• پروفسور گونتر مایر رئیس مرکز تحقیقات جهان عرب دردانشگاه یوهانس گوتنبرگ شهر ماینتز است. به روسیه بخاطر بمباران حلب و مانع تراشی در شورای امنیت سازمان ملل متحد انتقادات شدیدی وارد می شود. اما گونتر مایر کارشناس امور خاورمیانه در مصاحبه با (heute.de) بیش از همه ایالات متحده امریکا را مسبب بدبختی مردم سوریه می داند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ٣۰ آذر ۱٣۹۵ -  ۲۰ دسامبر ۲۰۱۶

    پروفسور گونتر مایر رئیس مرکز تحقیقات جهان عرب دردانشگاه یوهانس گوتنبرگ شهر ماینتز است. از حدود چهار دهه پیش مایر پیرامون توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در سوریه تحقیقات علمی کرده است
به روسیه بخاطر بمباران حلب و مانع تراشی در شورای امنیت سازمان ملل متحد انتقادات شدیدی وارد می شود. اما گونتر مایر کارشناس امور خاورمیانه در مصاحبه با (heute.de) بیش از همه ایالات متحده امریکا را مسبب بدبختی مردم سوریه می داند.

سوال: سازمان امدادرسانی ورلد ویژن، حلب را با برلین بعد از جنگ جهانی دوم مقایسه کرده. سفیر امریکا در سازمان ملل از "فروپاشی کامل انسانیت" در حلب سخن گفته. دبیر کل سازمان ملل پذیرفته که "ما همگی مردم سوریه را دسته جمعی به حال خود رها کردیم." آقای مایر جهان مرتکب چه خطایی در سوریه شد؟

مایر: جهان در سوریه خطاهای زیادی مرتکب شده، اما این که چه کسانی چه اشتباهاتی کرده اند را هم باید گفت: و در اینجاست که مسئولیت اصلی متوجه ایالات متحده امریکاست. طبق گفته های فرمانده سابق ناتو، ژنرال وسلی کلارک، دولت ایالات متحده بلافاصله بعد از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ طراحی تغییر دولت ها در هفت کشور را آغاز کرد که از دید امریکا بعنوان دشمن قلمداد می شدند؛ منجمله عراق، لیبی و نیز سوریه.
برای دسترسی به این هدف در آنجا [سوریه] امریکا از سال ۲۰۰۵ شرایطی را فراهم کرد. که علاوه بر عملیات تبلیغاتی عدیده علیه رژیم اسد، تامین مالی و آموزش ارتشی از تروریست ها، با مشارکت اسرائیل و عربستان سعودی جزو آنها می باشند. طبق افشاگری ژورنالیست برجسته، سیمور هرش در سال ۲۰۰۷ این نیروها می بایستی برای سرنگونی دولت های دمشق و تهران بکار گرفته می شدند.

سوال: سال ۲۰۱۱ جنگ در سوریه آغاز شد، چه اشتباهاتی آن زمان صورت گرفت؟

مایر: غرب و بویژه امریکا جهادی های شورشی را مسلح کرده و حتی بعضا آموزش دادند. در حین اینکه حمل و نقل نیروهای انسانی و اجناس را بیش از همه ترکیه رتق و فتق می کرد، بخش اعظم پشتیبانی مالی از عربستان و قطر می آمد. عربستان سعودی در عین حال به سلفی های افراطی برای برپایی یک رژیم رادیکال اسلامی در سوریه کمک می کرد. بهمین جهت فتح حلب در سال ۲۰۱۲ برای جهادی ها یک گام مهم محسوب می شد.   

سوال: صرفنظر از امریکا، در ارتباط با وضعیت حلب، چه اتهاماتی متوجه روسیه است؟

مایر: بدون مداخله نظامی روسیه در سپتامبر ۲۰۱۵ نه تنها حلب در این بین کاملا به دست جهادی ها افتاده بود، بلکه رژیم اسد نیز مدتها پیش فرو می پاشید. البته در آنصورت مخالفان اسد تحت رهبری امریکا به هدف خود، یعنی تغییر رژیم می رسیدند. اما قدرت را قوی ترین نیروهای نظامی برای خود تصاحب می کردند که همانا اسلامیون افراطی همچون جبهه النصره که متعلق به شبکه القاعده است و داعش که ائتلاف جهانی تحت رهبری امریکا با آن مبارزه می کند. به قول سیاستمداران اسرائیلی هر کس چنین حکومت تروری را ترجیح دهد، آنوقت می تواند پوتین را سرزنش کند که مانع آن شده است.

سوال: پس بدون اسد هیچ چیز ممکن نیست؟

مایر: در حال حاضر هیچ کسی وجود ندارد که بتواند جایگاه اسد و نیز سیستم حکومتی در سوریه را پرکند. باید در نظرداشت که بیش از نیمی از مردم سوریه از رژیم حمایت می کنند. این فقط اقلیت های مذهبی همچون مسیحیان، علوی ها و سایر گروه های شیعه را در بر نمی گیرد که تحت حکومت سنی های افراطی شانس ادامه حیات نمی داشتند. – شعار "مسیحی به بیروت، علوی توی گور" همچنان بر سر زبان افراطیون است. حتی بخش بزرگی از اهل تسنن بویژه اقشار متوسط شهرنشین همچنان طرف اسد هستند.

سوال: گروه های معتدل شورشی چه؟

مایر: امریکا تاکید می کند که از گروه های معتدل شورشی حمایت می کند. آنها اما دیگر نقشی ندارند. اکثریت آن ها که توسط امریکا آموزش دیده و مسلح شدند به جهادی های افراطی پیوسته اند، چون آنجا بمراتب مزد بیشتری می گیرند. حمله سال ۲۰۰٣ امریکا به عراق، که مغایر قوانین بین المللی بود، تنها زمینه شکل گیری داعش را فراهم نکرد، بلکه آنطور که مایکل فلین مدیر سابق آژانس اطلاعات دفاعی گفته است "پشتیبانی از داعش و گسترش آن نتیجه یک تصمیم آگاهانه دولت امریکا می باشد". نسبت به خطر این گروه تروریستی در سال ۲۰۱۲ اجحاف کامل وجود داشت، اما بخاطر هدف والاتر یعنی سرنگون ساختن بشار اسد، نادیده انگاشته شد.

سوال: اگر به یک راه حل مشترک بیاندیشیم، مثل ماموریت سازمان ملل. غرب کدام اهرم های دیپلماتیک را برای جلب رضایت مسکو می تواند بکار گیرد؟

مایر: تمام ابتکارات دیپلماتیک در گذشته به این خاطر ناکام ماندند، که غرب بیش از همه روی اپوزیسیون خارج از کشور، علیرغم اینکه در سوریه نفوذی ندارد، حساب باز کرد. در مقابل اسد پیشبرد یک گفتگوی داخلی [ملی] را مدنظر داشت، که اخیرا نیز مجددا موضوع مذاکرات بین جان کری و لاوروف بوده است. یک چنین گفتگوی ملی بین سوری ها در واقع می تواند فرصتی برای صلح باشد- البته در آنصورت می باست بخش اعظم مطالبات اسد پذیرفته شوند، چرا که وی بعد از موفقیت های نظامی اخیر، از قوی ترین جایگاه در سوریه برخوردار است.

سوال: از جنبه بشردوستانه اروپا مرتکب چه اشتباهاتی شده؟

مایر: همانطور که اسقف های مسیحی درسوریه بهمراه دیگران به کرات شکوه کرده اند، بزرگترین خطای انسانی اتحادیه اروپا وضع تحریم ها بود. تحریم ها بدتر شدن شرایط تامین مایحتاج مردم، بویژه در بخش بهداشت و درمان شدند.   

سوال: اگر به آینده بنگریم– برای ایجاد ثبات در سوریه چه باید صورت بگیرد و چه نقشی غرب در اینجا چه خواهد بود؟

مایر: در شرایط فعلی این قدرت است که حرف اول را می زند، یعنی امریکا. که البته بخاطر تغییر دولت که در پیش روست تا حد زیادی ناتوان است. ترامپ گفت که قصد ادامه سیاست سلف خویش، یعنی تغییر رژیم در سوریه را ندارد. هدف وی شدت بخشیدن به جنگ علیه داعش و سایر تروریست ها می باشد. هرکس که در این راه حامی وی باشد، خوش آمده است. برای دمشق نشانه ها دال بر اینست که مهمترین حریف دست به عقب نشینی زده و حتی می توان مشترکا علیه تروریست ها عمل کرد. در این صورت برنده اسد خواهد بود. تنها ابهام در اینجاست که آیا ترامپ به وعده های انتخاباتی اش عمل خواهد کرد.

سوال: برای ایجاد ثبات در سوریه آلمان و اروپا چه می توانند بکنند؟

مایر: اروپا با مهمترین بازیگران نظامی اش، بریتانیا و فرانسه، نقشی ثانوی بازی می کنند. تصمیمات در واشنگتن اتخاذ می شوند. آلمان کمک هایی در حد پروازهای شناسایی را بعهده می گیرد. در عمل آلمان تاثیری در حوادث سوریه ندارد. به غیر از تدابیر مهم انسانی دولت، بویژه برای پناهجویان در آلمان و کشورهای همسایه سوریه. در اینجا باید مواضع اخیر دولت مبنی بر افزایش کمک هایش به سازمان ملل برای فعالیتش در حلب را به فال نیک گرفت.

سوال: برگردیم به اسد، برای بهبود سریع اوضاع چه کاری از دست روسیه و سایر متحدین بر می آید؟

مایر: دو راه وجود دارد: یک راه تداوم حمایت نظامی از اسد تا بازپس گیری کامل کشور است. پس از تحکیم موقعیت در شرق حلب نبردها بیشتر حول دژهای شبه نظامیان اسلامیست در استان ادلب و در جنوب دمشق متمرکز خواهند شد.
راه دوم برقراری گفتگوی ملی میان سوری ها برای دستیابی به راه حلی صلح آمیز می باشد. اینکه ایالات متحده مسلح کردن "اپوزیسیون معتدل" را بار دیگر از سرگرفته کمکی در این جهت نخواهد بود.


* مصاحبه را روبین ریمن انجام داده است.
www.heute.de