همایش سوم اتحاد جمهوری خواهان ایران: بیم و امید


احمد پورمندی


• در سال های گذشته، سیاست انتخاباتی اپوزیسیون جمهوری خواه رژیم، میان دو شعار عقیم «تحریم» و «گزیتش بد در مقابل بدتر» دچار نوسان و سردرگمی بوده است. تصمیم همایش سوم در جهت شکل گیری ائتلاف بزرگ جمهوری خواهان و شرکت مستقل در انتخابات، گام مهمی در جهت پایان دادن به این نوسان و سردرگمی است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۱ خرداد ۱٣٨۶ -  ۱ ژوئن ۲۰۰۷


همایش سوم اتحاد جمهوری خواهان ایران که در فاصله ی ۲۶ تا ۲٨ مای ۲۰۰۷ در برلین برگزار شد، تقریبا به همه ی موضوعات در دستور خود پرداخت. اصلاحاتی در اساسنامه، کلیات دو سند با عناوین «اوضاع سیاسی کشور و سیاست های ما» و «قطع نامه گروه کار اقوام و مباحث ملی» و سه قرار در زمینه ی «انتخابات آتی»، «اقتصاد» و «هویت و آینده ی اجا» از تصویب گذشتند. سند تحت عنوان «استراتژی سیاسی» با کسب ۵٣درصد آرا بلاتکلیف ماند و همایش که در جریان کار خویش موفق به برگزاری یک کنفرانس بین المللی شده بود، با یک کنفرانس مطبوعاتی و گزینش شورای هماهنگی، به کار خود پایآن داد.
بخش هایی از گزارش این همایش به قلم خانم محمدی در سایت جمهوری درج شده است و آقای ابراهیمی نیز به جنبه هایی از همایش در «اخبار روز» پرداخته اند.
اگر رابطه ی یک اجلاس با دستور کارش مبنای داوری و سنجش باشد، می توان همایش برلین را به عنوان کنگره ی سوم «اجا» - همان گونه که هست - بدون تردید، مثبت ارزیابی کرد.
از نگاه سنت گرایانه ای که در تدوین دستور کار همایش نقش تعیین کننده داشت، اجلاس با تصویب دو سند «سیاسی» و «ملی - قومی» و گزینش شورای هماهنگی به بخش اصلی وظایف خود با موفقیت پاسخ گفته است و منطقا راه را برای ادامه و گسترش حضور «اجا» در حیات سیاسی کشور، گشوده است. تردید در صحت این ارزیابی وقتی آغاز می شود که خود دستور کار مورد سوال و داوری قرار گیرد و رابطه آن با وضعیت واقعی «اجا»، مشکلات و بن بست های آن به بحث گذاشته شود.
واقعیت این است که فاصله ی همایش های «اجا» به «زمان نیمه ی عمر» آن بدل شده و همایش اتحاد جمهوری خواهان ایران مانند عناصر رادیو آکتیو از این اجلاس تا اجلاس بعدی - با اندکی مبالغه - هر بار نصف شده است و واقعیت دیگر این که این سیر نزولی، به هر چه مربوط بوده باشد، به فقدان اسناد «ملی - قومی»، «سیاسی» و «استراتژی» ربطی - یا ربط چندانی - نداشته است. به گونه ای که با اطمینان می توان گفت که نه تصویب آن دو، گره از کار فروبسته ی «اجا» خواهد گشود و نه بلاتکلیفی سند «استراتژی» سببی برای نگرانی کسی - خارج از مسئول کمیسیون مربوطه - خواهد شد.
بنابر این اگر کار همایش در همان چارچوبی محدود می ماند که نهادهای مسئول برگزاری اجلاس پیش بینی کرده بودند، ارایه ارزیابی مثبت از نتایج آن نشانی از واقع بینی نداشت.
خوشبختانه اما، همایش سوم «اجا» اجلاسی صرفا کنش پذیر نبود و با شکستن مرزهای پیش بینی شده، قرارهای مهمی را تصویب کرد که اگر به اجرا در آیند، چشم انداز روشنی را در مقابل «اجا» خواهند گشود. به بررسی این قرارها بپردازیم.

بدون تردید، مصوبه ی همایش سوم پیرامون انتخابات آتی مجلس و ریاست جمهوری مهم ترین دستاورد این اجلاس بوده است. متن قرار مصوب بدین شرح است:

«همایش سوم «اجا» شورای هماهنگی منتخب را موظف می سازد که تدارک ائتلاف بزرگ جمهوری خواهان به منظور شرکت مستقل در انخابات ریاست جمهوری و مجلس هشتم را بلافاصله آغاز نماید.
هیات سیآسی - اچرائی حداکثر تا سه ماه شعارهای انتخاباتی و کاندیداهای پیشنهادی «اجا» و سیاست های انتخاباتی را مشخص ساخته، به شورای هماهنگی ارائه می دهد.»

در سال های گذشته، سیاست انتخاباتی اپوزیسیون جمهوری خواه رژیم، میان دو شعار عقیم «تحریم» و «گزیتش بد در مقابل بدتر» دچار نوسان و سردرگمی بوده است. تصمیم همایش سوم در جهت شکل گیری ائتلاف بزرگ جمهوری خواهان و شرکت مستقل در انتخابات، گام مهمی در جهت پایان دادن به این نوسان و سردرگمی است.
بی پایه نیست این امیدواری، که مصوبه مذکور توجه و علاقه ی کوشندگان راه آزادی و مردم سالاری را برانگیزد و ذر جریان دیالوگ عمومی، تصحیح و تدقیق شده، به ثمر بنشیند که اگر چنین شود، می توان همایش سوم «اجا» را اجلاسی بن بست شکن و به یاد ماندنی ارزیابی کرد. ولی بیش از آن باید صبر کرد و دید که مقدمتا در صفوف اعضا و وابستگان به «اجا» چه میزان نیرو و اراده ی معطوف به عمل، آزاد خواهد شد.

مصوبه ی مهم دیگر همایش اگرچه اهمیت بیرونی و سیاسی ندارد، ولی می تواند در رهانیدن «اجا» از بحران و وضعیت دشوار کنونی اش تاثیر قاطعی داشته باشد.
«اجا» از بدو تاسیس، تشکلی حاوی طیفی از نظرات متنوع و گاها متضاد بوده است. این امر که نقطه قوت اتحاد ارزیابی می شد - و می توانست چنین نیز باشد - خیلی زود در نتیجه ی پاره ای از بدفهمی ها به نقطه ی ضعف آن بدل شد.
یک «اتحاد» وقتی می تواند شکل گرفته و پا برجا بماند که اولا از خود تعریفی روشن و مورد قبول همه ی اجزای خود به دست دهد و ثانیا مستقل از دیدگاه های عناصر و اجزای خود، اهداف و نقشه ی عملی مشترکی داشته باشد. «اجا» در این هر دو زمینه دچار دشواری بوده است و تاسف بار آن که تا همایش سوم هنوز هیچ اراده ی نیرومندی، برای حل مشکل شکل نگرفته بود. همایش با مصوبه ی خود راه شکل گیری چنین اراده ای را هموار کرد. متن مصوبه چنین است:

همایش سوم اتحاد جمهوری خواهان ایران ادامه ی بحث پیرامون «اجا، اهداف، برنامه ها و ساختار» آن را ضرورتی مبرم دانسته، گروه کاری را از میان داوطلبان بر می گزیند تا بحث فراگیر پیرامون آن را سازماندهی کرده، شرایط را برای اتخاذ تصمیم فراهم سازد.

متاسفانه همایش نتوانست، به دلیل ضیق وقت، گروه کار مورد نظر را برگزیند و منطقا شورای هماهنگی منتخب بدان خواهد پرداخت.

علاوه بر موارد یادشده، تاکید مجدد بر مصوبه ی همایش دوم مبنی بر سمت گیری و مبارزه برای انتقال رهبری «اجا» به داخل کشور و تصویب قراری در زمینه ی اقتصاد که با تصریح اعتقاد «اجا» به «اقتصاد بازاربنیاد»، در جهت شفافیت بیشتر سیمای اتحاد، تاثیر خواهد داشت، از جمله تصمیمات مهم دیگر همایش بوده اند.

آیا مصوبات همایش خواهند توانست در خدمت سازمانگری اراده ی مشترک معطوف به عمل موثر سیاسی قرار گیرند؟ مقدم بر هر چیز دیگر، نوع رفتار شورای هماهنگی منتخب و سپس اعضای «اجا» علائم روشنی خواهند بود که ناظران را به سمت پاسخ آری یا نه هدایت خواهند کرد.

apurmandi@yahoo.de