سرنگونی و دیگر هیچ؟!


ف. تابان


• اخبار روز بر مشی مخالفت خود با حکومت اسلامی ایران پایدار است اما این مشی را هرگز به این معنا تعریف نکرده است که خود را از عرصه ی سیاست جاری ایران کنار بکشد و دو پایش را در یک کفش کند که سیاست یعنی سرنگونی بلاواسطه جمهوری اسلامی و دیگر هیچ! ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱٣ شهريور ۱٣۹۵ -  ٣ سپتامبر ۲۰۱۶


این مقاله ی کوتاه بازنویسی شده ی متنی است که در صفحه ی فیس بوک، پیرامون برخی انتقادات به یادداشت اخیر اخبار روز، نوشته شد. در یادداشت سیاسی اخبار روز، درخواست برکناری مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری به عنوان گام اول در پروسه ی دادخواهی مطرح شده بود.

طرح چنین خواسته ای، دامن زدن به توهم است؟ برخی استدلالات این احساس را به وجود می آورد که سیاست رادیکال نباید خواسته ای را در برابر حکومت قرار بدهد. آیا کسانی که برای استقرار یک جمهوری دموکراتیک در ایران مبارزه می کنند، نباید هیچ خواسته ای را در برابر حکومت، این یا آن جناح آن و اشخاص و رهبر آن قرار بدهند به این تصور که چنین خواسته هایی عملی نیست و خواستن آن ها از حکومت، به توهم دامن می زند؟

تفاوت سیاست رادیکال و انقلابی با سیاست رفرمیستی در این نیست که رادیکال ها از حکومت نمی خواهند و نباید بخواهند که امور را بهتر کند و اصلاحاتی انجام بدهد. تفاوت این است که یکی همه ی سیاست را در همین گونه اصلاحات خلاصه می کند و دیگری هدف اصلی خود را در پس خواست های اصلاحی که زندگی روزمره مردم را بهبود می بخشد، پنهان نمی کند. آن چه رادیکالیسم انقلابی را در این شرایط از انواع جنبش های محافظه کارانه و حتی رادیکال اصلاح طلبان جدا می کند، هدف آن در شرایط فعلی است. این هدف برکناری جمهوری اسلامی و استقرار یک جمهوری دموکراتیک است. من سیاست رادیکال را این طور می فهمم و با اتکا به تجربه ی سی و هفت ساله و ساختار و سیاست های جمهوری اسلامی و هر حکومت دینی، فکر می کنم حکومت اسلامی هرگز نمی تواند به جمهوری دموکراتیک تحول یابد. و بنابه تعبیر شاعر بزرگ ایران جمهوری دموکراتیک انکار حکومت اسلامی است.

سیاست رادیکال شعارهای معین و مشخصی در برابر حکومت قرار می دهد و باید بدهد، از آزادی زندانیان سیاسی تا بهبود وضع کارگران و از جمله افزایش دستمزدها. در خواست اضافه دستمزد، بهبود وضعیت کارگران، بیمه های درمانی، تشکیل سندیکا در حکومت اسلامی به معنای ایجاد این توهم نیست که جمهوری اسلامی به حقوق کارگران گردن خواهد گذاشت، به معنای همراه شدن با کارگران در مبارزه ی روزمره ی آن هاست. به معنای قدم به قدم جلو بردن جنبش کارگری است. اگر فعالین کارگری و سیاسی چنین خواسته هایی را در برابر حکومت قرار ندهند، چه کار دیگری برایشان می ماند؟

طرح این خواست ها مبارزه برای بهبود وضعیت کارگران و سایر اقشار مردم در زندگی روزمره است. در عین حال به معنای ایجاد نیروست. ما با شعارهای روشن می توانیم نیروی خود و در مرحله ی بعدی اقشار معینی از جامعه را بسیج کنیم و به حرکت واداریم.

خواسته ای مثل برکناری مصطفی پورمحمدی هم از نظر یادداشت سیاسی اخبار روز در همین چارچوب قرار می گیرد. برخی دوستان می گویند توهم برانگیز است زیرا عملی نیست و چاقو دسته اش را نمی برد، اما طور دیگری هم می توان به موضوع نگاه کرد. افشاگرانه است و بسیج نیرو می کند. به مبارزه ای که امروز بر سر اعدام ها شدت گرفته، جهت می دهد و نیرو متشکل می کند. اگر دوستان می گویند روحانی و اصلاح طلبان اهل چنین کاری نیستند، چه باک؟ مگر بیشتر افشا نخواهند شد؟ پس بگذار از سایه ای که در آن کمین کرده اند و سکوت کرده اند، بیرون بیایند و در برابر پرسش جامعه قرار بگیرند و بیشتر و بهتر در معرض داوری قرار بگیرند. اهمیت طرح چنین خواسته هایی در همین موضوع است. وگرنه همه ی ما این را می دانیم که با برکناری کسانی امثال پورمحمدی - حتی در صورت وقوع چنین اتفاقی - اصل موضوع دادخواهی به هدف نمی رسد، یک قدم کوچک جلو می رود و حتی اگر آن قدم کوچک هم برداشته نشد، نور بر جریاناتی می افشاند که امروز رندانه خود را پنهان کرده اند و با سکوت منتظرند تا موج بگذرد.

در انتقادات مطرح شده بود که این یادداشت زمینه چینی برای «شرکت» در انتخابات به نفع جناحی از حکومت است. اخبار روز تا به حال هیچ گاه تشویق به شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی نکرده است، دلایل آن را نیز در وقت خود در همین یادداشت ها اعلام کرده است. طبیعتا این به معنای آن نیست که در هر شرایطی باید این سیاست را ادامه بدهیم. اما تا وقتی شرایط مشارکت مخالفین در انتخابات فراهم نشود و انتخابات صورت دموکراتیک به خود نگیرد، این سیاست کماکان می تواند مورد استفاده باشد.

اخبار روز بر مشی مخالفت خود با حکومت اسلامی ایران پایدار است اما این مشی را هرگز به این معنا تعریف نکرده است که خود را از عرصه ی سیاست جاری ایران کنار بکشد و دو پایش را در یک کفش کند که سیاست یعنی سرنگونی بلاواسطه جمهوری اسلامی و دیگر هیچ!