مریم میرزاخانی، مسعود بهنود و معضل اخبار مخدوش - نامه رسیده


اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲۵ تير ۱٣۹۶ -  ۱۶ ژوئيه ۲۰۱۷


مجری برنامه سوال می کند:" خوب آقای بهنود، پیش از آنکه به بازتاب سوگ مریم میرزاخانی در روزنامه های تهران بپردازیم، این سوال را بکنم که در بحث قبلی هم داشتیم، تصویری که از مریم میرزاخانی در رسانه های ایران منتشر می شد، تصویری نبود که احتمالا واقعی باشد. مثلا ایشان بدون حجاب ظاهر می شدند ولی حجابی را هم بر سر ایشان می کشیدند و خیلی ها بر این مورد اعتراض داشتند. در این روزی که ایشان درگذشته، چه تصاویری از ایشان در روزنامه های صبح امروز تهران منتشر شده است."
و مسعود بهنود در جواب می گوید:"به جز روزنامه جوان که عکسی از خانم میرزا خانی در سفرش به ایران یعنی با روسری در صفحه اولش گذاشته در پای تخته سیاه، بقیه روزنامه ها، عکس معمول را گذاشته اند و من ندیدیم که به این عکس دست کاری کرده باشند، یا مونتاژ کرده باشند یا چیزی را اضافه کرده باشند."(۱)
این قسمتی از سوال و جوابی بود که در برنامه صبحگاهی رادیو بی بی سی فارسی، ۲۵ تیر، به هنگام بررسی مطبوعات ایران، پخش شد و در آن مسعود بهنود، با دادن اطلاعات غلط بار دیگر نشان داد که از دید وی، وظیفه یک "ژورنالیست" حرفه ای، انتقال درست اطلاعات به مردم نیست، بلکه برعکس وارونه نشان دادن آنها می باشد. از هنگام مرگ مریم میرزا خانی، فضای مجازی و غیر مجازی و رسانه های داخلی و خارج از کشور و حتی روزنامه های معتبر جهان در این باره مطالب و یادداشت هایی را انتشار داده اند. یکی از نکاتی که از دیروز تا هم اکنون در رابطه با آن بحث و حرف زیاد بود همین موضوع انتشار تصاویر مریم میرزاخانی در رسانه های داخلی بود. اتفاقا بی بی سی فارسی در همین برنامه رادیویی و قبل از بررسی مطبوعات ایران نیز به آن اشاره داشت و در برنامه ۶۰ دقیقه روز شنبه، ۲۴ تیر هم تقریبا آن را برجسته کرد.
بی بی سی فارسی، یک رسانه متعلق به دولت بریتانیا می باشد که بودجه آن را مالیات دهندگان بریتانیایی می پردازند و بر اساس قوانین، این رسانه باید در اطلاع رسانی بی طرف باشد. تخمین زده می شود سایت این رسانه، در طول شش ماه گذشته بیش از ۳۵۰ میلیون بازدیده کننده داشته است. رسانه بی بی سی فارسی در میان رسانه های فارسی به طور حتم و یقین بی رقیب است. فارغ از اینکه ما چه دید و نظری در باره بی بی سی فارسی داشته باشیم، این را نمی شود کتمان کرد که میزان تاثیر گذاری این رسانه، بسیار بالا می باشد. مسعود بهنود، "ژورنالیست" حرفه ای شناخته شده ای است که تلاش می کند از خود چهره ای بی طرف نشان دهد، اما بزنگاه های مختلف، این ادعا را با چالش روبرو می سازد. بر خلاف اظهارات آقای بهنود، تمامی روزنامه های ایران به جز روزنامه جهان صنعت و دنیای اقتصاد، بقیه تصویری مخدوش از مریم میرزاخانی را انتشار دادند و اگر بخواهیم واقع بینانه قضاوت کنیم باید گفت که اتفاقا، روزنامه جوان، فقط عکسی با حجاب را انتشار داد که در آن دست کاری هم نشده بود. فقط کافی است نگاهی به صفحه اول روزنامه های ایران در تاریخ یکشنبه ۲۵ تیر ماه انداخت تا مشخص شود که تمامی تصاویر مخدوش از مریم میرزاخانی را روزنامه های نزدیک به اعتدال و اصلاحات منتشر کرده اند. با مراجعه کوتاه به سایت روزنامه های ایران، آرمان، اعتماد، قانون، بهار، شهروند، شرق و آفتاب یزد، این نکته ثابت می شود.
در رابطه با عملکرد "بی طرفانه" مسعود بهنود در قامت یک "ژورنالیست"، مطالب زیادی وجود دارد که در حوصله این بحث نیست و هدف از این مطلب هم به هیچ عنوان برخورد شخصی با یک روزنامه نگار نیست. اماآیا می توان باور کرد آقای بهنود که هر روز روزنامه های ایران را بررسی می کند و در برنامه رادیویی بی بی سی فارسی آنها را ارایه می دهد، این تصاویر را ندیده باشد. این نکته قابل کتمان نیست که آقای بهنود مشی سیاسی ای دارد که در آن پشتیبانی از دولت روحانی و جناح اعتدال در آن کاملا مشخص است، اما این رویکرد نباید باعث شود، نحوه اطلاع رسانی وی تحت تاثیر این بینش قرار گیرد. بخصوص اینکه هزینه این رسانه، توسط مردم عادی پرداخت می شود و جبهه گیری و دادن اطلاعات غلط به مخاطبان، نه تنها در تضاد با اساسنامه این رسانه می باشد بلکه از نظر اخلاقی، با روح روزنامه نگاری هم بیگانه است. در سال های گذشته و حتی هم اکنون به تناوب، اخبار مخدوش؛ غیر اخلاقی و دروغ پراکنی هایی را شاهد بوده ایم که خبرگزاری های وابسته به حکومت، در فضای مجازی و رسانه ای ایران انتشار می دهند و بارها از طرف فعالین سیاسی محکوم گردیده است. موضع گیری آقای بهنود در برنامه صبحگاهی بی بی سی، یادآوری این مهم است که عدم برخورد با این رویکردهای ضد ژورنالیستی، فضای مانور برای افرادی همچون مسعود بهنود را محدود نمی کند و از این بابت فضای رسانه ای، محکوم به دریافت اخبار مخدوش و غیرواقعی می باشد.

۱- پادکست این برنامه در سایت بی بی سی فارسی موجود است. دقیقه ۲۰ برنامه صبحگاهی ۲۵ تیر