روابط CIA و ایران: یک سفر ماندگار با ابعاد حماسی
تایمز آسیا


ایرج واحدی پور


• حساسیت و خویشتنداری جمهوری اسلامی ایران در رابطه با برنامه هسته ای، در زمان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، کاهش نیافته است. جنگ لفظی طرفین دوباره از سر گرفته شده است. با این حال مطمئنأ این وضعیت خارج از کنترل نیست. مدارک از طبقه بندی خارج شده سازمان CIA نشان می دهد که ایران همیشه جای خاصی در عملیات سیا داشته است. دراین گنجینه اسناد، نتیجه جستجوی موارد مربوط به ایران ۱۵۸۲ مورد را نشان می دهد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۴ اسفند ۱٣۹۵ -  ۴ مارس ۲۰۱۷


تحریم های برقرار شده به وسیله ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا برای مغلوب کردن جمهوری اسلامی و سرسختی ایران ممکن است گذرا باشند. ولی لازم است طرفین خونسردی خود را حفظ کنند. جنگ امرکثیفی است . صلح باعث آرامش و صفا است. جنگ فساد و خرابی دارد . صلح دیر پا و دوست داشتنی است . جنگ خفقان می اورد ، صلح بهبودی به همراه دارد .
آیا ایران می تواند انزوا را تحمل کند؟ رویدادهای اخیررا باید درگیری تازه ایران و آمریکا تلقی کرد؟ قدم اول را که برخواهد داشت و یا شاید واقعأ‌ برداشته شده است؟ آیا ایران تسلیم فشارها می شود یا اینکه جمهوری اسلامی مجددآ‌ به اخطارهای آمریکا بی اعتنائی می کند؟ در دو هفته گذشته جهان شاهد افشاگریهای گاه جذاب و گاه وحشتناک بوده است . شاید هیچکدام به اندازه ی انتشار حجم زیادی از اسناد سازمان CIA اهمیت نداشته است.
در حالیکه پروژه Star Gate ( برنامه تحقیقی مخفی ارتش آمریکا ) و اشاره به بشقابهای پرنده تیتر اول رسانه های آمریکائی را بخود اختصاص داد، اما مدارک کامپیوتری سازمان CIA در مورد روابط دو جانبه با دوستان و دشمنان آمریکا در جهان اطلاعات بیشتری را افشا می کرد . اطلاعات طبقه بندی شده تقریبأ نهصد و سی هزار سند در دوازده میلیون صفحه را دربر می گرفت و اقدامات جهانی CIA را نشان می داد.
این اسناد در تاریخ هیجدهم ژانویه بوسیله اطاق مطالعه Crest که مرکز اسناد رسمی CIA است منتشر شدند. این مرکز قبلآ در ساعات اداری و توسط دفاتر مخصوصی از سازمان CIA قابل دسترسی بود.
حساسیت و مدارای ایران در رابطه با برنامه هسته ای در زمان دونالد ترامپ، رئیس جمهور، کاهش نیافته است. جنگ لفظی دوباره از سر گرفته شده است. با این حال مطمئنأ این وضعیت خارج از کنترل نیست. مدارک از طبقه بندی خارج شده ی سازمان CIA نشان می دهد که ایران همیشه جای خاصی در عملیات بین المللی آژانس داشته است . در این گنجینه اسناد ، نتیجه جستجوی موارد مربوط به ایران، 1582 مورد را نشان می دهد .
بکارگیری شمارزیادی از مامورین CIA در ایران راز اشکار شده ای است . آمریکائیها در مورد انقلاب ۱۳۵۷ ایران غافلگیر نشده اند، ولی امریکا همیشه در مورد بخش شیعی اسلام محتاط بوده است و بسیاری از آمریکائیها مذهب شعیه را مخالف فطری مانورهای ژئوپلیتیکی خود می دانند.
یک سند از دفترراهنمائی سال ۱۳۵۸ سازمان CIA که در سال ۲۰۰۳ انتشاریافت، آسیب پذیری احتمالی آژانس را در برابر اسلام شیعی برجسته می کند . تیتر این سند چنین است : « ایران: انقلاب شیعی و همسایگان ایران.» سند به طور مداوم شیعیان ایرانی را رادیکال ها می نامد و از اثرات خطرناکی که می توانند در سراسر جهان ایجاد کنند هشدار می دهد. حتی د ر آن زمان به نظر می رسد که سازمان CIA از بسط جهانی نفوذ ایرانی ها در هراس بود.
با گذشت زمان، CIA از ارتباطات مناسبی در منطقه خلیج فارس، به ویژه طرفداران اسلام سنی سود می برد.
لذا سازمان اطلاعاتی مطمئن شد که جلو نفوذ شیعه را گرفته و هیچ جا پایی بجز ایران و عراق برای ان باقی نگذاشته است.
بر خلاف باور عمومی، شاه ایران بک عامل CIA نبود. برابر اسناد، سازمان سیا او را مسئول نا ارامیهای منطقه در ان سالها می دانست.
اسناد فاش می سازند که در آن زمان، CIA متقاعد شده بود که اشفتگی های رژیم شاه و سیاست های مرتبط با ان بود که باعث بحران نفتی سال ۱۹۷۳ شد.
نگرانی های سیا در رابطه با نفوذ منطقه ای ایران، در زمان جنگ ایران و عراق به حد اکثر شدت خود رسید. یک سند مربوط به سال ۱۳۶۱ نشان می دهد که CIA از نزدیک روند حوادث جنگ را زیر نظر داشته است. سند همه شواهد تصویری و نوشتاری را که عوامل CIA توانسته بودند جمع اوری کنند و به مراکز خود در ایالات متحده بفرستند در خود دارد.
گزارش اطلاعاتی در رابطه با ایران می نویسد: به نیروهای ایرانی پیاده نظام جدید و واحدهای مهندسی و امکانات حمل و نقل تازه ای اضافه شده است. در را بطه با موقعیت عراق و به کار گیری نیروهایش سند گزارش میدهد که نیروهای عراقی به افزایش امکانات خود ادامه می دهند و مواضع جدید در اطراف خود ایجا د می کنند و خود را برای حمله احتمالی ایرانی ها اماده می کنند.
سیا CIA به قدر کا فی آزموده بود که گزارش طبقه بندی شده ای تهیه کند و در مورد این که کدام طرف مسبب واقعی جنگ بود برای تصمیم گیران مرکزی بفرستد. بنا بر ان ارزیابی، هر دو طرف ایران و عراق دلایل مشخص خود را در این مورد داشتند و تصمیمات مشخص برای تامین ادعاهای خود گرفته بودند.
سیاCIA گزارش می دهد، که به نظر عراقی ها ایران قطعأ روی تعیین، تائید و پیش بینی اعضای گروه مشاور پافشاری و تاکید می کند و انتظار دارد که انها سریعأ رای صادر و صدام حسین را تنبیه کنند و خسارات وارده را تخمین بزنند. حتی اگر شورا رای به نفع ایران صادر کند، تهران احتمالآ پیروزی نظامی بر عراق را تعقیب می کند.
سند در مورد انتظارات عراق می نویسد : «عراق نیز در انتخاب شورای مورد نظرخود تاکید دارد که بپذیرند ایران در مسئولیت شروع جنگ شریک است.»
اسناد اخیرآ منتشرشده این نظر را تائید می کنند که سیا CIA قادر نبود انقلاب ۱۳۵۷ را پیش بینی کند. این موضوع نه تنها موجب شگفتی مجمع اطلاعاتی ایالات متحده شد بلکه تمام جهان را در وحشتی احترام آمیز فرو برد.
از اسناد افشا شده بر می آید که نقش اولیه CIA این بود که کوشش کند که ایران نتواند قدرت خود را به خارج از مرزهایش اعمال کند. تحولات درونی کشور کم و بیش نادیده گرفته شده اند.
افراطیون حزب اللهی در ایران از جمله علی اکبر محتشمی دائمآ با اکبرهاشمی رفسنجانی رئیس جمهور و ایده آزادی گروگانها مخالغت و مبارزه می کردند. سازمان CIA اشاره کرده که هاشمی رفسنجانی می خواست با آزادی گروگانها یک میلیارد دلار دارائیهای مسدود شده را به ایران برگرداند. او امیدوار بود که گروگانها می توانند به عنوان تراشه مبادله کالا در پیشنهاد ایران به بازگشت به جامعه متمدن موثر باشند.
آمریکا همیشه نگران بوده است که ایران سلاح اتمی داشته باشد. این به برنامه موافقتنامه ی برجام مربوط نمی شود. در یک سند محرمانه که تاریخ ۱۹۸۴ را دارد قید شده بود که سیا CIA به این نتیجه رسیده بود که « ایران در آخرین مراحل ساخت بمب هسته ای است.» اگرایران موفق می شد که بمب را داشته باشد به یک بازیگر فعال منطقه ای تبدیل می شد. این ترس هسته ای، از نظر تاریخی آژانس عمده اطلاعاتی ایالات متحده را به صورت ناظر مداوم هرحرکت ایران در آورده بود.
سرلشکر Michael Flynn از سمت مشاور امنیت ملی آمریکا و از مخالفان سرسخت جمهوری اسلامی در کابینه ترامپ استعفا داد، ولی دشمنی مداوم خود ترامپ نسبت به جمهوری اسلامی ایران قطعی است. اینطور به نظر می رسد که ایران خود را از آمریکا کنار می کشد. فضای بحث های جدید خوش ایند و خوش نما نیستند. ارامش و تفاهم به شد ت مورد نیاز است. از طرف دیگر CIA ممکن است تصمیم قطعی برای حرکت اینده خود را اتخاذ کرده باشد.

*تایمز آسیا www.atimes.com