• پوتین و اردوغان بدون حضور روحانی در سوچی مذاکره و توافق کردند منطقه‌ای عاری از فعالیت نظامی در شمال استان ادلب تشکیل دهند که کنترل آن بر عهده نیروهای نظامی روسیه و ترکیه باشد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۶ شهريور ۱٣۹۷ -  ۱۷ سپتامبر ۲۰۱٨

جمعه ۱۶ شهریور/ ۷ سپتامبر روسای جمهور روسیه و ترکیه در تهران، مهمان حسن روحانی بودند تا در خصوص آینده وضعیت سوریه با یکدیگر به گفتگو بنشینند.
حاضرین در این نشست نگاه مشترکی به آنچه در سوریه می‌گذرد و از آن مهم‌تر آنچه قرار است در این کشور رخ دهد نداشتند.

به گزارش یورو نیوز، روحانی و پوتین بر لزوم حمله به ادلب و «پایان کار تروریست‌ها» تاکید داشتند، اما اردوغان در همان زمان با توییت‌های خود که به زبان‌های فارسی، ترکی، روسی، عربی و انگلیسی به اشتراک گذاشته بود، اعلام کرد «ترکیه نمی‌تواند شریک این بازی یا حتی نظاره‌گر آن باشد.»

ایران و روسیه مطابق توافق آستانه (۲۰۱۷) که قرار بود ۴ منطقه غوطه شرقی، درعا، حمص و ادلب به عنوان مناطق عاری از تنش به رسمیت شناخته شوند؛ اصرار دارشتند باید آخرین نقطه‌ای که نیروهای شورشی مخالف اسد در آن حضور دارند هم پاکسازی شود.
در نشست تهران، تلاش‌های بسیاری از سوی ترکیه صورت گرفت تا متن بیانیه پایانی قدری تغییر کند و کلمه «آتش‌بس» در خصوص آنچه در ادلب می‌گذرد اضافه شود. این پیشنهاد با موافقت ایران و روسیه همراه نبود و در نهایت هم این کلمه در متن بیانیه پایانی قرار نگرفت. در حالیکه اردوغان پیش از اعلام بیانیه پایانی به نوعی ایران و روسیه را تهدید کرده بود، در نهایت متن بیانیه پایانی را پذیرفت.

رئیس جمهوری ترکیه ساعاتی پیش از اعلام بیانیه پایانی در اظهاراتی گفت: «ادلب امنیت ملی ترکیه به شمار می‌رود و هر نوع حمله علیه ادلب نوعی قتل عام به شمار می‌رود و باعث می‌شود سوری‌های بیشتری راهی کشور ما شوند. این در حالیست که ما همین حالا هم از ۴ و نیم میلیون پناهنده سوری پذیرایی می‌کنیم.»
اردوغان در صحبت‌هایش نوعی هشدار هم به ایران و روسیه داد: «این آخرین فرصتی است که در آن روح آستانه محک خواهد خورد و این تضمین کننده آینده همکاری‌های ما خواهد بود. ما نمی‌توانیم امنیت خواهران و برادرانمان را در ادلب به آینده موکول کنیم. از اینجا باید به دنیا بگوییم که ما اجازه نخواهیم داد که در ادلب قتل عام راه بیفتد.»

چرا ادلب برای ترکیه مهم است؟
ریشه اختلاف بر آنچه قرار است در ادلب بگذرد متمرکز بود. روسیه و ایران تاکید داشتند باید آخرین خانه گروه‌های مخالف اسد هم از هم پاشیده شود و اردوغان بنا به دلایل متعدد دستکم مدعی بود که این عملیات باعث گسیل مهاجرین سوری بیشتری به سمت مرزهای ترکیه خواهد شد.
اما دلیل دیگر روابطی است که ترکیه با برخی از گروه‌های مخالف بشار اسد در منطقه ادلب دارد. آنکارا با گروه تحریر شام روابط خوبی دارد، حال آنکه نفوذ چندانی بر گروه رادیکال‌تر احرار شام که در همان منطقه حضور دارد، ندارد.

ترکیه در حال حاضر کنترل بخش‌هایی از شمال و شمال شرق سوریه را در اختیار دارد و به دنبال ادامه کنترل خود بر غرب یعنی ادلب است.
آنکارا ۴ ایستگاه کنترل و بازرسی در استان ادلب احداث کرده است تا به حضور خود در این منطقه رسمیت بیشتری ببخشد.

سوچی بدون ایران
اردوغان حتی بعد از ترک تهران هم دست از انتقادات خود در خصوص وضعیتی که قرار است در ادلب رخ دهد، برنداشت. روز ۱۷ سپتامبرپوتین و اردوغان تنها چند روز بعد از حضور در تهران، بدون روحانی درباره وضعیت سوریه و ادلب با یکدیگر مذاکره کردند.

نبود ایران در این نشست، زمزمه‌هایی از توافقات پشت پرده میان دو طرف بدون در نظر گرفتن نقش ایران را تقویت می‌کند. ادلب علاوه بر ترکیه، برای جمهوری اسلامی هم منطقه‌ای استراتژیک به شمار می‌رود. ادلب به لاذقیه بسیار نزدیک است و می‌تواند حلب را به لاذقیه متصل کند.

اردوغان و پوتین روز دوشنبه ۱۷ سپتامبر در سوچی روسیه در کنار یکدیگر نشستند و بعد از جلسه‌ای دو ساعته رسما اعلام کردند که با یکدیگر به توافق رسیده‌اند تا منطقه‌ای عاری از فعالیت نظامی در شمال استان ادلب تشکیل دهند که کنترل آن بر عهده نیروهای نظامی روسیه و ترکیه باشد تا از این طریق نیروهای دولتی سوریه و گروه‌های شورشی از یکدیگر جدا شوند.

مفسر یورو نیوز در ادامه ی این گزارش نوشته است: آیا ایران از چنین موضوعی بی اطلاع بوده است؟ بعید به نظر می‌رسد ضمن اینکه تحول چندانی در آنچه از قبل بر سر آن توافق شده بود، ایجاد نشده و تفاوتی در برنامه حمله به شورشیان در ادلب که قرار است نابود شوند پدید نیامده است.

در نتیجه بیش از همه چیز موضوع عدم حضور ایران در نشست سوچی را باید ابتکار روسیه برای بیشینه کردن امتیازات از حضور در این بازی ارزیابی کرد. اتفاقی که دستکم تا این لحظه یک باخت برای ایران به شمار نمی‌رود، دقیقا همانطور که یک پیروزی بزرگ برای ترکیه به همراه نداشته است. ترکیه تنهاتر از همیشه است و راهی جز کنار آمدن با واقعیات صحنه میدانی ندارد. هرچند که این واقعیات به تاخیر بیفتد. 


نارضایتی جمهوری اسلامی
خبرگزاری جمهوری اسلامی اما در تفسیری پیرامون مذاکرات پوتین و اردوغان، سیاست های ترکیه را مورد حمله قرار داد و نوشت:
اکنون آمادگی ارتش سوریه و نیروهای هم پیمان دمشق برای پاکسازی استان ادلب در شمال غرب سوریه به عنوان آخرین پایگاه تروریست های تکفیری، موجب نگرانی شدید مقامات غربی و ترکیه شده و همه آنها به دنبال نجات تروریست ها هستند.
تکفیری های حاضر در این استان اکثرا از عناصری هستند که پیش از این با قبول شکست در دیگر مناطق سوریه با تحویل سلاح های سنگین و نیمه سنگین خود به استان ادلب رفته اند و به هیچ وجه حاضر به صلح و مذاکره با دولت دمشق نیستند.
ترکیه به ظاهر نگران است که با حمله ارتش سوریه و روسیه علیه مواضع تروریست های ساکن ادلب، موج جدید پناهجویان به سمت ترکیه به راه بیفتد که این امر به علت مسلح بودن گروه های تروریستی ساکن آنجا، علاوه بر تبعات اجتماعی، ممکن است تبعات امنیتی نیز برای ترکیه در پی داشته باشد.
ترکیه همچنین نگران است که با آزادسازی ادلب از دست تروریست ها، علاوه بر تخلیه ۱۲ پایگاه دیده بانی تشکیل شده در اطراف حلب و ادلب، مجبور شود از مناطق اشغال شده دیگر در شمال خاک سوریه از جمله عفرین، الباب، اعزاز و جرابلس نیز خارج شود.
مقامات ترکیه در چند روز اخیر مواضعی مخالف حمله احتمالی ارتش سوریه به تروریست های حاضر در ادلب اتخاذ کرده و خواهان اتخاذ تدابیر سیاسی و دادن فرصت برای یافتن راه حل غیرنظامی شدند