• با تاکید رئیس مجلس بر ادامه حضور جنگنده های روسیه در پایگاه نظامی نوژه و تکذیب ضمنی اظهارات وزارت امورخارجه و وزارت دفاع مبنی بر رفتن روس ها، پنهانکاری در مورد پایگاه همدان ادامه دارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲ شهريور ۱٣۹۵ -  ۲٣ اوت ۲۰۱۶

در همدان چه خبر است؟ ابتدا علیرغم تمایل تهران، مسکو ماجرای حضور جنگنده های خود در پایگاه نظامی نوژه در همدان را علنی کرد. بعد در میان بهت رسانه های خبری و نمایندگان مجلس، وزارت دفاع و علی شمخانی دبیر شورایعالی امنیت ملی و نماینده خامنه ای در این نهاد، با تاکید بر همکاری راهبردی جمهوری اسلامی با روسیه، خبری را که «ادعا» تلقی می شد، رسما تائید کرد و وزیر دفاع دولت روحانی در برابر کسانی که می گفتند چرا بدون دخالت مجلس چنین اقدامی رخ داده است، صراحتا گفت حضور هواپیماهای روسیه در پایگاه نوژه ربطی به مجلس ندارد.
وقتی ماجرا در سطح جهان رسانه ای شد و واشنگتن واکنش نشان داد، ابتدا روس ها اعلام کردند ماموریت جنگنده های روسی در پایگاه همدان موقتی بود و پایان یافت و در پی آن وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی اظهارات مقام های روسی را با افزودن «فعلا» عملیات متوقف شد، تائید کرد. در فاصله پرواز جنگنده های روسیه از پایگاه همدان و اعلام پایان ماموریت آنان، بین تهران و واشنگتن اتفاقی افتاد که هنوز طرفین آن را رسانه ای نکرده اند، اما اظهارات معاون اول کمیـته دفاع و شورای فدراسیون روسیه مبنی براعمال فشار آمریکا بر جمهوری اسلامی، اطلاعیه آمریکا در مورد نا امن بودن حریم هوایی ایران، گفته های اخیر شمخانی و تاکید لاریجانی بر ادامه حضور روس ها در پایگاه نظامی همدان و تنزل جایگاه نظامی نوژه به «پمپ بنزین» جنگنده های روسی، نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی اگرچه می گوید از روسیه بازی خورده است، اما به دلیل واکنش آمریکا تصمیم به پنهانکاری گرفته و واقعیت را به مردم نمی گوید. تفاوت سخن لاریجانی رئیس مجلس و دبیر شورایعالی امنیت ملی تا آنجاست که لاریجانی می گوید روس ها هستند و شمخانی می گوید: «هواپیمای روسی قرار نبود بماند، امروز نرفت، پنج‌شنبه [۲۸ مردادماه] رفت، به دلیل طراحی عملیات زمینی، نه به دلیل فشار کشورهای دیگر.»

روسیه: جمهوری اسلامی تحت فشار آمریکا تغییر موضع داد

خبرگزاری اسپوتنیک در باره ورود آمریکا به ماجرای نوژه نوشته است: معاون اول رئیس کمیته دفاع و امنیت شورای فدراسیون روسیه "فرانتس کلینتسویچ" اعلام کرد احتمالا آمریکا در رابطه با موضوع استفاده روسیه از پایگاه نظامی همدان، بر روی ایران فشار آورده است.
سرویس مطبوعاتی کلینتسویچ در این رابطه از زبان وی می نویسد: "اوضاع در پایگاه نظامی همدان، جایی که جنگنده های روسیه برای وارد ساختن ضربات به مواضع داعش به پرواز درآمده بودند، به شدت تغییر کرده است. همین چند روز پیش در ۲۰ اوت، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران "حسین دهقان" اعلام کرده بود مسکو می تواند از این پایگاه هر چقدر که صلاح می داند استفاده کند. ولی امروز ایران از اتمام فعالیت روسیه در این پایگاه نظامی خبر می دهد.
ماجرا از چه قرار است؟ شاید هم این موضوع یک سوءتفاهم باشد که به زودی رفع می شود.
این مقام بلند پایه در ادامه افزود: شاید کسی (طرف سومی) که ایران به دلایلی نمی تواند حرفش را قبول نکند، با پافشاری از ایران خواسته است تا چنین تصمیمی را اتخاذ کند. به نظر من، این طرف سوم تنها می تواند ایالات متحده آمریکا باشد که به طور علنی و آشکارا عدم رضایت خود در رابطه با موضوع استفاده روسیه از پایگاه نظامی ایران را اعلام کرده بود."
به عقیده کلینتسویچ، هیچ دلیل منطقی نمی شود برای موقعیت کنونی پیدا کرد. در طول این ۲ روز باید رخدادی جدی صورت گرفته باشد که توانسته است این چنین موضع ایران را تغییر دهد.
وی در این رابطه افزود: راستش را بخواهید، موضوع "رفتار غیرحرفه ای مسکو" و انتشار اخبار استفاده از پایگاه ایران توسط روسیه، من را قانع نمی کند. روسیه در این موقعیت، طوری رفتار کرد که می بایستی رفتار می کرد. پوشش این موضوع و پنهان سازی خبر پرواز جنگنده های روسیه از پایگاه های نظامی ایران، عجیب و غیرعادی می بود. و این در حالی است که پنهان سازی چنین اخباری در جهان امروز، غیرممکن است. ایالات متحده چنان بر روی خاورمیانه متمرکز است که هر قدم را در این منطقه به ثبت می رساند».

دولت آمریکا با وجود این که دوهفته پیش با صدور اطلاعیه رسمی در مورد سفرشهروندان این کشور و افراد دارای تابعیت دوگانه به ایران هشدار داده بود، با انتشار اطلاعیه مجدد و تاکید بر این که جایگزین اطلاعیه قبلی است، در مورد امنیت حریم هوایی ایران هشدار می دهد: "دولت ایالات متحده به دلیل «مخاطرات ناشی از عملیات نظامی مرتبط با درگیری در عراق و سوریه، در مورد خطراتی که پرواز ورودی، خروجی و بر فراز ایران را تهدید می‌کند نگران است." این اطلاعیه می‌افزاید که سازمان هواپیمایی آمریکا از شرکت‌های هواپیمایی خواسته است برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به اطلاعیه‌های این سازمان مراجعه کنند.»

خبرگزاری ایلنا با انتشار یادداشتی با عنوان «شریک راهبردی تهران در همدان چه می‌کند؟» بر این تاکید دارد که روسیه جمهوری اسلامی را بازی داده و در عمل جمهوری اسلامی با پنهانکاری زمینه این فریبکاری افکاری عمومی را ایجاد کرده است.

شریک راهبردی تهران در همدان چه می‌کند؟

به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، فروردین ماه سال جاری، روسیه به یک‌باره گام بلندی را در عرصه مبارزه با تروریسم و نبرد با داعش در سوریه برداشت و شهر باستانی «پالمیرا» در استان حمص را در لیست عملکرد ضرب‌الاجلی خود قرار داد.
در گام اول نبرد با داعش صورت گرفت و در گام دوم یگان مین‌روب نیروی زمینی روسیه متشکل از سگ‌های مین‌یاب، ربات‌ها و اکیپ چک و خنثی‌سازی به پالمیرا اعزام شدند که نهایتاً چیزی در حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ مین خنثی یا منهدم شد.
تا به اینجا، سناریوی روس‌ها یک منحنی منطقی با چاشنی نظامی و تاکتیکی بود. اما موضوع از زمانی تعجب رسانه‌ها و افکار عمومی دنیا را به خود جلب کرد که «ارکستر مارینسکی» سن‌پترزبورگ به رهبری یکی از مشهورترین رهبران ارکستر جهان یعنی «والری گرگیف» به آمفی‌تئاتر پالمیرا پا گذاشت و قطعه «شاکن» اثر «یوهان سباستین باخ» را جایی که قبل از آن داعش خون چندین هزار نفر را در همان نقطه به زمین ریخته بود، اجرا کرد.
حضور بیش از صد خبرنگار که به دعوت وزارت دفاع روسیه به پالمیرا آمده بودند، تنها یک معنی کلان و مهم دارد و آنهم مخابره این سیگنال است که مسکو می‌تواند در عرض چند هفته علاوه بر مبارزه با داعش، پاکسازی و تثبیت هر نقطه را عملیاتی کند.
اما اینکه در میان خاک‌های آغشته به خون و آلوده به مین، کنسرتی توسط یکی از بهترین ارکسترهای روسیه برگزار می‌شود، علاوه بر نشان دادن قدرت نظامی روس‌ها و سرعت آنها در انجام عملیات و به رخ کشیدن تجهیزات خود این معنا را به یکباره متبادر می‌کند که روس‌ها چگونه از عنصر هنر برای برجسته کردن نام و عملکرد خود آنهم در اوج درگیری با داعش استفاده می‌کنند که شاید این فکر به ذهن هیچ دولت دیگری خطور نمی‌کرد.

سناریوی پالمیرا بدون شک برد رسانه‌ای بسیار موثری برای روس‌ها داشت. ماندگاری این موضوع در عرصه رسانه‌ای برای مسکو اهمیت خاصی ندارد؛ آنچه مدّ نظر تیم رسانه‌ای کرملین و شخص پوتین بود، وسعت مخابره و بُرد بلند عملکرد روسیه در سوریه و در پلانی وسیع‌تر، خاورمیانه و عرصه بین‌المللی است.

سناریوی دوم؛ نوژه همدان

هفته گذشته شاهدِ نمایشنامه‌ای همانند پالمیرا در ورود جنگنده‌‌ها و بمب‌افکن‌های روسیه به پایگاه هوایی نوژه واقع در همدان بودیم. روس‌ها بدون تردید می‌دانستند که چگونه باید زلزله‌ای رسانه‌ای در سطح جهان ایجاد کنند. تمامی اخبار خود را یکی پس از دیگری حاضر و آماده کرده بودند و به ترتیب اولویت مخابره شدند. گویی توپخانه رسانه‌ای سرزمین تزارها در انتظار بُرد دیگری بود که تا به این لحظه به اهداف خود دست پیدا کرد.
در برابر این رویکرد روسیه، رسانه‌های داخلی در بی‌اطلاعی محض به سر می‌بردند و هیچ مسئولی اطلاعی از این اقدام نمی‌داد و رسانه‌ های خارجی نبض اخبار بین‌المللی را که ایران هم جزیی از آن بود، در دست گرفتند و مسئولان ایرانی تنها به بیان عبارت «مسکو شریک راهبردی تهران است!» بسنده کردند.

در مجلس، به رغم درخواست بیست نماینده برای توضیح این مسئله، علی لاریجانی در پاسخ به تذکری درباره ورود جنگنده‌ها به ایران، موضوع را از اساس تکذیب کرد و گفت هیچ پایگاهی به خارجی‌ها داده نشده است؛ پاسخی که بعدها گفته شد پاسخ دیپلماتیک بوده و منظور لاریجانی از استقرار چیز دیگری بوده است!
هنوز صحبت‌های لاریجانی تمام نشده بود که وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای این موضوع را تصدیق کرد و نوشت که بمب‌افکن‌های این کشور از پایگاه هوایی همدان علیه مراکز متعلق به داعش در سوریه حمله‌هایی را انجام داده‌اند.
در دولت نیز وزیر دفاع ابتدا گفت موضوع تصمیم نظام بوده؛ سپس گفته شد آنچه که امروز در پذیرش هواپیماهای روسی در همدان انجام می‌شود در راستای همکاری های متقابل ایران و روسیه جهت مورد هدف قرار دادن تجهیزات و تجمعات در جریان‌های تروریستی است و این موضوع نیز بنا بر درخواست سوریه انجام می‌شود.
در شورای عالی امنیت ملی نیز به این گفته بسنده شد که «ما با روسیه همکاری راهبردی داریم» تا بی‌خبری رسانه‌های داخلی تکمیل شود و اخبار داخلی توسط رسانه‌های خارجی به دست ایرانیان برسد! و در نهایت وزیر دفاع اذعان کند که روسیه خودنمایی و بی‌معرفتی کرد.
در دستگاه دیپلماسی هم سخنگوی وزارت امور خارجه به ایلنا گفت که ما توافقنامه‌ای با روسیه در این‌باره نداریم. تهران و مسکو در برخی زمینه‌ها دارای مناسبات و روابط راهبردی هستند. روابط دو کشور در سال‌های اخیر نیز توسعه بسیاری یافته است؛ ضمن اینکه البته قصد پنهان‌کاری هم در میان نبوده است.

درست است که ورود روس‌ها به همدان به بحث سیاست خارجی کشور باز می‌گردد، اما باید در نظر داشت که بازخورد آن در رسانه‌های جهان امری بین‌المللی خواهد بود. خبرها از طریق روس‌ها مخابره شد و مجدداً خبرگزاری‌های کشورمان همان اخباری را که می‌توانستیم در بزنگاه به نفع خودمان بدان جهت بدهیم را ترجمه، سپس منتشر کردند! بدین ترتیب روس‌ها همانند پالمیرا سهم رسانه‌ای خود را از قضیه همدان اخذ کردند.

بازی رسانه‌ای روسیه چگونه آغاز شد؟

پس از پایان حمله جنگنده‌های روس به داعش که از همدان انجام شد، ابتدا چند خبر توسط اسپوتنیک منتشر شد تا افکار عمومی ما را بسنجند ولی زمانی که واکنش ما تنها انتشار و ترجمه همان اخبار اسپوتنیک، راشاتودی، ایتارتاس و سایر سایت‌ها و خبرگزاری‌های روس بود، وزارت دفاع روسیه به یکباره کارت نهایی خود یعنی تاییدیه آخر را رو کرد و در آنجا بود که از بهارستان تا همدان در سکوتی عجیب فرو رفتند.
تشریح اصول قانون اساسی در خانه ملت در برداشت متفاوت از واژه «استقرار» هم نتوانست برد رسانه‌ای برای ما داشته باشد تا در نهایت صَرف میلیون‌ها تُن کاغذ در روزنامه‌ها و میلیاردها تومان هزینه در خبرگزاری‌های داخلی، در چنین مقطعی نتواند کوچک‌ترین تاثیری در افکار عمومی داشته باشد و روس‌ها بسیار حساب شده از ماجرای همدان بهره‌برداری کردند و در داخل مسئولان هم توپ را به زمین یکدیگر انداختند و از بی‌معرفتی روسیه گفتند و پالمیرایی دیگر برای مسکو دست و پا کردند؛ انگار مسائل سیاست خارجی و منافع کشورها بر اساس معرفت درجه‌بندی می‌شود!

درپایان جلسه علنی مجلس در روز دوشنبه لاریجانی برای فرونشاندن ماجرای استقرار جنگنده های روسیه در پایگاه نظامی نوژه و پیامدهای آن، گفت: نشست و برخاست جنگنده‌های روسیه جهت سوختگیری بوده است، بنابراین سالبه به انتفای موضوع محسوب می‌شود.

نشست علنی مجلس با این و عده لاریجانی که گفت: «پس از وصول درخواست نمایندگان هیات رییسه آن را مورد رسیدگی قرار خواهد داد.» به بحث پایگاه نوژه خاتمه داد اما این پایان ماجرا نیست. روس ها در همدان و در «اتاق تصمیم» جمهوری اسلامی حضور دارند و این را نمی توان از چشم مردم پنهان کرد.