اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۴ خرداد ۱٣۹۷ -  ۲۵ می ۲۰۱٨

سخنرانی تاکتیکی رهبر جمهوری اسلامی ایران در عصر چهارشنبه و در حضور مقامات و کارگزاران نظام، گویای نوعی تجدیدنظر در سیاستهای داخلی و خارجی نظام و در راس آن، رهبری جمهوری اسلامی بود!
دلایلی که نگارنده در خصوص تاکتیکی بودن این سخنان به آنها اشاره خواهد کرد عبارتند از:
۱- کیفیت و کمیت حاضرین در این جلسه
۲- نصب بخشی از نامه ی ۵٣ نهج البلاغه بر تارک جایگاه که حاوی تذکر حضرت علی (ع) به مالک اشتر است که خود گویای یک پیام مهم در داخل می باشد!
٣- سخنان فرا جناحی و تهاجمی رهبری با محوریت برجام و تقابل و تعارض با آمریکا و صراحت در لهجه با اروپا و تذکر به سازمان ملل متحد.
۴- سخنان اقتصاد محور رهبری و تاکید مجدد بر اقتصاد مقاومتی و اصل ۴۴.

سخنرانی مفصل رهبری در جمع کارگزاران نظام در عصر چهارشنبه، بخشی از استراتژی مخدوش و مضروب نظام بود که در قالب یک تاکتیک و اضطرار در این برهه از زمان تجویز و ارایه شد که حاوی پیامهای مهمی برای مخاطبان غربی و مخاطبین داخلی بود؛

اولا ترکیب و چینش جمعیت حاضر در جلسه، ترکیبی متفاوت از هر زمان دیگر بود که تاکنون ما شاهد آن بوده ایم، این دورهمی، شاید تا حدودی متراکم ترین جلسه به جهت تنوع عقیدتی بود که بر گزار شد، چپ، راست، میانه، مستقل، افراطگرا، محافظه کار، منتقد، معترض و به اصطلاح از هر رقم و با چینش معناداری حضور یافته بودند که دوربین صدا و سیما این ترکیب نامتقارن را به ببننده القاء و انتقال می داد؛ حضور دکتر محمود احمدی نژاد با گردن افراشته و نگاه رو به پایین مستمر او، نمونه ای از عدم تقارن حضار بود که مهمترین تفاوت این نشست با سایر اجلاس طی یک سال اخیر را نشان داد و این موضوعی بود که شاید لاریجانی ها انتظارش را نداشتند!

ثانیا، نصب بخشی از نامه ۵٣ نهج البلاغه بر تارک جایگاه نشانه ای مهم از تجدیدنظر رهبری در استراتژی غیرمنعطف داخلی خود بود که به نظر می رسد این پیام را به خواص و عوام رساند و شاهد این مدعا، نپرداختن رهبری به گله گزاری ها و دشمنی ها و اختلافات داخلی و تعارضات و تقابلات بین جناح ها و گروه ها در متن سخنرانی بود تا مبادا مورد حب و بغض قرار گیرد و فردا بازار داغ تعبیر و تفسیر سخنانش مورد بهره برداری گروها واقع شود تا هر کدام سخنان او را با تفسیر به رای، چماقی کنند و برسر رقبا فرود آرند، لذا آوردن نامه حضرت علی(ع) در صدر جایگاه بیان کننده تغییر در نوع برخورد نظام و رهبری با رعیت اعم از عوام و خواص است!

ثالثا، سخنان مبسوط و فراجناحی برجامی رهبر، نشانی دیگر از تجدیدنظرگرایی ایشان بود که خالی از تشر بر تیم مذاکره کننده هسته ای و منبعث از بدعهدی آمریکا و خروج ترامپ از بر جام و همچنین سخنان چند روز پیش مایک پمپءو که ترسیم کننده رویکرد سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران خواهد بود و ایضا، بایدهایی بود که ایشان در قبال سه کشور اروپایی عنوان داشتند!

رابعا، بخشی از سخنان ایشان به مبحث اقتصاد کشور مربوط بود که رهبری به صراحت بیان داشت: "علیرغم تلاشها، وضع اقتصادی کشور تعریفی ندارد"
ایشان گره زدن حل مشکلات اقتصادی کشور را با برجام اشتباه دانست و این موضوع را نقد نمود و مجددا بدون توجه به برجام و با شرایط استمرار تحریم ها، تنها نسخه نجات بخش اقتصاد کشور را، به کارگیری مدل اقتصاد مقاومتی و اجرایی کردن اصل ۴۴، خصوصی کردن اقتصاد و مردمی کردن اقتصاد را، راه حل مشکلات اقتصادی کشور دانست، لذا از نظر وی، ناامید بودن به خارج از کشور و تکیه بر داخل در خصوص پیشرفت اقتصادی، کلید واژه گره گشایی از اقتصاد ایران خواهد بود.

با این توصیفات، می توان از بند یک، اینگونه نتیجه گرفت که منبعد دایره نشستها بر روی همه باز خواهد بود و باید پایه ی وحدت و انسجام بین کارگزاران بیش از هر زمان دیگر تقویت گردد.

بر پایه ی بند دوم می شود استنتاج کرد که رعیت اعم از خواص و عوام بیش از هر زمان دیگر مورد رحمت و محبت و گذشت نظام قرار گیرند،و علاوه بر کوتاه آمدن نظام از لجاجت های معمول، زمینه برای آشتی ملی فراهم خواهد شد و محتمل خواهد بود که در عید سعید فطر آقایان کروبی و موسوی از حبس خانگی ۱۰ ساله رهایی خواهند یافت!

بر مبنای بند سوم، اینگونه به نظر می رسد که سیاست امید و انتظار نظام از غرب به پایان نزدیک شده است و مایوسانه باید سیاست تهاجمی در پیش گرفت! وقت آن شده تا ضمن اصلاح اشتباهات استراتژیک سازشگرایانه و مدارا جویانه گذشته و حال، به دوران سیاست تقابلگرایانه احمدی نژاد برگشت! "دفاع از راه دور" جمله ای سربسته و اما قابل تامل بود که در سخنان رهبری شنیده شد و حتما آدرسی به مخاطبین غربی به ویژه دولتمردان ایالات متحده بود و این سخن، آعازی بر ادبیات جنگ سرد بین ایران و آمریکا تلقی خواهد شد که در آینده بیشتر باز خواهد شد!

حمله ی حقوق بشری رهبری ایران به سازمان ملل متحد در قبال نقض حقوق بشر از جانب آمریکا به نوعی به چالش کشیدن ماهیت و استقلال سازمان ملل و زیر سوال بردن نظم جاری بین المللی بود که سالهاست از جانب ایران مسکوت مانده است؛ مورد خطاب قراردادن سه کشور اروپایی با جملات امری و بایدهای برجامی رهبری که همان اخذ تضمین از اروپا قلمداد می شود به نوعی تعیین تکلیف برای سه کشور اروپایی در موضوع برجام بود به منظور ایجاد نگرانی برای اروپا و خروج احتمالی ایران از برجام. (هر چند نگارنده بر این باور است که ایران به هیچ وجه از برجام خارج نخواهد شد حتی اگر اروپا هم برجام را پاره کند) و این نشان از تاکتیک جدید نظام جمهوری اسلامی می باشد که باز نوعی تجدیدنظر در سیاست خارجی و امنیتی خود تلقی می شود!

وبالاخره با توجه به بند چهارم می شود به روشنی دریافت که جمهوری اسلامی در ظاهر آمادگی برگشت تحریمهای گذشته و جدید را پیدا نموده و چشم امید به سرمایه گذاری های خارجی نخواهد داشت و لذا سیاستهای اقتصاد مقاومتی و تکیه بر درون را تنها راه حیات اقتصادی خویش می داند!

بدون تردید آنچه رهبری را به عنوان تصمیم گیرنده اصلی، وادار به اخذ این تاکتیک نموده است، دو عامل می باشد؛ نخست: بازیهای سیاسی غرب با جمهوری اسلامی و ماهیت لایتغیر آنان در اتفاق نظر بر بر اندازی نظام و آگاهی رهبری از سیاستهای آنان.

دوم: مشکلات داخلی و نارضایتی عمومی مردم و اختلافات شدید بین سران و مقامات و عدم انسجام ملی به جهات گوناگون.
باید منتظر روزها و ماه های آینده ایستاد تا چه شود!

نجف (کاوه) مهدی پور - روزنامه نگار، منتقد و تحلیلگر، کارشناس ارشد علوم سیاسی