایی لازم برای ادامه حیات در دوران کنونی نیز برخوردار است.

در تانکا با احساساتی چون عشق، تنهایی و مرگ روبرو هستیم که با زبانی ظریف بیان می شوند. این سبک شعری در میان مردم ژاپن از محبوبیت فراوانی بر خوردار است. برخلاف هایکو، کاربرد آرایه های ادبی در تانکا مانعی ندارد.

ترجمه و سرودن تانکا از اواخر قرن نوزدهم در انگلستان و سپس آمریکا آغاز شد. هم اکنون علاوه بر آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی، در دیگر نقاط جهان نیز انجمن های تانکا به کوشش ها ی ادبی برای تعمیق و گسترش این ژانر شعری می پردازند.

از تعداد هجا ها در تانکای ژاپنی و شرح جزییات که بگذریم، در یک توضیح کلی شعر پنج خطی تانکا دارای دو بخش دو خطی و سه خطی است. بخش سه خطی که در ابتدا یا انتهای شعر نوشته می شود شبیه هایکو است . این بخش به دنیای بیرونی و بخش دو خطی به دنیای درونی شاعر می پردازد.

تانکا در فراسوی لحظه، حس و حال شاعر را بیان می کند. ویژگی برجسته ی تانکا به عنوان یکی از فرم های شعر کوتاه هماهنگی ساختاری و رابطه ی ارگانیک بین بخش ذهنی و عینی شعر است.