قدرت اندک روسیه در حمایت از ایران
تحلیل رئیس مرکز مطالعات ایران و روسیه



اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲ بهمن ۱٣٨۵ -  ۲۲ ژانويه ۲۰۰۷


آفتاب:‌ «روسیه هرگز متحد استراتژیک ایران نبوده است و این کشور توان مقابله با اروپا و آمریکا را به نفع ایران ندارد». این سخن دکتر مهدی سنایی رئیس موسسه مطالعات ایران و روسیه (IRAS) است که در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از اخباری که روزنامه‌های چاپ روسیه از جمله روزنامه ایزوستیا درباره تصمیم‌گیری مقامات بالای ایالات متحده برای حمله به ایران منتشر کرده‌اند چیست؟ اظهار داشت: «در روسیه مطبوعات متفاوتی وجود دارد و علیرغم فشار دولت جریان آزاد اطلاع‌رسانی حاکم است.
سنایی در تشریح بیشتر این موضوع تصریح کرد: رسانه‌های روسیه به دلیل تعاملات گسترده این کشور با اروپا و آمریکا و همچنین نفوذ لابی‌های یهودی به شدت تحت تأثیر غرب هستند. روزنامه ایزوسیتا نزدیک به دولت است و چاپ چنین خبری در این روزنامه تعجب‌آور است و تنها می‌توان این عمل را تحت تأثیر غرب دانست. چرا که دولت روسیه این موضع را در برابر ایران ندارد.
این استاد دانشگاه تهران افزود: «روسیه به دلیل مخالفت با هژمونی آمریکا در خاورمیانه اشتراکات مبنایی با ایران دارد و فشار به ایران، موضع روسیه را تضعیف می‌کند. از سویی روسیه به دنبال گسترش نقش خود در خاورمیانه و جهان اسلام است و به همین دلیل هم ایران از افزایش نقش روسیه حمایت می‌کند و هم روسیه از نفوذ ایران در جهان اسلام بهره می‌گیرد».
سنایی با اشاره به موضع گیری شدید و سریع روسیه در محکوم کردن حمله نیروهای آمریکایی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل این امر را دلیل مخالفت روسیه با اقدامات و گام‌های بعدی آمریکا در منطقه دانست و در برابر این سئوال که آیا روسیه می‌تواند به عنوان متحد استراتژیک ایران عمل کند افزود: «روسیه هرگز ممتحد استراتژیک ایران نبوده است. این تعبیر را هیچ کس در روسیه به کار نمی‌برد. اما این دو کشور همکاری جدی و گسترده‌ای دارد. اتحاد استراتژیک معانی خاص خود را دارد و باید در قالب یک معاهده و پیمان اعلام شود. روسیه همانگونه که در مجموعه اسناد امنیت ملی و سیاست خارجی این کشور آمده است پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق هیچ متحد استراتژیکی نداشته است».
رئیس موسسه مطالعات ایران و روسیه در پاسخ به این سوال که آیا در صورت اشتباه محض آمریکا در حمله به ایران، روسیه می‌تواند از ایران حمایت کرده و فشارها را کاهش دهد گفت: «امکانات و ظرفیت‌های روسیه چنین اجازه‌ای به این کشور نمی‌دهد. روسیه موشک‌های پدافند «تور ‌ام۱» را در ماه‌های اخیر در اختیار ایران گذاشته و در یعنی زمان به قطعنامه تحریم علیه ایران در شورای امنیت رأی مثبت داده است. این دو موضع متفاوت حکایت از آن دارد که روسیه با اقدامات آمریکا مخالف است اما امکاناتش برای مقاومت محدود اسست. یعنی اراده ایستادگی در برابر اروپا و آمریکا در روسیه هست اما امکان گروه آن را ندارد».
مدیر مطالعات روسیه در دانشگاه تهران در پایان اظهار داشت:‌ «روسیه در نهایت امکان چانه‌زنی، فشار و به تعویق انداختن تصمیمات غرب را دارد. از سویی قطع گفت‌وگوی اروپا – ایران به نفع او نبوده و روسیه می‌توانست در این ماجرا نقش جدی ایفا کند. اما قطع این مذاکرات باعث ایجاد مشکلاتی در پرونده هسته‌ای و کاهش نفوذ روسیه در معادلات منطقه شده است».