احداث جاده لار
دلخراش‌ترین فاجعه زیست‌محیطی کشور


• در حالیکه بر اساس مصوبه استان مازندران دولت مقرر شده است در جهت تسریع در اجرای بهسازی و تکمیل جاده نور ـ چمستان ـ آمل و عملیات احداث راه اصلی بلده ـ گرمابدر به لواسان اقدام شود، مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران از این جاده به عنوان یکی از دلخراش‌ترین فاجعه‌های زیست‌محیطی کشور یاد می کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۰ دی ۱٣٨۵ -  ٣۱ دسامبر ۲۰۰۶


حبرگزاری دانشجویان ایران: در حالیکه بر اساس مصوبه استان مازندران دولت مقرر شده است در جهت تسریع در اجرای بهسازی و تکمیل جاده نور ـ چمستان ـ آمل و عملیات احداث راه اصلی بلده ـ گرمابدر به لواسان اقدام شود، مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران از این جاده به عنوان یکی از دلخراش‌ترین فاجعه‌های زیست‌محیطی کشور یاد کرد و گفت: به طور قطع و یقین هیچیک از ارزیابان متعهد و متخصصین کشور نمی‌توانند توجیهات حتی نیمه مستدل و مثبتی را بر این پروژه ارایه کنند.
به گفته کارشناسان، این جاده که از وسط منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی عبور می‌کند با عبور از پارک ملی لار و رودخانه حفاظت‌شده لار یکی از اکوسیستم‌های بسیار حساس کشور را تخریب خواهد کرد. از سوی دیگر معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز ضمن اعلام مخالفت با احداث جاده از داخل پارک ملی لار گفته است: تعرضات از سوی برخی دستگاه‌های دولتی و غیردولتی به مناطق تحت حفاظت سازمان بسیار زیاد و وحشتناک است و در صورت ادامه روند فعلی مجبوریم نام برخی مناطق را از فهرست حفاظت حذف کنیم!
در حالی که بسیاری از کارشناسان تاکید می‌کنند که احداث جاده از داخل پارک ملی لار خسارت سنگین و غیرقابل جبرانی به منطقه وارد می‌کند، رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز گفته است که ردشدن جاده از داخل پارک ملی لار هیچ ضرورتی ندارد.
 
مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران:
یکی از دلخراش‌ترین فاجعه‌های زیست‌محیطی کشور با احداث جاده لار به وقوع می‌پیوندد
دکتر محمد حسن پیراسته، کارشناس محیط زیست و مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران در این خصوص به ایسنا گفت: در گذشته نیز چند بار موضوع احداث جاده داخل پارک ملی لار غیرقابل توجیه از مناطق یونیک و صعب‌العبور مطرح بوده که هر بار ضمن تحلیل منطقی آثار زیانبار پروژه و تبعات منفی حاصل از احداث چنین مسیری مسوولان مجاب شدند. ولی به قرار اطلاع موضوع با رویکردی جدید و بدون توجه به جنبه‌های زیست‌محیطی و کارشناسی پروژه مورد بررسی و تصویب قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: احداث این جاده به عنوان یکی از دلخراش‌ترین فاجعه‌های زیست‌محیطی کشور خواهد بود.
این کارشناس محیط زیست افزود: این پروژه فاقد گزارش ارزیابی زیست‌محیطی است و به طور قطع و یقین هیچیک از ارزیابان متعهد و متخصصین کشور نمی‌توانند توجیهات حتی نیمه مستدل و مثبتی را بر این پروژه ارایه کنند.
وی گفت: با احداث این جاده تنها منبع آب پاک شرب تهران که نقش بسیار اساسی هم اکنون بر رقیق‌سازی آلودگی آب سد لتیان جهت انجام تصفیه و هدایت به شهر تهران دارد از چرخه سلامت خارج خواهد شد، و این در حالیست که مصوبه شورای عالی امنیت ملی و دادستانی کل کشور، سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر ارگان‌های مرتبط را ملزم به اعمال مقررات و دستورالعمل‌های حاکم بر حفظ سلامت آب شرب سد لتیان کرده است که با این تعبیر این مسوولیت نیز لوث خواهد شد.
پیراسته خاطرنشان کرد: این جاده هیچگونه تویجه اقتصادی نداشته و در خوش‌بینانه‌ترین تحلیل در طول یکسال بدون تردید بین ۴ تا ۶ ماه به جهت بارش برف و ریزش‌های آسمانی بسته خواهد بود و البته شیب‌های تند مسیر نیز بروز رانش و تخریب و فرسایش منطقه را تشدید خواهد کرد.
وی با اشاره به این که احداث این جاده پارک ملی لار را که اثر طبیعی ملی قله سرافراز دماوند را نیز در آغوش دارد به طور کامل نابود خواهد کرد تاکید کرد: بدین ترتیب یکی از مهمترین و غنی‌ترین میراث‌های طبیعی کشور فنا خواهد شد و از حفاظت و مدیریت منطقه را سخت و دشوار خواهد کرد.
این کارشناس محیط زیست به ایسنا گفت: هم اینک منطقه لواسانات و بویژه محور اوشان ـ فشم از ناامنی و تهدید حتمی ترافیک رنج می‌برد و به جهت کوهستانی بودن و رانشی بودن مسیر و شیب‌های تند فعلا تدبیری برای حل معضل میسر و متصور نیست که با احداث این پروژه مخرب و غیرقابل توجیه و بارگذاری‌های غیرقابل تحمل محیطی بر این محور تنها باید شاهد خسران‌های روحی جسمی و اقتصادی تفرجگری ناشی از این پروژه باشیم.
مدیرکل سابق محیط زیست استان تهران در پایان تصریح کرد: مسلما احداث چنین جاده‌ای مترادف با رونق اقتصادی بیشتر اراضی همجوار در مسیر خواهد بود که خود باعث تغییر سیمای طبیعی و جاذب کنونی و زوال تدریجی این منابع حیاتی و تهدید بانک ژنی فون و فلور منطقه کوهستانی لار خواهد شد.
 
سرپرست معاونت محیط انسانی سازمان حفاظت محیط زیست:
احداث جاده در داخل پارک ملی لار نیازمند تایید گزارش ارزیابی زیست‌محیطی است
دکتر اصیلیان، سرپرست معاونت محیط انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به این که تسریع در اجرای بهسازی و تکمیل جاده نور ـ چمستان ـ آمل و عملیات احداث راه اصلی بلده ـ گرمابدر جزو مصوبات استانی دولت در مازندران بوده است، گفت: بر اساس قانون باید تمام نکات زیست‌محیطی در این پروژه مورد توجه قرار گرفته و ارزیابی‌های لازم انجام شود و در صورت تایید گزارش، اجازه احداث جاده داده می‌شود.
وی با تاکید بر این که پارک‌های ملی از بالاترین درجه حفاظتی برخوردارند و برخی از آنها مورد توجه مجامع بین‌المللی بوده و باید حفاظت شوند، خاطرنشان کرد: برای هرگونه اقدام در پارک ملی باید تمام جوانب در نظر گرفته شود.
سرپرست معاونت محیط انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به این که اگر هیچ گزینه دیگری برای احداث جاده وجود نداشته باشد، باید مطالعات کارشناسی دقیق انجام شده و اگر صلاح باشد جاده احداث می‌شود، تاکید کرد: اگر ببینیم احداث جاده صلاح نیست، اعلام می‌کنیم.
اصیلیان با اشاره به اینکه مجری نباید هیچگونه عملیات عمرانی پیش از ارزیابی انجام دهد تاکید کرد: هنوز در این خصوص گزارشی به سازمان محیط زیست ارسال نشده است.
وی با اشاره به جلسه هفته گذشته با مدیرکل محیط زیست مازندران گفت: در این جلسه همچنین مصوبات تصویبی در مازندران مورد بررسی قرار گرفت.
سرپرست معاونت محیط انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بر این اساس مقرر شد در خصوص احداث پالایشگاه در منطقه جویبار و پتروشیمی در قائم‌شهر مطالعات ارزیابی و مکانیابی لازم انجام شود که در صورت تایید گزارش ارزیابی اجازه احداث آنها داده می‌شود.
 
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست:
به هیچ عنوان موافق احداث جاده از داخل پارک ملی لار نیستیم
دکتر دلاور نجفی، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه اگر در خصوص احداث جاده‌ی داخل پارک ملی لار از سازمان استعلام شود، بر مبنای موارد قانونی اقدام می‌کنیم، تاکید می‌کند: احداث جاده‌هایی از این دست که از داخل پارک‌های ملی عبور می‌کنند خلاف قواعد ملی و جهانی است و به هیچ عنوان موافق احداث جاده از داخل پارک ملی لار نیستیم.
وی با تاکید بر اینکه ما مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست را با چنگ و دندان حفظ کرده‌ایم، خاطرنشان می‌کند: تعرضات تعدادی از دستگاه‌های دولتی و غیردولتی به مناطق تحت حفاظت سازمان بسیار زیاد و وحشتناک است و این در حالیست که شمار نیرو‌های حفاظتی ما محدود است.
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در صورت ادامه این روند مجبوریم درجه حفاظتی برخی از مناطق را کاهش دهیم و یا نام آنها را از فهرست مناطق حفاظت شده حذف کنیم.
وی به برخی تعرضات عمده به مناطق تحت حفاظت محیط زیست اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال تنها بخش کوچکی از پارک ملی «سرخه‌حصار» در اختیار سازمان محیط زیست است و دستگاه‌های مختلفی در آنجا ادعای مالکیت داشته و فعالیت می‌کنند، از سوی دیگر در بخش عمده‌ای از این پارک ملی ساخت‌وساز شده و احداث جاده‌های مختلف، خطوط لوله و ... نیز از دیگر تعرضات به این پارک ملی است.
معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید می‌کند: حفاظت از مناطق ۴ گانه تنها وظیفه سازمان محیط زیست نیست و یک عزم ملی و فرابخشی در این زمینه نیاز است که این عزم ملی هم اکنون وجود ندارد.
 
رییس سازمان حفاظت محیط زیست:
ردشدن جاده از داخل پارک ملی لار هیچ ضرورتی ندارد
دکتر فاطمه واعظ جوادی، معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در خصوص مصوبه اخیر دولت در استان مازندران گفت: قرار نبوده از داخل پارک ملی لار جاده عبور کند و مصوبه اخیر به معنای اقدام بدون مطالعه نبوده است.
وی افزود: بحث اصلی این بود که مطالعه‌ای انجام و مسیر و راهکارها مشخص شود.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ارسال نامه برای رییس‌جمهوری مبنی بر حفاظت شده بودن پارک ملی لار به ایسنا گفت: در جلسه اخیر هیأت دولت مقرر شده کلیه هزینه‌های جاده‌سازی در منطقه لار بر تعریض و بهسازی جاده هراز گذاشته شود؛ چراکه جاده هراز مستقیما به داخل استان منتهی می‌شود و این درحالیست که لار در ارتفاع ۴ هزار متری قرار دارد.
 
مدیر کل محیط زیست استان تهران:
احداث جاده از داخل پارک ملی لار خسارت سنگین و غیرقابل جبرانی به منطقه وارد می‌کند
مهندس بزرگیان، مدیر کل محیط زیست استان تهران نیز با تاکید بر این که اگر جاده داخل پارک ملی لار احداث شود، خسارت سنگین و غیرقابل جبرانی به این منطقه وارد می‌شود، به ایسنا گفت: پارک ملی لار بهترین منطقه به لحاظ ارزش گردشگری و مهم‌ترین منطقه تامین آب شرب تهران است که درصورت احداث جاده در داخل آن به هر دوی آنها آسیب وارد می‌شود.
وی با تاکید بر این که معلوم نیست جاده را به چه قیمتی قرار است احداث کنند، افزود: آیا احداث یک جاده ارزش از بین رفتن فرصت گردشگری و ایجاد آلودگی در منابع آب شرب تهران را دارد؟
مدیر کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه جاده‌های کنونی می‌تواند شهرستان نور را سرویس‌دهی کند، می‌گوید: پارک ملی لار به لحاظ تامین آب شرب تهران و ارزش اکولوژیکی از حساسیت بالایی برخودار است.
وی با اشاره به اینکه قزل آلای رنگین کمان را در ایران تنها در دریاچه سد لار داریم تاکید می‌کند: این گونه جانوری یکی از گونه‌های نادر و با ارزش جهان است.
گفتنی است پارک ملی لار در دامنه جنوبی مرتفع‌ترین نقطه ایران در رشته کوههای البرز، با مساحت ٣۱ هزار هکتار در ۷۰ کیلومتری شمال شرقی شهر تهران قرار دارد.
این پارک ملی در سال ۱٣۵۴ با وسعت ۷٣ هزار و ۵۰۰ هکتار با عنوان «پارک ملی» تحت حفاظت قرار گرفت و از سال ۱٣۶۱ تا سال ۱٣٨۱ طبق مصوبه شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه حفاظت شده و از آن تاریخ تا کنون به عنوان پارک ملی اداره می‌شود.
ارتفاعات بلند و زیستگاههای امن در دو سوی دره زیبای لار بر عظمت این منطقه افزوده و چشم‌اندازها، چشمه‌سارها و رودخانه‌های پرآب همه نشانی از استواری و جذابیت این منطقه پرطراوت دارد.
پوشش گیاهی منطقه اکثرا مرتعی است و از انواع گندمیان پایا، بوته‌زارها و پوششهای آلپی تشکیل شده و در نقاط مرتفع، گونه ارس که در برخی مناطق از تراکم نبستا خوبی برخوردار است، گسترش دارد.
گونه‌های مهم گیاهی منطقه را انواع گیاهان دارویی، صنعتی و غذایی مانند قارچ، کاسنی، باریجه، آویشن، موسیر، پیازک، والک، کنگر، گزل، گلپر، چای کوهی، کما، گل گاو زبان، اسپند، شیرین بیان، چوبک، بارهنگ، شنگ و شقایق وحشی تشکیل می‌دهند.
گونه‌های جانوری منطقه متشکل از پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش البرز مرکزی، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، گراز و گربه وحشی هستند. از جامعه پرندگان، انواع پرندگان بومی و مهاجر نظیر کبک، عقاب، دلیجه، کبک دری، سارگپه و درنا دراین منطقه حضور دارند.
خزندگان و دوزیستان موجود در این منطقه را جانورانی مانند افعی دماوندی، افعی البرزی، مارمولک، بزمجه، لاک پشت و قورباغه تشکیل می‌دهند. از آبزیان بارز منطقه، ماهی قزل‌آلای خال قرمز را می‌توان نام برد.
این منطقه دارای ویژگیهای خاص و جوامع غنی گیاهی و جانوری است و وجود ماهی قزل‌آلای خال قرمز که از نادرترین گونه‌های آبزی جهان می‌باشد، اهمیت این مجموعه را دو چندان کرده است.
حوزه آبخیز لار افزون بر تامین قسمتی از آب آشامیدنی تهران بزرگ، می‌تواند نقش اقتصادی مهمی را به عنوان تفرجگاهی جذاب، مرکز دامپروری در حد ظرفیت، ذخائر دست نخورده طبیعی، چشمه‌های آب معدنی و اندوخته‌های اکولوژیکی ایفا کند.
پارک ملی لار با دارا بودن اکوسیستمهای متنوعی اعم از آبی و خشکی علاوه بر تنوع زیستگاهی، می‌تواند سالانه جمعیت زیادی از علاقه‌مندان طبیعت را جهت کوهنوردی، ماهیگیری، پیک‌نیک و کمپ پینگ به خود جلب کند.
جاده‌های ارتباطی متعدد در منطقه، تغییر کاربری اراضی و چرای بی‌رویه از جمله عوامل اصلی تهدید و تخریب این پارک ملی است.