فروغ سمیعی نیا عضو کارزار منع خشونت خانوادگی:
لایحه حمایت از زنان فقط شو تبلیغاتی است
ایدا جودکی


• ۲۵ نوامبر امسال "کارزار منع خشونت خانوادگی" دو ساله می شود، حرکتی که سعی دارد بدنه جامعه را در مورد این مساله حساس و آگاه کند. در آستانه ۲۵ نوامبر سایت "دیگری" با فروغ سمیعی نیا از فعالان زنان و عضو این کارزار در باره ی شکل گیری، هدف و اقدامات "کارزار منع خشونت خانوادگی" گفتگو کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٣۰ آبان ۱٣۹۷ -  ۲۱ نوامبر ۲۰۱٨



 
دیگری: آمار خشونت خانگی در ایران مثل بسیاری از آمارهای دیگر در دسترس عموم قرار ندارد یا بهتر است بگوییم اخرین آمار علمی ناشی از تحقیق ملی برای فهم ابعاد خشونت خانگی در ایران به اواخر دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی برمی گردد. تحقیقی که در دوران بعد از قرار برای پاک کردن صورت مساله معدوم شد!

بر اساس تحقیق ملی بررسی خشونت خانگی در مراکز 28 استان کشور، 66 درصد خانواده‌های مورد مطالعه از اول زندگی مشترک تا کنون حداقل یک بار تجربه خشونت خانگی با تعریف عام آن را داشته‌اند و حداقل یک بار در طول زندگی مشترک حدود 30 درصد خانوارها، خشونتهای فیزیکی جدی و حاد و در 10 درصد خانوارها خشونتهای منجر به صدمات موقت و یا دائم و جدی گزارش شده است.

این تحقیق نشان می دهد، میانگین‌های مرتب شده دوره‌های زندگی زنان اعم از یک سال اول ازدواج، دوران تنگنای مالی، پس از تولد فرزندان، حداقل یک بار در ماه، میانسالی و دوران بارداری از جمله پرخشونت‌ترین دوره‌های زندگی زنان هستند و خشونت در دوره‌های هر روزه، برخورداری از درآمد بالا، بعد از معاشرت جنسی، قبل از معاشرت جنسی، سالخوردگی و روزهای کاری هفته به حداقل می‌رسد.

شیوع خشونت خانگی در ایران برخی از فعالان حقوق زن را به این باور رساند که دست به کار شوند و به آگاهی رسانی در مورد خشونت خانگی و نیز برای تصویب قانونی برای کاهش خشونت علیه زنان تلاش کنند. کارزار منع خشونت خانوادگی25 نوامبر سال 1394 آغاز به کار کرد. در یک سالگی این حرکت فعالان آن اعلام کردند یک سال دیگر قصد دارند در مورد خشونت خانوادگی و قانونی که توسط وکلای جنبش زنان نوشته شده است، اطلاع رسانی کنند. 25 نوامبر امسال کارزار منع خشونت خانوادگی دو ساله می شود، حرکتی که سعی دارد بدنه جامعه را در مورد این مساله حساس و آگاه کند. در آستانه 25 نوامبر با فروغ سمیع نیا از فعالان زنان و عضو این کارزار به گفتگو نشسته ایم که در پی می آید.


کارزار منع خشونت خانوادگی چگونه شکل گرفت و با چه هدفی شروع به کار کرد؟

ابتدا به همت فعالان حقوق زنان و تعدادی از وکلا پیش نویس قانونی برای مقابله با خشونت خانوادگی تهیه و قرار شد برای تکمیل این پیش نویس از مردم نظرسنجی شود. به این منظور کارزاری تحت عنوان منع خشونت خانوادگی راه اندازی شد تا برای تکمیل این پیش نویس سراغ مردم برویم و نظرات آنها را جمع آوری کنیم. این نظرسنجی در کارگاههایی تحت عنوان پیشگیری از خشونت انجام شد.این کارگاه ها شامل اطلاعاتی درباره خشونت و انواع آن و لزوم تصویب قانونی به منظور مقابله با خشونت بود.

علاوه بر این نظرات مردم برای بهتر شدن و تکمیل قانون نیز جمع آوری شد. ضمنا این آگاهی رسانی از طریق پخش بروشور و سایت و کانال رسمی کارزار نیز پیگیری می شود. در حقیقت می توان گفت این کارزار با هدف آگاهی رسانی درباره خشونت خانوادگی و تکمیل و تصویب قانون مبارزه با خشونت خانوادگی راه اندازی شده است و تاکنون ادامه دارد.

چگونه به جذب مخاطبان و اعتمادسازی در آن ها برای ارسال روایت هایشان اقدام کردید؟

قسمت بزرگی از روایات ما در کارگاه هایی که به همت اعضای کارزار برگزار می شود،جمع آوری شده است. مخاطبان کارگاه از طریق ان جی اوهای مختلف، گروههای زنان، معلمان مدارس و حلقه های دوستی و سایر روابط جذب کارگاه ها شدند. این اعتماد سازی در روند برگزاری کارگاه با شیوه های کارگاهی صورت پذیرفت. طی کارگاه شرکت کنندگان به لزوم و اهمیت نوشتن روایت برای برون رفت از خشونت می رسیدند و در انتهای آن، روایت های خشونت را می نوشتند. دیگر روایت ها از طریق گفتگوی چهره به چهره و تلاش برای آگاهی بخشی واهمیت شکستن سکوت در خشونت خانوادگی به عنوان قدمی برای کاهش خشونت در مکان های عمومی صورت پذیرفت. همچنین کانال تلگرامی برای منتشر شدن این روایت ها با ادرسpvcdir@از شروع کارزار آغاز به کار کرد.



چرا روایتگری تجربه خشونت را مهم می دانید؟

خشونت خانگی همیشه در کشور ما و همین طور دیگر کشورها وجود داشته و دارد؛ اما در فرهنگ ما خانه جز حوزه خصوصی است و خانواده نهادی مقدس به شمار می رود؛ بنابراین اغلب کسی درباره مسائل و مشکلات درون خانواده صحبت نمی کند. مسئله آبرو مانع بزرگی برای صحبت در این موارد است و به همین دلیل خانه مکانی که باید امن باشد، تبدیل به محل اعمال انواع خشونت ها، خصوصا بر علیه زنان و کودکان شده است.قانون هم دراین باره سکوت اختیار کرده است. همچنین آمار دقیق از این میزان خشونت های خانوادگی در دست نیست، به همین دلیل، نوشتن تجربه خشونت اولین قدم برای نشان دادن مسئله خشونت خانوادگی است. به استناد دست نوشته ها و روایت های خود زنان، ما می توانیم ثابت کنیم در خانه به افراد،خشونت اعمال می شود اما در ادامه این راه،نیاز است که نهادها و به خصوص نهادی های قانون گذار در این باره کاری انجام دهند. می توان گفت نوشتن روایت بیان صورت مسئله است و نشان دهنده آماری از ابراز خشونت در خانه هاست. نشان دادن این مسئله و اهمیت آن می تواند به تصویب قانون برای پیشگیری از خشونت و حمایت از خشونت دیدگان منجر شود. ضمنا طبق تجربه بعضی از زنانی که روایت ِتجربه های خشونت خود را نوشتند، توانستند ضمن صحبت درباره آن و همفکری با افراد دیگر(به ویژه در کارگاهها) دست به تغییراتی در زندگیشان بزنند. در واقع نوشتن روایت ها در کارزار منع خشونت که یک شبکه در میان شهرهای مختلف است به نوعی شبکه ای حمایتی نیز محسوب می شود و به حمایت عاطفی و فکری از زنان خشونت دیده میپردازد. کارزار به زنان نشان می دهد که افراد با جمع شدن و تشکیل شبکه به قدرتی باورنکردنی دست می یابند و این کارزار متشکل از فعالان زن و زنان خشونت دیده است.


فعالیت های دیگر که کارزار منع خشونت خانگی به جز برگزاری کارگاه و جمع اوری روایت کرده چه بوده است؟

برگزاری همایش های عمومی، پخش بروشور و دفترچه در خیابان و پارک‌ها و صحبت با مردم، تکمیل پیش نویس قانون منع خشونت خانوادگی، ارتباط با معلمان و نهادهای آموزشی به منظور انتقال آموزه های کارگاه به مدارس و کودکان، تولید محتوا برای سایت و رسانه های کارزار و تحلیل روایت ها از دیگر کارهای داوطلبان کارزار منع خشونت خانوادگی است.

لطفا در مورد قانون پیشنهادی کارزار منع خشونت خانگی توضیح بدهید؟

قانون تهیه شده توسط وکلا با نظرات مردم تکمیل شده است وهمه انواع خشونت خانوادگی را در بر می گیرد. این قانون به انواع خشونت عاطفی˛کلامی˛ فیزیکی˛ جنسی و ... نظر دارد و رویکرد نوشته شده در آن، ترمیمی و پیشگیرانه است و بر اساس مجازات شکل نمی گیرد. قانون بر لزوم حمایت از زن قربانی تاکید دارد و همچنین تمام نهادهای مرتبط مانند نیروی انتظامی˛ آموزش و پرورش˛ صدا و سیما و ... را برای مقابله با خشونت خانگی بسیج می کند. قانون تهیه شده توسط وکلا در سایت و شبکه های اجتماعی در دسترس عموم مردم است تا نظرات خود را برای تکمیل و بهتر شدن ان به کارزار بفرستند و به جامع شدن این قانون کمک کنند.

نظر شما درباره ی لایحه ی تأمین امنیت زنان که به مجلس ارسال شد، چیست؟ آیا برای نوشتن لایحه ی تأمین امنیت زنان که توسط دولت به مجلس ارسال شد، نظرات فعالان زنان اخذ شد؟

لایحه تامین امنیت به مجلس ارسال شده است و ما در حد یک خبر از آن اطلاع داریم. ما تاکنون لایحه را نخوانده ایم و از مفاد آن آگاهی نداریم بنابراین نمی توانم درباره چنین لایحه ای نظر بدهم. این لایحه همان طور که گفتید توسط دولت تهیه شدهو تا جایی که می دانم از هیچ یک از فعالان حقوق زنان و خصوصا وکلای آنان نظرخواهی درباره مفاد آن نشده است. در حقیقت این لایحه بدون نظر جامعه مدنی و زنانی که خود قربانی خشونت های خانوادگی بوده اند، نوشته شده است.

از قانونی که 40 ماده اش حذف شده و از قم سردرآورده، چه تحلیلی دارید؟

لایحه ای که بدون نظر مردم و فعالان مدنی نوشته شده و متن آن نیز حتی در دسترس مردم قرار نگرفته بیشتر شبیه یک شوتبلیغاتی است. لایحه اگر واقعا همانطور که دولتیان می گویند قصد حمایت از زنان خشونت دیده را داشته باشد نیاز به تخصیص بودجه زیادی دارد که در نظر گرفتن چنین بودجه ای برای زنان بدون فشار جامعه و خود مردم خیلی دور از ذهن است. خصوصا در شرایطی که کشور در با بحرانی به خاطر تحریم و انواع فسادهای اقتصادی و دزدی ها قرار دارد. زمانی که از یک لایحه 40 ماده حذف می شود در حقیقیت چیزی از آن باقی نمی ماند و حتی اگر تصویب شود که آن هم از محالات است، باز هم فقط کاری تبلیغاتی است. البته مجلس و به ویژه شورای نگهبان طی سالها نشان داده اند که به کارهای تبلیغاتی هم در حوزه زنان اهمیتی نمی‌دهد. لایحه تنها در صورتی می تواند امیدی برای پیروزی باشد که پشتوانه مردمی بزرگی داشته باشد. مردم به لزوم تصویب این لایحه آگاه بوده و در نوشتن آن نیز سهم داشته باشند و با حمایت از آن، شانس عبور آن را از فیلترهای متفاوت قانونی، افزایش دهند.

آیا کارزار توانسته در طول مدت فعالیت خود، در راستای اهدافش، تأثیرگذار باشد و چگونه؟

کارزار یک همت جمعی برای توجه اذهان عمومی به مسئله خشونت در خانه ها بود و طی این مسیر نیز به خوبی توانست،آگاهی رسانی کند. تعداد روایت های جمع آوری شده از شهرهای مختلف ایران نشان دهنده موفقیت کارزار در رساندن صدایش به مناطق مختلف کشور بوده و عدم مرکزگرایی کارزار یک موفقیت برای آن محسوب می شود. کارگاه‌های برگزار شده در چندین شهر مختلف و جمع آوری نظرات از این مناطق یک نگاه کلی و جامعی را از مسئله خشونت خانوادگی در کل کشور به دست می دهد. هر چند تعداد این شهرها می توانست بیشتر باشد اما با توجه به تعداد داوطلبان و محدودیت های مالی که کارزرار در طول فعالیت با آن روبرو بود، همین تعداد شهر و روایت نیز پیروزی محسوب می شود. چون هزینه فعالیت ها از خود داوطلبان تامین می‌شد طبیعتا سفر به نقاط مختلف نیزگاهی به دلیل مشکلات مالی به تعویق افتاده و گاه میسر نمی شد. ولی با توجه به مشکلات و محدودیت ها، به نظرم کارزار در این دو سال توانست در حد خودش تاثیر گذار باشد و زنان زیادی را در کشور با خود همراه کند که یکی از اهداف اولیه کارزار و هر حرکت اجتماعی است.

علاوه بر دریافت روایات، طی فعالیت خود چه بازخوردهایی دریافت کرده اید؟

هنگام صحبت با زنان در خیابان و سخن گفتن ازکارزار،بازخوردهای مثبتی از زنان می گرفتیم و اینکه فهمیدیم بیشتر زنان با خشونت های خانوادگی در زندگی خود مواجه اند. درد دل های زنان از نبودن پناهگاهی برای آنان و نیاز به مشاوره رایگان در اکثر صحبت ها واضح بود چون بیشتر زنان نمی توانستند هزینه های زیاد مشاوره را بپردازند و همچنین خانواده را پناهگاه امنی نمی‌دانستند و نیاز به حمایت اجتماعی داشتند. کارزار، گاه امیدی برای این زنان بود. همچنین بازخوردهایی که از معلمان مدارس دخترانه داشتیم، نشان از حجم بالای خشونت در زندگی دختران نوجوان امروزی بود و اغلب باعث تاسف بود که خود معلمان نیز قربانی خشونت‌هایخانوادگی بودند.

نسبت جنسیتی مخاطبان صفحات مجازی شما چگونه است؟

چون در صفحات مجازی هویت اغلب مخاطبان نیز مجازی است نمی توان درباره جنسیت نظری قطعی داشت و طبیعتا کار آماری هم در این مورد انجام نشده اما 98 درصد روایت های رسیده از طریق کانال و ایمیل از طرف زنان بوده است.

آیا در انجام و تحلیل پژوهش ها و یا تعریف کارزار از خشونت و اقداماتی که باید در جهت منع خشونت داد، از روایات دریافتی و تحلیل آنها استفاده کرده و می کنید؟ چگونه؟

از روایت های دریافتی در پایان سال اول یعنی 5 آذر سال 96،گزارش تحلیل روایت ها در مراسم یک‌سالگی کارزار ارائه شداین گزارش در سایت هم منتشر شد. همچنین گزارشی تحلیلی از روایت های دریافتی از استان گیلان نیز توسط فعالان کارزار استان در نشریات محلی استان منتشر و در سایت های زنان بازنشر شد. روایت های دریافتی تحلیل محتوای کیفی و کمی شد. در این تحلیل روایت ها به انواع خشونت، خشونت گر،نحوه مواجه زنان در برخورد با خشونت، برخورد اجتماع، دستگاه قضایی و نهادهای مرتبطو خانواده قربانی با خشونت دیده، پرداخته شده است. در پایان کارِ کارزار نیز تحلیل روایت های پایانی کارزار، منتشر خواهد شد.

روایات چگونه می توانند به تعریف و تحلیل شما از خشونت کمک کنند؟

آنچه که ما از روایت ها دریافت کردیم با دانسته های ما از خشونت خانوادگی متفاوت بود و دید متفاوتی به ما داد؛ مثلا روایت ها نشان دهنده خشونت بالا در میان قشر تحصیلکرده بود و حتی خشونت فیزیکی و جنسی هم در این قشر زیاد بود. مورد دیگر وجود خشونت جنسی در خانواده ها و زن و شوهرهای قانونی بود. چندین مورد روایت نیز درباره زنای محارم داشتیم. ما مانند پرسشنامه های معمول سراغ نمونه هایی از زنان خشونت دیده نرفتیم و این روایت ها از جامعه و بین زنان عادی جامعه جمع آوری شد و این حجم بالای خشونت نشان از وضعیت حاد خشونت خانگی در ایران میدهد. زنان در روایت ها و کارگاهها، خواسته ها و انتظارات خود را به عنوان زن تحت خشونت نیز بیان می کردند که در تحلیل ها بسیار مفید بود.

با تشکر از وقتی که برای دیگری گذاشتید .

ادرس سایت کارزار منع خشونت خانگی:

pdvc.info

در ادرس بالا می توانید نظرات خود را در مورد قانون مناسب برای کاهش خشونت خانگی بنویسید و همین طور قانون پیشنهادی فعالان زن را بخوانید.