اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ٨ شهريور ۱٣۹۶ -  ٣۰ اوت ۲۰۱۷

فصل بارندگی در جنوب آسیا موسوم به فصل مونسون، باعث جاری شدن سیل های عظیمی در کشورهای بنگلادش، نپال و هند در جنوب آسیا شده است. در روزهای اخیر بیش از ١٢٠٠ نفر در اثر سیل در این منطقه جان خود را ازدست داده اند. ده ها هزار منزل مسکونی، بیمارستان و مدرسه نابود شده و نزدیک به چهل میلیون نفر از ساکنان سه کشور یادشده در معرض بزرگترین فاجعه انسانی معاصر قرار گرفته اند. سازمان های کمک رسانی ضمن اعلام این خبر هشدار میدهند که کمبود آذوقه و شیوع بیماری های مرگ بار درنتیجه آب آلوده، جان میلیون ها انسان را با خطرات جدی روبرو ساخته است. با این حال رسانه های جهانی با پیروی از شبکه های بزرگ خبررسانی آمریکایی، تقریباً کلامی از این فاجعه نمی گویند و حجم عمده خبرهای آنها به انعکاس اخبار توفان هاروی و سیل در ایالت های تگزاس و لویزیانا اختصاص دارد. مسئله ای که البته تازگی ندارد و همه روزه در برخورد این رسانه ها با عملیات تروریستی هم شاهد هستیم.
اما در جریان وقوع همزمان سیل در جنوب آسیا و آمریکا، این نگاه تبعیض آمیز با یک وجه دیگر از شیوه خبررسانی رسانه ها توأم می شود که به راستی شگفت آور است و آن بی اعتنایی کامل این رسانه ها به دلیل وقوع توفان و سیل با این شدت و تناوب زمانی ست. آنچه در گزارش های شبانه روزی شبکه های خبری بین المللی تقریباً ناگفته می ماند، هشدارهای دائمی دانشمندان پیرامون نقش تغییرات اقلیمی در تناوب و شدت دائماً فزاینده توفان هاست. اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان و کارشناسان زیست محیطی مدت هاست که تأکید کرده و می کنند که در نتیجه تغییرات اقلیمی کره زمین، ما همواره شاهد آن خواهیم بود که فاصله بروز توفان های عظیم همچون سندی و هاروی در آمریکا یا موراکوت، اوساگی و هاتو در آسیا کمتر شده و درمقابل شدت و دامنهُ این توفان ها افزایش خواهند یافت. بیهوده نیست که وقوع هر توفانی با عباراتی همچون توفان بی نظیر، شدت بی نظیر باد و یا بارندگی بی نظیر همراه است. در جریان توفان "بی نظیر" هاروی در تگزاس، تا این لحظه میزان "بی نظیر" ١٨٠ سانتی متر باران آمده است که انتظار می رود در روزهای آینده باز هم افزایش یابد. براساس گزارش سازمان هواشناسی تگزاس، حجم این بارندگی ها به رقم "بی سابقه" بین ٢٠ تا ٢٤ بیلیون (هزار میلیارد) لیتر بالغ می شود.

همچنانکه گفته شد، در مونسون امسال در آسیای جنوبی نیز بارندگی به شکل بی سابقه ای صورت گرفت، بطوریکه هم اکنون یک سوم خاک بنگلادش زیر آب قرار گرفته است!
اسد رحمان از مدافعین سرشناس جنبش جهانی دفاع از محیط زیست و دبیر اجرائی سازمان موسوم به (War on Want) در لندن، در توصیف ابعاد این فاجعه می گوید: "درحقیقت هنوز ابعاد فاجعه ناروشن است. بعنوان نمونه بخش های وسیعی از نپال ارتباط شان کاملاً با جهان قطع شده و از میزان خسارات مالی و جانی در این مناطق خبری در دست نداریم. میلیون ها نفر با خطر گرسنگی، بی آبی و شیوع بیماری های ناشی از آلودگی آب روبرو هستند. شاید عجیب به نظر برسد که در جایی که سیل آمده از بی آبی صحبت می کنیم، اما متأسفانه تمام منابع آب در جریان جاری شدن سیلاب آلوده می شوند. و این در حالیست که نیمی از مردم کشوری مثل بنگلادش حتی پیش از سیل نیز، زیر خط فقر بسر می بردند. در بنگلادش سطح درآمد سرانه مردم تنها ١٥٠٠ دلار در سال است، این را مقایسه کنید با آمریکا که درآمد سالانه شهروندان ٥٥هزار دلار است(هرچند نباید نابرابری در آمریکا را فراموش کرد). منظور من این است که ما از برخی از فقیرترین کشورهای جهان صحبت می کنیم، و اکنون در اثر این سیل، همین مردم فقیر، تمام آن دارایی ناچیز خود را هم تماماً ازدست داده اند. باید به این وضعیت، موقعیت جغرافیایی بنگلادش، منجمله پائین بودن سطح آن را هم اضافه کنیم. در همین حال بارندگی های مونسون نیز هر سال با شدت و حدت بیشتری صورت می گیرد که خود دو علت عمده دارد. نخست اینکه بدلیل گرم شدن روزافزون جو زمین، کوه های یخ با سرعت بیشتری آب می شوند که از مسیر کوه های هیمالایا، نپال، هند و سپس بنگلادش به دریا می ریزد. ازسوی دیگر با گرم تر شدن درجه حرارت آب اقیانوس ها، تبخیر نیز با سرعت بیشتری صورت می گیرد که به نوبه خود باعث ریزش باران های شدیدتری می شود. توفان ها دائما قدرتمندتر و با فاصله زمانی کمتری از یکدیگر، منطقه را زیر ضرب میگیرند. مسئله ای که سابقاً هر چند صد سال یکبار اتفاق می افتاد، رفته رفته هر چند ده سال یکبار و اکنون به پدیده ای تبدیل شده که همه ساله شاهد وقوع آن هستیم."

بی تفاوتی به موضوع تغییرات اقلیمی تنها به شبکه های دست راستی و منکر وجود آن همچون فاکس نیوز محدود نمی شود. حتی (سی ان ان) و (ام اس ان بی سی) که از تصمیم ترامپ برای خروج آمریکا از پیمان محیط زیست پاریس بشدت انتقاد می کردند نیز به بایکوت خبری پدیده تغییرات اقلیمی یا (Climate Change) مشغولند. در میان اخبار این رسانه از همه چیز، از رابطه نزدیکان ترامپ با روسیه و عفو یک کلانتر نژادپرست بدست او گرفته تا عملیات نجات قربانیان سیل، صحبت می شود، اما کلامی از نقش شرکت های نفتی همچون اگزان موبایل در پیدایش این "فجایع طبیعی" سخنی نیست. کارشناسان شرکت نامبرده در دهه هفتاد به مدیران آن اطلاع داده بودند که درصورت ادامه استفاده از سوخت های فسیلی، با شرایطی که امروز درگیر آن هستیم روبرو می شویم. اما مدیران اگزان موبایل ازجمله وزیر امور خارجه کنونی آمریکا آقای رکس تیلرسون، نخست با خفه کردن صدای این کارشناسان و نابودی نتایج تحقیقات علمی شان، و سپس با صرف میلیاردها دلار، تلاش کردند که درست عکس این حقایق را به خورد افکار عمومی آمریکا و جهان بدهند. درنتیجه همان سرمایه گذاری ها(منجمله پرورش دانشمندان و سیاستمداران منکر تغییرات اقلیمی) امروزه در آمریکا علاوه بر اکثریت اعضای کنگره، رئیس جمهور و کابینه اش هم اساساً منکر وجود پدیده ای بنام تغییرات اقلیمی و گرم شدن جو زمین و یا در بهترین حالت، منکر نقش انسان در پیدایش این پدیده هستند.
ناعدالتی درسیاست های هیئت حاکمه آمریکا، نتایج و تبعات دیگری نیز دارد که باید به آن اشاره کرد. دکتر رابرت بولارد استاد دانشگاه تگزاس و معروف به پدر عدالت زیست محیطی یادآور می شود که در نتیجه سیاست های ناعادلانه در زمینه شهرسازی و تقسیم مناطق شهری در گذشته، ساکنان رنگین پوست و فقیر مناطق سیل زده، بزرگترین قربانیان طوفان هاروی و تبعات آن خواهند بود. ازجمله بدلیل وجود موسسات نفتی و شیمیایی در همسایگی مناطق فقیرنشین، این مناطق بیش از سایر نقاط از سیل آسیب دیده و ساکنان آن با مشکلات عدیده و جدی مانند بی خانمانی و بیکاری و آلودگی های ناشی از راه یافتن مواد شیمیایی به سیلاب، درگیر خواهند بود. به این گروه باید دهها هزار "انسان غیرقانونی"را نیز افزود که فاقد اجازه قانونی کار و یا سکونت هستند و ازاینرو وضعیت نامعلومی در انتظار آنهاست.
نگاه مختصری بر روش برخورد رسانه های سرمایه داری با پدیده سیل در آسیا و آمریکا، بار دیگر عمق دیدگاه تبعیض آمیز این رسانه ها را در برخورد به جان و ارزش انسان ها در «شمال و جنوب» به نمایش می گذارد. نگاهی عمقی تر به این دلایل، نقش نظام سرمایه داری را در پیدایش فاجعه زیست محیطی آشکار می کند و ازاینرو بدیهی ست که نمی توان از این رسانه ها انتظار داشت که به طرح حقایق در این زمینه اقدام کنند.