اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۶ بهمن ۱٣٨۵ -  ۱۵ فوريه ۲۰۰۷

ایسنا: برنامه مناظره‌ی حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و شیخ یوسف قرضاوی، رییس اتحاد جهانی علمای مسلمین (از گروه‌های سنی) با تاکید دو طرف بر ضرورت وحدت و همبستگی مسلمانان جهان با توجه به شرایط فعلی انجام گرفت.

به گزارش شبکه‌ی تلویزیونی الجزیره، پیش از آغاز این مناظره مجری این برنامه‌ی زنده‌ی تلویزیونی ضمن قدردانی از حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی و شیخ قرضاوی خطاب به بینندگان اظهار داشت: بینندگان عزیز پیش از آنکه آغازگر این برنامه‌ی زنده تلویزیونی باشیم لازم است بر این نکته تاکید کنم که هاشمی رفسنجانی و شیخ قرضاوی بنا بر درخواست هیات بلندپایه‌ای از انجمن جهانی مسلمین که اخیرا در تهران دیداری را با برخی از شخصیت‌های ایرانی داشته‌اند، این مناظره را انجام می‌دهند و این برنامه پیش از آنکه مناظره باشد یک گفت‌وگوی دوجانبه است که با هدف ایجاد وحدت هر چه بیشتر میان اهل تسنن و اهل تشیع به خصوص با توجه به شرایط فعلی عراق انجام گرفته است.

حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی که آغازگر برنامه بود، اظهار داشت: من به نوبه خود می‌خواهم از شبکه تلویزیونی الجزیره و هم‌چنین آقای شیخ قرضاوی به دلیل برگزاری این برنامه و فراهم کردن این فرصت که مطمئنا اهمیت ویژه‌ای به وحدت هر چه بیشتر مسلمانان داده است، تشکر و قدردانی کنم.

وی افزود: ما پس از انقلاب اسلامی ایران تلاش‌های بسیاری در زمینه‌ی فراهم ساختن وحدت اسلامی هر چه بیشتر مسلمانان انجام داده‌ایم و این راه را پیش از این آیت‌الله علامه بروجردی و شیخ عبده رفته بودند و در این راه تلاش‌هایی را انجام داده‌اند و هم‌چنین آیت‌الله خامنه‌ای نیز تلاش‌هایی را در این زمینه انجام داده‌اند و در آن زمان موفقیت‌های بسیاری را محقق ساختیم و در این راه نیز بسیاری با ما از جمله شیخ قرضاوی همراهی کردند و باید بگوییم که ما به یکدیگر نزدیک شدیم و تلاش‌هایی را نیز برای نزدیکی هر چه بیشتر مذاهب انجام دادیم. اما متاسفانه روزهای اخیر با مشکلاتی مواجه شدیم که این مشکلات از اوضاع عراق و لبنان و نیز تلاش‌های دشمن تاثیر گرفته است. به اعتقاد من دشمن ما در صدد آن است که ما را شکست دهد و به اعتقاد من طرح آمریکا در خاورمیانه با شکست مواجه شده است و آنها نتوانسته‌اند اهداف خود را در عراق محقق سازند؛ بنابراین به این تصور رسیده‌اند که با فتنه‌ا‌فکنی و ایجاد تفرقه میان اهل شیعه و تسنن می‌توانند به پیروزی برسند و جبران این شکست را بکنند؛ با توجه به پیروزی ملت لبنان و مقاومت اسلامی لبنان و نیز پیروزی مقاومت در تمامی کشورهای اسلامی آنها تلاش کرده‌اند که با ایجاد فتنه و تفرقه افکنی میان اهل تشیع و تسنن به اهداف خود دست یابند و در تلاش برای تحقق آنها باشند.

هاشمی رفسنجانی هم چنین گفت: در قرآن به صورت صریح و روشن بر ضرورت محافظت از وحدت مسلمانان تاکید شده است؛ بنابراین با توجه بر این ضرورت لازم است که از تمامی بازی‌هایی که آمریکایی‌ها انجام می‌دهند و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند دوری کنیم و می‌توانیم بسیاری از مسایل خود را از طریق وحدت نه از طریق تفرقه حل و فصل کنیم. علمای ایران و ملت‌ ایران به وحدت اسلامی و ضرورت آن ایمان دارند و مطمئنا اهل تسنن نیز به این وحدت ایمان و اعتقاد دارند و به ایجاد تفرقه رضایت نمی‌دهند؛ بنابراین علما و عقلا لازم است که به هیچ یک از افراط گرایان دو طرف توجه نکنند.

شیخ قرضاوی نیز در ابتدای این برنامه با تشکر و قدردانی از فرصتی که شبکه‌ی تلویزیونی الجزیره برای انجام این گفت‌وگو با توجه به درخواست اتحاد جهانی مسلمین فراهم ساخته است و نیز با تشکر و قدردانی از حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی جهت شرکت در این برنامه گفت: به اعتقاد من این دیدار و گفت‌وگو برای این امت اسلامی نتیجه‌ بخش و دارای خیر و برکت خواهد بود. من دوست داشتم و امیدوار بودم که آیت‌الله هاشمی درباره‌ی نقاط هشت گانه سخن بگوید که باید درباره آنها سخن بگوییم و گفت‌وگو کنیم. ما می‌خواستیم که در این گفت‌وگو درباره‌ی این زخم حرف بزنیم؛ هر چند که هدف این برنامه ایجاد تقارب بیشتر مذاهب و تلاش برای دور شدن از اختلافات و یا به عبارتی زخم‌ها است. در این جا یک قضیه مهم مطرح است و آن قضیه قضیه‌ی تکفیر است. ما می‌خواهیم که اسلام همان گونه که یک اسلام واحد بوده است یک اسلام واحد بماند و متاسفانه کسانی هستند که می‌گویند ما هیچ اجماعی و هیچ تفاهمی با اهل تسنن نداریم. ما مخالف این قضیه یعنی قضیه تکفیر هستیم و کافی است که فرد مسلمان بگوید "اشهد ان لا اله الا الله و اشهدان محمد رسول الله". این یک قضیه است؛ اما قضیه دوم آن است که اختلافات شیعیان و اهل تشیع و اهل تسنن نباید در حضور عامه و در مساجد مطرح شود و باید این مساله تنها توسط متخصصان و کارشناسان به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود؛ اما قضیه‌ی سوم مساله‌ی خلفا و اهل بیت است؛ اهل تسنن عاشق اهل بیت هستند و هیچ کس از اهل تسنن وجود ندارد که این عشق و محبت را نسبت به خاندان اهل بیت پیامبر نداشته باشد. چه کسی از اهل تسنن وجود دارد که حضرت علی (ع) این شمشیر برنده‌ی خداوند را دوست نداشته باشد؟ چه کسی از اهل تسنن حسن و حسین (ع) نوه‌های پیامبر اکرم را دوست ندارد؟ چه کسی زین‌العابدین (ص) را دوست ندارد؟ مشکل ما با اهل تشیع و مخالفت ما با آنها نسبت به صحابه‌ی پیامبر است؛ من هم چنان بر حساسیت این موضوع تاکید و اصرار دارم؛ ممکن نیست که ما دست در دست هم بگذاریم و شما هم چنان بگویید لعنت‌الله علی ابوبکر، عمر و عایشه. اینان شاگردان رسول اکرم و نزدیکان وی هستند و لازم است بر آنها احترام بگذاریم؛ این احترام گذاشتن برای همه‌ی صحابه پیامبر که در قرآن کریم نیز اشاره‌ی صریح و مستقیمی به آنها شده است لازم و ضروری است. چه کسی ایران را از پرستش آتش آزاد ساخت؟ همین صحابه‌ی پیامبر بودند؟ چه کسی مصر را از پرستش بت‌ها رها ساخت؟ همین صحابه‌ی پیامبر بودند. لازم است تمامی این بی‌حرمتی‌ها نسبت به خلفا متوقف شود؛ اما مساله دیگر مساله‌ی نشست اخیر مکه است که ضروری بود تمامی علمای دینی اهل تشیع و اهل تسنن در آن شرکت کنند و پیش نویس یا قطعنامه یا توافقنامه‌ این نشست را به امضا درآورند، اما متاسفانه دیدیم که هیچ یک از علمای شیعه‌ی بزرگ عراق در این نشست حضور به هم نرساندند. مساله‌ی دیگر آنچه که در عراق جاری است، می‌باشد. گروه‌های مرگ و کشتار در عراق هم چنان به کار خود ادامه می‌دهند و مردم را مجبور به ترک منازل و مناطق مسکونی خود می‌کنند؛ در عراق مساجدی هستند که بسته شده‌اند و مساجدی هستند که به تسخیر درآمده‌اند و موضوع دیگر که لازم است به آن اشاره کنم آن است که ما مخالف هر گونه تقسیم کشور و تجزیه عراق هستیم. کسانی هستند که می‌خواهند کشورهای اسلامی را تقسیم و تجزیه کنند، می‌خواهند عراق را به چندین عراق و مصر را به چندین مصر و سوریه را به چندین سوریه تبدیل کنند. لازم است با این گونه طرح‌ها مخالفت کنیم و در برابر هرگونه طرحی در زمینه تقسیم و تجزیه این کشورهای اسلامی بایستیم.

سوال: آقای هاشمی شما که الان در این برنامه سخن می‌گویید برای ما مشخص کنید که آنچه را که می‌گویید رای شخصی شماست یا رای تمامی علمای دینی ایران است؟

هاشمی رفسنجانی: طبیعتا من آرای شخصی خود را می‌گویم، اما می‌دانم که اکثریت علمای ایران نیز چنین رای و نظری دارند.

سوال: آنچه که آقای شیخ قرضاوی گفتند را شنیدید، موضوع نشست مکه و توافق این نشست و عدم حضور بسیاری از علمای شیعه و نیز موضوع لعن (صب) خلفا؟

هاشمی رفسنجانی: به اعتقاد من کارهایی که از سوی عوام و افراط گرایان انجام می‌گیرد نباید بر ما تاثیر بگذارد و نباید منجر به ایجاد تفرقه میان ما شود. باید هم چنان به وحدت خود متمسک بمانیم؛ در حال حاضر خطر بزرگتر خطر اسراییل و آمریکا است، استکبار درصدد ایجاد فتنه و به اشغال در آوردن سرزمین‌هایمان است و امت اسلامی باید نسبت به این امر هوشیار باشد؛ زیرا این امت مسوولیت‌های خاصی را به عهده دارد و با توجه به دارا بودن منابع غنی انرژی می‌تواند در برابر این دشمن ایستادگی کند؛ لذا این حق امت اسلامی است که یک قدرت تشکیل دهد و از اسلام محافظت کند. نباید به سخنان عوام گوش دهیم و بر اساس آن ارزیابی یا موضع‌گیری کنیم؛ در تمامی خطبای جمعه می‌گوییم صلوات بر محمد و آل محمد و اصحاب محمد (ص). نباید به حقوق دیگران تجاوز کنیم.

سوال: آقای رفسنجانی اما بسیاری از اهل تسنن این سوال را مطرح می‌کنند که چرا حکم حرام یا تحریم از سوی شما در این زمینه یعنی لعن صحابه توسط عوام صادر نمی‌شود؟

هاشمی رفسنجانی: این موضوع بارها توسط علمای اسلام مطرح شده است و نیز توسط امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و آیت‌الله خامنه‌ای نیز مطرح شده است؛ نباید به چیزهایی که منجر به ایجاد تفرقه و اختلاف می‌شود گوش دهیم؛ ما نمی‌خواهیم که این امت تضعیف شود و در تمامی خطبه‌های خود به موضوع اهل بیت و صحابه نیز می‌پردازیم و پرداخته‌ایم.

سوال: آقای شیخ قرضاوی در میان اهل تسنن نیز افراط گرایانی وجود دارند و در این زمینه نیز فتواهایی از سوی برخی از رجال دینی در زمینه تکفیر اهل تشیع نیز صادر شده است؛ بنابراین اهل تشیع نیز در این زمینه نسبت به اهل تسنن اعتراضاتی دارند.

قرضاوی: من می‌توانم به زبان اهل تسنن بگویم خطای هر شخصی بر آن شخص است، نه بر همه. موضوع تکفیر موضوع دوجانبه‌ای است؛ اما چه مقدار از اهل تسنن هستند که اهل تشیع را تکفیر می‌کنند؟ اکثریت اهل تسنن به چنین اقدامی مبادرت نمی‌کنند. چه تعداد از اهل تسنن در پس حزب‌الله ایستادند و از حزب‌الله حمایت کردند؟ بنابراین موضوع تکفیر موضوع عامی میان اهل تسنن نیست. همانگونه که گفتیم ما بر اعتدال گرایان نظر داریم و اعتماد می‌کنیم.

سوال: آقای رفسنجانی اهل تشیع معتقد به تقیه هستند و می‌گویند که تقیه حکم خاصی دارد؟ نظر شما در این زمینه چیست؟

هاشمی رفسنجانی: من فکر می‌کنم این نیز یکی دیگر از موضوع‌هایی است که توسط دشمنانمان مطرح می‌شود. امروز اگر به زندگی عقلا، کشورها و حکومت‌ها و هر انسانی نگاه کنید می‌بینید که برخی از موضوعات وجود دارد که شخص معتقد است که مصلحت بر آن است که نباید مطرح شود. در قانون نیز چنین چیزی وجود دارد و حتی برخی از مدارک سری یا قوانینی وجود دارد که اصلا نباید مطرح شود. مساله این طور نیست که هر کسی موضوعی را آنچنانکه می‌خواهد و آنچنانکه مصلحت می‌داند مطرح کند. تقیه که شیعیان به آن معتقد هستند از قرآن گرفته شده است و منبع اصلی آن قرآن است و نباید اسرار مسلمانان را به غیر مسلمانان مطرح کنیم و ما حتی در میان خود شیعیان نیز هر چیزی را مطرح نمی‌کنیم؛ برخی از امور سری در هر حکومتی و در هر دولتی وجود دارد، بنابراین اگر بخواهیم مفهوم تقیه را به یک حرکت سری شیعه تعریف کنیم این یک تعریفی است که از روی سادگی و ناآگاهی انجام گرفته است؛ زیرا این موضوع نه تنها در نزد شیعیان بلکه در نزد اهل تسنن و دیگر مسلمانان نیز وجود دارد.

سوال: آقای رفسنجانی گفته می‌شود که تلاش‌هایی از سوی ایران برای شیعه ساختن اهل تسنن در کشورهای اسلامی انجام می‌گیرد پاسخ شما به این سوال چیست؟

هاشمی رفسنجانی: بهترین روش‌ها برای تعریف یک فکر خوب و یا یک عمل خوب و یا یک اقدام خوب به اعتقاد ما آن است که عمل صالحی را انجام دهیم و زمینه را برای آن فراهم سازیم تا دیگران نیز از این عمل خوب دنباله‌روی کنند و دیگران نیز این گونه اقدام را انجام دهد اگر مقصود آن است که ما این اقدام خوب و ستوده را انجام ندهیم این کاملا نادرست است باید به اقدامات ستوده دست زنیم چون حمایت از مظلوم دفاع از حق مظلوم. آیا اگر ما به چنین اقدامات ستوده ای اقدام کنیم دیگران فکر می‌کنند که این یک عملیات تبلیغاتی از سوی ما می‌باشد? به اعتقاد من این دیدگاه کاملا نادرست است و این حق همه است که اقدامات ستوده‌ای را برای خود داشته باشند. هم چنین اگر مقصود آن است که به گونه‌ای تبلیغ کنیم و به گونه‌ای سخن بگوییم که دیگران را متهم کنیم و معایب دیگران را رو کنیم این نیز کاملا نادرست است و ما نیز به چنین اقدامی دست نمی‌زنیم زیرا معتقدیم این گونه اقدامات شایسته نمی‌باشد و انتظار داریم که همه نیز این گونه معتقد باشند و اینگونه عمل کنند به گونه‌ای که با عمل ستوده خود دیگران را به انجام چنین اعمالی هدایت کند.

سوال: آقای قرضاوی برخی معتقدند که اهل تسنن مرجعیت جامعی ندارد. با توجه به این نظریه چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که زمانی که میان علمای اهل تسنن اجماعی رخ می‌دهد این اجماع از سوی عوام مورد قبول و به اجرا گذاشته می‌شود. به خصوص آنکه علمای اهل تسنن شیوه‌های خاص خود را دارند و حتی اختلافی میان علما و حکام برخی کشورها وجود دارد و نیز اگر شما اهل تشیع را متهم می‌کنید که تلاش‌های گسترده‌ای را برای شیعه کردن سنی‌ها در برخی از کشورهای اسلامی انجام می‌دهند شما نیز به چنین اتهامی متهم هستید و نیز این اتهام و یا این انتقاد بر اهل تسنن وارد است که حقوق اقلیت شیعه در برخی از کشورهای سنی اصلا رعایت نمی‌شود.

قرضاوی: قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهم می‌خواهم درباره‌ی تقیه که آقای هاشمی به آن اشاره کردند، ارزیابی را داشته‌ باشم. موضوع تقیه که در قرآن کریم ذکر شده است برای غیر مسلمانان است نه برای مسلمانان و آیه‌ی شریفه‌ای نیز در این زمینه در قرآن هست.بنابراین موضوع تقیه در قرآن کریم نیز برای غیر مسلمانان آمده است و از این موضوع به عنوان قاعده‌ای برای تعیین مسیر یک قضیه دیگر استفاده شده است. اما در مورد سوال شما. اینکه اهل تسنن تلاش می‌کنند اهل تشیع را سنی بکنند صحیح نیست و اصلا منظور ما و قصد ما از این موضوع چیز دیگری است. مقصود ما تلاش‌هایی است که برای شیعه کردن اهل تسنن انجام می‌گیرد. اگر به این موضوع با این دید نگاه کنیم که اعتقاد یک مذهب را تغییر دهیم و منجر به انتقال افراد از مذهبی به مذهبی دیگر و یا فرقه‌ای به فرقه‌ی دیگر شویم این همان موضوع و مسیر فتنه است و من به برادران ایرانی خود در آن زمان که به ایران آمدم و گفت‌وگویی با آنها داشتم گفتم که ممکن است چه چیزی از این اقدام یعنی شیعه کردن افراد سنی در یک کشور سنی به دست آید و کشورهای سنی مثل سودان، تونس و غیره شاید ممکن است در این گونه تلاش‌ها ده هزار صد هزار یا بیشتر از اهل تسنن شیعه شوند. اما پیامد آن تحریک احساسات کل آن ملت علیه عاملان این حرکت است. من به شما اطمینان می‌دهم این چنین جریانی از سوی اهل تسنن وجود ندارد و آنها این کار را نمی‌کنند. من در ارتباط با بسیاری از سازمان‌های تبلیغاتی جهانی بزرگ از اهل تسنن چون هیات خیریه‌ی اسلامی کویت، سازمان دعوت اسلامی خارطوم یا لیبی هستم و به شما اطمینان می‌دهم در برنامه‌های تبلیغات این سازمان‌ها هیچ گونه تلاش‌هایی مشابه وجود ندارد.

سوال: آقای شیخ قرضاوی اما درباره‌ی اینکه برخی از اقلیت‌های شیعه در کشورهای سنی به حقوق خود دست نمی‌یابند چه می‌گویید؟

قرضاوی: این همان چیزی است که می‌توان گفت به صورت دو جانبه وجود دارد، اما اگر بخواهیم مساله‌ی تقریب را جدی بگیریم باید کشورهای سنی حقوق اقلیت شیعیان را در نظر بگیرند و همینطور کشورهای شیعه حقوق اقلیت‌های سنی را نیز در نظر داشته باشند. اما لازم است بگویم این درست است که در برخی از کشورهای سنی تمامی حقوق اقلیت‌های شیعه ممکن است رعایت نشود اما به هر حال ما شاهد مقامات مسوول و وزیران مسوول شیعه در برخی از حکومت‌های سنی می‌باشیم بگونه‌ای که برخی از اقلیت‌های مصری که بسیار کمتر از اقلیت‌های اهل تسنن در ایران هستند، سه وزیر در حکومت دارند. اما اهل تسن که ۱۵ میلیون نفر در ایران می‌باشند حتی یک وزیر در حکومت نیز ندارند. اهل تسنن در ایران خواهان مساجد هستند که این خواسته‌ی آنها در نظر گرفته نمی‌شود و به هر حال منظور من آن است که دو طرف باید مطالبات اقلیت‌ها را در نظر بگیرد و اگر بخواهیم درهای فتنه و شر را ببندیم باید این مسایل را به صورت جدی در نظر بگیریم و دنبال کنیم.

سوال: آقای رفسنجانی موضوع بعدی عراق است. بسیاری بر این توافق نظر دارند که بحران‌های فعلی عراق بیشتر چهره‌ی سیاسی دارند تا دینی. کسانی هستند که می‌گویند ایران نسبت به آنچه که در عراق جاری است موافق است، به رغم آنکه با حضور نیروهای اشغالگر در این کشور مخالف می‌باشد. اشغالگران مبادرت به تشکیل حکومت طوایفی در عراق کردند که اکثریت احزاب این حکومت طوایفی احزابی بودند که در سابق تحت حمایت ایران بوده‌اند. از منطق وحدت امت اسلامی چگونه این موضوع را ارزیابی می‌کنید؟

هاشمی رفسنجانی: قبل از آنکه درباره‌ی عراق حرف بزنم می‌خواهم ارزیابی درباره برخی از اظهارات آقای قرضاوی داشته باشم. اگر بخواهم به برخی از مطالبی که وی اظهار داشته‌اند و برخی از آمار ارقام و ادعاهایی که وی نیز ارایه کردند جواب بدهم جواب‌های روشن و صریحی دارم .اما ما نمی‌خواهیم که در دام آمریکا واقع شویم و اگر این گونه پاسخ دهیم این گفت‌وگو اهداف آمریکا را محقق خواهد ساخت و همان چیزی می‌شود که آمریکا و اسراییل می‌خواهند. بنابراین نباید بگذاریم این گفت‌وگو به این مسیر هدایت شود. اما درباره‌ی عراق موضع‌گیری ما درباره عراق بسیار واضح و روشن است ما خواهان حفظ تمامیت ارضی عراق و استقلال و اتحاد این کشور هستیم ما خواهان آن هستیم که عراق تجزیه و تقسیم نشود و تمامی قومیت‌ها و مذاهب عراقی تحت یک پرچم و یک قانون قرار گیرند. نباید این چنین فکر کنیم که با توجه به آنکه شیعیان در زمانی که اهل تسنن حاکم عراق بودند تحت ظلم واقع شده بودند و امروز آمده‌اند که انتقام بگیرند. باید همه در یک صف واحد بایستند و این فرصت را به اشغالگر عراق ندهند که اهداف خود را محقق سازد. ما و کشورهای همجوار باید همکاری‌های لازم را در زمینه‌ی موضوع عراق انجام دهیم و باید عراقی‌ها خود امور خود را اداره کنند.

سوال: اما آقای رفسنجانی برخی‌ها می‌گویند که ایران تشکلات اطلاعاتی و فعالیت‌هایی در عراق دارد و به رغم آنکه مخالف حضور اشغالگران است اما اینگونه فعالیت‌ها را برای خود در عراق حفظ می‌کند و موضع‌گیری ایران در عراق نسبت به موضع‌گیری‌اش نسبت به لبنان و فلسطین متفاوت است.

هاشمی رفسنجانی: هر کس این گونه نظریه‌ها و این گونه اظهارات را ارایه می‌دهد در واقع به همان زبان آمریکا حرف می‌زند ما نمی‌خواهیم در امور عراق دخالت کنیم و می‌خواهیم عراقی‌ها خود مشکلات خود را حل کنند. شما باید این واقعیت را در نظر بگیرید ما هر جا که مشکلی برای کشورهای اسلامی یا مسلمانان به وجود آمده است کمک‌های خود را به آن کشور ارایه داده‌ایم. مثلا به مسلمانان بوسنی و نیز به مسلمانان فلسطین کمک کرده‌ایم در حالی که آنها سنی بودند. ما از کل امت اسلامی حمایت می‌کنیم و اگر از عراق دفاع می‌کنیم در واقع از عراق به عنوان یک کشور اسلامی که تحت اشغال اشغالگران می‌باشد حمایت می‌کنیم و خواهان دخالت در امور این کشور نیستیم عراقی‌ها خود به خوبی می‌دانند چگونه امور خود را بگردانند انتخابات برگزار می‌کنند و هر کسی که اکثریت را به دست آورد مسوول تشکیل حکومت می‌شود و اکثریت پارلمان را نیز در دست می‌گیرد. باید بگذارید مردم عراق خود سرنوشت خود را تعیین کنند.

سوال: آقای قرضاوی همان گونه که شما می‌گویید برخی از احزاب شیعه با حکومت درچارچوب اشغال عراق همکاری می‌کنند برخی از احزاب سنی نیز با این حکومت و با وجود نیروهای اشغالگر همکاری خود را ارایه می‌کنند. در عراق گروه‌های سنی وجود دارند که مرتکب اعمال خلاف شرع می‌شوند و اقدامات نادرستی را علیه شیعیان و حتی سنی‌ها اتخاذ می‌کنند و نام این گروه‌های سنی نیز برای همه آشکار است. این موضوع خود نمی‌تواند در از میان بردن فتنه کمک کند؟ نظرتان چیست؟

قرضاوی: ما اصلا اهمیتی به موضوع مشارکت این احزاب یا آن احزاب با حکومت و همکاری آنها قائل نیستیم. ممکن است برخی از برادران سنی در حکومت شرکت کرده باشند و یا همکاری‌ را ارایه داده باشند که در حال حاضر پشیمان شده‌اند این موضوع برای ما مهم نیست آنچه که ما بر آن متمرکز می‌شویم حق ملت عراق در داشتن مقاومت اسلامی در برابر اشغالگران است. حقی که هر ملت دیگری چون ملت فلسطین و افغانستان از آن برخوردار است. حقی که حتی در عرف و قانون بین‌الملل نیز کاملا وجود دارد. حق مقاومت اسلامی به عنوان یک اصل واجب در احکام اسلامی وجود دارد و اسلام از این مقاومت به عنوان جهاد نام برده است. به طوری که هر وقت گروهی یک کشور اسلامی را به اشغال در آورد واجب شرعی همه مسلمانان آن کشورهای منطقه است که در برابر دشمن مقاومت کنند. مشکل ما مشکل همکاری احزاب با حکومت عراق نیست بلکه مشکل ما حلال شمردن ریخته شدن خون‌های مردم عراق و کشتارهای روزانه‌ای است که در این کشور رخ می‌دهد. اگر کسی ازاهل تسنن در این گونه اقدامات شرکت داشته است ما همیشه این موضوع را محکوم کرده‌ایم. اما از آیت‌الله‌های عراق و ایران نیز خواسته‌ایم که با محکوم کردن این موضوع مانع ریخته شدن خون بسیاری از مسلمانان عراق شوند. همه بر داشتن نفوذ ایران در عراق معتقدند و اعتراف کرده‌اند و همه می‌دانند که بسیاری از کلید های این گونه بحران‌ها در دست ایران است. باید به این موضوع اعتراف کنیم و نسبت به این قضیه راه‌حلی را در این دیدار و در این گفت‌وگو ارایه دهیم. باید خون و خونریزی در عراق را متوقف کنیم.

سوال: آقای قرضاوی بعضی از کشورهای عربی و اسلامی که از اکثریت سنی برخوردارند این کشور اسلامی را حمایت نمی‌کنند و در برخی از اوقات موضع‌گیری‌هایی را اتخاذ می‌کنند که با موضع‌گیری آمریکا در قبال ایران موازی و حتی نزدیک است. نظر شما در این مورد چیست؟

قرضاوی: من وکیل سازمان یا کشور عربی یا کشور مشخصی نیستم اما در بسیاری از موارد موضع‌گیری‌هایی بر خلاف حکام و رهبران این کشورها اتخاذ کرده‌ام. درست است که ما در برخی از موارد چون نقش ایران در عراق یا موضوع صحابه اختلاف نظر داریم اما اگر روزی به ایران تجاوزی انجام گیرد مطمئنا ما موضع‌گیری مخالف با این تجاوز خواهیم گرفت و در کنار ایران خواهیم ایستاد و از این کشور حمایت خواهیم کرد. ما در کنار هر کشور مسلمان دیگری خواهیم ایستاد و مخالف هر گونه تجاوزی به یک کشور اسلامی چون ایران هستیم. مطمئنا با تجاوزگران رویارو خواهیم شد و در کنار ایران خواهیم ایستاد. هیچ شکی در این موضوع نیست و موضع‌گیری ما در این زمینه کاملا روشن است و حتی موضع‌گیری ما در زمینه انرژی هسته‌یی ایران نیز مشخص است به گونه‌ای که ما معتقدیم این حق ایران است که بتواند این انرژی را داشته باشد.

سوال: آقای رفسنجانی در حال حاضر مقاومت اسلامی در عراق وجود دارد و ایران نیز مخالف حضور اشغالگران در این کشور است. چرا تا به امروز فتوای صریح و روشنی که مقاومت اسلامی را واجب بشمارد و یا حتی برخی از مقاومت‌ها را در برخی از مناطق عراق چون منطقه الانبار و غیره انجام می‌گیرد تایید کند، صادر نشده است.

هاشمی رفسنجانی: من فکر می‌کنم بارها و بارها این را گفته‌ایم و تایید کردیم و موضع‌ ما این چنین بوده است که مقاومت امری ضروری و واجب است و ما مخالف هر گونه درگیری داخلی میان عراقی‌ها هستیم. من نمی‌خواهم وارد این مساله بشوم اما نباید فراموش کنید که این درگیری‌ها از کجا آغاز شد و معتقدم که آقای قرضاوی نیز نباید چیزی را بگوید که آمریکا می‌گوید و می‌خواهد. مقاومت اسلامی حق ملت عراق است اما شما ببینید تا به امروز هیچ ایرانی‌ای که در عملیات تروریستی در عراق شرکت کرده باشد دستگیر نشده است. اما بسیاری از اعرابی که در این عملیات‌های تروریستی در عراق شرکت کرده‌اند دستگیر شده‌اند. نمی‌خواهم در این زمینه وارد شوم و حرف بزنم. ما به رغم تمامی عملیات‌هایی که علیه اماکن مقدسه انجام شده است و ما آنها را محکوم کرده‌ایم گفته‌ایم که باید همه مردم عراق در تعیین سرنوشت این کشور مشارکت داشته باشند و تمامی طوایف و مذاهب این کشور در حکومت نقشی داشته باشند و این یک امر کاملا شرعی و عقلی است و در صورتی که این امر محقق شود بسیاری از اختلافات موجود حل و فصل می‌شود الا اینکه بخواهیم اهداف آمریکا و اسراییل محقق شود و به این اختلافات گسترش دهیم.

سوال: آقای رفسنجانی در عراق گروه‌های مرگ هم چنان به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند و بسیاری از مردم عراق به دلیل نوع مذهبی که دارند یا به دلیل ساده‌تر تنها هدف قرار داده شده و کشته می‌شوند. در این زمینه چه می‌گویید؟

هاشمی رفسنجانی: به اعتقاد ما این امور از گناهان کبیره است و هر کسی مرتکب چنین اموری شود مرتکب جنایت شده است و مستحق جهنم است. نباید خون هیچ مسلمانی و حتی غیر مسلمانی در عراق ریخته شود. همه ملت عراق باید از امنیت لازم و قانون لازم برخوردار باشد. به اعتقاد من برخی از گروه‌های تندرو ماموریت‌های خاصی را در عراق دنبال می‌کنند و اشغالگران آمریکایی نیز از این امر استقبال می‌کنند و حتی بستر فعالیت‌ آنها را فراهم می‌کنند چون بهانه بقای آنها در عراق فراهم می‌شود. همه ما و تمامی علما و مسلمانان و عقلا و همه شخصیت‌های فکری و فرهنگی جهان اسلام باید زمینه لازم را برای ملت عراق فراهم آوریم تا این ملت بتواند خود قضایای خود را حل کند. اما دیگر امور ارتباطی با ما ندارد؟

سوال: اما برخی می‌گویند اگر ایران بخواهد می‌تواند با صدور فتوایی مانع از ادامه کار این گروه‌های مرگ شود؟

هاشمی رفسنجانی: باید پاسخ خود را بار دیگر برای شما تکرار کنم ما همیشه این امر را تحریم کرده‌ایم و نظر تمامی ملت ایران، نظام ایران، حکومت ایران و آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران نیز چنین است که این امور از گناهان کبیره هستند و هر کسی که مرتکب این گونه قتل‌ها شود مستحق جهنم است. نباید عراقی‌ها با یکدیگر درگیر شوند و باید این موضوع را در نظر بگیریم که چه کسی آغازگر این موضوع بوده است. چه کسی آیت‌الله حکیم را پس از ۲۰ سال جهاد پس از بازگشت به عراق به شهادت رساند. ما نمی‌خواهیم بر این موضوع‌ها متمرکز شویم و معتقدیم نباید به گذشته نگاه کنیم و باید متحد باشیم و متحد عمل کنیم.

سوال: آقای قرضاوی همانگونه که گفته شد و آقای رفسنجانی نیز به آن اشاره کرد برخی از عملیات‌های قتل و ترور توسط گروه‌های معروف سنی چون گروه القاعده اتخاذ می‌شود، اما شما نیز در این زمینه موضع‌گیری و فتوای مشخصی را صادر نکرده‌اید.

قرضاوی: من نمی‌دانم این گروه‌ها و این افراد از کجا و از کدام منطقه وارد عراق می‌شوند و چگونه مرتکب این گونه اقدامات می‌شوند. ما همیشه این گونه کشتارها و این گونه اقدامات را محکوم کرده‌ایم و حتی زمانی که آیت‌الله سید محمد باقر حکیم ترور شد ما در قاهره بودیم و از همان جا این عملیات را محکوم کردیم و گفتیم که این عملیات حرمت مکان،‌ زمان و انسان را رعایت نکرده است و به شدت آن را محکوم کردیم و تمامی اقدامات مشابه چون حمله به حرمین عسگریین را نیز محکوم کردیم و اتحادیه‌ی جهانی علمای مسلمین نیز چنین موضع‌گیری را اتخاذ کرد. ما مسوول آنچه که رخ می‌دهد نیستیم و معتقدیم مقاومت عراقی باید یک مقاومت کاملا عراقی باشد و نیروهای خارجی پنج درصد از این مقاومت را نیز تشکیل نمی‌دهند.

سوال: اما آقای قرضاوی اگر شما این گونه اقدامات را محکوم می‌کنید و آقای رفسنجانی نیز محکوم می‌کند بنابراین چرا شاهد پیشرفتی در حل این مسایل نیستیم؟

قرضاوی: پاسخ ما آن است که اقدامات عملی از سوی مراجع شیعه عالی عراق و ایران انجام نمی‌گیرد. به اعتقاد من ایران از قدرت لازم و نفوذ کامل در عراق برخوردار است که بتواند بسیاری از این امور را متوقف کند اما گویا ایشان نمی‌خواهد به این موضوع اعتراف کند که ایران این نفوذ را دارا می‌باشد. تنها چنین موضع‌گیری می‌تواند آتش به پا خواسته در عراق را خاموش کند و ما را از وقوع در یک جنگ داخلی که هیچ کس در آن پیروز نیست و همه ما شکست خورده‌ایم جز آمریکا و اسراییل و دشمنان امت اسلامی، نجات دهد.

سوال: آقای رفسنجانی ما به اندرون خود نگاه نمی‌کنیم و این همان کاری است که باید انجام بدهیم و اختلافات داخلی خود را حل کنیم. به اعتقاد شما مهمترین این اختلافات که باید حل شود تا زمینه‌ای را برای حل مسایل دیگر ایجاد کند چیست؟

هاشمی رفسنجانی: شما باز هم به آنچه که من در ابتدای این گفت‌وگو گفته‌ام بازگشتید. باید بگویم که لازم است از اتحاد و وحدت خود محافظت کنیم و به قرضاوی نیز توصیه می‌کنم اخبار را بیشتر و دقیق‌تر دنبال کند و اظهارات مقامات مسوول ایرانی را بیشتر مطالعه کند که اگر این کار را می‌کرد و حتی به موضع‌گیری‌هایی که ما در شبکه‌ی الجزیره داشتیم نگاه می‌کرد می‌دید که ایرانی‌ها مقاومت را تاکید کرده‌اند و بارها و بارها درگیری‌های داخلی را محکوم کرده‌اند و حتی به طرف‌های درگیر نیز نصیحت‌های لازم را ارایه داده‌اند و این موضع‌گیری‌ها را بارها و بارها تکرار کرده‌ایم و به اعتقاد من همه از این موضع‌گیری‌ها مطلع‌اند. به همین دلیل از آقای قرضاوی و دیگر علمای محترم می‌خواهم که روزنامه‌ها و اخبار را بیشتر دنبال کنند و بدانند که قلب ما از آنچه که در عراق می‌گذرد در آتش می‌سوزد.

سوال: آقای قرضاوی من دقیقا همان سوالی را که از آقای رفسنجانی پرسیدم به عنوان پایان این گفت‌وگو از شما می‌پرسم.

قرضاوی: پاسخ ما آن است که باید نسبت به حفظ وحدت ملی این امت اسلامی بیشتر مسوولیت پذیر و هوشیار باشیم و در برابر تمامی اقداماتی که درصدد ایجاد فتنه، تفرقه و تجزیه‌ی این امت است ایستادگی کنیم. تلاش‌هایی که تحت تعریف‌های نژادی چون فارس، تورانی، عرب، کرد و غیره انجام می‌گیرد. باید اسلام را بر مذهب و وطن را بر طایفه‌ و امت را بر قوم برتری دهیم. چگونه است زمانی که ما برای ایجاد تقریب میان مسیحیت و دین اسلام گفت‌وگو می‌کنیم نمی‌توانیم در زمینه تقریب مذاهب اسلامی به اقدام مناسب دست زنیم. آن هم برای امت اسلامی که یک میلیارد و نیم این جهان را تشکیل می‌دهد. باید از تمامی امکانات اقتصادی و انرژی و منابعی که در اختیار داریم استفاده کنیم و در صورتی که با حفظ وحدت از این منابع استفاده کنیم می‌توانیم از جهان سوم به جهان اول و از تاریکی به روشنایی برسیم. در مشرق و مغرب زمین چشم تمامی مسلمانان به این گفت‌وگو است همه می‌خواهند ما راه‌کار عملی را ارایه دهیم در غیر این صورت این دیدار نیز مانند دیگر دیدارها و گفت‌وگوهایی که بدون راه‌کار عملی و اجرایی به پایان رسیده‌اند خواهد بود. بسیاری در عراق چشم به ما دوخته‌اند که این حمام خون در این کشور متوقف شود. شبه نظامیان موجود محو شوند و حق به حق دار برسد. کسانی که از خانه‌هایشان به اجبار بیرون رانده‌ شده‌اند به خانه‌هایشان بازگردند و مساجد اشغال شده بار دیگر به صاحبان اصلی آن بازگردانده شود. خلاصه‌ی امر آن است که پیش از این من در نشست دوحه نیز گفته‌ام طرح ایجاد تقریب مذاهب در محک بسیاری قرار گرفته است و در لحظات بسیار حساسی بسر می‌بریم که امیدواریم این طرح در نهایت با موفقیت و پیروزی به نتیجه برسد نه با شکست.