اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۷ دی ۱٣۹۷ -  ۲٨ دسامبر ۲۰۱٨

 
مجمع اقتصاد جهانی گزارش بررسی شکاف جنسیتی در دنیا در سال 2018 را در روز 18 دسامبر منتشر کرد و بر طبق این گزارش ایران همچنان در قعر جدول برابری جنسیتی در دنیا قرار دارد. این مجمع در سال 2018 به منظور ایجاد آگاهی جهانی از چالش‌های ناشی از شکاف‌های جنسیتی و فرصت‌های ایجاد شده توسط کاهش آنها با بررسی 70 زیر شاخص شامل اطلاعاتی در مورد مشارکت نیروی کار، رهبری اقتصادی، دسترسی به دارایی ها و فن آوری، رهبری سیاسی، خانواده، اقتصاد ، آموزش و پرورش و عوامل مرتبط با سلامت در قالب 4 شاخص کلی دستیابی به آموزش, مشارکت اقتصادی, مشارکت سیاسی و بهداشت به بررسی برابری بین مردان و زنان در 149 کشور دنیا پرداخته است. در این گزارش آمده است که از بین 200 کشوری که برای این بررسی انتخاب شده بودند تنها 149 کشور شرط وجود اطلاعات کافی برای حداقل 12تا از 14 شاخص میانی را دارا بوده‌اند و در این میان 5 کشور نیز جدید بوده که عبارتند از جمهوری دموکراتیک کنگو، عراق، عمان، سیرالئون و توگو. بر طبق این گزارش ایسلند در رتبه اول برابری جنسیتی در دنیا قرار داشته و بعد از آن کشورهای نروژ و سوئد در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند, یمن در قعر جدول قرار داشته و ایران در رتبه 142 این جدول قرار دارد.
درسال 2018 میانگین برابری جنسیتی در دنیا به مانند سال گذشته 32 درصد بوده وافزایش ناچیز 03/0درصدی داشته است. دراین گزارش آمده است که در بین 149 کشور دنیا به مانند چند سال اخیر 96 درصد برابری جنسیتی درحوزه سلامت و بقا دیده میشود و 74 کشور دنیا توانسته‌اند به 99 درصد برابری دست یابند. همچنین برابری زنان و مردان در برخورداری ازآموزش وتحصیل 95 درصد است که بهبودی نسبت به سال گذشته ندارد؛ هر چند این شاخص در 49 کشور دنیا به بالای 99 درصد رسیده است. و اما نابرابری جنسیتی در شاخص مشارکت اقتصادی و قدرت سیاسی همچنان باقیمانده است به طوریکه تنها 58 درصد شکاف جنسیتی در مشارکت اقتصادی و 23 درصد در قدرت سیاسی در دنیا پرشده است؛ زنان در دنیا عمدتا در پستهای سیاسی وزارت و نمایندگی کنگره و مجلس ظاهر شده اند و در جایگاه اول سیاسی به ندرت دیده شده‌اند , در حال حاضر تنها 8 درصد وزاری دنیا زن هستند و 6 کشور از 149 کشور بررسی شده هیچگاه وزیر زن نداشته‌اند.
دربخش دیگری ازاین گزارش آمده است که با روند کنونی 202 سال طول می‌کشد که برابری اقتصادی میان زنان و مردان جهان برقرارشود. همچنین 14 سال برای برقراری برابری درعرصه آموزش و 107 سال برای برابری درعرصه قدرت سیاسی و 108 سال برای برابری چهار جانبه در بین زنان و مردان زمان نیازخواهد بود که 8 سال از پیش‌بینی سال 2017 بیشتر بوده و علت آن کندتر شدن آهنگ پر شدن این فاصله است.
البته درمناطق مختلف جغرافیایی وضعیت متفاوت خواهد بود بطوری که با سرعت کنونی, اروپای غربی با 78 درصد برابری - که بالاترین میزان نیز هست- 61 سال تا برابری کامل فاصله دارد و خاورمیانه و آفریقای شمالی با 60 درصد برابری که کمترین میزان نیز هست 153 سال تا برابری کامل و همه‌جانبه فاصله دارد.
در بخش سوم از گزارش سال 2018 مجمع جهانی به بررسی فاصله دو جنس در بخش مهارتهای هوش مصنوعی پرداخته است. از آنجا که هوش مصنوعی موتور محرک تغییر در تحولات ناشی از انقلاب صنعتی چهارم است و می تواند نشانگری کلیدی در مسیر نوآوری در صنایع باشد, مجمع جهانی اقتصاد با همکاری تیم LinkedIn به ارایه شواهد تازه‌ایی از ظهور نابرابری جنسیتی در دنیای جدید پرداخته است. ارزیابی آنان نشان می‌دهد که تنها 22٪ از متخصصان هوش مصنوعی در سراسر جهان زن هستند. در طی چهار سال گذشته، زنان و مردان با نرخ یکسانی به دانش و مهارت‌های هوش مصنوعی دست یافته‌اند هرچند شمار زنانی که به این مهارتها دست یافته‌اند بسیار کمتر از مردان است. از سوی دیگر علیرغم اینکه تعداد کل افراد با مهارت حرفه‌ایی هوش مصنوعی افزایش داشته است اما شکاف استعدادهای هوش مصنوعی در چهار سال گذشته همچنان ثابت باقی مانده است، زیرا سهم زنان تنها بین 21 تا 23 درصد است و این روند چهار ساله نشان می دهد که پر کردن این شکاف عمیق نیاز به مداخله جدی دارد.
ایران در سال 2018 میلادی در شاخص مشارکت اقتصادی در رتبه 143‌ برابری جنسیتی و در شاخص بهداشت و بقا در رتبه 127, در دستیابی به آموزش و تحصیل در رتبه 103 و در قدرت سیاسی در رتبه 141‌ جهانی قرار دارد. اما بررسی امتیاز ایران در بخشهای مختلف نشان می‌دهد که بجز در شاخص مشارکت اقتصادی- که تغییر ناچیزی را شاهد هستیم - در سایر شاخصها وضعیت به مانند سالهای اخیر است. در این سال نیز پایین‌ترین میزان برابری جنسیتی در قدرت سیاسی (با مقدار046/0) و سپس مشارکت اقتصادی (با مقدار 376/0 ) بوده و در بخش آموزش و سلامت هر کدام با 965/0 و966/0 بالاترین تساوی جنسیتی را داشته‌ایم. لازم به ذکر است که شاخص جهانی برابری جنسیتی عددی بین 0 و1است که عدد صفر بیانگر نابرابری مطلق و عدد یک برابری کامل است و هر اندازه این عدد به 1 میل کند برابری بیشتری را نوید می‌دهد.
زنان و مردان ایرانی در حوزه آموزش و تحصیلات در موقیعت نسبتا برابرتری( نسبت به سایر شاخصها) قرار دارند و این نسبت حتی از میانگین جهانی نیز بالاتر است به طوریکه در مقاطع آموزش ابتدایی و راهنمایی برابری کامل را شاهد هستیم. در بخش سلامت نیز برابری جنسیتی در ایران در موقعیتی مشابه میانگین جهانی قرار دارد. و اما در بخش مشارکت اقتصادی علیرغم اینکه این مجمع شرایط بهتری را برای ایران لحاظ کرده است و به عنوان مثال مرخصی زایمان را برای همه زنان شاغل ایران 270 روز (9 ماه)منظور کرده است و یا بنا بر این گذاشته است که هیچ مانع قانونی برای استخدام زنان وجود ندارد (و به عنوان مثال از ایین نامه های استخدامی که الویت استخدام را به مردان داده و یا صرفا استخدام مردان را در برخی مشاغل و پستها مجاز میداند چشم پوشی کرده است) با این وجود تمامی زیر شاخص‌های بررسی شده در بخش مشارکت اقتصادی در ایران کمتر از میانگین جهانی است به طوریکه ایران از نظر زیر شاخص برابری مشارکت نیروی کار در رتبه بسیار پایین145 دنیا قرار گرفته است. از سوی دیگر زنان ایرانی به ازای کار برابر با مردان تنها 59 درصد حقوق آنان را دریافت می‌کنند حال آنکه میانگین برابری حقوق دریافتی زنان و مردان در دنیا 5/64 درصد است به همین دلیل ایران در زیر شاخص دریافت حقوق برابر به ازای کار برابر نیز در جایگاه ضعیف 95 جهانی قرار گرفته است.
در شاخص قدرت سیاسی نیز ایران بدلیل داشتن تعداد معدود زنان نمانیده مجلس و نبود هیچ زن عضو کابینه دولت و نیز عدم حضور زنان در پستهای برتر سیاسی در رده بسیار پایین 141 جهانی قرار دارد و از نظر امتیازی هم فاصله زیادی با سایر کشورهای دنیا دارد.بطورکلی بالاترین برابری در ایران مربوط به تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و نابرابرترین عرصه برای زنان ایرانی مربوط به عرصه سیاست و تصدی پستهای سیاسی کشور است.
در مجموع گزارشهای این مجمع از سال 2006 که اولین سال ارزیابی این شاخص بوده تا کنون تغییر محسوسی در کاهش نابرابری بین زنان و مردان ایرانی را نشان نمی‌دهد و همانگونه که گفته شد دلیل اصلی حضور ایران در بین کشورهای با نابرابری جنسیتی شدید شکاف طبقاتی دو جنس در عرصه‌های مشارکت اقتصادی و سیاسی کشور است و تا زمانی که عزمی جدی برای برقراری عدالت جنسیتی و ارایه فرصتهای برابر به هر دو جنس در حوزه سیاست و مدیریت سیاسی و حضور در بازار کار و بهره‌مندی از فرصتهای شغلی صورت نگیرد, همچنان در رده‌های پایین این جدول خواهیم ماند؛ عزمی که تاکنون شاهد نبوده‌ایم و نشانه‌هایی هر چند کوچک از آن را که نوید بخش آینده‌ایی برابرتر باشد نیز شاهد نیستیم.