شروع مدارس در ایران - نقض حقوق دانش آموزان ملیت‌های غیر فارس زبان



اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣۱ شهريور ۱٣۹۵ -  ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۶


جمعیت حقوق بشر کوردستان: حدود یک‌میلیون و نیم کودک برای اولین بار در دو روز آینده به‌ مدرسه‌ می‌روند حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد این کودکان از این به بعد، اجباراً زبانی را یاد می‌گیرند که زبان مادری‌شان نیست و با آن زبان نسبت به زبان مادری‌شان کمترین شناخت رادارند.

وب‌سایت وزارت آموزش و پروش ایران در سایت خود نوشته است که تقریباً هفت و نیم میلیون دانش‌آموز ابتدایی به استقبال سال تحصیلی ۹۶-۹۵ می‌روند و بر اساس این آمار می‌توان تخمین زد که حدود یک و نیم میلیون از این دانش آموزان برای اولین بار پا به مدرسه می‌گذارند.

همچنین تخمین زده می‌شود که بیشتر از سه چهارم این دانش آموزان یک‌میلیون و نیم نفری که برای اولین بار به مدرسه می‌روند از ملیت‌های غیر فارس می‌باشند و آن‌ها مجبور می‌شوند به زبانی غیر از زبان مادری خود آموزش ببینند.

بر طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران ظرف ۶ سال اخیر حدود پنج میلیون نفر از دانش آموزان مدارس مردود شده‌اند و کارشناسان بر این امر تأکید می‌کنند که بیشترین میزان این مردودی‌ها در مناطقی از ایران رخ داده است که زبان مادری آن‌ها زبان غیرفارسی بوده است.

حق آموزش به زبان مادری یک حق انسانی و حقوق بشری است که در اسناد و معاهدات حقوق بشری از جمله اعلامیهی جهانی حقوق زبانی، منشور زبان مادری، اعلامیهی حقوق اشخاص متعلق به اقلیت‌های ملی، زبانی، مذهبی، کنوانسیون حقوق کودکان، به منشور بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و … به آن تأکید شده است. همچنین بر اساس مانیفیست یونسکو دولت‌ها موظف هستند که این میراث گران‌بهای فرهنگی را پاسداری نمایند.

اما این حق طبیعی و انسانی در قانون جمهوری اسلامی ایران به طور روشن به رسمیت شناخته نشده و تنها در اصل یازدهم قانون اساسی، به حق تحصیل به زبان مادری در کنار زبان رسمی فارسی در مدارس به صورت مبهمی نام برده شده است.

مسئله و خواست تحصیل به زبان مادری سابقه نسبتاً طولانی در ایران دارد و به زمان پادشاهی رضاشاه برمی‌گردد؛ اما در ایران همواره با این خواست انسانی و دمکراتیک ملیت‌های تحت ستم مخالفت شده است. رضاشاه که وظیفه خود را مدرن کردن ایران بر مبنای تاریخ پرگاری ٢٥٠٠ سالهی شاهنشاهی می‌دانست، ناسیونالیسم فارسی، ایرانی را به ایدئولوژی رسمی تبدیل کرد که در آن تنها زبان و فرهنگ فارسی حق ابراز داشت.

از طرف دیگر زبان مادری جزئی از هویت فرهنگی هر مردمی محسوب می‌شود. روانشناسان کودکان همگی به این امر تأکید می‌کنند که کودکان ابتدا با زبان مادری خود به بیان احساسات خود می‌پردازند و به زبان مادری خود اولین شناخت را از خود و محیط پیرامون خود به دست می‌آورند. روند یادگیری زبان مادری از بدو تولد کودک آغاز می‌شود و طی این فرایند، عناصر هویتی فردی شکل می‌گیرد و او را قادر می‌سازد در میان جامعه خود، به ایفای نقش بپردازد. محدود شدن کودکان از این روند طبیعی، توانایی کودکان را به تحصیل می‌برد و آن‌ها را از برقراری ارتباط طبیعی با محیط اطراف خود ناتوان می‌سازد. زبان بازتاب دهنده اندیشه، فرهنگ، آداب‌ورسوم مردمانی است که بدان زبان سخن میگویند.

و بر این اساس هر گونه تلاشی در جهت محدود کردن یا جلوگیری از به‌کارگیری زبان مادری به معنی تلاش برای نابودی فرهنگ و اندیشهی آن مردم است.

در حال حاضر علاوه بر موارد یادشده نابسامانی اقتصادی و تورم افسارگسیخته‌ی اقتصاد در شرق کوردستان و کل ایران گویی فشاری مضاعف بر هرم تبعیض‌های تصنعی و پرگالی بخصوص بر شهروندان شرق کوردستان گذاشته و خیلی از خانوارها از فرط فقر و بیکاری تحمیل‌شده توانایی تهیه‌ی لوازم لازمه‌ی دانش آموزان خود را ندارند، طبق گزارش‌های ارسالی به جمعیت حقوق بشر کوردستان در شهرهای شرق کوردستان هزینه‌ی ثبت‌نام سالانه‌ی یک دانش‌آموز دبستانی به‌طور متوسط حدود ٧٠٠ هزار تا یک‌میلیون تومان در سال اعلام شده است و این بار سنگین مخارج از یک‌سوی و بیکاری از سوی دیگر مردم را ناگزیر می‌کند که فرزندانشان را به مدرسه نفرستند و به‌عبارتی‌دیگر موجی نو از بی‌سوادی در کمینگاه ملت‌های غیر فارس نشسته است.

پرسش ساده‌ای که در پایان به ذهن‌ها خطور می‌کند این است که آیا اساساً افراد ملیت‌های غیر فارس در ایران جزو شهروندان این کشور محسوب می‌شوند یا اینکه این ملیت‌ها زیر استعمار حکومت و ملیت حاکم بر ایران هستند و سعی در نابودی فرهنگ و اندیشه آن‌ها دارند؟