اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۰ فروردين ۱٣۹۷ -  ۹ آوريل ۲۰۱٨

دبیرخانه سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان: نهم آوریل یا ۰۲ فروردین ماه سالروز تاسیس سازمان حقوق بشر کردستان و روزی برای حقوق بشر در کردستان "روژهلات" است. در این روز نهاد مستقل مدنی حقوق بشری کردستان چهارده ساله می شود. با تبریک این روز به مردم کردستان و دوست داران و اعضای سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان و با امید به رهایی و نجات مردم کرد از ظلم و سلطه دیکتاتورها و فاشیستها و ستمکاران منطقه ای و جهانی، این دبیرخانه آزادی و صلح و حقوق بشر را برای تمامی انسانها و کل بشریت آرزو می کند.

متن گزارشی که در پی میآید توسط دوستدار سازمان، "آکو اوباتو" تهیه و تنظیم شده که بخشی از آن در دانشنامه ویکیپدیا منتشر شده است. دبیرخانه سازمان حقوق بشر کردستان بدون هیچ گونه تعدیلی در متن مزبور، اقدام به انتشار این گزارش، تحت عنوان مناسبتنامه این سازمان می نماید؛

* * *

سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان در ۲۰ فروردین ماه ۱۳۸۴ برابر با ۹ آوریل ۲۰۰۵ در روژهلات کردستان با مرکزیت تهران پایتخت ایران اعلام موجودیت نمود و از همان تاریخ شروع به فعالیت کرده‌است. محمدصدیق کبودوند از موسسین برجسته "سازمان اتحاد برای دموکراسی در ایران" و مدیرمسئول و سردبیر هفته‌نامه "پیام مردم" همراه با همفکران خود و تعدادی از فعالان مدنی و روزنامه‌نگاری کرد در کردستان، این سازمان را بنا نهاده‌است. سازمان حقوق بشر کردستان با نام اختصاری RMMK، در اسناد و اساسنامه و در بیانیه‌های رسمی خود هم‌زمان از دو نام و عنوان "سازمان حقوق بشر کردستان "و "سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان" استفاده می‌کند.


اهداف اصلی و کلی سازمان

مطابق اعلام‌نامه موجودیت، سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان منشور خود را بر مبنای اعلامیه جهانی حقوق بشر اعلام نموده و تلاش برای رعایت بدون قید و شرط حقوق و آزادیهای مصرحه در این اعلامیه و دیگر اسناد بین‌المللی حقوق بشر در کردستان، ایران و منطقه را، از اهداف اصلی خود برشمرده است. پیرو اعلام‌نامه موجودیت، اساسنامه سازمان نیز موارد زیر را جزو اهداف اصلی و کلی این سازمان اعلام کرده‌ است:

   * رعایت حقوق و آزادیهای شناخته شده در منشور بین‌المللی حقوق بشر، پذیرش معیارها و هنجارهای جدید حقوق بین‌الملل بشر، تشویق دولت‌ها به معاهدات حقوق بشری.

* تأمین و تضمین حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی، حقوق جمعی شامل حق صلح، حق توسعه، حق داشتن محیط زیست مطلوب و حق تعیین سرنوشت.

    *دیده‌بانی و پاسداری از حقوق بشر و جلوگیری از نقض آن.

آموزش و ترویج فرهنگ حقوق بشر، دموکراسی، جامعه مدنی و حکومت قانون.   *

*تفاهم مشترک میان اقوام و ملتها بر مبنای سه اصل تساوی حقوق، عدم تبعیض و همزیستی مسالمت‌آمیز، احترام به حق خودمختاری و حق تعیین سرنوشت ملیتها در ایران و منطقه خاورمیانه.


فروع اهداف و برنامه‌های سازمان

سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان در اسناد و اعتمادنامه‌های رسمی خود بر پیگیری موارد زیر تأکید داشته‌است: * الغای مجازات اعدام، * منع هرگونه شکنجه، * منع تبعیض و نابرابری میان زنان با مردان،* منع خشونت علیه کودکان و منع استفاده از کار آنان، * حمایت از حقوق افراد آزار دیده و گروه‌های آسیب‌پذیر، * حمایت از پناهندگان و مهاجران، * حمایت از آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی، * حمایت از آزادی بیان و عقیده و وجدان و مذهب، * حمایت از شناسایی موجودیت و هویت سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اقوام و اقلیت‌های ملی و مذهبی، *حمایت از مشارکت دادن اقوام و اقلیت‌ها در اداره امور مربوط به خود، *حمایت از فعالیت سندیکاها و اتحادیه‌های صنفی و کارگری، * حمایت فعالیت آزادانه احزاب و سازمان‌های سیاسی و مدنی و اجتماعی.


ارکان‌های سازمان

طبق اساسنامه اعلام شده، سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان دارای ارکان مجمع و شورای عالی، رئیس کل، شورای مدیریت اجرایی و دبیرخانه است. مطابق اعتمادنامه‌های موجود این سازمان محمدصدیق کبودوند را ابتدا به عنوان دبیرکل و پس از اصلاح اساسنامه در سال ۱۳۸۵ به عنوان رئیس کل معرفی کرده‌است. براساس بیانیه‌های موجود، مرکز دبیرخانه این سازمان در شهر تهران واقع است.


موسسین سازمان

وزارت اطلاعات پس از بازداشت کبودوند، در گزارش خود به دادستانی تهران، تعداد اعضای موسس سازمان حقوق بشر کردستان را بیش از دویست نفر اعلام کرد، اما کبودوند در زندان با صدور بیانیه‌ای توضیحی که گزارشگران بدون مرز آن را منتشر کرد ضمن رد ادعای یاد شده دستگاه اطلاعاتی در دستیابی به اسامی موسسین سازمان، اعلام کرد لیست دست یافته دستگاه امنیتی، صورت اسامی موسسین یا اعضای فعال سازمان نمی باشد، بلکه صرفاً لیستی از نام مستعار و اسامی اختصاری تعداد ۲۲۰ نفر از اعضای غیرفعال در یک دوره, شش‌ماهه بوده که خود سازمان نیز آن اسامی را در پایگاه اطلاع رسانی خود، جهت اعلام وضعیت کاری آنان منتشر کرده‌است. در هر حال با اینکه این سازمان فعالیت‌های خود را بطور علنی اعلام نموده و حضور و حوزه خود را در داخل کشور تعیین کرده‌است اما اسامی اعضای موسس و تعداد اعضای این سازمان را هرگز به‌طور رسمی اعلام نکرده‌است. با این حال اسامی واقعی برخی از مدیران بطور رسمی آشکار شده است. به استثنای محمدصدیق کبودوند به عنوان رئیس کل، اسامی برخی دیگر از مدیران نظیر امید بیگی زاده، سامان رسول پور، کاوه کرمانشاهی و اجلال قوامی در برخی بیانیه‌ها و اطلاعیه‌ها به عنوان اعضای هیئت اجرایی یا سخنگو اعلام شده‌است و برخی اسامی نیز نظیر شیرکو جهانی، هیمن محمودی، زینب بایزیدی و فرزاد کمانگر و دیگران به عنوان اعضای زندانی این سازمان در رسانه‌ها منتشر شده‌است.


فعالیت‌های سازمان

سازمان حقوق بشر کردستان از همان تاریخ تأسیس خود، فعالیت‌های گسترده‌ای را در شهرها و روستاهای ایالتهای کردنشین آغاز کرد. دایر کردن کلاسهای آموزشی حقوق بشر، جمع‌آوری اخبار و گزارشهای مربوط به نقض حقوق بشر،برگزاری سمینار و کنفرانس های مربوط به حقوق بشر، انجام مصاحبه و گفتگوهای رسانه‌ای و رادیو تلویزیونی، صدور بیانیه‌ها و اعلامیه‌ها، راه‌اندازی کمپین‌های حمایتی از زندانیان و قربانیان نقض حقوق بشر، کمپین‌های علیه سنگسار و احکام صادره علیه زنان، گزارش موارد خودسوزی و خودکشی زنان، گزارش موارد خشونت علیه زنان و کودکان، گزارشهای دوره‌ای حقوق بشر و نقض آن از اهم فعالیت‌های این سازمان است.


کارگزاری‌های وابسته به سازمان

سازمان حقوق بشر کردستان در سال اول تأسیس و در آغاز فعالیت با کمک دو کارگزاری وابسته به خود به نام‌های "گزارشگران حقوق بشر کردستان" و" دیدبانان حقوق بشر کردستان" دامنه فعالیت‌های دیده‌بانی و پاسداری از حقوق بشر را تا عمق روستاها و مناطق دور افتاده کردستان روژهلات و حتی تا اعماق زندان‌ها گسترش داد. وزارت اطلاعات با اذعان به این موضوع در گزارشی که به دادستانی تهران ارائه داد، به دایره وسعت فعالیت‌ها و گسترش نفوذ این سازمان در تمام مناطق کردنشین ایران اعتراف می‌نماید. در کیفرخواست دادستانی تهران در موضوع پرونده قضایی علیه محمدصدیق کبودوند در دادگاه انقلاب نیز، به حضور اعضای فعال، نمایندگان، دیده‌بانها و گزارشگران این سازمان در تمام شهرها و روستاهای کردستان و حوزه فعالیت این سازمان، به‌طور مشخص از ماکو در شمال تا ایلام در جنوب روژهلات کردستان با تأکید اشاره شده‌است. البته طی سالهای اخیر و پس از امنیتی شدن دگرباره مناطق کردنشین و بازداشت تعدادی از فعالان محلی نزدیک به سازمان حقوق بشر کردستان فعالیت دو کارگزاری "گزارشگران" و "دیده‌بانان" حقوق بشر کردستان به طرز چشمگیری کاهش یافته‌است.


خبرگزاری دیدبان حقوق بشر کردستان

سازمان حقوق بشر کردستان در همان سال اول فعالیت خود، شبکه‌ای خبری به نام "خبرگزاری دیده‌بان حقوق بشر کردستان"را بنا نهاد. این شبکه خبری در سالهای نخست فعالیت و در دوران قبل از برخورد قضایی و امنیتی با سازمان اخبار مربوط به حقوق بشر و نقض آن را در کردستان، به شکلی گسترده منعکس و پوشش می‌داد.


برخورد امنیتی و قضایی دولت ایران با سازمان

سازمان حقوق بشر کردستان در دوره آغازین فعالیت به مدت ۲ سال و نیم فارغ از برخورد سخت امنیتی و قضایی دولت جمهوری اسلامی ایران، توانست با گسترش دامنه فعالیت‌های خود به عنوان نهاد مدنی مستقل و توانمند کرد در ایران ظهور نماید. اما با آغاز سال سوم فعالیت، دستگاه‌های امنیتی و قضایی دولتی شروع به برخورد با این سازمان کردند. در دهم تیرماه ۱۳۸۶ مأموران وزرات اطلاعات و دادستانی تهران با مراجعه به دفتر کار محمدصدیق کبودوند رئیس این سازمان در تهران، او را بازداشت کردند. البته پیش از این واقعه با تعدادی از اعضای این سازمان از جمله سامان رسول‌پور، اجلال قوامی، شیرکو جهانی، هیمن محمودی، نوید فتحی، سروه کامکار، زینب بایزیدی، غفور محمدی و دیگران با اتهاماتی سوای داشتن عضویت در این سازمان و تحت عناوین مختلف اتهامی، برخورد شده بود.


حبس طولانی مدت رئیس سازمان

دادگاه انقلاب اسلامی تهران یک سال پس از بازداشت و زندانی شدن محمدصدیق کبودوند، وی را به اتهام برهم زدن امنیت کشور و اقدام بر علیه امنیت ملی از طریق تشکیل و اداره سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان به ده سال حبس تعزیری و از بابت ارتباط با کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل متحد و ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر به یک سال حبس، مجموعاً به ۱۱ سال زندان محکوم کرد که دادگاه تجدیدنظر نیز با تأیید حکم اولیه مدت ده حبس را تأیید کرد. کبودوند با تحمل این کیفر و اتمام آن در ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ پس از ده سال و سه روز از زندان آزاد شد.


تداوم مجازاتهای تبعی بنیانگذار سازمان

محمدصدیق کبودوند بنیانگذار سازمان حقوق بشر کردستان، ملقب به پدر حقوق بشر کردستان، که حبس ده ساله خود را در اردیبهشت ماه سال قبل به پایان رساند، هم اکنون نیز در حال تحمل مجازاتهای تبعی محکومیت ده ساله است‌. مجازاتهای تبعی وی با استناد به حکم دادگاه انقلاب و قانون مجازات اسلامی از تاریح آزادی وی آغاز شده است. این محکومیت شامل مجموعه ای از مجازاتها و ممنوعیتها و محرومیتهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. حداقل این مجازاتها برای برخی از حقوق وی حداقل ۳ سال و ممنوعیتها در مواردی دائمی و ابدی است. بطور مثال کبودوند برای مدت حداقل سه سال پس از آزادی از زندان، اجازه مشارکت در فعالیتهای متشکل سیاسی، مدنی و اجتماعی و تشکیلاتی ندارد. در همین مدت با ممنوعیت از فعالیت روزنامه نگاری مجاز به انتشار هیچ نشریه عمومی و یا روزنامه ای نمی باشد. کلیه مجوزها و پروانه های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موجود به نام کبودوند لغو باطل است و با توجه به تحصیلات وی در رشته های حقوق و مدیریت و حسابرسی، برای مدت حداقل سه سال ممنوع از دریافت پروانه فعالیت حقوقی، حسابرسی و حسابداری و مدیریتی است و اجازه فعالیت عمومی ندارد. در زمینه های اقتصادی و شغلی نیز طبق قانون و حکم دادگاه مجاز به تاسیس و راه اندازی شرکت و موسسه حرفه ای و آموزشی و عمومی و مالی و تجاری برای مدت حداقل سه سال از تاریخ آزادی زندان نمی باشد.


جوایز جهانی برای رئیس و بنیانگذار سازمان

به پاس تلاش و کوشش در دفاع و حمایت از حقوق بشر و قدردانی جهانی از کوشش‌های محمدصدیق کبودوند رئیس سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، جوایزی به وی اهدا شده‌است. جایزه هلمن-همت از سوی دیده‌بان جهانی حقوق بشر، جایزه روزنامه‌نگار بین‌المللی سال بریتانیا، جایزه مرکز بین اللملی حقوق بشر کانادا، اهدا عضویت افتخاری از سوی انجمن جهانی پن، انجمن قلم اتریش، انجمن قلم سوئد، انجمن قلم سیدنی استرالیا و انجمن قلم کاتالا از جمله این جوائز است. محمدصدیق کبودوند هم چنین از سوی چند حزب سوئدی و نروژی و تعدادی از فعالان منطقه و جهان در چندین دوره از جمله در سال ۲۰۱۱، ۳۱۰۲ و ۷۱۰۲ کاندیدای دریافت جایزه صلح نوبل شده است.


عضویت سازمان در نهادهای جهانی

سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، با قید موکد " کردستان" و با عنوان "سازمان حقوق بشر کردستان" عضو مجموعه سازمانها و نهادهای غیردولتی آسیا و اقیانوسیه است.


   اعتبار و استقلال سازمان

سازمان حقوق بشر کردستان اولین نهاد حقوق بشری کردی و مستقل در روژهلات کردستان است. این سازمان به رغم سابقه فعالیت‌های گسترده و دارا بودن اعتبار و استقلال و نیز برخورداری از اعتبار معنوی محمدصدیق کبودوند، پدر حقوق بشر کردستان، فعالیت‌های آن در سالهای اخیر به ویژه در عرصه گزارشگری رو به کاهش نهاده و صرفاً بر صدور بیانیه ها متمرکز گردیده ‌است.


شورای جدید مدیریت سازمان

پس از برخوردهای امنیتی و قضایی دولت ایران با موجودیت اولین تشکل حقوق بشری کردستان، تعدادی از اعضای شناخته شده این سازمان از کشور خارج شده‌اند، اما گفته می‌شود شاه کله سازمان و فعالان جدی آن در داخل کشور حضور دارنگد. برای اداره و بازسازی سازمان، پس از آزادی محمدصدیق کبودوند رئیس زندانی آن در اردیبهشت ماه ۱۳۹۶، شورای مدیریت تشکیل گردیده و از تاریخ یاد شده مدیریت اداره این سازمان را برعهده گرفته‌است. با این حال تا تاریخ تنظیم این گزارش، هیچیک از اقدامات و یا برنامه های در شرف انجام شورای مدیریت سازمان حقوق بشر کردستان اعلام نشده است.


تاریخ ۱۹ فروردین ۱٣۹۷/٨ آوریل ۲۰۱٨