چرا نخست وزیر ژاپن به تهران رفت؟
آندرو کوربکو، ترجمه: مینا آگاه


• از آنجا که سایر کانال های ارتباط غیرمستقیم بین ایران و آمریکا از قبل وجودداشته، صحبت رهبران ژاپن و آمریکا و درگیر شدن ژاپن در این مسئله به نظر زائد می آید. به همین دلیل، خواسته ی آبه برای بازی کردن نقش واسطه برای برقراری صلح، کنجکاوی را برمی‌انگیزد. اگر قدمی به عقب برداریم و تصویر بزرگتر استراتژیک مسئله را درک کنیم، بهتر متوجه می شو یم چرا این اتفاق می افتد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ٣۰ خرداد ۱٣۹٨ -  ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹



 
آقای شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، طی سفره دو روزه ی خود به جمهوری اسلامی ایران، به عنوان سفیر غیررسمی ترامپ عمل می کرد؛ هرچند وی منافع استراتژیک بسیار عظیم تری از این که فقط سفیر رئیس جمهور آمریکا باشد در ذهن دارد. این چیزی نیست جز اهدافی نظیر گسترش حضور خود در خاورمیانه در جهت "محدود کردن" چین.
این اولین ملاقات یکی از رهبران ژاپن از جمهوری اسلامی ایران بعداز انقلاب ۱۹۷۹ است، و بنابراین بسیار با اهمیت است، زیرا وظیفه ی سفیر بودن ترامپ نیز به وی محول شده است. این ماموریت از توافق نه چندان جدی ای ایجاد شد که این دو در آخرین ملاقات خود داشتند. قرار شد آقای آبه رهبر ایران را متقاعد کند که دوباره بر سر میز مذاکرات با آمریکا بنشیند. این چیزی ست که رهبر جمهوری اسلامی ایران بعد از این که بطور گستاخانه ای مورد بی احترامی رئیس جمهور آمریکا از اولین روز ریاست جمهوریش قرار گرفت، به شدت رد کرده است. از آنجا که سایر کانال های ارتباط غیرمستقیم بین ایران و آمریکا از قبل وجودداشته، صحبت رهبران ژاپن و آمریکا و درگیر شدن ژاپن در این مسئله به نظر زائد می آید. به همین دلیل، خواسته ی آبه برای بازی کردن نقش واسطه برای برقراری صلح، کنجکاوی را برمی‌انگیزد.
اگر قدمی به عقب برداریم و تصویر بزرگتر استراتژیک مسئله را درک کنیم، بهتر متوجه می شو یم چرا این اتفاق می افتد. زمانی که صحبت از " محدودکردن" چین پیش می آید، آمریکا و ژاپن، با تعریقی که پنتاگون از آن به عنوان " بنیاد اصلی صلح و شکوفائی در "هند- آرام " در گزارش اخیر خود به نام " گزارش استراتژی هند- آرام" نام می برد، در یک سو قرار می گیرند. از سال ۲۰۱۱ که ژاپن برای اولین بار در خارج از مرزهایش در جیبوتی (واقع در شاخ آفریقا) پایگاه نظامی پیداکرد، حضور استراتژیک گسترده تری در منطقه دارد، اما قصد دارد با کمک آمریکا کار بیشتری کند. با مشاهده ی آمادگی ایران برای پیوستن به قطب اقتصادی مشترک روسیه - چین، به عنوان واقع بینانه ترین روش خلاصی از تحریمی که در آینده دچار آن خواهدشد، منطقی است که ترامپ ژاپن را به آن تشویق می کند. این کار به جمهوری اسلامی حق انتخاب راه سومی را می دهد و آن کشور را به سیستم تک قطبی به رهبری غرب وصل می کند.
در نظر اول ممکن است کمی پیچیده باشد، اما واقعیت این است که سلاح تحریم ترامپ به عنوان نیروی محرکه ی جنگ اقتصادی، شدیدا گزینشی و براساس استانداردی دوگانه است. به همین دلیل، بسیار محتمل است در صورتی که هیئت حاکمه ی آمریکا شرکت های روسی و چینی را به دلیل همکاری با ایران تحریم کند، اما همکاری ژاپن با ایران را نادیده بگیرد. این به شرکت های ژاپنی امتیازی علیه شرکت های چینی و روسی می دهد، زیرا نباید ترسی از عواقب تحریم های اولیه و ثانویه داشته باشند که ممکن است آن ها را در انزوا قراردهد. ژاپن می تواند از این طریق به توسعه ی مرحله ی اولیه ی "کریدور رشد آسیا- آفریقا" (ا ا جی سی) در ایران کمک کند. این پروژه مشترکا با هند در سراسر "هند - آرام" بر پا می شود و اساس کار آن محدود کردن برنامه راه ابریشم جدید یا طرح «یک کمربند یک جاده» چین است.
این "ارتباط رقابتی" هسته ی اصلی جنگ سرد جدید است، اما البته خیلی راه دارد تا تهدید جدی ای برای منافع چین باشد. با این وجود، اگر کسی بکارگیری سیاست تحریم گزینشی (چه اولیه و چه ثانویه ی) حکومت آمریکا و اهمیت استراتژیک "منطقه ی بزرگتر اقیانوس هند " را که در آن این رقابت شکل گرفته و آماده ی حرکت است را مدنظر دهد، متوجه می شود که زمینه برای تبدیل این مسئله به چالش بلندمدت چین برنامه ریزی شده است . نقش شینزو آبه به عنوان سفیر غیررسمی ترامپ برای ایران در راستای آن است که آمریکا بر سرمایه گذاری آینده ی ژاپنی ها در جمهوری اسلامی ایران چشم ببندد و ژاپن امید دارد طی این ملاقات آن را بدست آورد.
علاوه بر این، قراردادن ژاپن در موقعیت "میانجی" ارجح آمریکا برای ایران، مانعی است برای پیشنهادی که قبلا توسط پاکستان، شریک نزدیک چین، ارائه شده است.
تمام این ها بطور مستقیم و غیرمستقیم برای "محدود کردن" تاثیرات سیاسی، زیرساختی، و به طور کلی تاثیرات چین است. ژاپن رقیب تاریخی چین می باشد. بنابراین، حمایت از حضور ژاپن در ایران طرح ریزی شده تا به تشدید رقابت بین دو قدرت بزرگ آسیا دامن زند. از منظر، از آنجائی که شرکت های ژاپنی احتمالا بر اساس مورد به مورد شامل تحریم های آمریکا نمی شوند، به پکن برتری خواهند داشت. این فرصت استراتژیک بسیار واقعگرایانه به نظر می رسد. ترامپ می خواهد آگاهانه وارد این مسیر شود تا در مقابل، منافع اقتصادی دیگری که آمریکا را در بازی تک قطبی اش تقویت می کند، دریافت کند .

1- منبع : گلوبال ریسرچ. www.globalresearch.ca

2- هند-آرام (Indo-Pacific) یا گاهی با نام هند-آرام غربی (Indo-West Pacific) یک منطقه در جغرافیای زیستی دریاهای کرهٔ زمین است که آب‌های اقیانوس هند، غرب و مرکز اقیانوس آرام، دریاهای مرتبط میان این دو اقیانوس و در مجموع ناحیهٔ اندونزی را پوشش می‌دهد.

3- Asia-Africa Growth Corridor

4- Greater “Indian Ocean” Region

* این مقاله در گلوبال ریسرج با عنوان «نخست وزیر ژاپن و سفیر غیررسمی ترامپ، آقای آبه، بیش از یک واسطه است!» منتشر شده است.