• مسئولین سیستم بانکی ایران بر این امر که بانک سپه در معرض خطر ورشکستگی قرار دارد بخوبی واقف هستند و لیکن هیچ اقدامی جهت هشدار دادن به مشتریان ایرانی این بانک انجام نمیدهند. روسای شعب بانک سپه در جهان مدتها پیش هشدار داده اند که با توجه به تحریم اقتصادی اعمال شده است نمیتوانند دوام این بانک را تضمین کنند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۱ تير ۱٣٨۶ -  ۱۲ ژوئيه ۲۰۰۷

مسئولین سیستم بانکی ایران بر این امر که بانک سپه در معرض خطر ورشکستگی قرار دارد بخوبی واقف هستند و لیکن هیچ اقدامی جهت هشدار دادن به مشتریان ایرانی این بانک انجام نمیدهند. روسای شعب بانک سپه در جهان مدتها پیش هشدار داده اند که با توجه به تحریم اقتصادی اعمال شده است نمیتوانند دوام این بانک را تضمین کنند. و اما کمک بانک مرکزی ایران به شعب بانک سپه مرتبآ به تعویق افتاده و امروز این کمک هم بسیار ناچیز است و هم خیلی دیر ارائه شده است، بطوریکه این امر نه تنها شعب این بانک را در جهان، بلکه در داخل خود ایران نیز، در معرض خطر ورشکستگی قرار میدهد.

از اوایل سال ۲۰۰۷ میلادی، تحریم اقتصادی گوناگونی از سوی کشورهای غربی بر بانک سپه اعمال شده که برخی از آن به عبارت زیر است: در ۱۹ دی ماه، وزارت دارائی آمریکا حکمی را مبنی بر منع برقرار نمودن تماسهای اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم از طرف نهادهای آمریکائی با این بانک صادر نمود (بموجب حکم ریاست جمهوری ۱٣٣٨۲). معنی این حکم توقف فعالیت این بانک با سیستم مالی آمریکا و همچنین توقف فعالیت مالی دلاری آن، میباشد. این اقدام همچنین موجب ایجاد معضلاتی در فعالیت بانک سپه با بانکهای دیگر که با سیستم مالی آمریکا کار میکنند، میشود. بدنبال تصمیم مسدود نمودن دارائی بانک سپه و اعمال نظارت بر این بانک در چارچوب قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت (فروردین ٨۶)، تشدید یافت. متعاقب این تصمیم، بانکهای متعددی در جهان روابط مالی خود را با بانک سپه قطع کردند. همچنین، درسوم اردیبهشت، اتحادیه اروپا قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت، منجمله پیوست ۱ ماده ٣ مبنی بر تأیید تصمیم شورای امنیت در مورد بانک سپه را پذیرفت.

در مجموع این مصوبات تدریجاًَ باعث تقلیل ثبات این بانک شده تا حدی که در حال حاضر شعب بانک سپه در دنیا (لندن، رم، فرانکفورت) درمعرض خطر ورشکستگی قرار دارند: مشتریان بطور بارز در حال ترک نمودن این بانک هستند، در ذخایر ارزی بانک کمبود عظیمی وجود دارد (با توجه به حکم آمریکا تجارت با دلار امکان پذیر نیست و کمبود ذخایر ایرو، محسوس است)، مسئولین بانک شدیداً نگران هستند که این بانک توانائی انجام تعهدات خودرا به بانکهای دیگر نداشته باشد، این بانک بسختی حقوق کارکنانش را میپردازد و با توجه به اینکه قبول اعتبارنامه های باز شده امکان پذیر نیست، ممکن است که مجبور با باطل کردن آنها شوند، امری که ممکن است به اقامه دعوی بر ضد بانک سپه از سوی مشتریان منتهی شود (شایان ذکر است که تعهدات اعتباری بانک سپه مجموعاً ۴ میلیارد دلار برآورد میشوند). همچنین مسدود نمودن دارائی بانک موجب ابطال معاملات جدید و ممانعت از باز کردن اعتبار نامه های جدید شده است.

در واکنش به این موارد، مقامات ایرانی با ترسیم یک تصویر کاذب در مورد وضعیت مالی این بانک، وضعیت متزلزل بانک را از چشم مشتریان آن پنهان مینمایند. در این راستا، اظهارات مقامات دولتی این اقدامات را بی اهمیت تلقی میکنند، مثل اظهارات علی لاریجانی (خبرگزاری فارس – ۲۹خرداد) که اهمیت تهدیدات اقتصادی بر روی ایران بخصوص تهدیداتی که به بانک سپه مربوط میشوند، را دست کم گرفته است. از این اظهارات میتوان نتیجه گرفت که آسیبی که به بانک سپه وارد شده است، تنها به شعب این بانک در دنیا محدود میشود و هیچ تأثیری بر روی مشتریان این بانک در داخل ایران در بر نخواهد داشت و بطور کلی این تحریم سوء اثری بر سیستم مالی ایران ندارد.

بالفعل، عوامل دست اندرکار در سیستم بانکی ایران نسبت به وضعیت بانک سپه بسیارنگران هستند. مسدود کردن دارائی این بانک، در نتیجه تحریم بین المللی، مانع بازگرداندن پولهای مشتریان ایرانی بانک که پولشان در خارج از ایران سرمایه گذاری شده است، میشود. معنی این امر این است که محدودیتهای بین المللی بر بانک سپه، ممکن است به داخل نیز نفوذ کنند بطوریکه این بانک قادر به انجام پرداختهای جاری و پرداخت سپرده های مشتریانش در داخل ایران، نباشد. لذا شایان ذکر است که فروپاشی بانک سپه صدمه بسیار بزرگی را برای کل سیستم بانکی ایران در بر خواهد داشت – ورشکستگی یک بانک ایرانی باعث خواهد شد که هیچ عاملی در دنیا، مایل به کار با بانک های ایرانی نباشد. در این حالت به سیستم بازرگانی بین المللی ایران لطمه ای شدید وارد میشود و خطرجدی سایر بانکهای ایران را تهدید خواهد کرد.

پیش نویس قطعنامه دولت انگلیس که اخیراً منتشر شده است (رویتر- ۲ تیر) و توصیه میکند که قطعنامه جدید سازمان ملل در مورد اعمال تحریم گسترده ترعلیه ایران، شامل مسدود نمودن دارائی دو بانک ایرانی دیگر: بانک ملی و بانک صادرات، نیز باشد، و این اقدام برای سیستم بانکی ایران صدمه ای جبران ناپذیر است. طبق برآورد روسای سیستم بانکی در ایران، تحریم این بانکها، با تأکید بر بانک ملی، برای سیستم مالی ایران بمنزله زلزله خواهد بود.